(Zawgyi/Unicode)
နိုင်ဂျီးရီးယား နိုင်ငံရဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ အမျိုးသား ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ ကော်မရှင် အဆောက်အအုံတွေ တိုက်ခိုက်ခံရမှုကို စိုးရိမ်ကြောင်း နိုင်ငံရေး သုံးသပ်သူတွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ နောက်ပိုင်း နိုင်ဂျီးရီးယား ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် အဆောက်အအုံတွေ တိုက်ခိုက်ခံရမှု အနည်းဆုံး ၄၂ ကြိမ် ရှိကြောင်း လွတ်လပ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
၂၀၁၉ ခုနှစ် အတွင်းမှာ ၉ ကြိမ် တိုက်ခိုက်ခံရပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အတွင်း ၂၁ ကြိမ် တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်း ၂ ပတ် အတွင်းမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရုံး ၁၂ ခုကျော် မီးရှို့ခံရတာ ဒါမှမဟုတ်လည်း ဖျက်စီးခံခဲ့ရပါတယ်။
တနင်္ဂနွေနေ့က နိုင်ငံ အရှေ့တောင်ပိုင်း Imo ပြည်နယ်က မဲပုံးတွေ၊ ဆန္ဒမဲပေးတဲ့ အခန်းငယ်တွေ၊ မီးစက်တွေနဲ့ လုပ်ငန်းသုံး ကားတွေ ဖျက်စီးခံခဲ့ရပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ အဆောက်အအုံတွေ ဖျက်စီးခံရမှု အတိုင်းအတာကို ကနဦး စစ်တမ်း ကောက်ယူသုံးသပ်ချက်တွေ အရ ဖျက်ဆီးခံရတဲ့ ဒေသတွေမှာ ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေ ကျင်းပနိုင်ရေးကို သိသိသာသာ ထိခိုက်နိုင်တယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ တာဝန်သူတွေက ပြောပါတယ်။
နိုင်ဂျီးရီးယားမှာ လတ်တလော လပိုင်းတွေ အတွင်း လက်နက်ကိုင် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေကြောင့် အကြမ်းဖက်မှုတွေ တိုးလာနေသလို နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းမှာလည်း ခွဲထွက်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေလည်း တိုးလာနေပါတယ်။ နိုင်ငံရေး သုံးသပ်သူ Rotimo Olawale ကတော့ လုံခြုံရေး အခြေအနေ အရ ရွေးကောက်ပွဲတွေ နှောင့်နှေးနိုင်ပေမယ့်လည်း အဟန့်အတား မဖြစ်လောက်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
"၂၀၂၃ ခုနှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကို စီစဉ်ထားတဲ့ အတိုင်း ကျင်းပနိုင်ဖို့ သေချာပါတယ်။ အဆိုးဆုံး အခြေအနေကို မှန်းကြည့်ရင်တော့ သီတင်းပတ် အနည်းငယ်လောက် ရွှေ့ဆိုင်းရနိုင်ပါတယ်လို့ " ပြောခဲ့တာပါ။
တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ ဘယ်အဖွဲ့ကလို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရတဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေနဲ့ ခွဲထွက်ရေး အဖွဲ့တွေရဲ့ လက်ချက် ဖြစ်တယ်လို့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် တာဝန်ရှိသူတွေက အပြစ်ဖို့ပါတယ်။ အစိုးရဘက်ကတော့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေး ပြောဆိုချက် မရှိပါဘူး။
............
နိုငျဂြီးရီးယား ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရုံးတှေ တိုကျခိုကျခံရ
(Unicode)
နိုငျဂြီးရီးယား နိုငျငံရဲ့ လှတျလပျတဲ့ အမြိုးသား ရှေးကောကျပှဲ ဆိုငျရာ ကောျမရှငျ အဆောကျအအုံတှေ တိုကျခိုကျခံရမှုကို စိုးရိမျကွောငျး နိုငျငံရေး သုံးသပျသူတှကေ ပွောဆိုကွပါတယျ။ ၂၀၁၉ ခုနှဈ ရှေးကောကျပှဲ နောကျပိုငျး နိုငျဂြီးရီးယား ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ အဆောကျအအုံတှေ တိုကျခိုကျခံရမှု အနညျးဆုံး ၄၂ ကွိမျ ရှိကွောငျး လှတျလပျတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။
၂၀၁၉ ခုနှဈ အတှငျးမှာ ၉ ကွိမျ တိုကျခိုကျခံရပွီး ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ အတှငျး ၂၁ ကွိမျ တိုကျခိုကျခံခဲ့ရပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ သီတငျး ၂ ပတျ အတှငျးမှာတော့ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျရုံး ၁၂ ခုကြောျ မီးရှို့ခံရတာ ဒါမှမဟုတျလညျး ဖကြျစီးခံခဲ့ရပါတယျ။
တနငျ်ဂနှနေေ့က နိုငျငံ အရှေ့တောငျပိုငျး Imo ပွညျနယျက မဲပုံးတှေ၊ ဆန်ဒမဲပေးတဲ့ အခနျးငယျတှေ၊ မီးစကျတှနေဲ့ လုပျငနျးသုံး ကားတှေ ဖကြျစီးခံခဲ့ရပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျရဲ့ အဆောကျအအုံတှေ ဖကြျစီးခံရမှု အတိုငျးအတာကို ကနဦး စဈတမျး ကောကျယူသုံးသပျခကြျတှေ အရ ဖကြျဆီးခံရတဲ့ ဒသေတှမှော ယုံကွညျစိတျခရြတဲ့ ရှေးကောကျပှဲတှေ ကငြျးပနိုငျရေးကို သိသိသာသာ ထိခိုကျနိုငျတယျလို့ ရှေးကောကျပှဲ ဆိုငျရာ တာဝနျသူတှကေ ပွောပါတယျ။
နိုငျဂြီးရီးယားမှာ လတျတလော လပိုငျးတှေ အတှငျး လကျနကျကိုငျ ရာဇဝတျဂိုဏျးတှကွေောင့ျ အကွမျးဖကျမှုတှေ တိုးလာနသေလို နိုငျငံ အနောကျတောငျပိုငျးမှာလညျး ခှဲထှကျရေး လှုပျရှားမှုတှလေညျး တိုးလာနပေါတယျ။ နိုငျငံရေး သုံးသပျသူ Rotimo Olawale ကတော့ လုံခွုံရေး အခွအေနေ အရ ရှေးကောကျပှဲတှေ နှောင့ျနှေးနိုငျပမေယ့ျလညျး အဟန့ျအတား မဖွဈလောကျဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
"၂၀၂၃ ခုနှဈ အထှထှေေ ရှေးကောကျပှဲကို စီစဉျထားတဲ့ အတိုငျး ကငြျးပနိုငျဖို့ သခြောပါတယျ။ အဆိုးဆုံး အခွအေနကေို မှနျးကွည့ျရငျတော့ သီတငျးပတျ အနညျးငယျလောကျ ရှှေ့ဆိုငျးရနိုငျပါတယျလို့ " ပွောခဲ့တာပါ။
တိုကျခိုကျမှုတှဟော ဘယျအဖှဲ့ကလို့ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မသိရတဲ့ လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့တှနေဲ့ ခှဲထှကျရေး အဖှဲ့တှရေဲ့ လကျခကြျ ဖွဈတယျလို့ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ တာဝနျရှိသူတှကေ အပွဈဖို့ပါတယျ။ အစိုးရဘကျကတော့ ဒီတိုကျခိုကျမှုတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး မှတျခကြျပေး ပွောဆိုခကြျ မရှိပါဘူး။
