(Zawgyi/Unicode)
နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်နိုင်တဲ့ ပလူတိုနီယံတွေ ထုတ်လုပ်နေတယ်လို့ သံသယရှိခံထားရတဲ့ နျူကလီးယားစက်ရုံကို မြောက်ကိုရီးယားက ပြန်လည်ပတ်နေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ နြူကလီးယားစောင့်ကြည့်ရေး အေဂျင်စီ IAEA ရဲ့ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒါဟာ မြောက်ကိုရီးယားအနေနဲ့ နြူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်မှုကို တိုးချဲ့ လုပ်ဆောင်နေတယ်ဆိုတာ မီးမောင်းထိုးပြလိုက်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
နျူကလီးယားလက်နက်ထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ အဆင့်ရှိတဲ့ ပလူတိုနီယံတွေ ထုတ်လုပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ ၅ မီဂါဝပ် နျူကလီးယားစက်ရုံ ပြန်လည်ပတ်နေတယ်တဲ့ လက္ခဏာတွေကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်လည် တွေ့ရှိရခြင်းဖြစ်ကြောင်း သြဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ထုတ်ပြန်တဲ့ IAEA ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
Yongbyon နျူကလီးယားစက်ရုံ ပြန်လည်ပတ်နေပုံရတဲ့ အအေးခံတဲ့ရေတွေ ထုတ်နေတယ်ဆိုတဲ့ အရိပ်လက္ခဏာတွေ အခုနှစ် ဇူလိုင်လအစောပိုင်းကတည်းက တွေ့နေရကြောင်း IAEA ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
IAEA ရဲ့ စုံစမ်း စစ်ဆေးရေးမှူးတွေကို မြောက်ကိုရီးယားက ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ မောင်းထုတ်လိုက်ပြီးကတည်းက မြောက်ကိုရီးယားက နျူကလီးယား လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို IAEA အနေနဲ့ သွားရောက် စစ်ဆေးခွင့် မရှိတော့ပါဘူး။
အဲဒီလို IAEA ကိုယ်စားလှယ်တွေကို မောင်းထုတ်လိုက်ပြီးတဲ့နောက် မြောက်ကိုရီးယားက သူ့ရဲ့ နျူကလီးယားလက်နက် တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်တွေကို ပြန်လည် စတင်ခဲ့ပြီး ပစ်လွတ် စမ်းသပ်မှုတွေလည်း ပြုလုပ်လာခဲ့ပါတယ်။ မြောက်ကိုရီးယားက ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ နျူကလီးယားလက်နက် စမ်းသပ် ပစ်လွတ်မှုတွေကို နောက်ဆုံးအကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
....................................................................................................
မွောကျကိုရီးယားမှာ နြူကလီးယားစကျရုံပွနျလညျ လညျပတျနတေဲ့ လက်ခဏာတှေ့ရ
(Unicode)
နြူကလီးယားလကျနကျထုတျနိုငျတဲ့ ပလူတိုနီယံတှေ ထုတျလုပျနတေယျလို့ သံသယရှိခံထားရတဲ့ နြူကလီးယားစကျရုံကို မွောကျကိုရီးယားက ပွနျလညျပတျနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ နွူကလီးယားစောင့ျကွည့ျရေး အဂေငြျစီ IAEA ရဲ့ နှဈပတျလညျ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဒါဟာ မွောကျကိုရီးယားအနနေဲ့ နွူကလီးယားလကျနကျ ပိုငျဆိုငျမှုကို တိုးခြဲ့ လုပျဆောငျနတေယျဆိုတာ မီးမောငျးထိုးပွလိုကျတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
နြူကလီးယားလကျနကျထုတျလုပျနိုငျတဲ့ အဆင့ျရှိတဲ့ ပလူတိုနီယံတှေ ထုတျလုပျနတေယျဆိုတဲ့ ၅ မီဂါဝပျ နြူကလီးယားစကျရုံ ပွနျလညျပတျနတေယျတဲ့ လက်ခဏာတှကေို ၂၀၁၈ ခုနှဈနောကျပိုငျး ပထမဆုံးအကွိမျ ပွနျလညျ တှေ့ရှိရခွငျးဖွဈကွောငျး သွဂုတျလ ၂၇ ရကျနေ့ ရကျစှဲနဲ့ထုတျပွနျတဲ့ IAEA ရဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
Yongbyon နြူကလီးယားစကျရုံ ပွနျလညျပတျနပေုံရတဲ့ အအေးခံတဲ့ရတှေေ ထုတျနတေယျဆိုတဲ့ အရိပျလက်ခဏာတှေ အခုနှဈ ဇူလိုငျလအစောပိုငျးကတညျးက တှေ့နရေကွောငျး IAEA ရဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
IAEA ရဲ့ စုံစမျး စဈဆေးရေးမှူးတှကေို မွောကျကိုရီးယားက ၂၀၀၉ ခုနှဈမှာ မောငျးထုတျလိုကျပွီးကတညျးက မွောကျကိုရီးယားက နြူကလီးယား လုပျငနျးစဉျတှကေို IAEA အနနေဲ့ သှားရောကျ စဈဆေးခှင့ျ မရှိတော့ပါဘူး။
အဲဒီလို IAEA ကိုယျစားလှယျတှကေို မောငျးထုတျလိုကျပွီးတဲ့နောကျ မွောကျကိုရီးယားက သူ့ရဲ့ နြူကလီးယားလကျနကျ တညျဆောကျရေး အစီအစဉျတှကေို ပွနျလညျ စတငျခဲ့ပွီး ပဈလှတျ စမျးသပျမှုတှလေညျး ပွုလုပျလာခဲ့ပါတယျ။ မွောကျကိုရီးယားက ၂၀၁၇ ခုနှဈမှာ နြူကလီးယားလကျနကျ စမျးသပျ ပဈလှတျမှုတှကေို နောကျဆုံးအကွိမျ ပွုလုပျခဲ့ပါတယျ။
