(Zawgyi/Unicode)
COVID-19 ကူးစက်မှု အဆိုးဆုံး နိုင်ငံတနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အီတလီမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ မြန်မာပညာတော်သင် ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး အခြားအရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေလိုမျိုး မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ မိမိရဲ့ နိုင်ငံသားတွေကို အမြန်ဆုံး အကူအညီပေးဖို့ အီတလီမြောက်ပိုင်း တက္ကသိုလ်တခုမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ မဟာသိပ္ပံကျောင်းသူတဦးက မေတ္တာရပ်ခံလိုက်ပါတယ်။
အီတလီ မြန်မာသံရုံးကတော့ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ဖို့ရှိနေတဲ့သူတွေကိစ္စ နေပြည်တော်ကို တင်ပြထားကြောင်းနဲ့ ညွန်ကြားချက်ကို စောင့်နေကြောင်း သံရုံးဒုတိယအတွင်းဝန်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ မ အင်ကြင်းနိုင်က စုစည်းတင်ပြမှာပါ။
အီတလီမြောက်ပိုင်း Padova မြို့ နည်းပညာတက္ကသိုလ်မှာ အီတလီအစိုးရ ပညာတော်သင်အစီအစဉ်နဲ့ ဇီဝဗေဒ နည်းပညာဆိုင်ရာ မဟာ သိပ္ပံဘွဲ့သင်ယူနေတဲ့ မစံပယ်ဖြူဟာအီတလီမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဆိုးဆိုးရွားရွား စတင်ကူးစက်တဲ့ မတ်လ ကတည်းက နေရပ် မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လို့ မရပဲ ကျောင်းအဆောင်မှာ ပိတ်မိနေသူဖြစ်ပါတယ်။
"ပြန်ဖို့ အခက်အခဲရှိတာပေါ့။ အခုချိန်မှာ ကိုယ်တိုင်ပြန်ဖို့က ဘယ်လိုမှ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတော့ သံရုံးကို ပြန်ဖို့ အကူအညီတောင်းထားပါတယ်။ သံရုံးကလည်း အခုချိန်မှာ အထက်ကို တင်ပြထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ နောက် အခုချိန်မှာ အသွားအလာ အခက်အခဲတွေကလည်း ကန့်သတ်ထားတယ် ဆိုတော့ ချက်ချင်းစီစဉ်ပေးနိုင်လို့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလို့ အကြောင်းပြန်ထားပါတယ်။"
သူတို့ကျောင်းမှာတက်နေကြတဲ့ ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားအားလုံး နီးပါး နေရပ်အသီးသီးကို ပြန်ကုန်ကြပြီဖြစ်တာကြောင့် သူတို့အဆောင်မှာ သူအပါအဝင်နိုင်ငံတကာ ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသား သုံးဦးသာ ကျန်တော့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
သူ့အပြင် အီတလီမှာရှိနေတဲ့ အခြားပညာတော်သင် မြန်မာကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားတချို့နဲ့ Genoa မြို့မှာ ပိတ်မိနေတဲ့ မြန်မာသင်္ဘောသား အယောက် ၂၀ လောက်ရှိနေတယ်လို့ မစံပယ်ဖြူက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိ အီတလီမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား ၃၀၀ ကျော် လောက်ရှိနေပြီး သူတို့အထဲက နေရပ်ကို ပြန်ဖို့ မြန်မာသံရုံးကို ဆက်သွယ်အကြောင်းကြားလာသူတွေကို အကူအညီပေးနိုင်ရေး နေပြည်တော်အစိုးရဘက်ကို တင်ပြထားကြောင်း ရောမမြို့ မှာရှိတဲ့ မြန်မာသံရုံး ဒုတိယအတွင်းဝန် ဒေါ်လွင်လွင်မိုးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"လောလောဆယ် အီတလီအစိုးရကနေပြီး ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာပေးဖို့ ပြောထားပါတယ်။ အီတလီ သင်္ဘောသားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အီတလီ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကိုလည်း ကျမတို့ ဆက်သွယ် အကြောင်းကြားထားပါတယ်။ နောက် မြန်မာနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနကနေ တဆင့် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနကို အကြောင်းကြားထားတာတွေ လည်း ရှိပါတယ်။ လောလောဆယ် ချက်ချင်းလက်ငင်း ခေါ်ယူဖို့က မဖြစ်နိုင်သေးပါဘူး။ သူတို့ရဲ့အခက်အခဲ တင်ပြလာတာတွေကိုတော့ အထက်ကို တင်ပြထားပါတယ်။နောက်ပြီးတော့ အခြေအနေ အနေအထားအရ ချက်ချင်းလက်ငင်းတော့ မဖြစ်နိုင်ဘူးပေါ့နော်။ "
ဒါအပြင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အီတလီ နဲ့ မြန်မာအစိုးရတွေရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်တွေ၊ ခရီးသွားလာခွင့် ဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်တွေကိုလည်း အချိန်နဲ့ တပြေးညီ မြန်မာသံရုံး အင်တာနက်စာမျက်နှာကနေ အသိပေးနေတယ်လို့ ဒေါ်လွင်လွင်မိုးက ဆိုပါတယ်။
ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု ဆိုးဆိုးရွားရွားခံခဲ့ရတဲ့ အီတလီမှာ တက္ကသိုလ်ကျောင်းတွေရဲ့ ဒီနှစ် စာသင်နှစ် ကိုလည်း ပိတ်လိုက်တဲ့အတွက် သူတို့အနေနဲ့ နေရပ် မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ဖို့ပဲ ရှိတဲ့အခြေအနေကို ရောက်နေကြောင်း မစံပယ်ဖြူက ပြောပါတယ်။
အီတလီ အပါအဝင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု အဆိုးရွားဆုံး (၈) နိုင်ငံက ပြန်လာမယ့် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှု ရှိမရှိ စစ်ဆေးချက်အပါအဝင် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ထောက်ခံချက်တွေ ရှိဖို့ လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာအစိုးရက ညွန်ကြားထားတာပါ။ ဒီညွန်ကြားချက်အတိုင်း ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရမှု မရှိဘူးဆိုတဲ့ စစ်ဆေးစာနဲ့ ကျန်းမာရေး ထောက်ခံချက်တွေကို တက္ကသိုလ်ဆေးရုံကနေ ရရှိထားပြီဖြစ်တယ်လို့ မစံပယ်ဖြူက အခုလို ပြောပါတယ်။
" မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်ဝင်ခွင့် ပြန်ဖွင့်မယ့် အချိန်အတွက် သမီးကတော့ အဆင်သင့်လုပ်ထားပါတယ်။ ကိုဗစ်မရှိဘူးဆိုတဲ့ စစ်ဆေးချက် ဆေးမှတ်တမ်းနဲ့ အခြား ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ထောက်ခံချက်တွေ အားလုံးကို အဆင်သင့်လုပ်ထားပါတယ်။ တကယ်လို့ စီစဉ်ပြီးတော့ ပြည်ဝင်ခွင့် ဖွင့်တဲ့နေ့ကို စောင့်ရမယ်ပေါ့"
တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စတင်ကူးစက်တဲ့ ဝူဟန်မြို့က မြန်မာပညာတော်သင်ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားတွေကို မြန်မာအစိုးရက ခေါ်ယူစီစဉ်သလိုမျိုး ကမ္ဘာ့အနှံ နေရာအမျိုးမျိုးမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို အခြားအရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေလိုမျိုး မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေကို ပြန်ခေါ်နိုင်ရေး စီစဉ်ပေးဖို့ မစံပယ်ဖြူက အခုလို မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါတယ်။
"အခုဆိုရင် ဖိလစ်ပိုင်ကလည်း သူတို့နိုင်ငံသားအကုန်လုံးကို လက်ခံတယ်ပေါ့။ ပြန်လာဖို့ ကြိုးစားနေသူတွေကိုလည်း ကူညီပေးဖို့ စီစဉ်နေတယ်။ မြန်မာအစိုးရကတော့ ဝူဟန်ဖြစ်တုန်းက ပထမဦးဆုံး သွားကြိုတယ်ပေါ့။ အခုကျတော့ ဘာမှ အစီအစဉ်မရှိသေးဘူးလို့ ကြားရတော့ ဝမ်းနည်းမိတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေက တရုတ်ပြည် ဝူဟန်မှ မဟုတ်ပါဘူး။ တကမ္ဘာလုံးမှာ ပိတ်မိနေတာပါ။ တချို့ဆို သင်္ဘောတွေပေါ်မှာ၊ နိုင်ငံတကာလေဆိပ်တွေမှာ ပိတ်မိနေတာတွေရှိပါတယ်။ အဲဒါတွေကို မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရအနေနဲ့ အမြန်ဆုံးအကူအညီပေးဖို့ တောင်းဆိုချင်ပါတယ်။ "
ဒါအပြင် အခုချိန်မှာ ပြည်ပကနေ မိခင်နေရပ်နိုင်ငံကို ပြန်လာတဲ့သူတွေအပေါ် အထင်အမြင်လွဲနေတဲ့ အဖြစ်တွေကို ကြည့်ပြီး အလွန်စိတ်မကောင်းဖြစ်ရကြောင်းနဲ့ သူတို့ဟာ ရောဂါသယ်လာသူတွေမဟုတ်ဘူးဆိုတာကိုလည်း သိစေချင်ကြောင်း မစံပယ်ဖြူက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
....................
အီတလီမှာပိတျမိနတေဲ့ မွနျမာတှေ ပွညျတောျပွနျရေး အခကျတှေ့နေ
(Unicode)
COVID-19 ကူးစကျမှု အဆိုးဆုံး နိုငျငံတနိုငျငံဖွဈတဲ့ အီတလီမှာ ပိတျမိနတေဲ့ မွနျမာပညာတောျသငျ ကြောငျးသူကြောငျးသားတှေ နရေပျပွနျနိုငျရေး အခွားအရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံတှလေိုမြိုး မွနျမာအစိုးရအနနေဲ့ မိမိရဲ့ နိုငျငံသားတှကေို အမွနျဆုံး အကူအညီပေးဖို့ အီတလီမွောကျပိုငျး တက်ကသိုလျတခုမှာ ပိတျမိနတေဲ့ မဟာသိပ်ပံကြောငျးသူတဦးက မတေ်တာရပျခံလိုကျပါတယျ။
အီတလီ မွနျမာသံရုံးကတော့ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျဖို့ရှိနတေဲ့သူတှကေိစ်စ နပွေညျတောျကို တငျပွထားကွောငျးနဲ့ ညှနျကွားခကြျကို စောင့ျနကွေောငျး သံရုံးဒုတိယအတှငျးဝနျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ မ အငျကွငျးနိုငျက စုစညျးတငျပွမှာပါ။
အီတလီမွောကျပိုငျး Padova မွို့ နညျးပညာတက်ကသိုလျမှာ အီတလီအစိုးရ ပညာတောျသငျအစီအစဉျနဲ့ ဇီဝဗဒေ နညျးပညာဆိုငျရာ မဟာ သိပ်ပံဘှဲ့သငျယူနတေဲ့ မစံပယျဖွူဟာအီတလီမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ဆိုးဆိုးရှားရှား စတငျကူးစကျတဲ့ မတျလ ကတညျးက နရေပျ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျလို့ မရပဲ ကြောငျးအဆောငျမှာ ပိတျမိနသေူဖွဈပါတယျ။
"ပွနျဖို့ အခကျအခဲရှိတာပေါ့။ အခုခြိနျမှာ ကိုယျတိုငျပွနျဖို့က ဘယျလိုမှ မဖွဈနိုငျဘူးဆိုတော့ သံရုံးကို ပွနျဖို့ အကူအညီတောငျးထားပါတယျ။ သံရုံးကလညျး အခုခြိနျမှာ အထကျကို တငျပွထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။ နောကျ အခုခြိနျမှာ အသှားအလာ အခကျအခဲတှကေလညျး ကန့ျသတျထားတယျ ဆိုတော့ ခကြျခငြျးစီစဉျပေးနိုငျလို့ မဖွဈနိုငျသေးဘူးလို့ အကွောငျးပွနျထားပါတယျ။"
သူတို့ကြောငျးမှာတကျနကွေတဲ့ ကြောငျးသူ၊ ကြောငျးသားအားလုံး နီးပါး နရေပျအသီးသီးကို ပွနျကုနျကွပွီဖွဈတာကွောင့ျ သူတို့အဆောငျမှာ သူအပါအဝငျနိုငျငံတကာ ကြောငျးသူ၊ ကြောငျးသား သုံးဦးသာ ကနြျတော့တယျလို့ ဆိုပါတယျ။
သူ့အပွငျ အီတလီမှာရှိနတေဲ့ အခွားပညာတောျသငျ မွနျမာကြောငျးသူ၊ ကြောငျးသားတခြို့နဲ့ Genoa မွို့မှာ ပိတျမိနတေဲ့ မွနျမာသငျ်ဘောသား အယောကျ ၂၀ လောကျရှိနတေယျလို့ မစံပယျဖွူက ပွောပါတယျ။ လကျရှိ အီတလီမှာ မွနျမာနိုငျငံသား ၃၀၀ ကြောျ လောကျရှိနပွေီး သူတို့အထဲက နရေပျကို ပွနျဖို့ မွနျမာသံရုံးကို ဆကျသှယျအကွောငျးကွားလာသူတှကေို အကူအညီပေးနိုငျရေး နပွေညျတောျအစိုးရဘကျကို တငျပွထားကွောငျး ရောမမွို့ မှာရှိတဲ့ မွနျမာသံရုံး ဒုတိယအတှငျးဝနျ ဒေါျလှငျလှငျမိုးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
"လောလောဆယျ အီတလီအစိုးရကနပွေီး ထုတျပွနျထားတဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှကေို လိုကျနာပေးဖို့ ပွောထားပါတယျ။ အီတလီ သငျ်ဘောသားတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အီတလီ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနကိုလညျး ကမြတို့ ဆကျသှယျ အကွောငျးကွားထားပါတယျ။ နောကျ မွနျမာနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနကနေ တဆင့ျ သကျဆိုငျရာ ဝနျကွီးဌာနကို အကွောငျးကွားထားတာတှေ လညျး ရှိပါတယျ။ လောလောဆယျ ခကြျခငြျးလကျငငျး ခေါျယူဖို့က မဖွဈနိုငျသေးပါဘူး။ သူတို့ရဲ့အခကျအခဲ တငျပွလာတာတှကေိုတော့ အထကျကို တငျပွထားပါတယျ။နောကျပွီးတော့ အခွအေနေ အနအေထားအရ ခကြျခငြျးလကျငငျးတော့ မဖွဈနိုငျဘူးပေါ့နောျ။ "
ဒါအပွငျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျတဲ့ အီတလီ နဲ့ မွနျမာအစိုးရတှရေဲ့ထုတျပွနျခကြျတှေ၊ ခရီးသှားလာခှင့ျ ဆိုငျရာ ကန့ျသတျခကြျတှကေိုလညျး အခြိနျနဲ့ တပွေးညီ မွနျမာသံရုံး အငျတာနကျစာမကြျနှာကနေ အသိပေးနတေယျလို့ ဒေါျလှငျလှငျမိုးက ဆိုပါတယျ။
ဗိုငျးရပျဈကူးစကျမှု ဆိုးဆိုးရှားရှားခံခဲ့ရတဲ့ အီတလီမှာ တက်ကသိုလျကြောငျးတှရေဲ့ ဒီနှဈ စာသငျနှဈ ကိုလညျး ပိတျလိုကျတဲ့အတှကျ သူတို့အနနေဲ့ နရေပျ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျဖို့ပဲ ရှိတဲ့အခွအေနကေို ရောကျနကွေောငျး မစံပယျဖွူက ပွောပါတယျ။
အီတလီ အပါအဝငျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကူးစကျမှု အဆိုးရှားဆုံး (၈) နိုငျငံက ပွနျလာမယ့ျ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေနနေဲ့ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှု ရှိမရှိ စဈဆေးခကြျအပါအဝငျ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ ထောကျခံခကြျတှေ ရှိဖို့ လိုအပျကွောငျး မွနျမာအစိုးရက ညှနျကွားထားတာပါ။ ဒီညှနျကွားခကြျအတိုငျး ဗိုငျးရပျဈကူးစကျခံရမှု မရှိဘူးဆိုတဲ့ စဈဆေးစာနဲ့ ကနြျးမာရေး ထောကျခံခကြျတှကေို တက်ကသိုလျဆေးရုံကနေ ရရှိထားပွီဖွဈတယျလို့ မစံပယျဖွူက အခုလို ပွောပါတယျ။
" မွနျမာနိုငျငံမှာ ပွညျဝငျခှင့ျ ပွနျဖှင့ျမယ့ျ အခြိနျအတှကျ သမီးကတော့ အဆငျသင့ျလုပျထားပါတယျ။ ကိုဗဈမရှိဘူးဆိုတဲ့ စဈဆေးခကြျ ဆေးမှတျတမျးနဲ့ အခွား ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ ထောကျခံခကြျတှေ အားလုံးကို အဆငျသင့ျလုပျထားပါတယျ။ တကယျလို့ စီစဉျပွီးတော့ ပွညျဝငျခှင့ျ ဖှင့ျတဲ့နေ့ကို စောင့ျရမယျပေါ့"
တရုတျနိုငျငံမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ စတငျကူးစကျတဲ့ ဝူဟနျမွို့က မွနျမာပညာတောျသငျကြောငျးသူ၊ ကြောငျးသားတှကေို မွနျမာအစိုးရက ခေါျယူစီစဉျသလိုမြိုး ကမ်ဘာ့အနှံ နရောအမြိုးမြိုးမှာ ပိတျမိနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို အခွားအရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံတှလေိုမြိုး မွနျမာအစိုးရအနနေဲ့ ကိုယ့ျနိုငျငံသားတှကေို ပွနျခေါျနိုငျရေး စီစဉျပေးဖို့ မစံပယျဖွူက အခုလို မတေ်တာရပျခံခဲ့ပါတယျ။
"အခုဆိုရငျ ဖိလဈပိုငျကလညျး သူတို့နိုငျငံသားအကုနျလုံးကို လကျခံတယျပေါ့။ ပွနျလာဖို့ ကွိုးစားနသေူတှကေိုလညျး ကူညီပေးဖို့ စီစဉျနတေယျ။ မွနျမာအစိုးရကတော့ ဝူဟနျဖွဈတုနျးက ပထမဦးဆုံး သှားကွိုတယျပေါ့။ အခုကတြော့ ဘာမှ အစီအစဉျမရှိသေးဘူးလို့ ကွားရတော့ ဝမျးနညျးမိတယျ။ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေ တရုတျပွညျ ဝူဟနျမှ မဟုတျပါဘူး။ တကမ်ဘာလုံးမှာ ပိတျမိနတောပါ။ တခြို့ဆို သငျ်ဘောတှပေေါျမှာ၊ နိုငျငံတကာလဆေိပျတှမှော ပိတျမိနတောတှရှေိပါတယျ။ အဲဒါတှကေို မွနျမာနိုငျငံတောျ အစိုးရအနနေဲ့ အမွနျဆုံးအကူအညီပေးဖို့ တောငျးဆိုခငြျပါတယျ။ "
ဒါအပွငျ အခုခြိနျမှာ ပွညျပကနေ မိခငျနရေပျနိုငျငံကို ပွနျလာတဲ့သူတှအေပေါျ အထငျအမွငျလှဲနတေဲ့ အဖွဈတှကေို ကွည့ျပွီး အလှနျစိတျမကောငျးဖွဈရကွောငျးနဲ့ သူတို့ဟာ ရောဂါသယျလာသူတှမေဟုတျဘူးဆိုတာကိုလညျး သိစခေငြျကွောငျး မစံပယျဖွူက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
