[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးတွေကို မြန်မာနိုင်ငံ လူဦးရေ ထက်ဝက်လောက်ကို တနှစ်အတွင်း ထိုးပေးဖို့ ရည်မှန်းထားကြောင်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာန တာဝန်ရှိသူက ပြောဆိုလိုက်တဲ့သတင်းကို တင်ဆက်ပေးပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မစုစုက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံထုတ် ကိုဗစ်ရောဂါကာကွယ်ဆေး Covishield ၁,၅၀၀,၀၀၀ ကို ဇန်နဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့ကစပြီး ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေနဲ့ စေတနာရှင်ဝန်ထမ်းတွေကို ပထမအသုတ်အနေနဲ့ စတင်ထိုးနှံပေးနေတာပါ။ ကာကွယ်ဆေးပထမဆုံး ထိုးနှံပေးနေတဲ့ နှစ် ရက်တာကာလအတွင်းမှာ လူဦးရေ ၆၈,၀၀၀ ကျော်ကို ထိုးနှံပေးခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံက နှစ်နိုင်ငံအစိုးရကြား ချစ်ကြည်ရေးလက်ဆောင်အဖြစ် ပေးထားတဲ့ ဒီကာကွယ်ဆေးတွေကို ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့ကစပြီး ဦးစားပေးအဆင့်လိုက် ပြည်သူတွေကိုစတင် ထိုးနှံပေးသွားဖြစ်ပြီး တနှစ်အတွင်း လူဦးရေထက်ဝက်လောက်ကို ထိုးနှံပေးနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ကြောင်းလည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနပြောခွင့်ရ၊ ဗဟိုကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့ အခုလက်ရှိမှာ ကာကွယ်ဆေးတွေသည် အိန္ဒိယကနေ Covishield သန်း ၃၀ ဝယ်ပါတယ်။ သန်း ၃၀ သည် ကျမတို့ စုစုပေါင်း လူဦးရေရဲ့ ၂၆၊ ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိပါတယ်။ WHO ရဲ့ COVAX အဖွဲ့အစည်းကနေပြီးတော့ ရနိုင်တာက ကျမတို့ လူဦးရေရဲ့ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ၂၀ နဲ့ ၂၆ နဲ့ပေါင်းရင် ၄၆ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကတော့ ၂၀၂၁ အတွင်းမှာ ဒါခြုံငုံမိနိုင်တယ်၊ ထိုးနှံနိုင်တယ်လို့ တွေးလို့ရပါတယ်။”
အိန္ဒိယကနေ ဝယ်ယူထားတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေထဲက ဆေးအလုံးရေ ၂,၀၀၀,၀၀၀ ကို ဖေဖော်ဝါရီလအစောပိုင်းမှာ ရောက်ဖို့ရှိနေပြီး COVAX အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဆီ ပေးပို့မယ့် ကာကွယ်ဆေးတွေကိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ မတ်လအတွင်းမှာ ရရှိနိုင်ဖို့ မျှော်မှန်းထားပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ အသုံးပြုသွားမယ့် ကာကွယ်ဆေးတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက …
“အခုကာကွယ်ဆေးတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ရှိရင် အိန္ဒိယကာကွယ်ဆေးကို သုံးတယ်။ WHO ရဲ့COVAX ကနေ လာတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေ သုံးမယ်။ ဒါ့အပြင် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးနဲ့ နိုင်ငံတော်ကောင်စစ်ဝန် မစ္စတာဝမ်ယိလာတုန်းကလည်း ကာကွယ်ဆေး ၃၀၀,၀၀၀ လှူဒါန်းမယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောထားတာရှိပါတယ်။ တရုတ်ရဲ့ ဘယ်ကာကွယ်ဆေးပေးမလဲတော့ မသိပါဘူး။ လက်ရှိအနေအထားအရတော့ တရုတ်ရဲ့ကာကွယ်ဆေး ၄ မျိုးဟာဆိုရင် Early or Limited Use စာရင်း ၈ ခုထဲမှာ သူတို့ ၄ ခုပါပါတယ်။ ရုရှားကာကွယ်ဆေး ၂ ခုပါပါတယ်။ အောက်စ်ဖို့ ၁ ခုဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးရင် Bharat Biotech က ၁ ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကတော့ ခုဏကပြောသလို Early or Limited Use ထဲမှာပါတဲ့ ၈ ခုဖြစ်ပါတယ်။ ၈ ခုမှာမှ တရုတ်က ၄ ခုထဲမှာ ဘယ်ကာကွယ်ဆေးရရှိမလဲ... ဒါနဲ့ပတ်သက်ရင်တော့ မသိသေးပါဘူး။ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့တွေက ဒါညှိနှိုင်းပေါင်းစပ်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်နေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။”
ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတွေ၊ နို့တိုက်မိခင်တွေနဲ့ ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်ခံနေရသူတွေအပါအဝင် ရောဂါပျောက်ကင်းတာ ၁၄ ရက်မပြည့်သေးသူတွေအပြင် အသက် ၁၈ နှစ်အောက်ရှိသူတွေက လွဲလို့ ရောဂါကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံနိုင်တယ်လို့ ကျန်းမာရေးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သတင်းအချက်အလက်အမှားတွေကို မယုံကြဖို့ကိုလည်း ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက သတိပေးထားပါတယ်။
“နောက်ထပ် ဘယ်ကာကွယ်ဆေးတွေ ဝယ်မလဲဆိုတာကတော့ လက်ရှိကာကွယ်ဆေးတွေရဲ့ သူ့ရဲ့စိတ်ချရမှု၊ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုက ထပ်ထပ်ပြီးတော့ ထွက်လာနိုင်ပါတယ်။ အချုပ်အားဖြင့်ပြောချင်တာကတော့ ကျမတို့မြန်မာနိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတွေအတွက် အာနိသင်ကောင်းမွန်တဲ့ စိတ်ချရတဲ့ကာကွယ်ဆေးကိုသာ ထိုးနှံပေးနေတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ သတင်းမှားတွေကို မယုံပါနဲ့၊ သတင်းမှားတွေကို မ share ပါနဲ့။ အသေးစိတ်သိချင်တာရှိရင်လည်း 2019 ကိုမေးပါ။ ”
နိုင်ငံတွင်း ရောဂါကာကွယ်ဆေး စတင်ထိုးနှံပေးနေချိန်မှာပဲ အတည်ပြုလူနာ တနေ့ကိုပျမ်းမျှ ၃၀၀ ကျော် လောက်ရှိနေပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဇန်နဝါရီလ ၂၈ ရက်နေ့အထိ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့စာရင်းအရ ပြည်တွင်းမှာကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၃,၁၀၀ ကျော်နဲ့ ရောဂါကူးစက်ခံရသူပေါင်းက ၁၃၉,၀၀၀ ကျော်ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
တဈနှဈအတှငျး လူဦးရထေကျဝကျ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးဖို့ မွနျမာ့ကနြျးမာရေး ရညျမှနျးထား
ကိုဗဈကပျရောဂါ ကာကှယျဆေးတှကေို မွနျမာနိုငျငံ လူဦးရေ ထကျဝကျလောကျကို တနှဈအတှငျး ထိုးပေးဖို့ ရညျမှနျးထားကွောငျး ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာန တာဝနျရှိသူက ပွောဆိုလိုကျတဲ့သတငျးကို တငျဆကျပေးပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မစုစုက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
အိန်ဒိယနိုငျငံထုတျ ကိုဗဈရောဂါကာကှယျဆေး Covishield ၁,၅၀၀,၀၀၀ ကို ဇနျနဝါရီလ ၂၇ ရကျနေ့ကစပွီး ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှနေဲ့ စတေနာရှငျဝနျထမျးတှကေို ပထမအသုတျအနနေဲ့ စတငျထိုးနှံပေးနတောပါ။ ကာကှယျဆေးပထမဆုံး ထိုးနှံပေးနတေဲ့ နှဈ ရကျတာကာလအတှငျးမှာ လူဦးရေ ၆၈,၀၀၀ ကြောျကို ထိုးနှံပေးခဲ့ပွီးဖွဈပါတယျ။ အိန်ဒိယနိုငျငံက နှဈနိုငျငံအစိုးရကွား ခစြျကွညျရေးလကျဆောငျအဖွဈ ပေးထားတဲ့ ဒီကာကှယျဆေးတှကေို ဖဖေောျဝါရီ ၅ ရကျနေ့ကစပွီး ဦးစားပေးအဆင့ျလိုကျ ပွညျသူတှကေိုစတငျ ထိုးနှံပေးသှားဖွဈပွီး တနှဈအတှငျး လူဦးရထေကျဝကျလောကျကို ထိုးနှံပေးနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျကွောငျးလညျး ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနပွောခှင့ျရ၊ ဗဟိုကူးစကျရောဂါ တိုကျဖကြျရေးဌာနခှဲ ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့ အခုလကျရှိမှာ ကာကှယျဆေးတှသေညျ အိန်ဒိယကနေ Covishield သနျး ၃၀ ဝယျပါတယျ။ သနျး ၃၀ သညျ ကမြတို့ စုစုပေါငျး လူဦးရရေဲ့ ၂၆၊ ၂၇ ရာခိုငျနှုနျးလောကျရှိပါတယျ။ WHO ရဲ့ COVAX အဖှဲ့အစညျးကနပွေီးတော့ ရနိုငျတာက ကမြတို့ လူဦးရရေဲ့ ၂၀ ရာခိုငျနှုနျးရမှာဖွဈပါတယျ။ အဲဒီတော့ ၂၀ နဲ့ ၂၆ နဲ့ပေါငျးရငျ ၄၆ ရာခိုငျနှုနျးလောကျကတော့ ၂၀၂၁ အတှငျးမှာ ဒါခွုံငုံမိနိုငျတယျ၊ ထိုးနှံနိုငျတယျလို့ တှေးလို့ရပါတယျ။”
အိန်ဒိယကနေ ဝယျယူထားတဲ့ ကာကှယျဆေးတှထေဲက ဆေးအလုံးရေ ၂,၀၀၀,၀၀၀ ကို ဖဖေောျဝါရီလအစောပိုငျးမှာ ရောကျဖို့ရှိနပွေီး COVAX အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှဆေီ ပေးပို့မယ့ျ ကာကှယျဆေးတှကေိုလညျး မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ မတျလအတှငျးမှာ ရရှိနိုငျဖို့ မြှောျမှနျးထားပါတယျ။ ပွညျတှငျးမှာ အသုံးပွုသှားမယ့ျ ကာကှယျဆေးတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက …
“အခုကာကှယျဆေးတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ရှိရငျ အိန်ဒိယကာကှယျဆေးကို သုံးတယျ။ WHO ရဲ့COVAX ကနေ လာတဲ့ ကာကှယျဆေးတှေ သုံးမယျ။ ဒါ့အပွငျ တရုတျနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးနဲ့ နိုငျငံတောျကောငျစဈဝနျ မစ်စတာဝမျယိလာတုနျးကလညျး ကာကှယျဆေး ၃၀၀,၀၀၀ လှူဒါနျးမယျဆိုပွီးတော့ ပွောထားတာရှိပါတယျ။ တရုတျရဲ့ ဘယျကာကှယျဆေးပေးမလဲတော့ မသိပါဘူး။ လကျရှိအနအေထားအရတော့ တရုတျရဲ့ကာကှယျဆေး ၄ မြိုးဟာဆိုရငျ Early or Limited Use စာရငျး ၈ ခုထဲမှာ သူတို့ ၄ ခုပါပါတယျ။ ရုရှားကာကှယျဆေး ၂ ခုပါပါတယျ။ အောကျဈဖို့ ၁ ခုဖွဈပါတယျ။ ပွီးရငျ Bharat Biotech က ၁ ခု ဖွဈပါတယျ။ ဒါကတော့ ခုဏကပွောသလို Early or Limited Use ထဲမှာပါတဲ့ ၈ ခုဖွဈပါတယျ။ ၈ ခုမှာမှ တရုတျက ၄ ခုထဲမှာ ဘယျကာကှယျဆေးရရှိမလဲ... ဒါနဲ့ပတျသကျရငျတော့ မသိသေးပါဘူး။ သကျဆိုငျရာအဖှဲ့တှကေ ဒါညှိနှိုငျးပေါငျးစပျပွီးတော့ ဆောငျရှကျနေဦးမှာဖွဈပါတယျ။”
ကိုယျဝနျဆောငျအမြိုးသမီးတှေ၊ နို့တိုကျမိခငျတှနေဲ့ ကိုဗဈရောဂါကူးစကျခံနရေသူတှအေပါအဝငျ ရောဂါပြောကျကငျးတာ ၁၄ ရကျမပွည့ျသေးသူတှအေပွငျ အသကျ ၁၈ နှဈအောကျရှိသူတှကေ လှဲလို့ ရောဂါကာကှယျဆေး ထိုးနှံနိုငျတယျလို့ ကနြျးမာရေးဌာနက ထုတျပွနျထားပါတယျ။ ကာကှယျဆေးနဲ့ ပတျသကျပွီး သတငျးအခကြျအလကျအမှားတှကေို မယုံကွဖို့ကိုလညျး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက သတိပေးထားပါတယျ။
“နောကျထပျ ဘယျကာကှယျဆေးတှေ ဝယျမလဲဆိုတာကတော့ လကျရှိကာကှယျဆေးတှရေဲ့ သူ့ရဲ့စိတျခရြမှု၊ ဘေးကငျးလုံခွုံမှုက ထပျထပျပွီးတော့ ထှကျလာနိုငျပါတယျ။ အခြုပျအားဖွင့ျပွောခငြျတာကတော့ ကမြတို့မွနျမာနိုငျငံသူ နိုငျငံသားတှအေတှကျ အာနိသငျကောငျးမှနျတဲ့ စိတျခရြတဲ့ကာကှယျဆေးကိုသာ ထိုးနှံပေးနတောဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ သတငျးမှားတှကေို မယုံပါနဲ့၊ သတငျးမှားတှကေို မ share ပါနဲ့။ အသေးစိတျသိခငြျတာရှိရငျလညျး 2019 ကိုမေးပါ။ ”
နိုငျငံတှငျး ရောဂါကာကှယျဆေး စတငျထိုးနှံပေးနခြေိနျမှာပဲ အတညျပွုလူနာ တနေ့ကိုပမြျးမြှ ၃၀၀ ကြောျ လောကျရှိနပေါတယျ။ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဇနျနဝါရီလ ၂၈ ရကျနေ့အထိ ထုတျပွနျထားတဲ့စာရငျးအရ ပွညျတှငျးမှာကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၃,၁၀၀ ကြောျနဲ့ ရောဂါကူးစကျခံရသူပေါငျးက ၁၃၉,၀၀၀ ကြောျရှိနပေါတယျ။
