ရန်ကုန်မြို့မှာ ကိုဗစ် ဖြစ်နှုန်းနဲ့ သေဆုံးမူနှုန်း အရှိန်တက်လာတာကြောင့်၊ အခြေအနေ ပိုပြီးမဆိုးလာအောင် Semi-Lockdown သဘော၊ အလုပ်အကိုင်သွားလာမူတွေပါ၊ တစ်ဆင့်တိုးပြီး တင်းကြပ်လိုက်ပါပြီ။
လူစုလူဝေးနဲ့လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ စက်ရုံတွေကို ခေတ္တပိတ်လိုက်တဲ့အပြင်၊ မရှိမဖြစ် လိုအပ်တဲ့လုပ်ငန်းတွေဖြစ်တဲ့ (ငွေကြေး၊ အစားအသောက်၊ ဆေး၊ စက်ဆီ) လုပ်ငန်းတွေမှအပ၊ ကျန်လုပ်ငန်းများအားလုံးကို ပိတ်ပင်လိုက်တာကြောင့်၊ ဒီရောဂါဖြစ်နှုန်း ဘယ်လောက်ထိ အန္တရာယ်ကြီးလာတာကို ပေါ်လွင်စေကာ၊ ဒီကူးစက်မူကို တားဆီးထိန်းချုပ်ဖို့ လိုလာပါတယ်။
ဒါကြောင့် ကူးစက်မူတွေ တိုးပွားဆက်မဖြစ်စေဖို့နဲ့၊ မိမိကိုယ်တိုင် အကူးမခံရဖို့၊ အခုလို Home Stay အိမ်မှာနေပြီး၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက အသေးစိတ်ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို အမှန်တကယ်လိုက်နာဖို့ အထူးအရေးကြီးနေပါပြီ။ ဒီစည်းကမ်းတွေထဲမှာ မဖြစ်မနေ ဈေးသွားချိန် (တစ်ဦးသာ) နဲ့၊ ဆေးရုံ၊ဆေးခန်းသွားချိန် (နှစ်ဦးသာ) သတ်မှတ်ချက်တွေအပြင်၊ မဖြစ်မနေ အရေးပေါ် အပြင်ထွက်ချိန်မှာ ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း (Mask) တပ်တာတွေ ပါရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဖြစ်နိုင်လျှင် ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်းအပေါ်မှာထပ်ပြီး၊ မျက်နှာအကာ (Face Shield/ Eye Shield) တပ်တာ၊ ခပ်ခွာခွာသွားလာတာ (Social Distancing) နဲ့၊ အခြားပစ္စည်းတွေ ထိမိတိုင်း လက်ပြန်ဆေးတာတွေ အမြဲလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။
အခုလို ပိုးတွေ့သူများလာချိန်မှာ အရင်ထက်ပိုစောပြီး ဆေးရုံဆင်းလာသူနဲ့ Quarantine ပြန်ထွက်လာတွေသူလည်း များလာတာအတွက်၊ တချို့ပြန်ကူးခံရမှာ စိုးရိမ်လွန်တာ တွေရှိနေပါတယ်။ လက်ရှိ ဆေးရုံတွေမှာ မလိုအပ်ဘဲ၊ ဝန်မပိုဖို့နဲ့၊ တိုးလာတဲ့ လူနာတွေကို လက်ခံနိုင်ဖို့၊ ဆေးရုံဆင်းချိန်ကို (၁၁) ရက်အတွင်းနဲ့၊ Quarantine သွားလာကန့်သတ်စခန်းတွေမှာ နေချိန်ကိုလည်း တစ်ပတ်လျှော့ချလိုက်တာက၊ နိုင်ငံတကာသုတေသန တွေ့ရှိချက်တွေအရ လုပ်တာဖြစ်ပြီး ပြန်ကူးဖို့ အန္တရာယ်မရှိပါဘူး။ အခုလို ပြည်ပနဲ့ တနယ်တကျေးမှ ပြန်လာသူတွေအနေနဲ့ တစ်ပတ် Home Quarantine အိမ်မှာခွဲသီးသန့်နေဖို့ (သို့မဟုတ်) Home Stay အိမ်မှာနေဖို့ ပြောတာကလည်း၊ အခြားသူကို ကူးစက်စေနိုင်တာအတွက် မဟုတ်ဘဲ၊ သူကိုယ်တိုင် အနားရ၊ နလန်ထူနိုင်ဖို့ပါ။ Home Quarantine အိမ်မှာသီးသန့်ခွဲနေဖို့ မှာထားသူတွေအတွက်၊ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း (သီးသန့်ခွဲနေ၊ သီးသန့်အသုံးအဆောင်သုံး၊ ရေချိုးသန့်စင်ရာမှာ အများသုံးအခန်းကို မသုံးဘဲ၊ မိမိသီးသန့်နေရာမှအပ ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်းနဲ့ လက်အိပ်ဝတ်၊ ဧည့်ခန်းထဲ အခြားသူတွေနဲ့ အတူတူမရောတာတွေ) လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။
အခုလိုအချိန်မှာ၊ မဖြစ်မနေ အလုပ်သွား၊ ရုံးသွားရတဲ့ မရှိမဖြစ် ဝန်ထမ်းတွေအနေနဲ့လည်း၊ အလုပ်မှာ၊ ရုံးမှာ အတိအကျ ကာကွယ်သင့်တာတွေ ရှိပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ရုံးခန်းထဲမှာ ခပ်ခွာခွာနေပြီး (Social Distancing) ၊ စားသောက်ချိန်မှအပ အမြဲ ပါးစပ်နဲ့ နှာခေါင်းစည်း တပ်ထားကာ၊ မိမိနေရာမှအပ အခြားပစ္စည်းတွေ ကိုင်မိတိုင်း လက်ပြန်ဆေးဖို့ပါ (ရေ၊ ဆပ်ပြာ အလွယ်မရပါက လက်သန့်ဆေး Hand Gel သုံးပါ)။ ရုံးမှာ နောက်လုပ်ဖို့ အရေးကြီးတာက ထမင်းစားချိန်မှာ ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း ဖြုတ်ထားရတာကြောင့်၊ အများနဲ့ စုပြီး မစားသောက်ဘဲ၊ ခပ်ခွာခွာစားတာ၊ တစ်လှည့်စီ စားကြတာတွေ လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ရုံးခန်းထဲ၊ ထမင်းစားခန်းထဲ၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင်လည်း စီမံထားသင့်ပါတယ်။ အကြောင်းက လှောင်ပိတ်နေတဲ့ အခန်းထဲမှာ ကူးစက်မူများနိုင်လို့ပါ။ လေအေးစက် (Air Condition) အခန်းဖြစ်လျှင်လည်း၊ ပြူတင်းပေါက်တွေ၊ တံခါးတွေရှိလျှင်၊ မကြာခဏဖွင့်ပေးပြီး၊ လေအဝင်အထွက်ကောင်းအာင် လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အကယ်၍ လုံးဝအလုံပိတ် ဖြစ်နေလျှင်တော့၊ လေမူတ်ထုတ်စက် (Exhaust/ Inlet Fan) တပ်ထားသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သန့်စင်ခန်းအတွက်လည်း အလားတူ ပြူတင်းပေါက် ဖွင့်မထားနိုင်လျှင်၊ ဒီလေမူတ်ထုတ်စက် အနည်းဆုံးရှိဖို့လိုတယ်။ အကြောင်းက သန့်စင်ခန်းထဲ တစ်ဦးက ချောင်းဆိုး၊ နှာချေ၊ တံတွေးထွေးတာကြောင့်၊ နောက်ဝင်လာသူကို ကူးစေနိုင်လို့ပါ။ ဒါ့အပြင် သန့်စင်ခန်းမှာနဲ့ အပေါက်ဝနားမှာ လူမပြုံစေဘဲ၊ အချိန်အနည်းငယ်ခြားပြီး တလှည့်စီသုံးနိုင်အောင် စည်းကမ်းထုတ် ကြီးကြပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သန့်စင်ခန်းသုံးပြီး လက်ပြန်ဆေးနိုင်အောင်လည်း၊ အခန်းဝမှာ ရေနဲ့ဆပ်ပြာအပြင် လက်သုတ်စရာ Tissue စက္ကူသစ်ပါ ပြင်ထားသင့်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် Home Stay ကာလ အခုလို မဖြစ်မနေ အပြင်ထွက်ရသူတွေအနေနဲ့၊ မိမိအိမ်သားတွေ၊ မိသားစုတွေကို မကူးမိစေအောင်၊ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း (အပြင်ကပြန်လာလျှင်၊ ပါးစပ်နဲ့ နှာခေါင်းစည်း Mask ကို အခန်းအပြင်ဘက်မှာရှိတဲ့ အမှိုက်ပုံးထဲ လုံအောင်ပစ်ခဲ့၊ နောက် ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း အသစ်လဲ၊ ဘာမှမထိခင် လက်အရင်ဆေး၊ အဝတ်တွေကို သီးသန့်ချွတ်၊ ရေချိုး၊ အိမ်တွင်း ခပ်ခွာခွာနေတာတွေ) လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။ နောက်ဆုံးမှာတော့ အခုလို တစ်ပိုင်းတစ်စ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မူ Semi-Lockdown (သို့) Partial Lockdown ကာလမှာ၊ ဒီကာကွယ်ရေးတွေကို အသေအချာ စနစ်တကျ လိုက်နာလုပ်ဆောင်ဖို့ အထူးအရေးကြီးနေပါတယ်။ အကြောင်းက အခုအခြေအနေနဲ့ မထိန်းနိုင်လျှင်၊ ပိုခက်ခဲကြပ်တည်းနိုင်တဲ့ အပြင်လုံးဝထွက်ခွင့် မရှိတဲ့၊ လုံးလုံးလျားလျား ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မူ Total (သို့မဟုတ်) Complete Lockdown အဆင့်ရောက်လာမှာကို စိုးရိမ်နေရလို့ပါ။
ဒီအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်း က ရန်ကုန် ဆေးရုံကြီးအရေးပေါ်ဌာနရဲ့ ပါမောက္ခ ဌာနမှူး ဒေါက်တာမော်မော်ဦး ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
==Unicode===
ရနျကုနျမွို့မှာ ကိုဗဈ ဖွဈနှုနျးနဲ့ သဆေုံးမူနှုနျး အရှိနျတကျလာတာကွောင့ျ၊ အခွအေနေ ပိုပွီးမဆိုးလာအောငျ Semi-Lockdown သဘော၊ အလုပျအကိုငျသှားလာမူတှပေါ၊ တဈဆင့ျတိုးပွီး တငျးကွပျလိုကျပါပွီ။
လူစုလူဝေးနဲ့လုပျကိုငျနကွေတဲ့ စကျရုံတှကေို ခတေ်တပိတျလိုကျတဲ့အပွငျ၊ မရှိမဖွဈ လိုအပျတဲ့လုပျငနျးတှဖွေဈတဲ့ (ငှကွေေး၊ အစားအသောကျ၊ ဆေး၊ စကျဆီ) လုပျငနျးတှမှေအပ၊ ကနြျလုပျငနျးမြားအားလုံးကို ပိတျပငျလိုကျတာကွောင့ျ၊ ဒီရောဂါဖွဈနှုနျး ဘယျလောကျထိ အန်တရာယျကွီးလာတာကို ပေါျလှငျစကော၊ ဒီကူးစကျမူကို တားဆီးထိနျးခြုပျဖို့ လိုလာပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ ကူးစကျမူတှေ တိုးပှားဆကျမဖွဈစဖေို့နဲ့၊ မိမိကိုယျတိုငျ အကူးမခံရဖို့၊ အခုလို Home Stay အိမျမှာနပွေီး၊ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက အသေးစိတျခမြှတျထားတဲ့ စညျးကမျးတှကေို အမှနျတကယျလိုကျနာဖို့ အထူးအရေးကွီးနပေါပွီ။ ဒီစညျးကမျးတှထေဲမှာ မဖွဈမနေ ဈေးသှားခြိနျ (တဈဦးသာ) နဲ့၊ ဆေးရုံ၊ဆေးခနျးသှားခြိနျ (နှဈဦးသာ) သတျမှတျခကြျတှအေပွငျ၊ မဖွဈမနေ အရေးပေါျ အပွငျထှကျခြိနျမှာ ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး (Mask) တပျတာတှေ ပါရှိပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဖွဈနိုငျလြှငျ ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျးအပေါျမှာထပျပွီး၊ မကြျနှာအကာ (Face Shield/ Eye Shield) တပျတာ၊ ခပျခှာခှာသှားလာတာ (Social Distancing) နဲ့၊ အခွားပစ်စညျးတှေ ထိမိတိုငျး လကျပွနျဆေးတာတှေ အမွဲလုပျပေးသင့ျပါတယျ။
အခုလို ပိုးတှေ့သူမြားလာခြိနျမှာ အရငျထကျပိုစောပွီး ဆေးရုံဆငျးလာသူနဲ့ Quarantine ပွနျထှကျလာတှသေူလညျး မြားလာတာအတှကျ၊ တခြို့ပွနျကူးခံရမှာ စိုးရိမျလှနျတာ တှရှေိနပေါတယျ။ လကျရှိ ဆေးရုံတှမှော မလိုအပျဘဲ၊ ဝနျမပိုဖို့နဲ့၊ တိုးလာတဲ့ လူနာတှကေို လကျခံနိုငျဖို့၊ ဆေးရုံဆငျးခြိနျကို (၁၁) ရကျအတှငျးနဲ့၊ Quarantine သှားလာကန့ျသတျစခနျးတှမှော နခြေိနျကိုလညျး တဈပတျလြှော့ခလြိုကျတာက၊ နိုငျငံတကာသုတသေန တှေ့ရှိခကြျတှအေရ လုပျတာဖွဈပွီး ပွနျကူးဖို့ အန်တရာယျမရှိပါဘူး။ အခုလို ပွညျပနဲ့ တနယျတကြေးမှ ပွနျလာသူတှအေနနေဲ့ တဈပတျ Home Quarantine အိမျမှာခှဲသီးသန့ျနဖေို့ (သို့မဟုတျ) Home Stay အိမျမှာနဖေို့ ပွောတာကလညျး၊ အခွားသူကို ကူးစကျစနေိုငျတာအတှကျ မဟုတျဘဲ၊ သူကိုယျတိုငျ အနားရ၊ နလနျထူနိုငျဖို့ပါ။ Home Quarantine အိမျမှာသီးသန့ျခှဲနဖေို့ မှာထားသူတှအေတှကျ၊ ပွီးခဲ့တဲ့အပတျက ပွောခဲ့တဲ့အတိုငျး (သီးသန့ျခှဲနေ၊ သီးသန့ျအသုံးအဆောငျသုံး၊ ရခြေိုးသန့ျစငျရာမှာ အမြားသုံးအခနျးကို မသုံးဘဲ၊ မိမိသီးသန့ျနရောမှအပ ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျးနဲ့ လကျအိပျဝတျ၊ ဧည့ျခနျးထဲ အခွားသူတှနေဲ့ အတူတူမရောတာတှေ) လုပျဆောငျသင့ျပါတယျ။
အခုလိုအခြိနျမှာ၊ မဖွဈမနေ အလုပျသှား၊ ရုံးသှားရတဲ့ မရှိမဖွဈ ဝနျထမျးတှအေနနေဲ့လညျး၊ အလုပျမှာ၊ ရုံးမှာ အတိအကြ ကာကှယျသင့ျတာတှေ ရှိပါတယျ။ အဓိကအားဖွင့ျ ရုံးခနျးထဲမှာ ခပျခှာခှာနပွေီး (Social Distancing) ၊ စားသောကျခြိနျမှအပ အမွဲ ပါးစပျနဲ့ နှာခေါငျးစညျး တပျထားကာ၊ မိမိနရောမှအပ အခွားပစ်စညျးတှေ ကိုငျမိတိုငျး လကျပွနျဆေးဖို့ပါ (ရေ၊ ဆပျပွာ အလှယျမရပါက လကျသန့ျဆေး Hand Gel သုံးပါ)။ ရုံးမှာ နောကျလုပျဖို့ အရေးကွီးတာက ထမငျးစားခြိနျမှာ ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး ဖွုတျထားရတာကွောင့ျ၊ အမြားနဲ့ စုပွီး မစားသောကျဘဲ၊ ခပျခှာခှာစားတာ၊ တဈလှည့ျစီ စားကွတာတှေ လုပျဆောငျသင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ရုံးခနျးထဲ၊ ထမငျးစားခနျးထဲ၊ လဝေငျလထှေကျကောငျးအောငျလညျး စီမံထားသင့ျပါတယျ။ အကွောငျးက လှောငျပိတျနတေဲ့ အခနျးထဲမှာ ကူးစကျမူမြားနိုငျလို့ပါ။ လအေေးစကျ (Air Condition) အခနျးဖွဈလြှငျလညျး၊ ပွူတငျးပေါကျတှေ၊ တံခါးတှရှေိလြှငျ၊ မကွာခဏဖှင့ျပေးပွီး၊ လအေဝငျအထှကျကောငျးအာငျ လုပျပေးနိုငျပါတယျ။ အကယျ၍ လုံးဝအလုံပိတျ ဖွဈနလြှေငျတော့၊ လမေူတျထုတျစကျ (Exhaust/ Inlet Fan) တပျထားသင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ သန့ျစငျခနျးအတှကျလညျး အလားတူ ပွူတငျးပေါကျ ဖှင့ျမထားနိုငျလြှငျ၊ ဒီလမေူတျထုတျစကျ အနညျးဆုံးရှိဖို့လိုတယျ။ အကွောငျးက သန့ျစငျခနျးထဲ တဈဦးက ခြောငျးဆိုး၊ နှာခြေ၊ တံတှေးထှေးတာကွောင့ျ၊ နောကျဝငျလာသူကို ကူးစနေိုငျလို့ပါ။ ဒါ့အပွငျ သန့ျစငျခနျးမှာနဲ့ အပေါကျဝနားမှာ လူမပွုံစဘေဲ၊ အခြိနျအနညျးငယျခွားပွီး တလှည့ျစီသုံးနိုငျအောငျ စညျးကမျးထုတျ ကွီးကွပျပေးသင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ သန့ျစငျခနျးသုံးပွီး လကျပွနျဆေးနိုငျအောငျလညျး၊ အခနျးဝမှာ ရနေဲ့ဆပျပွာအပွငျ လကျသုတျစရာ Tissue စက်ကူသဈပါ ပွငျထားသင့ျပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ Home Stay ကာလ အခုလို မဖွဈမနေ အပွငျထှကျရသူတှအေနနေဲ့၊ မိမိအိမျသားတှေ၊ မိသားစုတှကေို မကူးမိစအေောငျ၊ ပွီးခဲ့တဲ့အပတျက ပွောခဲ့တဲ့အတိုငျး (အပွငျကပွနျလာလြှငျ၊ ပါးစပျနဲ့ နှာခေါငျးစညျး Mask ကို အခနျးအပွငျဘကျမှာရှိတဲ့ အမှိုကျပုံးထဲ လုံအောငျပဈခဲ့၊ နောကျ ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး အသဈလဲ၊ ဘာမှမထိခငျ လကျအရငျဆေး၊ အဝတျတှကေို သီးသန့ျခြှတျ၊ ရခြေိုး၊ အိမျတှငျး ခပျခှာခှာနတောတှေ) လုပျဆောငျသင့ျပါတယျ။ နောကျဆုံးမှာတော့ အခုလို တဈပိုငျးတဈစ ပိတျဆို့ကန့ျသတျမူ Semi-Lockdown (သို့) Partial Lockdown ကာလမှာ၊ ဒီကာကှယျရေးတှကေို အသအေခြာ စနဈတကြ လိုကျနာလုပျဆောငျဖို့ အထူးအရေးကွီးနပေါတယျ။ အကွောငျးက အခုအခွအေနနေဲ့ မထိနျးနိုငျလြှငျ၊ ပိုခကျခဲကွပျတညျးနိုငျတဲ့ အပွငျလုံးဝထှကျခှင့ျ မရှိတဲ့၊ လုံးလုံးလြားလြား ပိတျဆို့ကန့ျသတျမူ Total (သို့မဟုတျ) Complete Lockdown အဆင့ျရောကျလာမှာကို စိုးရိမျနရေလို့ပါ။
ဒီအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျး က ရနျကုနျ ဆေးရုံကွီးအရေးပေါျဌာနရဲ့ ပါမောက်ခ ဌာနမှူး ဒေါကျတာမောျမောျဦး ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
