[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေကြောင့် ရပ်နားထားရတဲ့ ပြည်တွင်းလေကြောင်း လုပ်ငန်းတွေကို ဒီတပတ်ထဲ ပြန်စဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မစုစုက ပြောပြပေးပါမယ်။
ကပ်ရောဂါကြောင့် စက်တင်ဘာလဆန်းကတည်းက ပျံသန်းခွင့်ပိတ်ထားတဲ့ ပြည်တွင်းလေကြောင်းလိုင်းတွေကို ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကစ ပြန်လည်ခွင့်ပြုတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လေကြောင်းခရီးစဉ်တွေ ပြန်လည်စတင်ရာမှာတော့ ကပ်ရောဂါကာကွယ်ရေး စည်မျဉ်းစည်းကမ်းတွေနဲ့အညီ စတင်သွားမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပို့ဆောင်ရေးနဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးဝင်းခန့်က VOA ကိုပြောပါတယ်။
"နိုင်ငံတော်ရဲ့ဆန္ဒကတော့ ပြန်ဖွင့်စေချင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ အရေးကြီးတာက ဒီချိန်မှာ ကူးစက်ရောဂါခြေအနေက ကျေနပ်လောက်တဲ့အထိ ထိန်းသိမ်းနိုင်တယ်လို့ မယူဆကြဘူးဖြစ်နေတယ် လောလောဆယ်တော့လေ။ အဲဒါကြောင့် အရေးကြီးတာက ကျနော်တို့ ပျံသန်းဖို့ကို ဆောင်ရွက်ဖို့မူအားဖြင့် အပေါ်ကသဘောတူလိုက်တယ်၊ ပေါ်လစီရှိတယ်။ သို့သော် SOP ထွက်လာရမယ်၊ အဲဒီ SOP တွေကိုလည်း သက်ဆိုင်ရာပြည်နယ် အစိုးရတွေကလည်း ကျေကျေနပ်နပ်ရှိပြီဆိုရင် အဲဒီတော့မှ ကျနော်တို့ တကယ့်တကယ်လက်တွေ့ပျံနိုင်မယ့် အနေအထားပါ။"
ပြည်တွင်းလေကြောင်းလိုင်းတွေ ပြန်စတင်ဖို့ ရက်ပိုင်းလောက်သာ လိုတော့ပေမဲ့ အဲဒီခရီးစဉ်တွေမှာ လိုက်ပါကြမယ့် ခရီးသွားတွေအတွက် ကပ်ရောဂါကာလ ကျန်းမာရေး စံသတ်မှတ်ချက်တွေကိုတော့ တရားဝင် ထုတ်ပြန်တာ မရှိသေးပါဘူး။ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစား ဝန်ကြီးဌာနကတော့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကို မကြာခင်မှာ ထုတ်ပြန်ပေးသွားမှာဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းလေကြောင်းခရီးသည်တွေ လိုက်နာရမယ့်အချက်တွေနဲ့ လေယာဉ်အမှုထမ်းတွေအပါအဝင် မြေပြင်ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေနဲ့ လေဆိပ်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်သူတွေပါ လိုက်နာရမယ့်အချက်တွေအပြင် ကိုဗစ်ရောဂါပိုးရှိ၊ မရှိ ကျန်းမာရေးဆေးစစ်ချက်နဲ့ပတ်သက်လို့ အဓိကထား ပါဝင်မှာဖြစ်တယ်လို့ ဗဟိုကူးစက်ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေး ဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက VOA ကိုပြောပါတယ်။
"Domestic Flight တွေကို ၁၆ ရက်နေ့မှာ ပြန်လည်ပြေးဆွဲဖို့ကိစ္စကို ကျမတို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရယ်၊ ပို့ဆောင်ရေးနဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနရယ် ပူးပေါင်းပြီးတော့ SOP တွေဆောင်ရွက်ပြီးပါပြီ။ အဲဒါတွေကို သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနကနေ ပြန်ပြီးတော့ ဗဟိုအဆင့်ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရေးကော်မတီကို ဆက်တင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါဆိုတော့ ဒီဟာက သူ့ရဲ့သတ်မှတ်ရက်မတိုင်ခင်မှာ ထွက်လာပြီးတော့ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းပုံမှန်လေကြောင်း ပြန်လည်ပြေးဆွဲတဲ့အခါမှာ စံသတ်မှတ်ချက်များကတော့ Version 2.1 ဆိုပြီးတော့ ကျမတို့ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့စွဲနဲ့ ရေးဆွဲတင်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဆိုတော့ ဒါမကြာခင်အချိန်တွင်းမှာတော့ အကောင်အထည်ပေါ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။"
၃ လကျော်ကြာ ရပ်နာထားရတဲ့အတွက် အလုပ်အကိုင်နဲ့ လေကြောင်းလုပ်ငန်းတွေမှာ ထိခိုက်မှုတွေ ကြုံခဲ့ရပြီးနောက် လုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည် စတင်ဖို့ အစိုးရက ခွင့်ပြုလိုက်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ ရှိနေဆဲ ဖြစ်တာကြောင့် လုပ်ငန်းတွေ ပြန်စရာမှာ ကျန်းမာရေးလမ်းညွှန်ချက်တွေနဲ့အညီ ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်ထားတယ်လို့လည်း MAI လေကြောင်းလိုင်းရဲ့ အော်ပရေးရှင်းတာဝန်ခံ ဦးခပ်ခမ်းမောင်က ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့လေကြောင်းလိုင်းတွေမှာ ဒီကိုဗစ်ကာလမှာ ဆွဲဖို့အတွက် ကိုယ်ပိုင် SOP တွေရှိတယ်။ အဲဒါအပြင် ဥပမာ ကျနော်တို့လေယာဉ်ပျံတွေက ရန်ကုန် - မန္တလေး - မြစ်ကြီးနားသွားမယ်ပေါ့နော်။ ခရီးသည်ကလည်း ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ မြစ်ကြီးနားခရီးသည် ပါမယ်။ အဲလိုဆို ရန်ကုန်ကနေ မန္တလေးရောက်ပြီဆို ကျနော်တို့က ဆင်းသွားတဲ့ခရီးသည်တွေရဲ့ထိုင်ခုံတွေ၊ နေရာတွေကို မန္တလေးမှာရှိတဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့သန့်ရှင်းရေးဝန်ထမ်းတွေက PPE ဝတ်စုံအပြည့်ဝတ်မယ်၊ လေယာဉ်ပေါ်ကိုတက်လာပြီး Disinfection တွေလုပ်မယ်။"
ပြည်တွင်းလေကြောင်းလိုင်းတွေ ပြန်လည်ပြေးဆွဲပြီး သီတင်း ၂ ပတ်လောက်အကြာ ရှေ့နှစ်ဆန်းမှာ ပြည်ပခရီးစဉ်တွေကို စတင်နိုင်ဖို့လည်း ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေကြောင့် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပလေကြောင်း ခရီးစဉ်တွေ ရပ်နားတာအပါအဝင် သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေကို ကန့်သတ်ခဲ့ရတဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ထိခိုက်ခဲ့ရကြောင်းလည်း မြန်မာနိုင်ငံဟိုတယ်နဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မွန်းလွဲပိုင်းအထိ ထုတ်ပြန်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၂,၂၀၀ ကျော်နဲ့၊ ကူးစက်သူအတည်ပြုလူနာပေါင်းကတော့ ၁၀၈,၀၀၀ ကျော်ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာပွညျတှငျးလယောဉျခရီးစဉျမြား ဒီဇငျဘာ ၁၆ ပွနျပွေးဆှဲမညျ
ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ ရပျနားထားရတဲ့ ပွညျတှငျးလကွေောငျး လုပျငနျးတှကေို ဒီတပတျထဲ ပွနျစဖို့ ပွငျဆငျနတေဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မစုစုက ပွောပွပေးပါမယျ။
ကပျရောဂါကွောင့ျ စကျတငျဘာလဆနျးကတညျးက ပြံသနျးခှင့ျပိတျထားတဲ့ ပွညျတှငျးလကွေောငျးလိုငျးတှကေို ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ကစ ပွနျလညျခှင့ျပွုတော့မှာ ဖွဈပါတယျ။ လကွေောငျးခရီးစဉျတှေ ပွနျလညျစတငျရာမှာတော့ ကပျရောဂါကာကှယျရေး စညျမဉြျးစညျးကမျးတှနေဲ့အညီ စတငျသှားမှာ ဖွဈကွောငျးလညျး ပို့ဆောငျရေးနဲ့ ဆကျသှယျရေးဝနျကွီးဌာန၊ အမွဲတမျးအတှငျးဝနျ ဦးဝငျးခန့ျက VOA ကိုပွောပါတယျ။
"နိုငျငံတောျရဲ့ဆန်ဒကတော့ ပွနျဖှင့ျစခေငြျတယျ။ ဒါပမေဲ့ အရေးကွီးတာက ဒီခြိနျမှာ ကူးစကျရောဂါခွအေနကေ ကြနေပျလောကျတဲ့အထိ ထိနျးသိမျးနိုငျတယျလို့ မယူဆကွဘူးဖွဈနတေယျ လောလောဆယျတော့လေ။ အဲဒါကွောင့ျ အရေးကွီးတာက ကနြောျတို့ ပြံသနျးဖို့ကို ဆောငျရှကျဖို့မူအားဖွင့ျ အပေါျကသဘောတူလိုကျတယျ၊ ပေါျလစီရှိတယျ။ သို့သောျ SOP ထှကျလာရမယျ၊ အဲဒီ SOP တှကေိုလညျး သကျဆိုငျရာပွညျနယျ အစိုးရတှကေလညျး ကြကြေနေပျနပျရှိပွီဆိုရငျ အဲဒီတော့မှ ကနြောျတို့ တကယ့ျတကယျလကျတှေ့ပြံနိုငျမယ့ျ အနအေထားပါ။"
ပွညျတှငျးလကွေောငျးလိုငျးတှေ ပွနျစတငျဖို့ ရကျပိုငျးလောကျသာ လိုတော့ပမေဲ့ အဲဒီခရီးစဉျတှမှော လိုကျပါကွမယ့ျ ခရီးသှားတှအေတှကျ ကပျရောဂါကာလ ကနြျးမာရေး စံသတျမှတျခကြျတှကေိုတော့ တရားဝငျ ထုတျပွနျတာ မရှိသေးပါဘူး။ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစား ဝနျကွီးဌာနကတော့ အသေးစိတျအခကြျအလကျတှကေို မကွာခငျမှာ ထုတျပွနျပေးသှားမှာဖွဈပွီး ပွညျတှငျးလကွေောငျးခရီးသညျတှေ လိုကျနာရမယ့ျအခကြျတှနေဲ့ လယောဉျအမှုထမျးတှအေပါအဝငျ မွပွေငျဝနျဆောငျမှုလုပျငနျးတှနေဲ့ လဆေိပျမှာ တာဝနျထမျးဆောငျသူတှပေါ လိုကျနာရမယ့ျအခကြျတှအေပွငျ ကိုဗဈရောဂါပိုးရှိ၊ မရှိ ကနြျးမာရေးဆေးစဈခကြျနဲ့ပတျသကျလို့ အဓိကထား ပါဝငျမှာဖွဈတယျလို့ ဗဟိုကူးစကျရောဂါတိုကျဖကြျရေး ဌာနခှဲ ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက VOA ကိုပွောပါတယျ။
"Domestic Flight တှကေို ၁၆ ရကျနေ့မှာ ပွနျလညျပွေးဆှဲဖို့ကိစ်စကို ကမြတို့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရယျ၊ ပို့ဆောငျရေးနဲ့ ဆကျသှယျရေးဝနျကွီးဌာနရယျ ပူးပေါငျးပွီးတော့ SOP တှဆေောငျရှကျပွီးပါပွီ။ အဲဒါတှကေို သကျဆိုငျရာဝနျကွီးဌာနကနေ ပွနျပွီးတော့ ဗဟိုအဆင့ျကွီးကွပျကှပျကဲရေးကောျမတီကို ဆကျတငျမှာဖွဈပါတယျ။ အဲဒါဆိုတော့ ဒီဟာက သူ့ရဲ့သတျမှတျရကျမတိုငျခငျမှာ ထှကျလာပွီးတော့ အကောငျအထညျဖောျနိုငျမှာဖွဈပါတယျ။ ပွညျတှငျးပုံမှနျလကွေောငျး ပွနျလညျပွေးဆှဲတဲ့အခါမှာ စံသတျမှတျခကြျမြားကတော့ Version 2.1 ဆိုပွီးတော့ ကမြတို့ ဒီဇငျဘာ ၁၃ ရကျနေ့စှဲနဲ့ ရေးဆှဲတငျပွထားတာဖွဈပါတယျ။ ဒါဆိုတော့ ဒါမကွာခငျအခြိနျတှငျးမှာတော့ အကောငျအထညျပေါျလာမှာ ဖွဈပါတယျ။"
၃ လကြောျကွာ ရပျနာထားရတဲ့အတှကျ အလုပျအကိုငျနဲ့ လကွေောငျးလုပျငနျးတှမှော ထိခိုကျမှုတှေ ကွုံခဲ့ရပွီးနောကျ လုပျငနျးတှေ ပွနျလညျ စတငျဖို့ အစိုးရက ခှင့ျပွုလိုကျတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ ရှိနဆေဲ ဖွဈတာကွောင့ျ လုပျငနျးတှေ ပွနျစရာမှာ ကနြျးမာရေးလမျးညှှနျခကြျတှနေဲ့အညီ ဆောငျရှကျနိုငျဖို့ ပွငျဆငျထားတယျလို့လညျး MAI လကွေောငျးလိုငျးရဲ့ အောျပရေးရှငျးတာဝနျခံ ဦးခပျခမျးမောငျက ပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့လကွေောငျးလိုငျးတှမှော ဒီကိုဗဈကာလမှာ ဆှဲဖို့အတှကျ ကိုယျပိုငျ SOP တှရှေိတယျ။ အဲဒါအပွငျ ဥပမာ ကနြောျတို့လယောဉျပြံတှကေ ရနျကုနျ - မန်တလေး - မွဈကွီးနားသှားမယျပေါ့နောျ။ ခရီးသညျကလညျး ရနျကုနျ၊ မန်တလေး၊ မွဈကွီးနားခရီးသညျ ပါမယျ။ အဲလိုဆို ရနျကုနျကနေ မန်တလေးရောကျပွီဆို ကနြောျတို့က ဆငျးသှားတဲ့ခရီးသညျတှရေဲ့ထိုငျခုံတှေ၊ နရောတှကေို မန်တလေးမှာရှိတဲ့ ကနြောျတို့ရဲ့သန့ျရှငျးရေးဝနျထမျးတှကေ PPE ဝတျစုံအပွည့ျဝတျမယျ၊ လယောဉျပေါျကိုတကျလာပွီး Disinfection တှလေုပျမယျ။"
ပွညျတှငျးလကွေောငျးလိုငျးတှေ ပွနျလညျပွေးဆှဲပွီး သီတငျး ၂ ပတျလောကျအကွာ ရှေ့နှဈဆနျးမှာ ပွညျပခရီးစဉျတှကေို စတငျနိုငျဖို့လညျး ပွငျဆငျနပေါတယျ။ ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ ပွညျတှငျး၊ ပွညျပလကွေောငျး ခရီးစဉျတှေ ရပျနားတာအပါအဝငျ သှားလာလှုပျရှားမှုတှကေို ကန့ျသတျခဲ့ရတဲ့အတှကျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ခရီးသှားလုပျငနျးမှာ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ထိခိုကျခဲ့ရကွောငျးလညျး မွနျမာနိုငျငံဟိုတယျနဲ့ ခရီးသှားလုပျငနျးက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မှနျးလှဲပိုငျးအထိ ထုတျပွနျခကြျအရ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၂,၂၀၀ ကြောျနဲ့၊ ကူးစကျသူအတညျပွုလူနာပေါငျးကတော့ ၁၀၈,၀၀၀ ကြောျရှိနပေါတယျ။
