[[Zawgyi/Unicode]]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သူတွေအတွက် နေထိုင်ရေးလုံခြုံဖို့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရက Refugee ID (ဒုက္ခသည်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြု) ကဒ်တွေ ထုတ်ပေးနေပါတယ်။ လက်ရှိ မီဇိုရမ် ပြည်နယ်၊ ကျန်ဖိုင်းခရိုင်ဘက်မှာ မြန်မာဘက်က ဒုက္ခသည် ၄,၀၀၀ ကျော် ID ကဒ် ရထားပြီလို့ မီဇိုရမ် ဒုက္ခသည်ကူညီရေးအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကပေးပို့လာတဲ့သတင်းကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ချင်းပြည်နယ်နဲ့ကပ်နေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ထဲ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ထွက်ပြေးခိုလှုံကြသူတွေကို မီဇိုရမ် ပြည်နယ်အစိုးရက ဒုက္ခသည်အသိအမှတ်ပြုမှတ်ပုံတင် Refugee ID ကဒ်တွေ ထုတ်ပေးနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ကျန်ဖိုင်း ခရိုင်မှာ ဒုက္ခသည် ၄,၀၀၀ လောက် Refugee ID ကဒ် ရရှိခဲ့တယ်လို့ မီဇိုရမ် NGO United for Democratic Myanmar တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ကိုရစ်ချတ် က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“သူတို့တပြည်နယ်လုံးမှာလုပ်နေတာ။ ဒါပေမယ့် ကျန်ဖိုင်းမှာကျတော့ ပိုပြီးတော့မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်ဆောင်သွားတာပေါ့နော်။ စစ်ဘေးရှောင်တွေကျတော့ ကျန်ဖိုင်းခရိုင်မှာဆိုရင် တသောင်းကျော်လောက်ရှိတယ်။ အဲဒီ တသောင်းကျော်ကျော်လောက်မှာ လောလောဆယ် သူတို့စာရင်းယူနိုင်တာက (၆,၀၀၀) ကျော်။ (၆,၀၀၀) ကျော်ထဲမှာ (၄,၀၀၀) ကျော်ကို အဲဒီ Refugee ကဒ်ပေးပြီးသွားပြီပေါ့နော်။ ကျန်တဲ့ဟာတွေလည်း ဆက်လုပ်သွားဖို့ရှိတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံကနေ တိမ်းရှောင်ရောက်လာတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေအရေးကို ကိုင်တွယ်ဖို့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရက တာဝန်ပေးထားတဲ့ ပြည်နယ်ဒုတိယ ကော်မရှင်နာမင်းကြီးနဲ့အတူ ပြည်ထဲရေးဌာနတာဝန်ရှိသူတွေ၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် စီမံခန့်ခွဲရေးနဲ့ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးဌာနက တာဝန်ရှိသူတွေဟာ အိုက်ဇောမြို့ရောက် စစ်ပြေး ဒုက္ခသည်တွေ ခိုလှုံနေတဲ့နေရာတွေဆီ ဇန်နဝါရီလ ၁၉ ရက်က သွားရောက်ကြည့်ရှုခဲ့ပြီး ဒုက္ခသည် မှတ်ပုံတင်ကဒ်ပြားတွေ ထုတ်ပေးမယ် လို့ ကြေညာခဲ့တာပါ။
ဒုက္ခသည်များမှတ်ပုံတင် Refugee ID ကဒ်ကို မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရက တာဝန်ပေးထားတဲ့အဖွဲ့တွေကနေ စီစဉ်ထုတ်ပေးနေတာဖြစ်တယ်လို့ ကိုရစ်ချတ်က ရှင်းပြပါတယ်။
“အဲဒီကဒ်ပြားက မီဇိုရမ်အစိုးရက နေပြီးတော့မှ စီစဉ်ဆောင်ရွက်တဲ့ဟာဖြစ်တယ်။ ဒီပြည်နယ်မှာသူက အဲဒီ ID ကဒ်ကို လုပ်မယ့်အဖွဲ့အစည်းလေးတွေ သူကခွင့်ပြုထားတယ်ပေါ့နော်။ ဆိုတော့ အဲဒီအဖွဲ့အစည်းလေးကနေပြီးတော့အခု လှုပ်ရှား နေတာဖြစ်တယ်။ အခုရက်ပိုင်းဆိုရင် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်မြို့တော် အိုက်ဇောလ်မြို့မှာဆိုရင် ရပ်ကွက် ၃၀ ကျော်မှာ သူတို့က ဒီ Refugee ကဒ်ကိုပေါ့နော်။ စစ်ဘေးရှောင်တွေအကုန်လုံးပေးလိုက်ပြီးပြီ။ အခုဆိုရင်တော့ အကုန်လုံး ရုံးကို တင်ပေးတဲ့သူတွေလည်း အများကြီးရှိတယ်။”
မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရက ထုတ်ပေးတဲ့ ဒုက္ခသည်အသိအမှတ်ပြု Refugee ID ကဒ်ရမယ့်သူတွေအနေနဲ့ မီဇိုရမ် ပြည်နယ်ထဲမှာ တရားဝင် ယာယီ နေထိုင်ခွင့်ရတဲ့သဘောဖြစ်ပါတယ်။
“အကျိုးသက်ရောက်မှုတော့ရှိနိုင်တယ်။ အစိုးရရဲ့အဓိကရည်ရွယ်ချက်ကလည်း ဒီမီဇိုရမ်ပြည်နယ်မှာ စစ်ဘေးရှောင်ဦးရေ ဘယ်နှစ်ဦးရှိသလဲ ဆိုတဲ့ဟာကို သူက သေသေချာချာလေး စာရင်းပြုစုချင်တာတခုပါတယ်။ ပြီးတော့ နောက်တခု က ဒီမီဇိုရမ်ကိုရောက်နေတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေ အနေနဲ့ မီဇိုရမ်မှာနေထိုင်တဲ့အခိုက် သူတို့အတွက်ပိုပြီးတော့မှ လုံခြုံမှု ရှိစေဖို့ပေါ့နော်။ သဘောတခုက ခရီးတွေဘာတွေ သွားချင်တဲ့သူဆိုရင် ဒီ ID ကဒ်နဲ့ ခရီးတွေဘာတွေ သွား လို့ရမယ်။ ဒီမီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်းပေါ့နော်။ လွတ်လွတ်လပ်လပ်သွားလို့ရမယ်။ တခုခုအခက်ခဲ ဘာညာ တွေ ရှိတယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီ Refugee ID ကဒ်ကိုပြခြင်းအားဖြင့် အများကြီး အထောက်အကူပေးနိုင်တယ်။”
မီဇိုရမ်ပြည်နယ် မြို့တော်အိုင်ဇောလ်မြို့ ရပ်ကွက် ၃၀ ကျော်မှာ ဒုက္ခသည်အသိအမှတ်ပြု Refugee ID ကဒ်ပြား လုပ်ဆောင်ဖို့ ရပ်ကွက် အုပ်ချုပ်ရေးရုံးကတဆင့် ဖောင်တွေဖြန့်ဝေခဲ့ပြီး ရပ်ကွက်အသီးသီးမှာ စတင်လုပ် ဆောင်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ကျန်ဖိုင်းခရိုင်မှာ မြန်မာစစ်ဘေးရှောင်ဦးရေအများစု ခိုလှုံနေကြပြီး ကျန်တဲ့ လုံဆိုင်ခရိုင် လုံးလိုင်ခရိုင်တွေ ဘက်မှာလည်း ခိုလှုံနေကြပါတယ်။ လက်ရှိမီဇိုရမ်ပြည်နယ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ထွက်ပြေးခိုလှုံနေကြသူတွေ မီဇိုရမ် တပြည်နယ်လုံးမှာတော့ သုံးသောင်းဝန်းကျင်လောက်ရှိနေပြီး ဒေသခံ ကူညီပေးအဖွဲ့တွေက အကူညီပေးနေကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းနဲ့ ချင်းပြည်နယ်စစ်ရေးတင်းမာမှုဖြစ်စဉ်အတွင်း မတူပီ၊ ထန်တလန်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းကလေးမြို့နယ်က ဒေသခံတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံထဲကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြတာပါ။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်မှာ အခုဆိုရင် မြန်မာဘက်က ရောက်နေတဲ့ ဒုက္ခသည် ၃ သောင်းလောက်ရှိနေကြပါတယ်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရအနေနဲ့ ရောက်ရှိလာတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေတယ်လို့ ဒေသတွင်းလူမှုအဖွဲ့အစည်း တာဝန်ရှိသူတွေကပြောပါတယ်။
#MyanmarMilitaryCoup #Mizoram #MyanmarRefugees #voaburmese #စစ်အာဏာသိမ်းမှု #ဒုက္ခသည် #မီဇိုရမ် #ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း
============
[[Unicode]]
အိန်ဒိယ၊ မီဇိုရမျမှာခိုလှုံနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေတှကျ ဒုက်ခသညျအသိအမှတျပွုကဒျပွားထုတျပေး
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး အိန်ဒိယနိုငျငံ၊ မီဇိုရမျပွညျနယျကို ထှကျပွေးတိမျးရှောငျသူတှအေတှကျ နထေိုငျရေးလုံခွုံဖို့ မီဇိုရမျပွညျနယျအစိုးရက Refugee ID (ဒုက်ခသညျအဖွဈ အသိအမှတျပွု) ကဒျတှေ ထုတျပေးနပေါတယျ။ လကျရှိ မီဇိုရမျ ပွညျနယျ၊ ကနြျဖိုငျးခရိုငျဘကျမှာ မွနျမာဘကျက ဒုက်ခသညျ ၄,၀၀၀ ကြောျ ID ကဒျ ရထားပွီလို့ မီဇိုရမျ ဒုက်ခသညျကူညီရေးအဖှဲ့ တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကပေးပို့လာတဲ့သတငျးကို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ခငြျးပွညျနယျနဲ့ကပျနတေဲ့ အိန်ဒိယနိုငျငံ မီဇိုရမျပွညျနယျထဲ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ထှကျပွေးခိုလှုံကွသူတှကေို မီဇိုရမျ ပွညျနယျအစိုးရက ဒုက်ခသညျအသိအမှတျပွုမှတျပုံတငျ Refugee ID ကဒျတှေ ထုတျပေးနပေါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ကနြျဖိုငျး ခရိုငျမှာ ဒုက်ခသညျ ၄,၀၀၀ လောကျ Refugee ID ကဒျ ရရှိခဲ့တယျလို့ မီဇိုရမျ NGO United for Democratic Myanmar တှဲဖကျအတှငျးရေးမှူး ကိုရဈခတြျ က ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“သူတို့တပွညျနယျလုံးမှာလုပျနတော။ ဒါပမေယ့ျ ကနြျဖိုငျးမှာကတြော့ ပိုပွီးတော့မွနျမွနျဆနျဆနျ လုပျဆောငျသှားတာပေါ့နောျ။ စဈဘေးရှောငျတှကေတြော့ ကနြျဖိုငျးခရိုငျမှာဆိုရငျ တသောငျးကြောျလောကျရှိတယျ။ အဲဒီ တသောငျးကြောျကြောျလောကျမှာ လောလောဆယျ သူတို့စာရငျးယူနိုငျတာက (၆,၀၀၀) ကြောျ။ (၆,၀၀၀) ကြောျထဲမှာ (၄,၀၀၀) ကြောျကို အဲဒီ Refugee ကဒျပေးပွီးသှားပွီပေါ့နောျ။ ကနြျတဲ့ဟာတှလေညျး ဆကျလုပျသှားဖို့ရှိတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံကနေ တိမျးရှောငျရောကျလာတဲ့ ဒုက်ခသညျတှအေရေးကို ကိုငျတှယျဖို့ မီဇိုရမျပွညျနယျအစိုးရက တာဝနျပေးထားတဲ့ ပွညျနယျဒုတိယ ကောျမရှငျနာမငျးကွီးနဲ့အတူ ပွညျထဲရေးဌာနတာဝနျရှိသူတှေ၊ သဘာဝဘေးအန်တရာယျ စီမံခန့ျခှဲရေးနဲ့ ပွနျလညျထူထောငျရေးဌာနက တာဝနျရှိသူတှဟော အိုကျဇောမွို့ရောကျ စဈပွေး ဒုက်ခသညျတှေ ခိုလှုံနတေဲ့နရောတှဆေီ ဇနျနဝါရီလ ၁၉ ရကျက သှားရောကျကွည့ျရှုခဲ့ပွီး ဒုက်ခသညျ မှတျပုံတငျကဒျပွားတှေ ထုတျပေးမယျ လို့ ကွညောခဲ့တာပါ။
ဒုက်ခသညျမြားမှတျပုံတငျ Refugee ID ကဒျကို မီဇိုရမျပွညျနယျအစိုးရက တာဝနျပေးထားတဲ့အဖှဲ့တှကေနေ စီစဉျထုတျပေးနတောဖွဈတယျလို့ ကိုရဈခတြျက ရှငျးပွပါတယျ။
“အဲဒီကဒျပွားက မီဇိုရမျအစိုးရက နပွေီးတော့မှ စီစဉျဆောငျရှကျတဲ့ဟာဖွဈတယျ။ ဒီပွညျနယျမှာသူက အဲဒီ ID ကဒျကို လုပျမယ့ျအဖှဲ့အစညျးလေးတှေ သူကခှင့ျပွုထားတယျပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ အဲဒီအဖှဲ့အစညျးလေးကနပွေီးတော့အခု လှုပျရှား နတောဖွဈတယျ။ အခုရကျပိုငျးဆိုရငျ မီဇိုရမျပွညျနယျမွို့တောျ အိုကျဇောလျမွို့မှာဆိုရငျ ရပျကှကျ ၃၀ ကြောျမှာ သူတို့က ဒီ Refugee ကဒျကိုပေါ့နောျ။ စဈဘေးရှောငျတှအေကုနျလုံးပေးလိုကျပွီးပွီ။ အခုဆိုရငျတော့ အကုနျလုံး ရုံးကို တငျပေးတဲ့သူတှလေညျး အမြားကွီးရှိတယျ။”
မီဇိုရမျပွညျနယျအစိုးရက ထုတျပေးတဲ့ ဒုက်ခသညျအသိအမှတျပွု Refugee ID ကဒျရမယ့ျသူတှအေနနေဲ့ မီဇိုရမျ ပွညျနယျထဲမှာ တရားဝငျ ယာယီ နထေိုငျခှင့ျရတဲ့သဘောဖွဈပါတယျ။
“အကြိုးသကျရောကျမှုတော့ရှိနိုငျတယျ။ အစိုးရရဲ့အဓိကရညျရှယျခကြျကလညျး ဒီမီဇိုရမျပွညျနယျမှာ စဈဘေးရှောငျဦးရေ ဘယျနှဈဦးရှိသလဲ ဆိုတဲ့ဟာကို သူက သသေခြောခြာလေး စာရငျးပွုစုခငြျတာတခုပါတယျ။ ပွီးတော့ နောကျတခု က ဒီမီဇိုရမျကိုရောကျနတေဲ့ စဈဘေးရှောငျတှေ အနနေဲ့ မီဇိုရမျမှာနထေိုငျတဲ့အခိုကျ သူတို့အတှကျပိုပွီးတော့မှ လုံခွုံမှု ရှိစဖေို့ပေါ့နောျ။ သဘောတခုက ခရီးတှဘောတှေ သှားခငြျတဲ့သူဆိုရငျ ဒီ ID ကဒျနဲ့ ခရီးတှဘောတှေ သှား လို့ရမယျ။ ဒီမီဇိုရမျပွညျနယျအတှငျးပေါ့နောျ။ လှတျလှတျလပျလပျသှားလို့ရမယျ။ တခုခုအခကျခဲ ဘာညာ တှေ ရှိတယျဆိုရငျလညျး အဲဒီ Refugee ID ကဒျကိုပွခွငျးအားဖွင့ျ အမြားကွီး အထောကျအကူပေးနိုငျတယျ။”
မီဇိုရမျပွညျနယျ မွို့တောျအိုငျဇောလျမွို့ ရပျကှကျ ၃၀ ကြောျမှာ ဒုက်ခသညျအသိအမှတျပွု Refugee ID ကဒျပွား လုပျဆောငျဖို့ ရပျကှကျ အုပျခြုပျရေးရုံးကတဆင့ျ ဖောငျတှဖွေန့ျဝခေဲ့ပွီး ရပျကှကျအသီးသီးမှာ စတငျလုပျ ဆောငျနတောဖွဈပါတယျ။ မီဇိုရမျပွညျနယျ ကနြျဖိုငျးခရိုငျမှာ မွနျမာစဈဘေးရှောငျဦးရအေမြားစု ခိုလှုံနကွေပွီး ကနြျတဲ့ လုံဆိုငျခရိုငျ လုံးလိုငျခရိုငျတှေ ဘကျမှာလညျး ခိုလှုံနကွေပါတယျ။ လကျရှိမီဇိုရမျပွညျနယျမှာ မွနျမာနိုငျငံဘကျက ထှကျပွေးခိုလှုံနကွေသူတှေ မီဇိုရမျ တပွညျနယျလုံးမှာတော့ သုံးသောငျးဝနျးကငြျလောကျရှိနပွေီး ဒသေခံ ကူညီပေးအဖှဲ့တှကေ အကူညီပေးနကွေပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျကအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျးနဲ့ ခငြျးပွညျနယျစဈရေးတငျးမာမှုဖွဈစဉျအတှငျး မတူပီ၊ ထနျတလနျ၊ စဈကိုငျးတိုငျးကလေးမွို့နယျက ဒသေခံတှဟော မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ထိစပျနတေဲ့ အိန်ဒိယနိုငျငံထဲကို ထှကျပွေးခဲ့ကွတာပါ။ မီဇိုရမျပွညျနယျမှာ အခုဆိုရငျ မွနျမာဘကျက ရောကျနတေဲ့ ဒုက်ခသညျ ၃ သောငျးလောကျရှိနကွေပါတယျ။ မီဇိုရမျပွညျနယျအစိုးရအနနေဲ့ ရောကျရှိလာတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေို အတတျနိုငျဆုံး ကူညီဆောငျရှကျပေးနတေယျလို့ ဒသေတှငျးလူမှုအဖှဲ့အစညျး တာဝနျရှိသူတှကေပွောပါတယျ။
#MyanmarMilitaryCoup #Mizoram #MyanmarRefugees #voaburmese #စဈအာဏာသိမျးမှု #ဒုက်ခသညျ #မီဇိုရမျ #ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး
============
