(Zawgyi/Unicode)
ဧပြီလ ၂၀ ရက်ကစလို့ ဘဏ်နဲ့ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းအတော်များများ ပြန်လည် လည်ပတ်ပြီး ဝန်ထမ်းတွေ ပြန်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြရာမှာ၊ အဲဒီဝန်ထမ်းတွေအတွက် ရောဂါကာကွယ်ရေး အစီအစဉ်တွေ ဘာတွေများလုပ်ထားသလဲဆိုတာကို မမေခက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
ရုံးလုပ်ငန်းလို ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းအတော်များများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လုပ်ကိုင်နေကြေပမယ့် ဒီလူတွေအတွက် ရောဂါပိုးမကူးအောင် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာညွှန်ကြားချက်တွေကို အစိုးရပိုင်းထုတ်ပြန်ထားပေမယ့် ဒါတွေကို ကြပ်မတ်ဖို့လိုတယ်လို့ အလုပ်သမားရေးလှုပ်ရှားသူတွေက ထောက်ပြနေကြပါတယ်။
အလုပ်သမားအရေးလှုပ်ရှားသူ တဦးဖြစ်တဲ့ မသက်သက်အောင်ကတော့ လုပ်ငန်းခွင်ဝင်နေတဲ့ အလုပ်သမားတွေ နဲ့ပတ်သတ်လို့ အခုလို အစိုးရကိုတိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
“ကျန်းမာရေး နဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနကနေပြီးတော့ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ညွန်ကြားချက်တွေအတိုင်း အလုပ်ရှင်တွေဘက်က လေးစားလိုက်နာဖို့ လိုတယ်။ များသောအားဖြင့်က အလုပ်ပြုတ်မှာကြောက်ကြတယ်။ ဒီအချိန် ဒီကာလမှာ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေကို စစ်ဆေးတာမဟုတ်ပဲနဲ့ ခုနက အလုပ်ဌာနများအောက်မှာ အကျုံးဝင်တဲ့ service ပေးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ ဝန်ဆောင်မှုပေးနေရတဲ့ နေရာတွေမှာ လုပ်နေတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေကိုလည်း ကော်မတီဖွဲ့ထားပြီးတော့ ဒီကော်မတီအနေနဲ့ စစ်ဆေးဖို့ လိုတယ်။ အလုပ်သမား တွေကလည်း မပြောရဲ၊ အလုပ်ရှင်ဘက်ကလည်း ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို လေးစားလိုက်နာမှုမရှိဘူးဆိုရင် နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေ ကျမတို့က ဒါက ရိုးရိုးပြဿနာမဟုတ်ပါဘူး ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် အင်မတန် စိုးရိမ်ရတယ်။ တိကျတဲ့ စည်းကမ်းတွေနဲ့ စစ်ဆေးမှုတွေ၊ အရေးယူမှုတွေကို ထိထိရောက်ရောက် လုပ်ဖို့ လိုတယ်လို့ ကျမအနေနဲ့ မြင်ပါတယ်။”
လက်ရှိမှာတော့ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ပျံ့နှံ့မှုမှ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးအတွက် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေကို အစိုးရဝန်ကြီးဌာနပူးပေါင်းအဖွဲ့ဝင်တို့က စစ်ဆေးပြီး သတ်မှတ်ချက်နဲ့ ကိုက်မှ ဖွင့်ခွင့်ပေးမယ်လို့ အစိုးရဘက်က ထုတ်ပြန် ထားပါတယ်။ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၊ အလုပ်ဌာနများကို ဒီလ ၂၀ ရက်မှ ၃၀ ရက်အတွင်း စစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်မယ်လို့ ထုတ် ပြန်ထားပါတယ်။ ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံတွေ၊ စားသောက်ကုန် ထုတ်တဲ့ စက်ရုံတွေ၊ ကျန်းမာရေးလိုအပ်ချက် တွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဖွင့်ဖို့ အသင့်ဖြစ်နေတဲ့ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ၊ အလုပ်ဌာနတွေနဲ့ လုပ်သားဦးရေ ၁၀၀၀ နဲ့ အထက်ရှိသော စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေကို ဦးစားပေးစစ်မယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာပြောထားပါတယ်။
ကျန်းမာရေးဌာနထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာတော့ စစ်ဆေးမယ့်လုပ်ငန်းတွေမှာ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေအပြင် လုပ်ငန်းဌာနများဆိုတာ ပါဝင်ပေမယ့် ဖော်ပြထားတဲ့ဌာနတွေဟာ ဘယ်လုပ်ငန်းဌာနဆိုတာ တိတိကျကျ မဖော်ပြထားပါဘူး။ ဒီအတွက် တိတိကျကျဖော်ပြတာ မျိုးလုပ်ဖို့ကိုလည်း မသက်သက်အောင်ကပြောပါတယ်။
ဒါကြောင့် စစ်ဆေးဖို့ လုပ်ဆောင်မှုပိုင်းကလည်း အားနည်းတာတွေမဖြစ်ဖို့နဲ့ ဖွင့်ထားတဲ့ အလုပ်ခွင် တွေ အတွက် အမြန်ဆုံးစစ်ဖို့ မသက်သက်အောင်က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
KBZ ဘဏ်ရဲ့ နိုင်ငံခြား ဘဏ် အကောင့်နဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်းဌာနက ဌာနမှူး ဦးမင်းနန္ဒာစိုးကတော့ သူတို့ ဘဏ်လုပ်ငန်း အနေနဲ့ လူအများနဲ့နေ့စဉ်ဆက်ဆံရသူတွေမို့ ပိုးမကူးအောင် အထူးသတိထားတယ် လို့ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ငွေကြေးလုပ်ငန်းဘဏ်ကို အစိုးရပိုင်းက မရပ်ဖို့ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ဒီအတွက် တချို့ကို work from home အိမ်မှာလုပ်တာ၊ နောက် work from another place ဆိုပြီးတော့ ခွဲပြီးလုပ်နေတယ်။ ဒါကတော့ ကျနော်တို့KBZပေါ်လစီပေါ့။ ပြီးတော့ customer နဲ့ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ရမယ့် operation တွေမှာတော့ hand gel တို့ mask တို့ သူတို့အတွက် အကာကွယ်ဖြစ်မယ့်ဟာတွေကို လုံလုံလောက်လောက်ထားပြီးတော့ ဒါတွေကို မဖြစ်မနေလိုက်နာဖို့ စည်းကမ်းထုတ်ထားတာပေါ့နော်။ မဖြစ်မနေတော့ အလုပ်ဆင်းရမယ်။ စိုးရိမ်ပူပန်စိတ်အနေနဲ့ကတော့ ပြည်သူလူထုတွေ လူသားတိုင်းမှာ အခုလိုအခြေအနေမှာ အကုန်လုံးအနည်းအများရှိတာပေါ့။”
ကုန်စည်တင်ပို့တဲ့ လုပ်ငန်းတခုမှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အမည်မဖော်လိုသူ တဦးကတော့ လက်ရှိမှာ သူတို့ ကုမ္ပဏီအနေနဲ့ ကျန်းမာရေးဘက်က ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ သတ်မှတ်အကွာအဝေးထားဖို့၊ ကုမ္ပဏီကနေ ကာကွယ်ရေးပစည်းတွေဝေဖို့ ကိုလည်း လုပ်ဆောင်ပေးတာမျိုး လုံးဝမရှိဘူးလို့ဆိုပါတယ်။ တိုင်ကြားရင် အလုပ် ထိခိုက်မှာစိုးတဲ့ အတွက် သည်းခံနေရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ သူ့အနေနဲ့ အစိုးရဘက်က တိတိကျကျ လာစစ်ပြီး အရေးယူတာ လိုချင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
လုပ်ငန်းခွင်တွေမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်ပွားမှု ထိန်းချုပ်တားဆီးနိုင်ရေးအတွက် လူတွေခပ်ခွာခွာနေကြဖို့ (Social Distancing) အပါအဝင် လိုက်နာဖို့ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေ တာတွေကိုတိတိ ကျကျ ကျင့်သုံးတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ ပိုးကူးစက်နှုန်းမရှိသလောက် နည်းသလို ကောင်းကျိုးများစွာဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သာဓကတွေရှိတာကြောင့် ထုတ်ပြန်ချက်တွေအတိုင်းလုပ်ငန်းရှင်တွေ လိုက်နာဖို့ ကြပ်မတ်ဖို့လိုတယ်လို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေဘက်ကလည်း ထောက်ပြနေကြပါတယ်။
...............
လုပျငနျးခှငျထဲပွနျရောကျလာတဲ့ ဝနျထမျးတှအေတှကျ ကိုဗဈကာကှယျရေး ဘယျလို စီစဉျထားသလဲ
(Unicode)
ဧပွီလ ၂၀ ရကျကစလို့ ဘဏျနဲ့ပုဂ်ဂလိကကုမ်ပဏီလုပျငနျးအတောျမြားမြား ပွနျလညျ လညျပတျပွီး ဝနျထမျးတှေ ပွနျအလုပျလုပျကိုငျနကွေရာမှာ၊ အဲဒီဝနျထမျးတှအေတှကျ ရောဂါကာကှယျရေး အစီအစဉျတှေ ဘာတှမြေားလုပျထားသလဲဆိုတာကို မမခေက တငျဆကျပေးမှာပါ။
ရုံးလုပျငနျးလို ပုဂ်ဂလိက လုပျငနျးအတောျမြားမြား ပွနျလညျဖှင့ျလှဈလုပျကိုငျနကွေပေမယ့ျ ဒီလူတှအေတှကျ ရောဂါပိုးမကူးအောငျ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာညှှနျကွားခကြျတှကေို အစိုးရပိုငျးထုတျပွနျထားပမေယ့ျ ဒါတှကေို ကွပျမတျဖို့လိုတယျလို့ အလုပျသမားရေးလှုပျရှားသူတှကေ ထောကျပွနကွေပါတယျ။
အလုပျသမားအရေးလှုပျရှားသူ တဦးဖွဈတဲ့ မသကျသကျအောငျကတော့ လုပျငနျးခှငျဝငျနတေဲ့ အလုပျသမားတှေ နဲ့ပတျသတျလို့ အခုလို အစိုးရကိုတိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
“ကနြျးမာရေး နဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနကနပွေီးတော့ ထုတျပွနျထားတဲ့ ညှနျကွားခကြျတှအေတိုငျး အလုပျရှငျတှဘေကျက လေးစားလိုကျနာဖို့ လိုတယျ။ မြားသောအားဖွင့ျက အလုပျပွုတျမှာကွောကျကွတယျ။ ဒီအခြိနျ ဒီကာလမှာ စကျရုံ၊ အလုပျရုံတှကေို စဈဆေးတာမဟုတျပဲနဲ့ ခုနက အလုပျဌာနမြားအောကျမှာ အကြုံးဝငျတဲ့ service ပေးတဲ့ ကုမ်ပဏီတှေ ဝနျဆောငျမှုပေးနရေတဲ့ နရောတှမှော လုပျနတေဲ့ ဝနျထမျးတှကေိုလညျး ကောျမတီဖှဲ့ထားပွီးတော့ ဒီကောျမတီအနနေဲ့ စဈဆေးဖို့ လိုတယျ။ အလုပျသမား တှကေလညျး မပွောရဲ၊ အလုပျရှငျဘကျကလညျး ထုတျပွနျထားတဲ့ စညျးကမျးတှကေို လေးစားလိုကျနာမှုမရှိဘူးဆိုရငျ နောကျဆကျတှဲပွူနာတှေ ကမြတို့က ဒါက ရိုးရိုးပွူနာမဟုတျပါဘူး ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီအတှကျ အငျမတနျ စိုးရိမျရတယျ။ တိကတြဲ့ စညျးကမျးတှနေဲ့ စဈဆေးမှုတှေ၊ အရေးယူမှုတှကေို ထိထိရောကျရောကျ လုပျဖို့ လိုတယျလို့ ကမြအနနေဲ့ မွငျပါတယျ။”
လကျရှိမှာတော့ COVID-19 ဗိုငျးရပျဈပြံ့နှံ့မှုမှ ကာကှယျထိနျးခြုပျရေးအတှကျ တဈနိုငျငံလုံးရှိ စကျရုံ၊ အလုပျရုံတှကေို အစိုးရဝနျကွီးဌာနပူးပေါငျးအဖှဲ့ဝငျတို့က စဈဆေးပွီး သတျမှတျခကြျနဲ့ ကိုကျမှ ဖှင့ျခှင့ျပေးမယျလို့ အစိုးရဘကျက ထုတျပွနျ ထားပါတယျ။ စကျရုံ၊ အလုပျရုံ၊ အလုပျဌာနမြားကို ဒီလ ၂၀ ရကျမှ ၃၀ ရကျအတှငျး စဈဆေးမှုမြားပွုလုပျမယျလို့ ထုတျ ပွနျထားပါတယျ။ ဆေးဝါးထုတျလုပျရေးစကျရုံတှေ၊ စားသောကျကုနျ ထုတျတဲ့ စကျရုံတှေ၊ ကနြျးမာရေးလိုအပျခကြျ တှနေဲ့ ကိုကျညီတဲ့ ဖှင့ျဖို့ အသင့ျဖွဈနတေဲ့ စကျရုံ၊ အလုပျရုံ၊ အလုပျဌာနတှနေဲ့ လုပျသားဦးရေ ၁၀၀၀ နဲ့ အထကျရှိသော စကျရုံ၊ အလုပျရုံတှကေို ဦးစားပေးစဈမယျလို့ ထုတျပွနျခကြျမှာပွောထားပါတယျ။
ကနြျးမာရေးဌာနထုတျပွနျခကြျထဲမှာတော့ စဈဆေးမယ့ျလုပျငနျးတှမှော စကျရုံ၊ အလုပျရုံတှအေပွငျ လုပျငနျးဌာနမြားဆိုတာ ပါဝငျပမေယ့ျ ဖောျပွထားတဲ့ဌာနတှဟော ဘယျလုပျငနျးဌာနဆိုတာ တိတိကကြြ မဖောျပွထားပါဘူး။ ဒီအတှကျ တိတိကကြဖြောျပွတာ မြိုးလုပျဖို့ကိုလညျး မသကျသကျအောငျကပွောပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ စဈဆေးဖို့ လုပျဆောငျမှုပိုငျးကလညျး အားနညျးတာတှမေဖွဈဖို့နဲ့ ဖှင့ျထားတဲ့ အလုပျခှငျ တှေ အတှကျ အမွနျဆုံးစဈဖို့ မသကျသကျအောငျက တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။
KBZ ဘဏျရဲ့ နိုငျငံခွား ဘဏျ အကောင့ျနဲ့ ဘဏျလုပျငနျးဌာနက ဌာနမှူး ဦးမငျးနန်ဒာစိုးကတော့ သူတို့ ဘဏျလုပျငနျး အနနေဲ့ လူအမြားနဲ့နေ့စဉျဆကျဆံရသူတှမေို့ ပိုးမကူးအောငျ အထူးသတိထားတယျ လို့ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ငှကွေေးလုပျငနျးဘဏျကို အစိုးရပိုငျးက မရပျဖို့ တရားဝငျ ထုတျပွနျထားတယျ။ဒီအတှကျ တခြို့ကို work from home အိမျမှာလုပျတာ၊ နောကျ work from another place ဆိုပွီးတော့ ခှဲပွီးလုပျနတေယျ။ ဒါကတော့ ကနြောျတို့KBZပေါျလစီပေါ့။ ပွီးတော့ customer နဲ့ တိုကျရိုကျထိတှေ့ရမယ့ျ operation တှမှောတော့ hand gel တို့ mask တို့ သူတို့အတှကျ အကာကှယျဖွဈမယ့ျဟာတှကေို လုံလုံလောကျလောကျထားပွီးတော့ ဒါတှကေို မဖွဈမနလေိုကျနာဖို့ စညျးကမျးထုတျထားတာပေါ့နောျ။ မဖွဈမနတေော့ အလုပျဆငျးရမယျ။ စိုးရိမျပူပနျစိတျအနနေဲ့ကတော့ ပွညျသူလူထုတှေ လူသားတိုငျးမှာ အခုလိုအခွအေနမှော အကုနျလုံးအနညျးအမြားရှိတာပေါ့။”
ကုနျစညျတငျပို့တဲ့ လုပျငနျးတခုမှာ လုပျကိုငျနတေဲ့ အမညျမဖောျလိုသူ တဦးကတော့ လကျရှိမှာ သူတို့ ကုမ်ပဏီအနနေဲ့ ကနြျးမာရေးဘကျက ထုတျပွနျထားတဲ့ သတျမှတျအကှာအဝေးထားဖို့၊ ကုမ်ပဏီကနေ ကာကှယျရေးပစညျးတှဝေဖေို့ ကိုလညျး လုပျဆောငျပေးတာမြိုး လုံးဝမရှိဘူးလို့ဆိုပါတယျ။ တိုငျကွားရငျ အလုပျ ထိခိုကျမှာစိုးတဲ့ အတှကျ သညျးခံနရေတယျလို့ ပွောပါတယျ။ သူ့အနနေဲ့ အစိုးရဘကျက တိတိကကြြ လာစဈပွီး အရေးယူတာ လိုခငြျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
လုပျငနျးခှငျတှမှော ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပွန့ျပှားမှု ထိနျးခြုပျတားဆီးနိုငျရေးအတှကျ လူတှခေပျခှာခှာနကွေဖို့ (Social Distancing) အပါအဝငျ လိုကျနာဖို့ထုတျပွနျထားတဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှေ တာတှကေိုတိတိ ကကြြ ကငြ့ျသုံးတဲ့ နိုငျငံတှမှော ပိုးကူးစကျနှုနျးမရှိသလောကျ နညျးသလို ကောငျးကြိုးမြားစှာဖွဈခဲ့တယျဆိုတဲ့ သာဓကတှရှေိတာကွောင့ျ ထုတျပွနျခကြျတှအေတိုငျးလုပျငနျးရှငျတှေ လိုကျနာဖို့ ကွပျမတျဖို့လိုတယျလို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှဘေကျကလညျး ထောကျပွနကွေပါတယျ။
