{{Zawgyi/Unicode}}
ICJ နိုင်ငံတကာတရားရုံးမှာ ဂမ်ဘီယာက မြန်မာကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု စွဲချက်နဲ့ တရားစွဲဆိုထားတာ တနှစ်ပြည့်သွားပြီဖြစ်ပေမဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ အခြေအနေဟာ ဘာမှ ပြောင်းလဲတိုးတက်ခြင်းမရှိသေးဘူးလို့ ပြည်ပရောက် ရိုဟင်ဂျာတွေက ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီအနေနဲ့ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ဖို့လည်း တောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အစိုးရက စနစ်တကျ ခွဲခြားဆက်ဆံနေဆဲဖြစ်သလို၊ ICJ က ကြားဖြတ်အရေးပေါ် စီမံဆောင်ရွက်ဖို့ အမိန့်ချမှတ်ထားတာကို မြန်မာအစိုးရက အပြည့်အ၀ လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိကြောင်း နယ်သာလန်နိုင်ငံအခြေစိုက် ရိုဟင်ဂျာအရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Mohammed Eleyas က ဗွီအိုအေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဌာနကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာ ၂၀၁၇ခုနှစ်က မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးအတွင်း အင်အားအလွန်အကျွံ အသုံးပြုခဲ့ပြီး ရိုဟင်ဂျာ ၇ သိန်းကျော် အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက် ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်ရပ်မှာ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်ခဲ့တယ်လို့ ဂမ်ဘီယာက စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လူမျိုးုတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ကာကွယ်ရေး သဘောတူစာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ မြန်မာအနေနဲ့ လိုက်နာဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့မှုနဲ့ ကုလသမဂ္ဂအမြင့်ဆုံးတရားရုံး ICJ မှာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်က တရားစွဲခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
အာဖရိကနိုင်ငံငယ်လေးဖြစ်တဲ့ ဂမ်ဘီယာဟာ OIC အစ္စလာမ်မစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ကိုယ်စား မြန်မာကို တရားစွဲထားတဲ့အမှုကို နယ်သာလန်နိုင်ငံ the Hague အခြေစိုက် ICJ တရားရုံးမှာ ၂၀၁၉ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၀-၁၂ရက်နေ့ထိ ကြားနာပွဲပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ခုခံချေပရာမှာ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲခြင်းမရှိခဲ့ပါဘူး။
မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ကျန်နေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ခြောက်သိန်းကျော်ကို အကာအကွယ်ပေးရေး မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ လိုက်နာဖို့ ICJ ကနေ ကြားဖြတ်အရေးပေါ် စီမံချက် လေးရပ်ကို ၂၀၂၀ပြည့် ဇန်နဝါရီလမှာ ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီထဲမှာ လူမျိုးုတုန်းသတ်ဖြတ်မှု တားဆီးရေး သဘောတူညီချက် အပိုဒ် (၂)အရ ကျူးလွန်မှုတွေ ထပ်ပြီးဖြစ်မလာအောင် ကာကွယ်စီမံပေးဖို့နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်အပါအဝင် ပြည်သူ့စစ်တပ်ဖွဲ့တွေလိုမျိုး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ ထပ်မံကျူးလွန်မှုမရှိအောင် ထိန်းချုပ်ဖို့၊ အရင်ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ သက်သေအထောက်အထားတွေကို ဖျောက်ဖျက်မပစ်ပဲ ထိန်းသိမ်းထားဖို့နဲ့၊ အမှုရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကာလအတွင်း တိုးတက်မှုဖြစ်စဉ်တွေကို မြန်မာဘက်က ၄ လအတွင်း တရားရုံးကို အစီရင်ခံစာတင်သွင်းဖို့နဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ၆ လတကြိမ် ပုံမှန်အစီရင်ခံစာတင်သွင်းဖို့ စတဲ့အချက်တွေပါဝင်ပါတယ်။ မြန်မာအစိုးရဘက်ကတော့ အစီရင်ခံစာ နှစ်ကြိမ် တင်သွင်းထားပြီးပါပြီ။
အလားတူ ဂမ်ဘီယာဘက်ကလည်း ICJ က သူတို့နဲ့ ပတ်သက်လို့ ချမှတ်ထားတဲ့ အမိန့်အတိုင်း မြန်မာအပေါ် လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုစွဲချက် အချက်အလက်အပြည့်အစုံကို အောက်တိုဘာလက တရားရုံးကို တင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။
.......................................................
{{Unicode}}
ICJ နိုငျငံတကာတရားရုံးမှာ ဂမျဘီယာက မွနျမာကို လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျမှု စှဲခကြျနဲ့ တရားစှဲဆိုထားတာ တနှဈပွည့ျသှားပွီဖွဈပမေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရိုဟငျဂြာတှရေဲ့ အခွအေနဟော ဘာမှ ပွောငျးလဲတိုးတကျခွငျးမရှိသေးဘူးလို့ ပွညျပရောကျ ရိုဟငျဂြာတှကေ ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေးကောငျစီအနနေဲ့ ကွားဝငျဆောငျရှကျဖို့လညျး တောငျးဆိုခဲ့ကွပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ အစိုးရက စနဈတကြ ခှဲခွားဆကျဆံနဆေဲဖွဈသလို၊ ICJ က ကွားဖွတျအရေးပေါျ စီမံဆောငျရှကျဖို့ အမိန့ျခမြှတျထားတာကို မွနျမာအစိုးရက အပွည့ျအ၀ လိုကျနာ ဆောငျရှကျခွငျးမရှိကွောငျး နယျသာလနျနိုငျငံအခွစေိုကျ ရိုဟငျဂြာအရေးတကျကွှလှုပျရှားသူ Mohammed Eleyas က ဗှီအိုအေ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဌာနကို ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျပိုငျးမှာ ၂၀၁၇ခုနှဈက မွနျမာစဈတပျရဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးရေးအတှငျး အငျအားအလှနျအကြှံ အသုံးပွုခဲ့ပွီး ရိုဟငျဂြာ ၇ သိနျးကြောျ အိမျနီးခငြျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံဘကျ ထှကျပွေးခဲ့ရတဲ့ ဖွဈရပျမှာ ရညျရှယျခကြျရှိရှိ လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျမှုကြူးလှနျခဲ့တယျလို့ ဂမျဘီယာက စှပျစှဲခဲ့ပွီး ကုလသမဂ်ဂရဲ့ လူမြိုးုတုနျးသတျဖွတျမှု ကာကှယျရေး သဘောတူစာခြုပျလကျမှတျရေးထိုးထားတဲ့ မွနျမာအနနေဲ့ လိုကျနာဖို့ ပကြျကှကျခဲ့မှုနဲ့ ကုလသမဂ်ဂအမွင့ျဆုံးတရားရုံး ICJ မှာ ၂၀၁၉ ခုနှဈက တရားစှဲခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
အာဖရိကနိုငျငံငယျလေးဖွဈတဲ့ ဂမျဘီယာဟာ OIC အစ်စလာမျမဈ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေးအဖှဲ့ကိုယျစား မွနျမာကို တရားစှဲထားတဲ့အမှုကို နယျသာလနျနိုငျငံ the Hague အခွစေိုကျ ICJ တရားရုံးမှာ ၂၀၁၉ခုနှဈ ဒီဇငျဘာလ ၁၀-၁၂ရကျနေ့ထိ ကွားနာပှဲပွုလုပျခဲ့ပါတယျ။ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကိုယျတိုငျ တကျရောကျခုခံခြပေရာမှာ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးကို ခေါျဝေါျသုံးစှဲခွငျးမရှိခဲ့ပါဘူး။
မွနျမာနိုငျငံထဲမှာ ကနြျနတေဲ့ ရိုဟငျဂြာ ခွောကျသိနျးကြောျကို အကာအကှယျပေးရေး မွနျမာအစိုးရအနနေဲ့ လိုကျနာဖို့ ICJ ကနေ ကွားဖွတျအရေးပေါျ စီမံခကြျ လေးရပျကို ၂၀၂၀ပွည့ျ ဇနျနဝါရီလမှာ ခမြှတျခဲ့ပါတယျ။
အဲဒီထဲမှာ လူမြိုးုတုနျးသတျဖွတျမှု တားဆီးရေး သဘောတူညီခကြျ အပိုဒျ (၂)အရ ကြူးလှနျမှုတှေ ထပျပွီးဖွဈမလာအောငျ ကာကှယျစီမံပေးဖို့နဲ့ မွနျမာစဈတပျအပါအဝငျ ပွညျသူ့စဈတပျဖှဲ့တှလေိုမြိုး လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှအေနနေဲ့ ထပျမံကြူးလှနျမှုမရှိအောငျ ထိနျးခြုပျဖို့၊ အရငျကြူးလှနျခဲ့တဲ့ သကျသအေထောကျအထားတှကေို ဖြောကျဖကြျမပဈပဲ ထိနျးသိမျးထားဖို့နဲ့၊ အမှုရငျဆိုငျနရေတဲ့ ကာလအတှငျး တိုးတကျမှုဖွဈစဉျတှကေို မွနျမာဘကျက ၄ လအတှငျး တရားရုံးကို အစီရငျခံစာတငျသှငျးဖို့နဲ့ နောကျပိုငျးမှာ ၆ လတကွိမျ ပုံမှနျအစီရငျခံစာတငျသှငျးဖို့ စတဲ့အခကြျတှပေါဝငျပါတယျ။ မွနျမာအစိုးရဘကျကတော့ အစီရငျခံစာ နှဈကွိမျ တငျသှငျးထားပွီးပါပွီ။
အလားတူ ဂမျဘီယာဘကျကလညျး ICJ က သူတို့နဲ့ ပတျသကျလို့ ခမြှတျထားတဲ့ အမိန့ျအတိုငျး မွနျမာအပေါျ လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျမှုစှဲခကြျ အခကြျအလကျအပွည့ျအစုံကို အောကျတိုဘာလက တရားရုံးကို တငျသှငျးခဲ့ပါတယျ။
