[Zawgyi/Unicode]
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အားလုံးပါဝင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ အျပည့္အဝ ေဖာ္ေဆာင္ေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြအၾကား ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရဲ႕ အရင္းခံ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းေရး ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လာမယ့္ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲကို အခြင့္အလန္းတရပ္အျဖစ္ အသုံးခ်ဖို႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး႐ုံးက တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ARSA အၾကမ္းဖက္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ အေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အစုလိုက္ အၿပဳံလိုက္ ထြက္ေျပးၾကရသလို ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ AAတို႔အၾကား ပဋိပကၡအသစ္ေတြ ထပ္ၿပီးေပၚထြက္လာခဲ့တယ္လို႔ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသ၊ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာ႐ုံးက အႀကီးတန္းအရာရွိ James Rodehaver ရဲ႕ ဒီကေန႔ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာ ၇၂၀,၀၀၀ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတာ ၃ ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေပမဲ့ တိုင္းျပည္တြင္း အေျခအေနေတြက ပိုၿပီး ဆိုး႐ြားလာေၾကာင္းနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ေဘးကင္းလုံၿခဳံစြာ ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရး ေဆာင္႐ြက္ေပးတာလည္း ဘာမွ သိပ္မေတြ႕ေသးဘူးလို႔ Rodehaver က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရက ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကို လက္မခံေပမဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္စိစစ္လက္ခံသြားမယ္လို႔ ေျပာထားပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာလမွာလုပ္မယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဟာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးခြင့္ရရွိခဲ့ၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကို ျပန္လည္ အသက္သြင္းေပးဖို႔ အခြင့္အေရး တရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူတို႔ဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ မဲေပးခြင့္ ျငင္းပယ္ခံခဲ့ရသလို အခု က်င္းပမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ စာရင္းေပးသူ အနည္းဆုံး ၄ ဦးကို လက္မခံဘဲ ပယ္ခ်ခံရေၾကာင္းနဲ႔ ဒါဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အေျခခံ အခြင့္အေရးကို တားဆီး ပိတ္ပင္လိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔လည္း OHCHR အႀကီးတန္း အရာရွိက ေျပာပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရး စစ္မွန္တဲ့ ဂတိကဝတ္ျပဳ ေပးဖို႔၊ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒ ျပင္ဆင္မႈအပါအဝင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး ျပန္ေပးဖို႔နဲ႔ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို အျပစ္ေပး အေရးယူဖို႔အေရး ေဆာင္႐ြက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း OCHR အႀကီးတန္းအရာရွိ James Rodehaver ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
[Unicode Version]
မြန်မာ့အကျပ်အတည်းများဖြေရှင်းရေး ရွေးကောက်ပွဲကို အခွင့်အလန်းအဖြစ်အသုံးချဖို့ ကုလတိုက်တွန်း
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အားလုံးပါဝင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ အပြည့်အဝ ဖော်ဆောင်ရေးနဲ့ တိုင်းရင်းသား လူနည်းစုတွေအကြား ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေရဲ့ အရင်းခံ ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းရေး မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ လာမယ့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို အခွင့်အလန်းတရပ်အဖြစ် အသုံးချဖို့ အရှေ့တောင်အာရှဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးရုံးက တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၅ ရက်နေ့က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ARSA အကြမ်းဖက်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အပေါ် မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင်ရေးတွေကြောင့် ရိုဟင်ဂျာတွေ အစုလိုက် အပြုံလိုက် ထွက်ပြေးကြရသလို မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင်တပ် AAတို့အကြား ပဋိပက္ခအသစ်တွေ ထပ်ပြီးပေါ်ထွက်လာခဲ့တယ်လို့ ဘန်ကောက်မြို့အခြေစိုက် အရှေ့တောင်အာရှဒေသ၊ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကော်မရှင်နာရုံးက အကြီးတန်းအရာရှိ James Rodehaver ရဲ့ ဒီကနေ့ထုတ်ပြန် ကြေညာချက်မှာ ပါရှိပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာ ၇၂၀,၀၀၀ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြရတာ ၃ နှစ်ကြာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပေမဲ့ တိုင်းပြည်တွင်း အခြေအနေတွေက ပိုပြီး ဆိုးရွားလာကြောင်းနဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ ဘေးကင်းလုံခြုံစွာ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ပေးတာလည်း ဘာမှ သိပ်မတွေ့သေးဘူးလို့ Rodehaver က ပြောပါတယ်။ မြန်မာအစိုးရက ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို လက်မခံပေမဲ့ ဒုက္ခသည်တွေကို ပြန်စိစစ်လက်ခံသွားမယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။
နိုဝင်ဘာလမှာလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲဟာ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးခွင့်ရရှိခဲ့ကြတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အရေးတွေကို ပြန်လည် အသက်သွင်းပေးဖို့ အခွင့်အရေး တရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ သူတို့ဟာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ မဲပေးခွင့် ငြင်းပယ်ခံခဲ့ရသလို အခု ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ဖို့ စာရင်းပေးသူ အနည်းဆုံး ၄ ဦးကို လက်မခံဘဲ ပယ်ချခံရကြောင်းနဲ့ ဒါဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ အခြေခံ အခွင့်အရေးကို တားဆီး ပိတ်ပင်လိုက်တာဖြစ်တယ်လို့လည်း OHCHR အကြီးတန်း အရာရှိက ပြောပါတယ်။
ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး စစ်မှန်တဲ့ ဂတိကဝတ်ပြု ပေးဖို့၊ ၁၉၈၂ နိုင်ငံသားဥပဒေ ပြင်ဆင်မှုအပါအဝင် ရိုဟင်ဂျာတွေကို နိုင်ငံသား အခွင့်အရေး ပြန်ပေးဖို့နဲ့ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်သူတွေကို အပြစ်ပေး အရေးယူဖို့အရေး ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ လိုအပ်ကြောင်းလည်း OCHR အကြီးတန်းအရာရှိ James Rodehaver ရဲ့ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
