[Zawgyi/Unicode]
ရှမ်းပြည်နယ်မှာ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်ခွဲ သုံးခု ပိတ်လိုက်ရတာဟာ တအာင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ TNLA က စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေအပေါ် အခွန်ကောက်ခံနေတာနဲ့ ဆက်နွယ်နေတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်နေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပေးပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မူဆယ်မြို့ပေါ်က ဘဏ်ခွဲ သုံးခုကို ဩဂုတ်လ ၁၇ ရက်ကစပြီး ခေတ္တပိတ်မယ်လို့ ကမ္ဘောဇဘဏ်က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့တာဟာ တအာင်းလက်နက်ကိုင် TNLA ရဲ့ အခွန်ကောက်ခံမှုနဲ့ ပတ်သတ်နေကြောင်း သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ TNLA အဖွဲ့ ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးတာ့အိုက်ကျော် ကတော့ သူတို့အခြေစိုက် လှုပ်ရှားနေတဲ့ နယ်မြေက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအပေါ် ပုံမှန်အခွန်ကောက်လေ့ရှိပေမဲ့ ပိတ်လိုက်တဲ့ ဘဏ်တွေကိုတော့ အခွန်ဆောင်ဖို့ အကြောင်းကြားထားတယ်ဆိုပြီး လူမှုကွန်ရက်တွေပေါ်မှာ ပျံ့နေတဲ့စာကတော့ သူတို့အဖွဲ့က ပေးပို့တာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“အခုက စာပေးတာ၊ မပေးတာတော့ ကျနော်တို့ မသိဘူး။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ကျနော်တို့ ဒီနှစ်ထဲမှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင် အပေါ်မှာ ကျနော်တို့က အခွန်ကောက်ခံမှုတော့ ရှိတယ်၊ သူတို့က တနှစ်ကို တကြိမ် (အခွန်) ဆောင်ပြီးရင်တော့ တနှစ်စာ ပြီးသွားပြီဖြစ်တယ်။ အထူသဖြင့် ကျနော်တို့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ ဒီလုပ်ငန်းရှင်ပေါ်မှာ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး မဖြစ်အောင်၊ လုပ်ငန်းအပေါ်မှာ ပိမသွားအောင် အဲလိုကြည့်ပြီးမှ ကောက်ခံတာ ဖြစ်တယ်။”
မူဆယ်မြို့နယ် ရဲတပ်ဖွဲ့မှူး ဦးအောင်ကျော်ဦးကတော့ မူဆယ် ကမ္ဘောဇဘဏ်ခွဲ တစ်ခုကို အခွန်ဆောင်ဖို့ အကြောင်းကြားစာ ပေးပို့ထားတယ်လို့ သိရကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ဘဏ်တွေတော့ အကုန်လုံး မပါဘူးနဲ့ တူတယ်။ ကျနော်သိတာကတော့ ကမ္ဘောဇဘဏ် ၁ ကိုတော့ TNLA ကနေပြီးတော့မှ၊ TNLA ဆိုတာ ကျနော်တို့အနေနဲ့ သိတာပေါ့ဗျာ၊ ဒီဥစ္စာတော့ အဖွဲ့အစည်း စိစစ်ဆဲပေါ့။ အဲဒီအဖွဲ့ကနေပြီးတော့မှ (အခွန်ဆောင်ဖို့) စာပေးတယ်လို့ ပြောတဲ့အတွက် ကျနော်တို့လည်း အဲမှာ လုံခြုံရေးဘာညာ ချတာတော့ ရှိတာပေါ့နော်။”
ကျန်တဲ့ကမ္ဘောဇဘဏ်ခွဲတွေကတော့ လုံခြုံရေးကင်မရာအပြင်၊ တခြား ပြင်ဆင်ရေးတချို့အတွက် လုပ်မှာမို့ ပိတ်ရတာလို့လည်း ပြောပါတယ်။ ဘဏ်ခွဲတွေ ပိတ်ရတဲ့အကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကမ္ဘောဇဘဏ်ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။ မူဆယ်ခရိုင် လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးမောင်မောင်သန်းကတော့ ဒါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ကို တင်ပြထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“သတင်းတက်တာကတော့ ဘဏ်ခွဲ ၂၊ ၃၊ ၄ ပိတ်မယ်ပြောထားတယ်၊ ကမ္ဘောဇဘဏ်လေ။ ပိတ်မယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့လည်း ဒီနေ့မှ သိတာဗျ။ ဟိုရက်တွေတုန်းကတော့ သတင်းကြားတယ်ဆိုတော့ ရတဲ့သတင်းအပေါ် မူတည်ပြီး ကျနော်တို့က အစိုးရအဖွဲ့ဘာညာ တင်ထားတာတော့ ရှိတာပေါ့။ ပုံမှန်လုံခြုံရေးအပြင် အခုလုံခြုံရေး ပိုဆောင်ရွက်တာပေါ့။”
အစိုးရကတော့ ဘဏ်တွေကို ဒေသလုံခြုံရေး စိတ်ချရတယ်ဆိုမှသာ ဖွင့်ခွင့်ပြုပေးခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း ဗဟိုဘဏ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးစိုးမင်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဘဏ်တွေကတော့ သူတို့လုံခြုံရေးအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ကျနော်တို့က၊ ဖွင့်ခွင့်ပြုကတည်းက နယ်မြေဒေသခံ လုံခြုံရေးအဖွဲ့တွေက နေပြီးတော့ ဒါဟာ လုံခြုံမှုရှိတယ် ဆိုတဲ့ဟာမျိုးနဲ့ ဖွင့်ဖို့ ခွင့်ပြုခဲ့တာပေါ့။ ဆိုတော့ အခြေအနေပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ဒါက လုံခြုံရေး အပိုင်းပဲဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့လုံခြုံရေး လိုအပ်တယ် ဆိုရင်တော့ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေကပဲ ဆောင်ရွက်ကြဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။”
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မူဆယ်မြို့က မြန်မာ- တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ အချက်အချာကျသလို မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်နဲ့ မြဝတီဘဏ် အပါအဝင် တခြားပုဂ္ဂလိက ဘဏ်လုပ်ငန်း ၁၀ခုကျော် ရှိပါတယ်။ တပ်မတော်နဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ နယ်မြေစိုးမိုးထားတဲ့ ရှမ်းမြောက်ဒေသတချို့မှာ လုံခြုံရေးအရ မကြာခဏဆိုသလို ဘဏ်တွေပိတ်ရတာမျိုး ရှိခဲ့ပါတယ်။
[Unicode Version]
မူဆယျဘဏျခှဲတခြို့ ပိတျရတဲ့အကွောငျးရငျး TNLA နဲ့ မဆိုငျကွောငျးငွငျးဆနျ
ရှမျးပွညျနယျမှာ ပုဂ်ဂလိက ဘဏျခှဲ သုံးခု ပိတျလိုကျရတာဟာ တအာငျးလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ TNLA က စီးပှားရေး လုပျငနျးတှအေပေါျ အခှနျကောကျခံနတောနဲ့ ဆကျနှယျနတေယျဆိုတဲ့ သတငျးတှေ ထှကျပေါျနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပေးပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
မူဆယျမွို့ပေါျက ဘဏျခှဲ သုံးခုကို ဩဂုတျလ ၁၇ ရကျကစပွီး ခတေ်တပိတျမယျလို့ ကမ်ဘောဇဘဏျက သတငျးထုတျပွနျခဲ့တာဟာ တအာငျးလကျနကျကိုငျ TNLA ရဲ့ အခှနျကောကျခံမှုနဲ့ ပတျသတျနကွေောငျး သတငျးတှေ ထှကျပေါျခဲ့ပါတယျ။ TNLA အဖှဲ့ ပွောခှင့ျရ ဗိုလျမှူးတာ့အိုကျကြောျ ကတော့ သူတို့အခွစေိုကျ လှုပျရှားနတေဲ့ နယျမွကေ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှအေပေါျ ပုံမှနျအခှနျကောကျလေ့ရှိပမေဲ့ ပိတျလိုကျတဲ့ ဘဏျတှကေိုတော့ အခှနျဆောငျဖို့ အကွောငျးကွားထားတယျဆိုပွီး လူမှုကှနျရကျတှပေေါျမှာ ပြံ့နတေဲ့စာကတော့ သူတို့အဖှဲ့က ပေးပို့တာ မဟုတျဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“အခုက စာပေးတာ၊ မပေးတာတော့ ကနြောျတို့ မသိဘူး။ ပုံမှနျအားဖွင့ျတော့ ကနြောျတို့ ဒီနှဈထဲမှာ လုပျကိုငျနတေဲ့ လုပျငနျးရှငျ အပေါျမှာ ကနြောျတို့က အခှနျကောကျခံမှုတော့ ရှိတယျ၊ သူတို့က တနှဈကို တကွိမျ (အခှနျ) ဆောငျပွီးရငျတော့ တနှဈစာ ပွီးသှားပွီဖွဈတယျ။ အထူသဖွင့ျ ကနြောျတို့ ရညျရှယျခကြျကတော့ ဒီလုပျငနျးရှငျပေါျမှာ ဝနျထုပျဝနျပိုး မဖွဈအောငျ၊ လုပျငနျးအပေါျမှာ ပိမသှားအောငျ အဲလိုကွည့ျပွီးမှ ကောကျခံတာ ဖွဈတယျ။”
မူဆယျမွို့နယျ ရဲတပျဖှဲ့မှူး ဦးအောငျကြောျဦးကတော့ မူဆယျ ကမ်ဘောဇဘဏျခှဲ တဈခုကို အခှနျဆောငျဖို့ အကွောငျးကွားစာ ပေးပို့ထားတယျလို့ သိရကွောငျး ပွောပါတယျ။
“ဘဏျတှတေော့ အကုနျလုံး မပါဘူးနဲ့ တူတယျ။ ကနြောျသိတာကတော့ ကမ်ဘောဇဘဏျ ၁ ကိုတော့ TNLA ကနပွေီးတော့မှ၊ TNLA ဆိုတာ ကနြောျတို့အနနေဲ့ သိတာပေါ့ဗြာ၊ ဒီဥစ်စာတော့ အဖှဲ့အစညျး စိစဈဆဲပေါ့။ အဲဒီအဖှဲ့ကနပွေီးတော့မှ (အခှနျဆောငျဖို့) စာပေးတယျလို့ ပွောတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့လညျး အဲမှာ လုံခွုံရေးဘာညာ ခတြာတော့ ရှိတာပေါ့နောျ။”
ကနြျတဲ့ကမ်ဘောဇဘဏျခှဲတှကေတော့ လုံခွုံရေးကငျမရာအပွငျ၊ တခွား ပွငျဆငျရေးတခြို့အတှကျ လုပျမှာမို့ ပိတျရတာလို့လညျး ပွောပါတယျ။ ဘဏျခှဲတှေ ပိတျရတဲ့အကွောငျးနဲ့ ပတျသကျလို့ ကမ်ဘောဇဘဏျကို ဆကျသှယျမေးမွနျးဖို့ ကွိုးစားခဲ့ပမေဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။ မူဆယျခရိုငျ လကျထောကျညှှနျကွားရေးမှူး ဦးမောငျမောငျသနျးကတော့ ဒါနဲ့ပတျသကျတဲ့ သတငျးအခကြျအလကျတှကေို ပွညျနယျအစိုးရအဖှဲ့ကို တငျပွထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“သတငျးတကျတာကတော့ ဘဏျခှဲ ၂၊ ၃၊ ၄ ပိတျမယျပွောထားတယျ၊ ကမ်ဘောဇဘဏျလေ။ ပိတျမယျဆိုတာ ကနြောျတို့လညျး ဒီနေ့မှ သိတာဗြ။ ဟိုရကျတှတေုနျးကတော့ သတငျးကွားတယျဆိုတော့ ရတဲ့သတငျးအပေါျ မူတညျပွီး ကနြောျတို့က အစိုးရအဖှဲ့ဘာညာ တငျထားတာတော့ ရှိတာပေါ့။ ပုံမှနျလုံခွုံရေးအပွငျ အခုလုံခွုံရေး ပိုဆောငျရှကျတာပေါ့။”
အစိုးရကတော့ ဘဏျတှကေို ဒသေလုံခွုံရေး စိတျခရြတယျဆိုမှသာ ဖှင့ျခှင့ျပွုပေးခဲ့တာဖွဈကွောငျး ဗဟိုဘဏျ ဒုတိယဥက်ကဋ်ဌ ဦးစိုးမငျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဘဏျတှကေတော့ သူတို့လုံခွုံရေးအပေါျမှာ မူတညျပွီးတော့ ကနြောျတို့က၊ ဖှင့ျခှင့ျပွုကတညျးက နယျမွဒေသေခံ လုံခွုံရေးအဖှဲ့တှကေ နပွေီးတော့ ဒါဟာ လုံခွုံမှုရှိတယျ ဆိုတဲ့ဟာမြိုးနဲ့ ဖှင့ျဖို့ ခှင့ျပွုခဲ့တာပေါ့။ ဆိုတော့ အခွအေနပေေါျမှာ မူတညျပွီးတော့ ဒါက လုံခွုံရေး အပိုငျးပဲဖွဈတဲ့အတှကျ သူတို့လုံခွုံရေး လိုအပျတယျ ဆိုရငျတော့ သကျဆိုငျရာ ဌာနတှကေပဲ ဆောငျရှကျကွဖို့ပဲ ရှိပါတယျ။”
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး မူဆယျမွို့က မွနျမာ- တရုတျ နယျစပျကုနျသှယျရေးမှာ အခကြျအခြာကသြလို မွနျမာ့စီးပှားရေးဘဏျနဲ့ မွဝတီဘဏျ အပါအဝငျ တခွားပုဂ်ဂလိက ဘဏျလုပျငနျး ၁၀ခုကြောျ ရှိပါတယျ။ တပျမတောျနဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ နယျမွစေိုးမိုးထားတဲ့ ရှမျးမွောကျဒသေတခြို့မှာ လုံခွုံရေးအရ မကွာခဏဆိုသလို ဘဏျတှပေိတျရတာမြိုး ရှိခဲ့ပါတယျ။
