စစ်ကောင်စီကို အာဆီယံမဖိတ်ကြားတဲ့ ကိစ္စ အင်ဒိုသမ္မတ ကာကွယ်
{{Zawgyi/Unicode}}
လက်ရှိကျင်းပနေတဲ့ အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တက်ရောက် ခွင့်မရပါဘူး။ အခုလို မဖိတ်ကြားတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး၊ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေကတော့ အာဆီယံ ပဋိညဉ်ကို ချိုးဖေါက်တယ်လို့ စွပ်စွဲပြောဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုကျင်းပနေတဲ့ အာဆီယံထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို မဖိတ်ကြားတာဟာ မှန်ကန်ကြောင်း နဲ့ ဝင်ရောက်မစွက်ဖက်ရေးမူကို ချိုးဖေါက်တယ်ဆိုတာမဟုတ်ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား သမတ အပါအဝင် အင်ဒိုနီးရှား ခေါင်းဆောင် တွေကတော့ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဒီအကြောင်းအရာတွေကို ကိုဇော်မိုးကျော်ကတင်ပြပေးပါမယ်။
အွန်လိုင်းကနေ ကျင်းပနေတဲ့ ၃၉ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို အင်ဒိုနီးရှား သမတ Joko Widodod က သူရဲ့ သမတနန်းတော်ကနေ အင်္ဂါနေ့က တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာအနေနဲ့ အာဆီယံရဲ့အကူအညီကိုငြင်းပယ်ခဲ့တဲ့အပေါ် စိတ်မကောင်းဖြစ်ရကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား သမတက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အာဆီယံ အနေနဲ့ ဝင်ရောက်မစွက်ဖက်ရေးမူကို လေးစာရမှာ ဖြစ်သလို၊ ဒီမိုကရေစီနဲ့လူ့အခွင့်ရေးတွေကိုလည်းလေးစား လိုက်နာရမှာဖြစ်တယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှား သမတက အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Retno Marsudi ကပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“မြန်မာနိုင်ငံကို အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေး မဖိတ်ဖို့ ချမှတ်ခဲ့ရတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ ခက်ခဲတဲ့ ဆုံးဖြတ်တခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါကလုပ်ကိုလုပ်ရမှာဖြစ်ပါတယ် ။ အာဆီယံရဲ့ ဝင်ရောက်မစွက်ဖက်ရေးမူကို လေးစားရမှာပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း အာဆီယံရဲ့ အခြား ပဋိညာဉ်တွေဖြစ်တဲ့ Democracy, ကောင်းမွန်တဲ့အစိုးရဖြစ်ရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးကိုလေးစား လိုက်နာရေး၊ ဖွဲ့အစည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံစည်းမျဉ်းနဲ့ တင်မြှောက်ထားတဲ့အစိုးရဖြစ်ရေး စတဲ့ ပဋိညာဉ်တွေကိုလည်း လေးစားလိုက်နာဖို့လိုအပ်တာတွေကိုလည်း မမေ့လျော့ကျဖို့ ကျမတို့ကို သတိပေးပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။”
အာဆီယံအနေနဲ့ လူသားခြင်းစာနာတဲ့အထောက်အပံတွေအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံကပြဿနာတွေကိုဖြေရှင်းဖို့ အကူအညီတွေကို လက်ကမ်းလှမ်းသွားမှာပါလို့လည်း အင်ဒိုနီးရှား သမတ Joko Widodo က ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာပြည်သူတွေအနေနဲ့ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း၊ ပြည့်ပြည်စုံစုံ နေထိုင်ခွင့်ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာအား လုံးပါဝင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ ဖေါ်ဆောင်မှုကို မကြာမီဘဲ ပြန်လည်စတင်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှား အနေ နဲ့ အမြဲတမ်းမျှော်လင့်နေပါတယ်လို့လည်း အင်ဒိုနီးရှားသမတကပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာအာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဟာ ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့၊ အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးကနေချမှတ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဒီမိုကရေစီပြန် လည်ဖေါ် ဆောင်ရေး သဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကိုဖေါ်ဆောင်ဖို့ပျက်ကွက်ခဲ့ပြီး အာဆီယံအထူးကိုယ် စားလှယ်ကိုလည်း မြန်မာပြည်လာရောက်ပြီး အဖွဲ့ပေါင်းစုံနဲ့တွေဆုံဖို့ကိုခွင့်မပြုခဲ့ပါဘူး။ ဒါကြောင့်မြန်မာ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးတက်ရောက်ခွင့်မပေးတာပါ။
အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးကချမှတ်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေဟာ အဖွဲ့ဝင်တိုင်းမလိုက်နာမနေရ တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေဖြစ်ပြီး၊ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးလိုက်နာဖို့ ဝတ္တရားရှိတယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှား နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Teuku Faizasyah ကပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံကိုမဖိတ်တာဟာ အာဆီယံ ပဋိညာဉ်ဖြစ်တဲ့ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရေးမူကိုချိုးဖေါက် တယ်ဆိုတာ မဟုတ်မှန်ပါဘူးလို့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Teuku ကပြောဆိုပါတယ်။
“အာစီယံခေါင်းဆောင်တွေ အားလုံးတညီတညွတ်ထဲသဘောတူချမှတ်ထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အချက် ၅ ချက်ကိုကောင်အထည်ဖေါ်ဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိတဲ့အပေါ် အာစီယံအဖွဲ့ဝင်တွေက စိတ်ပျက် ကြပါတယ်။”
ဒီတကြိမ် အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းဝေမှာ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို မဖိတ်တာဟာ မှန်ကန်တဲ့ လုပ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ အင်ဒိနီးရှားသုတေသနအဖွဲ့ကြီး ဖြစ်တဲ့ LIPI က သုတေသီတဦးဖြစ်တဲ့ Pandu Prayoga ကပြောဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အာဆီယံအနေနဲ့ မြန်မာနဲ့ဆက်လက် ဆွေးနွေးပြောဆို သင့်တယ်လို့သူကအကြံပေးပါတယ်။
မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ တရုတ်အပေါ်မှာ အများကြီး မှီခိုအားထားမှုပြုတဲ့အတွက် အာဆီယံရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်ကိုလက်ခံဖို့နဲ့ အာဆီယံက ချမှတ်ထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ရမယ့် အချက် ၅ ချက်ကို လိုက်နာအကောင်အထည်ဖေါ်ဖို့ တရုတ်ကို ချဉ်းကပ်ပြီး နားချစေတာမျိုး လုပ်သင့်တယ်လို့ သုတေသီ Pandu ကအကြံပြုထားပါတယ်။
မြန်မာအာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံကကိုယ်စားလှယ်ကို အဆင့်နှိမ့်ပြီး၊ နိုင်ငံခြ ားရေးဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းတွင်းဝန်ကိုသာတက်ရောက်ဖို့ ဖိတ်ကြားခဲ့တာဟာ အာဆီယံလုပ်ထုံးလုပ် နည်းများနဲ့မညီကြောင်း၊ ပြည်ထောင်စုအဆင့် တာဝန်ရှိသူများတက်ရောက်ခွင့်မရတဲ့အတွက် မတက်ရောက်တာဟာ အာဆီယံကို သပိတ်မှောက်တာမဟုတ်ကြောင်းနဲ့၊ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အားလုံးသဘောတူချမှတ်ထားတဲ့ အချက် ၅ ချက်ကို အကောင်အထည်ဖေါ်ရာမှာ အာဆီယံနဲ့ အပြုသဘောဆက်လက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားပါမယ်လို့ အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကကတော့ ထုတ်ပြန်ထားကြောင်းပါခင်ဗျာ။
.........................................
စဈကောငျစီကို အာဆီယံမဖိတျကွားတဲ့ ကိစ်စ အငျဒိုသမ်မတ ကာကှယျ
{{Unicode}}
လကျရှိကငြျးပနတေဲ့ အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးမှာ မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျတကျရောကျ ခှင့ျမရပါဘူး။ အခုလို မဖိတျကွားတာနဲ့ပတျသကျပွီး၊ မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျတှကေတော့ အာဆီယံ ပဋိညဉျကို ခြိုးဖေါကျတယျလို့ စှပျစှဲပွောဆိုပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အခုကငြျးပနတေဲ့ အာဆီယံထိပျသီး အစညျးအဝေးမှာ မွနျမာနိုငျငံကို မဖိတျကွားတာဟာ မှနျကနျကွောငျး နဲ့ ဝငျရောကျမစှကျဖကျရေးမူကို ခြိုးဖေါကျတယျဆိုတာမဟုတျကွောငျး အငျဒိုနီးရှား သမတ အပါအဝငျ အငျဒိုနီးရှား ခေါငျးဆောငျ တှကေတော့ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။
ဒီအကွောငျးအရာတှကေို ကိုဇောျမိုးကြောျကတငျပွပေးပါမယျ။
အှနျလိုငျးကနေ ကငြျးပနတေဲ့ ၃၉ ကွိမျမွောကျ အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးကို အငျဒိုနီးရှား သမတ Joko Widodod က သူရဲ့ သမတနနျးတောျကနေ အငျ်ဂါနေ့က တကျရောကျခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာအနနေဲ့ အာဆီယံရဲ့အကူအညီကိုငွငျးပယျခဲ့တဲ့အပေါျ စိတျမကောငျးဖွဈရကွောငျး အငျဒိုနီးရှား သမတက ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ အာဆီယံ အနနေဲ့ ဝငျရောကျမစှကျဖကျရေးမူကို လေးစာရမှာ ဖွဈသလို၊ ဒီမိုကရစေီနဲ့လူ့အခှင့ျရေးတှကေိုလညျးလေးစား လိုကျနာရမှာဖွဈတယျလို့ အငျဒိုနီးရှား သမတက အာဆီယံ ထိပျသီးအစညျးအဝေးမှာ ပွောဆိုခဲ့ကွောငျး အငျဒိုနီးရှား နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Retno Marsudi ကပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
“မွနျမာနိုငျငံကို အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေး မဖိတျဖို့ ခမြှတျခဲ့ရတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဟာ ခကျခဲတဲ့ ဆုံးဖွတျတခုဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒါကလုပျကိုလုပျရမှာဖွဈပါတယျ ။ အာဆီယံရဲ့ ဝငျရောကျမစှကျဖကျရေးမူကို လေးစားရမှာပါ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အာဆီယံရဲ့ အခွား ပဋိညာဉျတှဖွေဈတဲ့ Democracy, ကောငျးမှနျတဲ့အစိုးရဖွဈရေး၊ လူ့အခှင့ျအရေးကိုလေးစား လိုကျနာရေး၊ ဖှဲ့အစညျးအုပျခြုပျပုံ အခွခေံစညျးမဉြျးနဲ့ တငျမွှောကျထားတဲ့အစိုးရဖွဈရေး စတဲ့ ပဋိညာဉျတှကေိုလညျး လေးစားလိုကျနာဖို့လိုအပျတာတှကေိုလညျး မမေ့လြော့ကဖြို့ ကမြတို့ကို သတိပေးပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။”
အာဆီယံအနနေဲ့ လူသားခွငျးစာနာတဲ့အထောကျအပံတှအေပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံကပွူနာတှကေိုဖွရှေငျးဖို့ အကူအညီတှကေို လကျကမျးလှမျးသှားမှာပါလို့လညျး အငျဒိုနီးရှား သမတ Joko Widodo က ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာပွညျသူတှအေနနေဲ့ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး၊ ပွည့ျပွညျစုံစုံ နထေိုငျခှင့ျရှိပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာအား လုံးပါဝငျတဲ့ ဒီမိုကရစေီ ဖေါျဆောငျမှုကို မကွာမီဘဲ ပွနျလညျစတငျနိုငျလိမ့ျမယျလို့ အငျဒိုနီးရှား အနေ နဲ့ အမွဲတမျးမြှောျလင့ျနပေါတယျလို့လညျး အငျဒိုနီးရှားသမတကပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာအာဏာသိမျးစဈကောငျစီဟာ ဗိုလျခြုပျမှုးကွီးမငျးအောငျလှိုငျကိုယျတိုငျတကျရောကျခဲ့တဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့၊ အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးကနခေမြှတျခဲ့တဲ့ မွနျမာနိုငျငံငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ ဒီမိုကရစေီပွနျ လညျဖေါျ ဆောငျရေး သဘောတူညီခကြျ ၅ ရပျကိုဖေါျဆောငျဖို့ပကြျကှကျခဲ့ပွီး အာဆီယံအထူးကိုယျ စားလှယျကိုလညျး မွနျမာပွညျလာရောကျပွီး အဖှဲ့ပေါငျးစုံနဲ့တှဆေုံဖို့ကိုခှင့ျမပွုခဲ့ပါဘူး။ ဒါကွောင့ျမွနျမာ စဈခေါငျးဆောငျတှကေို အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးတကျရောကျခှင့ျမပေးတာပါ။
အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးကခမြှတျတဲ့ဆုံးဖွတျခကြျတှဟော အဖှဲ့ဝငျတိုငျးမလိုကျနာမနရေ တဲ့ဆုံးဖွတျခကြျတှဖွေဈပွီး၊ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံအားလုံးလိုကျနာဖို့ ဝတ်တရားရှိတယျလို့ အငျဒိုနီးရှား နိုငျငံခွား ရေးဝနျကွီးဌာန ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ Teuku Faizasyah ကပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ မွနျမာနိုငျငံကိုမဖိတျတာဟာ အာဆီယံ ပဋိညာဉျဖွဈတဲ့ ဝငျရောကျစှကျဖကျရေးမူကိုခြိုးဖေါကျ တယျဆိုတာ မဟုတျမှနျပါဘူးလို့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ Teuku ကပွောဆိုပါတယျ။
“အာစီယံခေါငျးဆောငျတှေ အားလုံးတညီတညှတျထဲသဘောတူခမြှတျထားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အခကြျ ၅ ခကြျကိုကောငျအထညျဖေါျဆောငျရှကျခွငျးမရှိတဲ့အပေါျ အာစီယံအဖှဲ့ဝငျတှကေ စိတျပကြျ ကွပါတယျ။”
ဒီတကွိမျ အာဆီယံ ထိပျသီးအစညျးဝမှော မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျတှကေို မဖိတျတာဟာ မှနျကနျတဲ့ လုပျရပျဖွဈတယျလို့ အငျဒိနီးရှားသုတသေနအဖှဲ့ကွီး ဖွဈတဲ့ LIPI က သုတသေီတဦးဖွဈတဲ့ Pandu Prayoga ကပွောဆိုပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ အာဆီယံအနနေဲ့ မွနျမာနဲ့ဆကျလကျ ဆှေးနှေးပွောဆို သင့ျတယျလို့သူကအကွံပေးပါတယျ။
မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျတှအေနနေဲ့ တရုတျအပေါျမှာ အမြားကွီး မှီခိုအားထားမှုပွုတဲ့အတှကျ အာဆီယံရဲ့ ကိုယျစားလှယျကိုလကျခံဖို့နဲ့ အာဆီယံက ခမြှတျထားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ လုပျဆောငျရမယ့ျ အခကြျ ၅ ခကြျကို လိုကျနာအကောငျအထညျဖေါျဖို့ တရုတျကို ခဉြျးကပျပွီး နားခစြတောမြိုး လုပျသင့ျတယျလို့ သုတသေီ Pandu ကအကွံပွုထားပါတယျ။
မွနျမာအာဏာသိမျးစဈကောငျစီဘကျကတော့ မွနျမာနိုငျငံကကိုယျစားလှယျကို အဆင့ျနှိမ့ျပွီး၊ နိုငျငံခွ ားရေးဝနျကွီးဌာန အမွဲတမျးတှငျးဝနျကိုသာတကျရောကျဖို့ ဖိတျကွားခဲ့တာဟာ အာဆီယံလုပျထုံးလုပျ နညျးမြားနဲ့မညီကွောငျး၊ ပွညျထောငျစုအဆင့ျ တာဝနျရှိသူမြားတကျရောကျခှင့ျမရတဲ့အတှကျ မတကျရောကျတာဟာ အာဆီယံကို သပိတျမှောကျတာမဟုတျကွောငျးနဲ့၊ မွနျမာနိုငျငံအတှကျ အားလုံးသဘောတူခမြှတျထားတဲ့ အခကြျ ၅ ခကြျကို အကောငျအထညျဖေါျရာမှာ အာဆီယံနဲ့ အပွုသဘောဆကျလကျပူးပေါငျးဆောငျရှကျသှားပါမယျလို့ အောကျတိုဘာလ ၂၆ ရကျနေ့မှာ အာဏာသိမျးစဈကောငျစီကကတော့ ထုတျပွနျထားကွောငျးပါခငျဗြာ။
