[Zawgyi/Unicode]
ဒီနေ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းလုံးမှာ နှစ်ငါးလုံး မြို့တွေ၊ တော၊ နယ်တွေက ပြည်သူတွေ နှစ် ငါးလုံး ပြည်လုံးကျွတ် အထွေထွေသပိတ်မှာ ပါဝင်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ မြောက်ဖျား ကချင်ပြည်နယ် ပူတာအို၊ မြစ်ကြီးနားမြို့တွေကစလို့၊ အလယ်ပိုင်း ပခုက္ကူ၊ မကွေးကနေ တောင်ပိုင်း ထားဝယ်၊ ကော့သောင်းမြို့တွေအထိ တနိုင်ငံလုံး အနှံ့ အထွေထွေသပိတ်မှာ ပါဝင်ကြတဲ့ ဆန္ဒပြသူ လူပင်လယ်ကြီးတွေကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။ ပုဂံ၊ ညောင်ရွှေ၊ ဖျာပုံမြို့တွေလည်း မကျန်ပါဘူး။ ရန်ကုန်မှာဆိုလည်း လုံခြုံရေးအင်အားတွေ ဖြည့်ထားပေမဲ့ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေကို လမ်းမတွေပေါ်မှာ အပြည့်မြင်တေ့ွရပါတယ်။ လူ ၅ ယောက်ထက် ပိုမစုရလို့ မနေ့ညက လိုက်လံသတိပေးမှုတွေ ရှိခဲ့ပေမဲ့ ဒီနေ့မှာတော့ နေရာစုံကနေ ထွက်လာပြီးဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။
"မင်းတို့ပြောတော့ မဲခိုးတယ်ဆို... ပြည်သူတွေကို ထွက်ကြည့်ပါအုံး။ မင်းတို့ပြောတော့ မဲခိုးတယ်ဆို... ပြည်သူတွေကို ထွက်ကြည့်ပါအုံး။ မင်းတို့ပြောတော့ မဲခိုးတယ်ဆို... ပြည်သူတွေကို ထွက်ကြည့်ပါအုံး။"
ကုလသမဂ္ဂ၊ အမေရိကန်၊ တရုတ်စတဲ့ နိုင်ငံခြားသံရုံးတွေရှိရာ လမ်းတချို့ကို လုံခြုံရေးတွေက ပိတ်ထားခဲ့ပေမဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေက အနီးဆုံးနေရာတွေ အထိ ရောက်အောင်သွားပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ မြို့ထဲက လှည်းတန်း၊ မြေနီကုန်း၊ ဆူးလေစတဲ့ ဆုံရပ်နေရာတွေမှာလည်း ဆန္ဒပြသူ ထောင်သောင်းချီ စုဝေး ဟောပြော ဆန္ဒပြကြပါတယ်။ CDM မှာပါဝင်ကြတဲ့ ကဏ္ဍစုံက ဝန်ထမ်းတွေ၊ ကျောင်းသားလူငယ်တွေ၊ ရဟန်းပြည်သူတွေစတဲ့ အလွှာစုံက ဆန္ဒပြသူတွေက အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်တဲ့ သူတို့ရဲ့ ဆန္ဒကို မကြောက် မရွံ့ ထွက်ပြီး ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြတာပါ။ နိုင်ငံအနှံ့က ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဘဏ်တွေ၊ Supermarket တွေ၊ ကုန်တိုက်ကြီးတွေ၊ ဈေးတွေ၊ စားသောက်ဆိုင်တွေ၊ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ အားလုံးနီးပါး ဒီနေ့ ပိတ်ထားပါတယ်။
ရန်ကုန်မြို့ရှိ အမေရိကန်သံရုံးရှေ့ဆန္ဒပြဖို့ကြိုးစားတဲ့လူစုကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ပိတ်ဆို့ထားသည့် မြင်ကွင်းများ။
"တနိုင်ငံလုံး ဒီနေ့က ဆန္ဒပြတဲ့ ရက်ဆိုတော့လေ.... ကျနော်တို့ သူငယ်ချင်းတွေလည်း စစ်အာဏာရှင်အောက်မှာ မနေချင်ဘူး။ လစာအဖြတ်ခံပြီးတော့ကို ကျနော်တို့လာပြတယ်။ လစာဖြတ်ခံရတာ ဘာမှတော့ ဖြစ်မသွားဘူးလေ။ စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်မှာ နေမယ်ဆိုရင်ကျနော်တို့ တသက်လုံး သူတို့ရဲ့ ကျွန်ဘဝနဲ့ နေရမှာလေ။ အဲဒီတော့ လစာအဖြတ်ခံပြီးတော့ သူတို့ကျွန်ခံရတဲ့ဘဝမှာတော့ မနေဘူး။ လစာပဲ အဖြတ်ခံမယ်ဆိုပြီး ကျနော်တို့သူငယ်ချင်းတွေ တိုင်ပင်ပြီး လာကြတာပါ။"
ရန်ကုန်မြို့က တချို့နေရာတွေမှာ အင်အားဖြည့်ထားတဲ့ လုံခြုံရေးတွေက ချီတက် ဆန္ဒပြသူတွေကို တားဆီးဖို့ ကြိုးစားမှုတွေရှိခဲ့ပေမဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေက ရှောင်သွားခဲ့ကြတဲ့အတွက်၊ ထိပ်တိုက်တေ့ွမှုတွေတော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။ နေပြည်တော်မှာလည်း CDM မှာ လှုပ်ရှားမှုမှာပါဝင်ကြတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ၊ ပြည်သူတွေ အများအပြား ချီတက်ဆန္ဒပြကြပါတယ်။ ပျဉ်းမနားမြို့မှာတော့ ဆန္ဒပြသူတွေကို လုံခြုံရေးတွေ လူစုခွဲ ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။
"ရဲကားကနေပြီးတော့ နောက်ထပ် ၁၅ ယောက်လောက်ဆင်းလာတယ်။ ၁၅ ယောက်လောက်ဆင်းလာတော့ ကျနော်တို့ ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ ဒီ ကားသမားလေးကို မှန်ရိုက်ခွဲမယ်လုပ်တော့ ကားသမားက ရိုက်ခွဲမှာ ကြောက်တော့ မှန်ကို ချပေးလိုက်ပြီးတော့ အတင်းဆွဲထုတ်သွားတယ် ကားသမားကို။ အဲဒါကျနော်တို့ မြင်လိုက်တယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ကျနော်တို့ ညီအကို လေးယောက်က ဆိုင်ကယ်ကို တက်ပြီး တန်းမောင်းပြီး ပြေးတာပဲ။"
နေပြည်တော် ပျဉ်းမနား နေရာ ၃ ခုလောက်မှာ လုံခြုံရေးတွေက ဝိုင်းပိတ်ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။
"ထိုင်သပိတ်ဆင်နွဲှမယ်ဆိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဒီနားမှာ အကုန်လုံး စုရုံးကြတယ်။ စုရုံးကြတော့ နောက်ကနေ အင်အားသုံးပြီးတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ဝင်ပြီးတော့ ဖြိုခွင်းတယ်။ ဖြိုခွင်းတဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကလည်း အင်အားများတယ်ပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ ဖမ်းတာ၊ ဆီးတာတွေလည်း ရှိတယ်။"
လောလောဆယ်အချိန်အထိ နေပြည်တော် ပျဉ်းမနားမှာ ဖမ်းဆီးခံရသူ ၁၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ခုလို အခြေအနေမှာပဲ စစ်တပ်အနေနဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ် ဖိနှိပ်နေတာ ချက်ချင်း ရပ်ပါလို့ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
စစ်တပ်အနေနဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေကို ချက်ချင်းရပ်ဖို့၊ ဖမ်းဆီးထားသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့၊ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အဆုံးသတ်ဖို့၊ လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာဖို့နဲ့ ဆန္ဒမဲပေးထားကြတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ ဆန္ဒကို လေးစားဖို့ တောင်းဆိုတယ်လို့ Switzerland နိုင်ငံ ဂျနီဗာမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးပွဲမှာ ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က Video မိန့်ခွန်းထဲ ထည့်ပြောသွားတာဖြစ်ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီရဲ့ ၄၆ ကြိမ်မြောက် ပုံမှန်အစည်းအဝေးကို ဒီနေ့စတင်ပြီး မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့အထိ ဂျနီဗာမြို့မှာ ကျင်းပမှာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး ဆန္ဒပြပြည်သူတွေအပေါ် နှိမ်နင်းနေတာကို မရပ်ရင် EU ဥရောပသမဂ္ဂအနေနဲ့ အရေးယူ ဒဏ်ခတ်တဲ့နည်းကို နောက်ဆုံးသုံးရလိမ့်မယ်လို့ ဂျာမနီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဒီနေ့ ပြောကြားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကို စောင့်ကြည့်နေပါတယ်။ အခြေအနေတွေ ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်အောင် သံတမန်နည်းလမ်းအားလုံးသုံး ဆောင်ရွက်သွားမယ်။ တကယ်လို့ သံတမန်နည်းလမ်းနဲ့ လုပ်လို့မရရင်တော့ စစ်အာဏာသိမ်းထားသူတွေအပေါ် အရေးယူ၊ ဒဏ်ခတ်တဲ့နည်းကို EU ကနောက်ဆုံး သုံးရလိမ့်မယ်လို့ ဂျာမနီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Heiko Mass ကပြောကြားခဲ့တာပါ။ Belgium နိုင်ငံ Brussels မြို့မှာ ကျင်းပနေတဲ့ EU နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတက်ရောက်စဉ်မှာ ခုလို ပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
အိမ်နီးချင်းတရုတ်နိုင်ငံကလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခြေအနေကို ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းလုပ်ဖို့ ဒီနေ့ပြောကြားပါတယ်။
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက လက်ရှိအခြေအနေကို စိုးရိမ်တယ်။ သက်ဆိုင်သူအားလုံးအနေနဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေအားလုံးကို ခြုံငုံသုံးသပ်ပြီး နိုင်ငံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် တည်ငြိမ်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ကြမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်။ အခြေနေတွေကို ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းလုပ်ဖို့၊ အမြင်ကွဲနေတာတွေကို အသေအချာကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းကြဖို့နဲ့ နိုင်ငံရေး လူမှုရေး မတည်ငြိမ်မှုတွေကို ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ ဥပဒေ မူဘောင်တွေ ထဲကအတိုင်း လုပ်ကြဖို့ မျှော်လင့်တယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ Wang Wenbin က ဒီနေ့သတင်းစာရှင်းပွဲမှာ ပြောသွားတာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဦးဆောင်ပြီး အရပ်သားအစိုးရခေါင်းဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီးကာ အာဏာသိမ်းယူထားတဲ့ အပေါ် ပြည်တွင်းက ပြည်သူအများက ဆန့်ကျင်နေကြသလို ပြည်ပနိုင်ငံတွေကလည်း သံတမန်ရေးနည်းလမ်းနဲ့ အာဏာပြန်လွှဲပေးဖို့ တိုက်တွန်းနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
တချိန်ထဲမှာပဲ ရွေးကောက်ခံ NLD ပါတီလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH က နိုင်ငံတကာနဲ့ ဆက်ဆံဖို့ ကိုယ်စားလှယ်တွေကို ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်ပါတယ်။
CRPH ရဲ့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းတာဝန်တွေကို ကော်မတီကိုယ်စား ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အထူးသံတမန်အဖြစ် ဒေါက်တာဆာဆာကို တာဝန်ပေးပါတယ်။ သူဟာ ၂၀၂၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ချင်းပြည်နယ်မှာ NLD ပါတီအနိုင်ရရေးအတွက် ချင်းပြည်နယ်အောင်နိုင်ရေးကော်မတီမှာ ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် CRPH ရဲ့ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Maryland ပြည်နယ်မှာ နေထိုင်သူ ဦးထင်လင်းအောင်ကို ခန့်အပ်တာဝန်ပေးပါတယ်။
နိုင်ငံတကာရေးရာကိစ္စတွေမှာ ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့အတွက် သင့်တော်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကိုလည်း ဆက်လက်တာဝန်ပေးအပ်သွားမယ်လို့ CRPH က ဒီနေ့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
[Unicode Version]
စဈအာဏာသိမျးဆန့ျကငြျမှု "နှဈ" ငါးလုံးသပိတျ နိုငျငံတဝနျး ပါဝငျ
ဒီနေ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ ဖဖေောျဝါရီလ ၂၂ ရကျနေ့မှာ မွနျမာနိုငျငံတဝနျးလုံးမှာ နှဈငါးလုံး မွို့တှေ၊ တော၊ နယျတှကေ ပွညျသူတှေ နှဈ ငါးလုံး ပွညျလုံးကြှတျ အထှထှေသေပိတျမှာ ပါဝငျဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံ မွောကျဖြား ကခငြျပွညျနယျ ပူတာအို၊ မွဈကွီးနားမွို့တှကေစလို့၊ အလယျပိုငျး ပခုက်ကူ၊ မကှေးကနေ တောငျပိုငျး ထားဝယျ၊ ကော့သောငျးမွို့တှအေထိ တနိုငျငံလုံး အနှံ့ အထှထှေသေပိတျမှာ ပါဝငျကွတဲ့ ဆန်ဒပွသူ လူပငျလယျကွီးတှကေို မွငျတှေ့ရပါတယျ။ ပုဂံ၊ ညောငျရှှေ၊ ဖြာပုံမွို့တှလေညျး မကနြျပါဘူး။ ရနျကုနျမှာဆိုလညျး လုံခွုံရေးအငျအားတှေ ဖွည့ျထားပမေဲ့ ဆန်ဒပွပွညျသူတှကေို လမျးမတှပေေါျမှာ အပွည့ျမွငျတှေ့ရပါတယျ။ လူ ၅ ယောကျထကျ ပိုမစုရလို့ မနေ့ညက လိုကျလံသတိပေးမှုတှေ ရှိခဲ့ပမေဲ့ ဒီနေ့မှာတော့ နရောစုံကနေ ထှကျလာပွီးဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။
"မငျးတို့ပွောတော့ မဲခိုးတယျဆို... ပွညျသူတှကေို ထှကျကွည့ျပါအုံး။ မငျးတို့ပွောတော့ မဲခိုးတယျဆို... ပွညျသူတှကေို ထှကျကွည့ျပါအုံး။ မငျးတို့ပွောတော့ မဲခိုးတယျဆို... ပွညျသူတှကေို ထှကျကွည့ျပါအုံး။"
ကုလသမဂ်ဂ၊ အမရေိကနျ၊ တရုတျစတဲ့ နိုငျငံခွားသံရုံးတှရှေိရာ လမျးတခြို့ကို လုံခွုံရေးတှကေ ပိတျထားခဲ့ပမေဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေ အနီးဆုံးနရောတှေ အထိ ရောကျအောငျသှားပွီး ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။ မွို့ထဲက လှညျးတနျး၊ မွနေီကုနျး၊ ဆူးလစေတဲ့ ဆုံရပျနရောတှမှောလညျး ဆန်ဒပွသူ ထောငျသောငျးခြီ စုဝေး ဟောပွော ဆန်ဒပွကွပါတယျ။ CDM မှာပါဝငျကွတဲ့ ကဏ်ဍစုံက ဝနျထမျးတှေ၊ ကြောငျးသားလူငယျတှေ၊ ရဟနျးပွညျသူတှစေတဲ့ အလှှာစုံက ဆန်ဒပွသူတှကေ အာဏာသိမျးမှုဆန့ျကငြျတဲ့ သူတို့ရဲ့ ဆန်ဒကို မကွောကျ မရှံ့ ထှကျပွီး ဖောျထုတျခဲ့ကွတာပါ။ နိုငျငံအနှံ့က ပုဂ်ဂလိကပိုငျဘဏျတှေ၊ Supermarket တှေ၊ ကုနျတိုကျကွီးတှေ၊ ဈေးတှေ၊ စားသောကျဆိုငျတှေ၊ စီးပှားရေး လုပျငနျးတှေ အားလုံးနီးပါး ဒီနေ့ ပိတျထားပါတယျ။
"တနိုငျငံလုံး ဒီနေ့က ဆန်ဒပွတဲ့ ရကျဆိုတော့လေ.... ကနြောျတို့ သူငယျခငြျးတှလေညျး စဈအာဏာရှငျအောကျမှာ မနခေငြျဘူး။ လစာအဖွတျခံပွီးတော့ကို ကနြောျတို့လာပွတယျ။ လစာဖွတျခံရတာ ဘာမှတော့ ဖွဈမသှားဘူးလေ။ စဈအာဏာရှငျလကျအောကျမှာ နမေယျဆိုရငျကနြောျတို့ တသကျလုံး သူတို့ရဲ့ ကြှနျဘဝနဲ့ နရေမှာလေ။ အဲဒီတော့ လစာအဖွတျခံပွီးတော့ သူတို့ကြှနျခံရတဲ့ဘဝမှာတော့ မနဘေူး။ လစာပဲ အဖွတျခံမယျဆိုပွီး ကနြောျတို့သူငယျခငြျးတှေ တိုငျပငျပွီး လာကွတာပါ။"
ရနျကုနျမွို့က တခြို့နရောတှမှော အငျအားဖွည့ျထားတဲ့ လုံခွုံရေးတှကေ ခြီတကျ ဆန်ဒပွသူတှကေို တားဆီးဖို့ ကွိုးစားမှုတှရှေိခဲ့ပမေဲ့ ဆန်ဒပွသူတှကေ ရှောငျသှားခဲ့ကွတဲ့အတှကျ၊ ထိပျတိုကျတှေ့မှုတှတေော့ မရှိခဲ့ပါဘူး။ နပွေညျတောျမှာလညျး CDM မှာ လှုပျရှားမှုမှာပါဝငျကွတဲ့ ဝနျထမျးတှေ၊ ပွညျသူတှေ အမြားအပွား ခြီတကျဆန်ဒပွကွပါတယျ။ ပဉြျးမနားမွို့မှာတော့ ဆန်ဒပွသူတှကေို လုံခွုံရေးတှေ လူစုခှဲ ဖမျးဆီးခဲ့ပါတယျ။
"ရဲကားကနပွေီးတော့ နောကျထပျ ၁၅ ယောကျလောကျဆငျးလာတယျ။ ၁၅ ယောကျလောကျဆငျးလာတော့ ကနြောျတို့ ဘာဖွဈလဲဆိုတော့ ဒီ ကားသမားလေးကို မှနျရိုကျခှဲမယျလုပျတော့ ကားသမားက ရိုကျခှဲမှာ ကွောကျတော့ မှနျကို ခပြေးလိုကျပွီးတော့ အတငျးဆှဲထုတျသှားတယျ ကားသမားကို။ အဲဒါကနြောျတို့ မွငျလိုကျတယျ။ အဲဒီအခြိနျမှာ ကနြောျတို့ ညီအကို လေးယောကျက ဆိုငျကယျကို တကျပွီး တနျးမောငျးပွီး ပွေးတာပဲ။"
နပွေညျတောျ ပဉြျးမနား နရော ၃ ခုလောကျမှာ လုံခွုံရေးတှကေ ဝိုငျးပိတျဖမျးဆီးခဲ့တယျလို့ မွို့ခံတှကေ ပွောပါတယျ။
"ထိုငျသပိတျဆငျနှဲှမယျဆိုပွီးတော့ ကနြောျတို့ ဒီနားမှာ အကုနျလုံး စုရုံးကွတယျ။ စုရုံးကွတော့ နောကျကနေ အငျအားသုံးပွီးတော့ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတှကေ ဝငျပွီးတော့ ဖွိုခှငျးတယျ။ ဖွိုခှငျးတဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျတှကေလညျး အငျအားမြားတယျပေါ့နောျ။ နောကျပွီးတော့ ဖမျးတာ၊ ဆီးတာတှလေညျး ရှိတယျ။"
လောလောဆယျအခြိနျအထိ နပွေညျတောျ ပဉြျးမနားမှာ ဖမျးဆီးခံရသူ ၁၀၀ ကြောျရှိတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ခုလို အခွအေနမှောပဲ စဈတပျအနနေဲ့ ပွညျသူတှအေပေါျ ဖိနှိပျနတော ခကြျခငြျး ရပျပါလို့ ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျက ပွောကွားလိုကျပါတယျ။
စဈတပျအနနေဲ့ ဖိနှိပျမှုတှကေို ခကြျခငြျးရပျဖို့၊ ဖမျးဆီးထားသူတှကေို ပွနျလှှတျပေးဖို့၊ အကွမျးဖကျမှုတှေ အဆုံးသတျဖို့၊ လူ့အခှင့ျအရေးကို လေးစားလိုကျနာဖို့နဲ့ ဆန်ဒမဲပေးထားကွတဲ့ ပွညျသူတှရေဲ့ ဆန်ဒကို လေးစားဖို့ တောငျးဆိုတယျလို့ Switzerland နိုငျငံ ဂနြီဗာမွို့မှာ ကငြျးပတဲ့ ကုလသမဂ်ဂလူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီ အစညျးအဝေးပှဲမှာ ကုလအတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က Video မိန့ျခှနျးထဲ ထည့ျပွောသှားတာဖွဈပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂလူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီရဲ့ ၄၆ ကွိမျမွောကျ ပုံမှနျအစညျးအဝေးကို ဒီနေ့စတငျပွီး မတျလ ၂၃ ရကျနေ့အထိ ဂနြီဗာမွို့မှာ ကငြျးပမှာဖွဈပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီး ဆန်ဒပွပွညျသူတှအေပေါျ နှိမျနငျးနတောကို မရပျရငျ EU ဥရောပသမဂ်ဂအနနေဲ့ အရေးယူ ဒဏျခတျတဲ့နညျးကို နောကျဆုံးသုံးရလိမ့ျမယျလို့ ဂြာမနီနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးက ဒီနေ့ ပွောကွားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာဖွဈနတေဲ့ အခွအေနတှေကေို စောင့ျကွည့ျနပေါတယျ။ အခွအေနတှေေ ပုံမှနျပွနျဖွဈအောငျ သံတမနျနညျးလမျးအားလုံးသုံး ဆောငျရှကျသှားမယျ။ တကယျလို့ သံတမနျနညျးလမျးနဲ့ လုပျလို့မရရငျတော့ စဈအာဏာသိမျးထားသူတှအေပေါျ အရေးယူ၊ ဒဏျခတျတဲ့နညျးကို EU ကနောကျဆုံး သုံးရလိမ့ျမယျလို့ ဂြာမနီနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Heiko Mass ကပွောကွားခဲ့တာပါ။ Belgium နိုငျငံ Brussels မွို့မှာ ကငြျးပနတေဲ့ EU နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးမြား အစညျးအဝေးတကျရောကျစဉျမှာ ခုလို ပွောကွားခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
အိမျနီးခငြျးတရုတျနိုငျငံကလညျး မွနျမာနိုငျငံမှာ အခွအေနကေို ထိနျးထိနျးသိမျးသိမျးလုပျဖို့ ဒီနေ့ပွောကွားပါတယျ။
အိမျနီးခငြျးနိုငျငံအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံက လကျရှိအခွအေနကေို စိုးရိမျတယျ။ သကျဆိုငျသူအားလုံးအနနေဲ့ ဖွဈနတေဲ့ အခွအေနအေားလုံးကို ခွုံငုံသုံးသပျပွီး နိုငျငံ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျ တညျငွိမျရေးအတှကျ ဆောငျရှကျကွမယျလို့ မြှောျလင့ျတယျ။ အခွနေတှေကေို ထိနျးထိနျးသိမျးသိမျးလုပျဖို့၊ အမွငျကှဲနတောတှကေို အသအေခြာကိုငျတှယျဖွရှေငျးကွဖို့နဲ့ နိုငျငံရေး လူမှုရေး မတညျငွိမျမှုတှကေို ဖှဲ့စညျးပုံနဲ့ ဥပဒေ မူဘောငျတှေ ထဲကအတိုငျး လုပျကွဖို့ မြှောျလင့ျတယျလို့ တရုတျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ Wang Wenbin က ဒီနေ့သတငျးစာရှငျးပှဲမှာ ပွောသှားတာဖွဈပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျဦးဆောငျပွီး အရပျသားအစိုးရခေါငျးဆောငျတှကေို ဖမျးဆီးကာ အာဏာသိမျးယူထားတဲ့ အပေါျ ပွညျတှငျးက ပွညျသူအမြားက ဆန့ျကငြျနကွေသလို ပွညျပနိုငျငံတှကေလညျး သံတမနျရေးနညျးလမျးနဲ့ အာဏာပွနျလှှဲပေးဖို့ တိုကျတှနျးနကွေတာဖွဈပါတယျ။
တခြိနျထဲမှာပဲ ရှေးကောကျခံ NLD ပါတီလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ ကိုယျစားပွုကောျမတီ CRPH က နိုငျငံတကာနဲ့ ဆကျဆံဖို့ ကိုယျစားလှယျတှကေို ခန့ျအပျတာဝနျပေးလိုကျပါတယျ။
CRPH ရဲ့ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ လုပျငနျးတာဝနျတှကေို ကောျမတီကိုယျစား ဆောငျရှကျဖို့အတှကျ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ အထူးသံတမနျအဖွဈ ဒေါကျတာဆာဆာကို တာဝနျပေးပါတယျ။ သူဟာ ၂၀၂၀ ခုနှဈ ရှေးကောကျပှဲတုနျးက ခငြျးပွညျနယျမှာ NLD ပါတီအနိုငျရရေးအတှကျ ခငြျးပွညျနယျအောငျနိုငျရေးကောျမတီမှာ ပါဝငျခဲ့သူဖွဈပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ CRPH ရဲ့ နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးကိုယျစားလှယျအဖွဈ အမရေိကနျပွညျထောငျစု Maryland ပွညျနယျမှာ နထေိုငျသူ ဦးထငျလငျးအောငျကို ခန့ျအပျတာဝနျပေးပါတယျ။
နိုငျငံတကာရေးရာကိစ်စတှမှော ဆောငျရှကျနိုငျဖို့အတှကျ သင့ျတောျတဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှကေိုလညျး ဆကျလကျတာဝနျပေးအပျသှားမယျလို့ CRPH က ဒီနေ့ ထုတျပွနျပါတယျ။
