(Zawgyi/Unicode)
လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲတွေမတိုင်ခင် ကျင်းပဖို့ပြင်ဆင်နေတဲ့ ပင်လုံညီလာခံကို NCA လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ အကန့်အသတ်နဲ့ တက်ရောက်ဖို့ ဖိတ်ကြားထားပါတယ်။
ဒီ NCA တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေထဲ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ကို မဖိတ်ဘဲ ကန့်သတ်လိုက်တာကြောင့် ဒီတစ်ခေါက် တက်သင့်၊ မတက်သင့်ကို စုပေါင်းဆွေးနွေးကြဖို့ရှိနေပါတယ်။
ဒီတက်ရေးမတက်ရေး ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်ပြီး၊ ဘယ်လို အကျိုးဆက်တွေရှိနိုင်တာကို ကိုဝင်းမင်းက မေးမြန်းထားပါတယ်။
ရှေ့တပတ်တည်း ကျင်းပဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ ၂၁ ရာစုပင်လုံညီလာခံ တက်ရေး မတက်ရေး NCA လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေ ဒီတခေါက်ဆွေးနွေးရာမှာ ထူးခြားချက်ကို UWSA ၀ လက်နက်ကိုက်အဖွဲ့ လားရှိုးရုံးဆက်ဆံရေးတာဝန်ခံ ဦးညီရန်းက အခုလိုပြောပါတယ်။
“ ခါတိုင်းကတော့ နှစ်တိုင်းလိုလိုကျင်းပတဲ့ ၂၁ ရာစုပင်လုံက ကျနော်တို့ FPNCC (Federal Political Negotiation and Consultative Committee/ ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးညှိနိုင်းမှုကော်မီတီ) အဖွဲ့ကနေပြီးမှ ကြိုတင်ပြီးမှ တက် မတက်ဆိုတာကို ဆွေးနွေးကြတယ်ပေါ့နော်။ အခေါက်တိုင်းလိုလိုလည်း သူ့အခက်အခဲနဲ့ သူတော့ ရှိပါတယ် ပုံစံချင်းမတူတာတခုပဲ ။ ဒါပေမယ့် ဒီတခေါက်ကတော့ AA အဖွဲ့က မပါရဘူးဆိုတဲ့ကိစ္စကတော့နည်းနည်းလေး ဟိုဟာဖြစ်တယ်လေနော်။”
တိုင်းရင်းသားအရေး သုံးသပ်သူ ဦးမောင်မောင်စိုးကလည်း ဒီတက်ရောက်ဖို့အပေါ် အခက်အခဲတစုံတရာ ဖြစ်နေတာကို အခုလို သုံးသပ်ပြပါတယ်။
“ဒီမြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အရင်လ ၂၀ ရက်ပတ်ဝန်းကျင်ကစပြီးတော့ တရုတ်ကိုယ်စားလှယ် စွန်ကော့ရှန်ပေါ့နော် မြောက်ပိုင်းကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ တွေ့ပြီးတော့ ပင်လုံညီလာခံတက်ဖို့ တိုက်တွန်းတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစကားတွေ ကြားရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စွန်ကော့ရှန်ကိုယ်တိုင်ကတော့ မတက်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ သတင်းစကားတွေ ကြားရပါတယ်။ ထူးခြားချက်ကတော့ အားလုံးကို ဖိတ်မယ်ဆိုရင်တော့ ပြဿနာမရှိဘူး ။ အခုက ဒီတခါက်မှာက AA ကိုမဖိတ်ဘူးဆိုတဲ့အခါကျတော့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့တွေအတွက်တော့ စဉ်းစားစရာ ဖြစ်သွားတယ် ။ တတိယအချက်အနေနဲ့ကတော့ စွန်ကော့ရှန်ကိုယ်တိုင်လည်း မတက်ဘူး တရုတ်ပြည်ကလည်း မစီစဉ်တဲ့အခါမှာ လုံခြုံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘယ်သူတာဝန်ယူူမလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေပေါ်လာတယ်။”
အဲဒီတော့ NCA တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မူရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ တက်နိုင်ဖို့အလားအလာ ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲလို့ မေးရာ ဦးညီရမ်းက
“ဗဟိုဌာနချုပ်ရယ် ပြီးတော့ FPNCC တို့ရဲ့ ဆွေးနွေး သဘောတူညီမှုအပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ အားလုံး ပါဝင်နိုင်ရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့နော် မပါပဲနဲ့ ဒီအတိုင်းထားရင်ရော ပြီးမလားဆိုတာ ကျနော်တို့ကတော့ စဉ်းစားစရာပေါ့နော်။”
ဒီ NCA လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့အဖွဲ့တွေ ဒီတခေါက် ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ တက်ရောက် နိုင်ဖို့ အလားအလာကို ဦးမောင်မောင်စိုးကတော့ အခုလို ခွဲခြားသုံးသပ်ပြပါတယ်။
“တပိုင်းကတော့ ဒီလို မဖိတ်တဲ့ကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ AA နဲ့ စစ်ရေးတပ်ပေါင်းစု ဖွဲ့ထားတာ ၃ ဖွဲ့ရှိတာကို။ ကိုးကန့်ရယ်၊ TNLA ရယ်၊ AA ဒါစစ်ရေးတပ်ပေါင်းစုပေါ့ FPNCC ကတော့ နိုင်ငံရေးတပ်ပေါင်းစုလို့ ဖွဲ့တာကိုး။ စစ်ရေးတပ်ပေါင်းစု အဖွဲ့ကတော့ မတက်ဖို့ ဆန္ဒပြုဖို့ များတယ် နိုင်ငံရေးတပ်ပေါင်းစုကတော့ တက်မတက် ချင့်ချိန် မယ်လို့ထင်ပါတယ်။ စစ်ရေးအရ ပြောမယ်ဆိုရင် AA ကို မဖိတ်ရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စကတော့ မပြေလည်ဘူးဗျ ၊ အခုမြန်မာပြည်မှာ တကယ်တမ်း တိုက်နေတာက AA နဲ့ပဲ တိုက်နေတာကို။ နိုင်ငံရေး တပ်ပေါင်းစုတွေ ပါမလားဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ မေးခွန်းမေးစရာ တခုရှိတာက ဒီတပတ် NRPC က ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးဇော်ဌေးတို့ ပြောတာကတော့ ခေါင်းဆောင်တွေကို By name နဲ့ ဖိတ်တယ်။ အဲဒီလူတွေပဲ တက်ရမယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ဖိတ်တဲ့အချိန်မှာ အဲဒီလူတွေ ကိုယ်တိုင် မတက်နိုင်ရင် အစားထိုးတက်မယ့်လူကို ဒီဘက်က လက်ခံနိုင် မခံနိုင်လည်း မသိဘူးဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ဒီကိစ္စကို စောင့်ကြည့်ရမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။”
အဲဒီတော့ ဒီတခေါက် ညီလာခံကို ဖိတ်ကြားမှုမှာ အကန့်အသတ်တွေ ဘာကြောင့် အခုလို ရှိတာပါလဲလို့ မေးခဲ့ရာမှာ ဦးမောင်မောင်စိုးက ဆက်ပြီးတော့
“တဘက်ကလည်း COVID ကိုအကြောင်းပြလို့ရတယ်။ တဘက်ကလည်း AA ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် ကြေညာထားတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့လည်း ဆိုင်ပါတယ်။ တဘက်ကလည်း NCA မထိုးတဲ့အဖွဲ့တွေနဲ့ ညှိနှိုင်းလို့မရတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ ဆိုင်မယ်လို့ထင်ပါတယ်။”
ဒါပေမယ့် ဦးညီရမ်းက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ သတ်မှတ်တာနဲ့ အများကြီးမဆိုင်ဘူးလို့ အခုလို သုံးသပ်ပြပါတယ်။
“အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ကြေညာတာကတော့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်လည်း အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ ကြေညာတာပဲ။ ဒါလည်း တက်နေတာပဲ၊ တက်ခဲ့တာပဲ ။ သေချာတာတခုကတော့ ပြဿနာဖြစ်တဲ့အဖွဲ့ အဲဒီဘက်က ဖြစ်နေတဲ့အဖွဲ့က ပိုမိုတက်ရောက်သင့်တယ်လို့ ၊ ဒါက ပိုပြီးမှ ပြဿနာဖြစ်နေတဲ့ ရခိုင်ဒေသမှာ အားလုံးသိနေတာပဲ ။ တက်ရောက်တယ်ဆိုတာက မတက်တာထက် ကောင်းပြီးသားလေ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု လမ်းကြောင်းတခုကတော့ ပွင့်သွားတာပေါ့။ ဒါမျိုးပဲ ဆက်ထားမယ်ဆိုရင်တော့ တိုင်းပြည်နစ်နာတာပေါ့။”
တကယ်တော့ အရင်ကျင်းပခဲ့တဲ့ ပြည်ထောင်စုအဆင့် ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကြီးကို NCA လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ အခက်အခဲမျိုးစုံကြားက တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဒီတခေါက်တော့ ပို ခက်ခက်ခဲခဲ ဆုံးဖြတ်ရတော့မယ်လို့ သုံးသပ်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
.............
AA ကိုမဖိတျတဲ့အတှကျ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့ ၂၁ ရာစု ပငျလုံညီလာခံတကျဖို့ မသခြောသေး
(Unicode)
လာမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲတှမေတိုငျခငျ ကငြျးပဖို့ပွငျဆငျနတေဲ့ ပငျလုံညီလာခံကို NCA လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှအေနနေဲ့ အကန့ျအသတျနဲ့ တကျရောကျဖို့ ဖိတျကွားထားပါတယျ။
ဒီ NCA တဈနိုငျငံလုံး ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ရပျစဲရေးသဘောတူစာခြုပျကို လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့ အဖှဲ့တှထေဲ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ကို မဖိတျဘဲ ကန့ျသတျလိုကျတာကွောင့ျ ဒီတဈခေါကျ တကျသင့ျ၊ မတကျသင့ျကို စုပေါငျးဆှေးနှေးကွဖို့ရှိနပေါတယျ။
ဒီတကျရေးမတကျရေး ဘယျလိုဖွဈလာနိုငျပွီး၊ ဘယျလို အကြိုးဆကျတှရှေိနိုငျတာကို ကိုဝငျးမငျးက မေးမွနျးထားပါတယျ။
ရှေ့တပတျတညျး ကငြျးပဖို့ ပွငျဆငျနတေဲ့ ၂၁ ရာစုပငျလုံညီလာခံ တကျရေး မတကျရေး NCA လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့ အဖှဲ့တှေ ဒီတခေါကျဆှေးနှေးရာမှာ ထူးခွားခကြျကို UWSA ၀ လကျနကျကိုကျအဖှဲ့ လားရှိုးရုံးဆကျဆံရေးတာဝနျခံ ဦးညီရနျးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“ ခါတိုငျးကတော့ နှဈတိုငျးလိုလိုကငြျးပတဲ့ ၂၁ ရာစုပငျလုံက ကနြောျတို့ FPNCC (Federal Political Negotiation and Consultative Committee/ ပွညျထောငျစုနိုငျငံရေး ဆှေးနှေးညှိနိုငျးမှုကောျမီတီ) အဖှဲ့ကနပွေီးမှ ကွိုတငျပွီးမှ တကျ မတကျဆိုတာကို ဆှေးနှေးကွတယျပေါ့နောျ။ အခေါကျတိုငျးလိုလိုလညျး သူ့အခကျအခဲနဲ့ သူတော့ ရှိပါတယျ ပုံစံခငြျးမတူတာတခုပဲ ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီတခေါကျကတော့ AA အဖှဲ့က မပါရဘူးဆိုတဲ့ကိစ်စကတော့နညျးနညျးလေး ဟိုဟာဖွဈတယျလနေောျ။”
တိုငျးရငျးသားအရေး သုံးသပျသူ ဦးမောငျမောငျစိုးကလညျး ဒီတကျရောကျဖို့အပေါျ အခကျအခဲတစုံတရာ ဖွဈနတောကို အခုလို သုံးသပျပွပါတယျ။
“ဒီမွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့တှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အရငျလ ၂၀ ရကျပတျဝနျးကငြျကစပွီးတော့ တရုတျကိုယျစားလှယျ စှနျကော့ရှနျပေါ့နောျ မွောကျပိုငျးကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ တှေ့ပွီးတော့ ပငျလုံညီလာခံတကျဖို့ တိုကျတှနျးတယျဆိုတဲ့ သတငျးစကားတှေ ကွားရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ စှနျကော့ရှနျကိုယျတိုငျကတော့ မတကျနိုငျဘူးဆိုတဲ့ သတငျးစကားတှေ ကွားရပါတယျ။ ထူးခွားခကြျကတော့ အားလုံးကို ဖိတျမယျဆိုရငျတော့ ပွူနာမရှိဘူး ။ အခုက ဒီတခါကျမှာက AA ကိုမဖိတျဘူးဆိုတဲ့အခါကတြော့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျအဖှဲ့တှအေတှကျတော့ စဉျးစားစရာ ဖွဈသှားတယျ ။ တတိယအခကြျအနနေဲ့ကတော့ စှနျကော့ရှနျကိုယျတိုငျလညျး မတကျဘူး တရုတျပွညျကလညျး မစီစဉျတဲ့အခါမှာ လုံခွုံရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး ဘယျသူတာဝနျယူူမလဲဆိုတဲ့ မေးခှနျးတှပေေါျလာတယျ။”
အဲဒီတော့ NCA တဈနိုငျငံလုံး ပဈခတျတိုကျခိုကျမူရပျစဲရေးသဘောတူစာခြုပျကို လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့ အဖှဲ့တှအေနနေဲ့ တကျနိုငျဖို့အလားအလာ ဘယျလိုမွငျပါသလဲလို့ မေးရာ ဦးညီရမျးက
“ဗဟိုဌာနခြုပျရယျ ပွီးတော့ FPNCC တို့ရဲ့ ဆှေးနှေး သဘောတူညီမှုအပေါျမှာ မူတညျပါတယျ။ အားလုံး ပါဝငျနိုငျရငျတော့ ကောငျးတာပေါ့နောျ မပါပဲနဲ့ ဒီအတိုငျးထားရငျရော ပွီးမလားဆိုတာ ကနြောျတို့ကတော့ စဉျးစားစရာပေါ့နောျ။”
ဒီ NCA လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့အဖှဲ့တှေ ဒီတခေါကျ ပွညျထောငျစု ငွိမျးခမြျးရေးညီလာခံ တကျရောကျ နိုငျဖို့ အလားအလာကို ဦးမောငျမောငျစိုးကတော့ အခုလို ခှဲခွားသုံးသပျပွပါတယျ။
“တပိုငျးကတော့ ဒီလို မဖိတျတဲ့ကိစ်စတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ AA နဲ့ စဈရေးတပျပေါငျးစု ဖှဲ့ထားတာ ၃ ဖှဲ့ရှိတာကို။ ကိုးကန့ျရယျ၊ TNLA ရယျ၊ AA ဒါစဈရေးတပျပေါငျးစုပေါ့ FPNCC ကတော့ နိုငျငံရေးတပျပေါငျးစုလို့ ဖှဲ့တာကိုး။ စဈရေးတပျပေါငျးစု အဖှဲ့ကတော့ မတကျဖို့ ဆန်ဒပွုဖို့ မြားတယျ နိုငျငံရေးတပျပေါငျးစုကတော့ တကျမတကျ ခငြ့ျခြိနျ မယျလို့ထငျပါတယျ။ စဈရေးအရ ပွောမယျဆိုရငျ AA ကို မဖိတျရငျတော့ ငွိမျးခမြျးရေးကိစ်စကတော့ မပွလေညျဘူးဗြ ၊ အခုမွနျမာပွညျမှာ တကယျတမျး တိုကျနတောက AA နဲ့ပဲ တိုကျနတောကို။ နိုငျငံရေး တပျပေါငျးစုတှေ ပါမလားဆိုတာနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ မေးခှနျးမေးစရာ တခုရှိတာက ဒီတပတျ NRPC က ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ဦးဇောျဌေးတို့ ပွောတာကတော့ ခေါငျးဆောငျတှကေို By name နဲ့ ဖိတျတယျ။ အဲဒီလူတှပေဲ တကျရမယျဆိုတဲ့ သဘောမြိုး ဖိတျတဲ့အခြိနျမှာ အဲဒီလူတှေ ကိုယျတိုငျ မတကျနိုငျရငျ အစားထိုးတကျမယ့ျလူကို ဒီဘကျက လကျခံနိုငျ မခံနိုငျလညျး မသိဘူးဆိုတဲ့ အခါကတြော့ ဒီကိစ်စကို စောင့ျကွည့ျရမယျလို့ ထငျပါတယျ။”
အဲဒီတော့ ဒီတခေါကျ ညီလာခံကို ဖိတျကွားမှုမှာ အကန့ျအသတျတှေ ဘာကွောင့ျ အခုလို ရှိတာပါလဲလို့ မေးခဲ့ရာမှာ ဦးမောငျမောငျစိုးက ဆကျပွီးတော့
“တဘကျကလညျး COVID ကိုအကွောငျးပွလို့ရတယျ။ တဘကျကလညျး AA ကို အကွမျးဖကျအဖှဲ့အဖွဈ ကွညောထားတဲ့ အခွအေနတှေနေဲ့လညျး ဆိုငျပါတယျ။ တဘကျကလညျး NCA မထိုးတဲ့အဖှဲ့တှနေဲ့ ညှိနှိုငျးလို့မရတဲ့ အခွအေနတှေနေဲ့ ဆိုငျမယျလို့ထငျပါတယျ။”
ဒါပမေယ့ျ ဦးညီရမျးက အကွမျးဖကျအဖှဲ့ သတျမှတျတာနဲ့ အမြားကွီးမဆိုငျဘူးလို့ အခုလို သုံးသပျပွပါတယျ။
“အကွမျးဖကျအဖှဲ့ကွညောတာကတော့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျလညျး အကွမျးဖကျအဖှဲ့ ကွညောတာပဲ။ ဒါလညျး တကျနတောပဲ၊ တကျခဲ့တာပဲ ။ သခြောတာတခုကတော့ ပွူနာဖွဈတဲ့အဖှဲ့ အဲဒီဘကျက ဖွဈနတေဲ့အဖှဲ့က ပိုမိုတကျရောကျသင့ျတယျလို့ ၊ ဒါက ပိုပွီးမှ ပွူနာဖွဈနတေဲ့ ရခိုငျဒသေမှာ အားလုံးသိနတောပဲ ။ တကျရောကျတယျဆိုတာက မတကျတာထကျ ကောငျးပွီးသားလေ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမှု လမျးကွောငျးတခုကတော့ ပှင့ျသှားတာပေါ့။ ဒါမြိုးပဲ ဆကျထားမယျဆိုရငျတော့ တိုငျးပွညျနဈနာတာပေါ့။”
တကယျတော့ အရငျကငြျးပခဲ့တဲ့ ပွညျထောငျစုအဆင့ျ ငွိမျးခမြျးရေးညီလာခံကွီးကို NCA လကျမှတျမထိုးရသေးတဲ့ အဖှဲ့တှအေနနေဲ့ အခကျအခဲမြိုးစုံကွားက တကျရောကျနိုငျခဲ့ပမေယ့ျ ဒီတခေါကျတော့ ပို ခကျခကျခဲခဲ ဆုံးဖွတျရတော့မယျလို့ သုံးသပျမှုတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။
