ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ကို ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္လာေရး အေျခအေနေတြ ရွင္းျပဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီကို ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ အဖဲြ႔ ဇူလိုင္လ အကုန္မွာသြားေရာက္ဖို႔ ရွိေၾကာင္း ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာ သံအမတ္ႀကီးက မေန႔က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
တနလၤာေန႔က နယူးေရာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ကုလ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Christine Schraner-Burgener ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံတင္ျပ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက တုန္႔ျပန္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ကုလ အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ တင္ျပခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သံအမတ္ႀကီးရဲ႕ အျမင္ကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က စတင္ေမးျမန္းရာမွာ သူက အခုလို စေျပာပါတယ္။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္း။ ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒီေလာက္ပဲမွန္းပါတယ္။ သူေျပာတာ ေတာ္ေတာ္ေလး မွ်မွ်တတရွိပါတယ္။ အားနည္းခ်က္ေတြလည္းေျပာသလို က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနတာေတြကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳတာလည္း အမ်ားႀကီးပဲေလ။ ေနာက္သူက အဓိက မီးေမွာင္းထိုးျပတာက က်ေနာ္တို႔ အခက္အခဲေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္ အဲဒါ သေဘာေပါက္ဖို႔လိုတယ္။ အဲဒီအခက္အခဲေတြကို ၾကားထဲကေန အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားေနတယ္ဆိုတာ ဒါကိုေတာ့ သူေျပာသြားတယ္။ တဖက္ကလည္း အားနည္းခ်က္ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ဟာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ ဒါေတြကိုလည္း သူေျပာတာေပါ့ေလ။ ဆိုေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆိုရင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကေနၿပီးေတာ့အျပဳသေဘာပဲ ၀ိုင္း၀န္း ကူညီၿပီးေတာ့ ျပႆနာေျဖရွင္းဖို႔ဆိုတာကို အဓိက ဦးတည္ခ်က္ထားပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၄ ႀကိမ္ေျမာက္ ပူးတြဲလုပ္ငန္းဖြဲ႔အစည္းအေ၀းလည္းလုပ္ၿပီးၿပီ။ အဲဒီမွာ သူတို႔ဘက္က ကမ္းလွမ္းတာ တခုရွိတယ္ ဘာလဲဆိုေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ဘက္ကို လာၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ လာၿပီး ကြင္းဆင္းၾကပါ။ ဘာေတြစီစဥ္ထားတယ္၊ ဘာေတြလုပ္ထားတယ္ သိသင့္သိထိုက္တာေတြကို လာေျပာျပပါ။ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္ကလည္း အဲလိုဟာလည္းလုပ္ဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္စဥ္းစားထားတာရွိတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ Joint Working Group ကလည္း ရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ လုပ္ဖို႔ေတာ့ ရွိတာေပါ့။ အတိအက်ကေတာ့ ရက္ေတြဘာေတြ မသိရေသာ္လည္း ဇူလိုင္လထဲေလာက္ေတာ့ လႊတ္ဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ စိတ္ကူးရွိတယ္။ ဒါေတြ စီစဥ္ေနတယ္ သေဘာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ကိုယ့္ဘက္က လုပ္စရာရွိတာကို က်ေနာ္တို႔ လုပ္မယ္ ဆိုတဲ့သေဘာေပါ့ သူတို႔ကို ရွင္းျပၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာေတြျပင္ဆင္ထားတာရွိတယ္၊ ဘာေတြလုပ္ထားတာရွိတယ္ ဆိုတာလည္း ေျပာျပလို႔ရတာေပါ့ အဲဒီသေဘာပါပဲ။
မအင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ ဟုတ္ကဲ့ UN ဘက္က ေထာက္ျပထားတဲ့အထဲမွာ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာေရး ျမန္မာဘက္မွာ မူတည္ေနတဲ့အခ်က္က ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ေနရာ မရွိေသးဘူးဆိုၿပီးေတာ့ ေထာက္ျပေနတာကေန အခု AA ရခိုင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔နဲ႔ပါ တိုက္ပြဲေတြျပင္းထန္ေနတဲ့အေပၚမွာ သူတို႔ျပန္လာမယ့္အလားအလာ ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးသြားတယ္ဆိုတဲ့အေျခအေနမွာေရာ သံအမတ္ႀကီးဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္း။ ။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ကေတာ့ အေၾကာင္းတခုၿပီးတခု ရွာေနတာေပါ့ေနာ္။ ဟိုတုန္းက AA နဲ႔ မျဖစ္ခင္ကတည္းက အေၾကာင္းျပေနတာေပါ့ေနာ္။ အဆင္သင့္မျဖစ္ဘူးဆိုၿပီးေတာ့။ အခုကေတာ့ AA နဲ႔ ျဖစ္တဲ့ကိစၥေပၚလာေတာ့ ျပစရာေနာက္တခု တိုးလာတာေပါ့ေနာ္။ အမွန္ကေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပေနတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို ေထြေထြထူးထူးမေျပာခ်င္ဘူး။ AA နဲ႔ ျဖစ္တာကလည္း ဇန္န၀ါရီထဲမွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥ အဲဒီမတိုင္ခင္ က်ေနာ္တို႔က ၂၀၁၈ တခုလံုးမွာ ဖြင့္ထားတာပဲေလ။ သူတို႔မလာတာကေတာ့ တပိုင္းေပါ့ေနာ္။ ခုနေျပာသလို AA နဲ႔ ျဖစ္တဲ့ကိစၥ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္တဲ့ကိစၥကလည္း ဒါက က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုမွ မတတ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥ ဒါကိုလည္း သူတို႔ ဘာမွ မေျပာလို႔မရဘူးေလ။ မင္းတို႔တိုက္ပြဲရပ္ဆိုၿပီးေတာ့ Resolution လည္းခ်လို႔ရတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ဘူး။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ ညိွႏိႈင္းၿပီးေတာ့ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္းေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥပါ။
မအင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရက အခု တရုတ္ကို ခ်ဥ္းကပ္ေနတဲ့ ကိစၥေပါ့ေနာ္။ ျမန္မာကို pressure ေပးဖို႔ ဒုကၡသည္ေတြျပန္ေခၚေရးကိစၥမွာ အခုဆိုရင္ Sheikh Hasina က တရုတ္ကိုသြားၿပီေပါ့ေလ ၄ ရက္ခရီးစဥ္။ ဒီအေပၚမွာ သံအမတ္ႀကီးဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္း။ ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔ ၂ ႏိုင္ငံေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ သေဘာတူညီထားတဲ့ ဒုကၡသည္ကိစၥကို ေျဖရွင္းဖို႔ ၂ ႏိုင္ငံ ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆိုတာ သေဘာတူညီထားခ်က္လည္း ရွိၿပီးၿပီ။ လက္မွတ္လည္း ထိုးထားၿပီးၿပီ။ က်ေနာ္တို႔လုပ္စရာရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔လည္း အလုပ္လုပ္ထားၿပီးၿပီ။ ဒါကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔က က်ေနာ္တို႔ ၂ ႏိုင္ငံအေပၚမွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ အဲဒါကို သူတို႔က မဟုတ္ဘူး က်ေနာ္တို႔အေပၚ အကုန္လံုး အျပစ္ပံုခ်ၿပီးေတာ့ ျမန္မာမွာတာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာကို ဒါကိုျဖစ္ေအာင္ သူတို႔ဘက္က လုပ္ရမယ့္တာ၀န္ေတြကို သူတို႔မလုပ္ဘူး။ မလုပ္ပဲနဲ႔ လက္ညိွးထုိးၿပီးေတာ့ ကမာၻပတ္ၿပီးေတာ့မွ ေျပာေနတဲ့အျပင္ ျမန္မာနဲ႔ ၂ ႏိုင္ငံ သေဘာတူခ်ဳပ္ဆိုထားတာေတြက အလုပ္မျဖစ္ဘူး အဲဒီေတာ့ UN၀င္ရမယ္၊ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ၀င္ရမယ္၊ ICC ၀င္ရမယ္ ICJ ၀င္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ေစခ်င္ဘူးေလ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းကို မအင္ၾကင္းႏိုင္ကဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။
