(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ် ၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ် အတွင်း မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA တို့ ကြား လတ်တလော ဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ပြိန်းတောကျေးရွာအုပ်စု မှာ နေထိုင်ကြတဲ့ရွာသား ၂၀၀၀ လောက် စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်နေရပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေကြား အရပ်သားတွေ ပိတ်မိနေတာတွေ ရှိသလို ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် နိုင်ကွန်းအိမ်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရသေ့တောင်မြို့နယ် ရေစိုးချောင်းဘက်မှာ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ ရခိုင်လက်နက် ကိုင် AAအဖွဲ့တို့ ကြား မကြာသေးခင်ကပဲ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ခဲ့သလို နောက်ပိုင်းမှာလည်း လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ပစ်ခတ်နေမှုကြောင့် ရသေ့တောင်မြို့နယ် ပြိန်းတောကျေးရွာ အုပ်စု ၄ ရွာက ရွာသား ၂၀၀၀ နီးပါး နီးစပ်ရာကျေးရွာတွေကို ထွက်ပြေးနေရတယ်လို့ ပြိန်းတောကျေးရွာအုပ်စု အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့ဝင် တဦးက ပြောပါတယ်။
“တိုက်ပွဲမဖြစ်ဘဲနဲ့အခု ရသေ့တောင်တပ်ရင်းရယ် ရေစိုးချောင်းဗျူဟာကရယ် လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ လှမ်းပစ်နေ တယ်။ ရွာမှာအဖွားကြီးနဲ့မိန်းကလေးတွေနည်းနည်းပဲ ရှိတော့တယ်။ ယောကျာ်းတွေက ကျန်တဲ့လူက မရှိတော့ဘူးလေ။ ပြိန်းတောမှာ က အကုန်လုံးမှာက လူဦးရေကတော့ တထောင်ကျော် လောက်ရှိမှာပေါ့လေ။ ဒီကုလားချောင်းမှာကျတော့ ရွာမှာ ကျန်တဲ့ အရေအတွက်ပေါ့ ၆၀ ကျော်လောက်ပဲ ရှိတယ်။ ရွာမှာ။ ၂ ရွာ လုံးဆိုရင် ၁၀၀၀ လောက်တော့ ရှိမယ်ထင်တယ်။ အခု လက်နက်ကြီး အပစ်ခံနေရတဲ့ ရွာကျတော့ မညှင်းတောင်ရွာ။ အဲဒီရွာက တယောက်မှ မရှိတော့ဘူး။ ပြိန်းတောကျေးရွာ အုပ်စုထဲက ပြိန်းတောရယ်၊ ကုလားချောင်းရယ်၊ အညှင်းတောင် ပိန်းတောကုန်တန်း ၄ ရွာ ပါတယ်။ အဲဒီ ၄ ရွာပေါင်းလို့ ကျတော့ ၂၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက် ရှိမယ်။ နီးစပ်ရာကို ထွက်ပြေးနေရ တယ်။”
ရခိုင်စစ်ဘေးရှောင် တသိန်းကျော်ရှိ သတင်းကိုဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီ။
အဲဒီဒေသမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့ အထိ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့တို့ကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေခဲ့တယ်လို့ တပ်မတော် သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေး အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။
“ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့မှာတော့ ရေစိုးချောင်းဘက်မှာပဲ ဖြစ်တယ်။ ရေစိုးချောင်းရဲ့ အနောက်တောင်ဘက် မီတာ ၅,၀၀၀ လောက်မှာ ဖြစ်ပွားတယ်။ ၁ ရက်နေ့ကတော့ ရေစိုးချောင်းဘက်က ကျနော်တို့ ပစ်ခဲ့တာတွေရှိပါတယ်။ အဲဒီမှာတော့ ရန်သူ့ဆီက ကျနော်တို့အလောင်းလက်နက် ရလိုက်တာ ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ဆီကလည်း ဒဏ်ရာရ လိုက်သူ ၂ ယောက်ရှိပါတယ်။"
ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ ပြောခွင့်ရခိုင်သုခကလည်း ရသေ့တောင်မြို့နယ်အတွင်း ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တုန်းက တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး နှစ်ဘက်ထိခိုက်မှု ရှိခဲ့တယ်လို့ အတည်ပြုပြောပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ပြိန်းတောကျေးရွာအုပ်စုထဲက ပြိန်းတော၊ ကုလားချောင်း၊ ပိန်းတောကုန်တန်း၊ မညှင်းတောင် စတဲ့ရွာတွေက ရွာသားတွေ ဟာ နီးစပ်ရာ အောင်စည်ကုန်း၊ ကံပြင်၊ စဖိုကျွန်းကျေးရွာနဲ့ ပြင်ဝန်းကျေးရွာတို့ဘက်ကို ထွက်ပြေးနေ ကြတာပါ။ ဒီ ၄ ရွာ အတွင်းမှာလည်း ပိတ်မိနေသူ သက်ကြီးရွယ်အိုနဲ့ အမျိုးသမီးကလေးတွေလည်း ရှိနေတာမို့ သူတို့ အတွက် စိုးရိမ်နေရ တယ်လို့ ရသေ့တောင်မြို့နယ် လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့က ကိုဘက္ကာကပြော ပါတယ်။
“အခု ကုလားချောင်းရွာမှာ အယောက် ၄၀ ကျော် ပိတ်မိနေတာ ရှိတယ်။ ပိတ်မိနေတယ်ဆိုတာ အဲဒီ ကုလားချောင်းမှာ မြန်မာ့ တပ်မတော်က အထိုင်လုပ်ထား တယ်လေ။ သူတို့ရဲ့ စားရေးသောက်ရေး အခြေအနေကလဲ စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေ ရှိတယ်။ မညှင်းတောင်မှာ ၁၅ ယောက်။ ပြိန်းတောမှာတော့ နည်းနည်းများတယ်။ ၁၀၀ ကျော် ၂၀၀ လောက်တော့ ရှိမယ်။ တပ်မတော် စစ်ကြောင်းရှိတော့ ကျနော်တို့ ဘယ်သူမှ ဝင်ထွက်လို့ မရဘုူး အဲဒီရွာကို။ ကျန်တဲ့လူတွေ ကလဲ မပြေး နိုင်တဲ့ လူတွေ။ အဲဒီလိုမျိုး။ သက်ကြီး ရွယ်အိူတွေ ကလေးလေးတွေ မိန်းမတွေ အဲဒီလိုမျိုး ကျန်ခဲ့တာ။”
ရသေ့တောင်မြို့နယ် ပိန်းတောကုန်တန်းရွာက ကျောင်းဆရာမ တဦး လည်း လက်နက်ကြီး ထိမှန်လို့ စစ်တွေ ဆေးရုံကို အရေးပေါ်ပို့ဆောင်ခဲ့ရတယ်လို့ လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့က ကိုဘက္ကာ က ပြောပါတယ်။
“မူလတန်းပြ ဆရာမ အသက် ၂၈ နှစ် ခင်ဌေးဝင်း နာမည်က။ မူပြဆရာ။ သူ့ရဲ့ဘယ် ဘက်နို့အုံနဲ့ ဂျိုင်းကြားက လက်နက်ကြီး အဆံဝင်ပြီးတော့ နောက်က ကျောကုန်း လက်အနား ဖောက်ထွက်သွားတယ်။ အဲတာကို ကျနော်တို့ မနေ့ကတည်းက ယူပြီး ရသေ့တောင်ဆေးရုံမှာ ကုသမှု လုပ်တယ်။ ရသေ့တောင် ဆေးရုံက စစ်တွေကို အရေးပေါ် ညတွင်းချင်း လာတယ်ဗျာ။ အဲဒီဆရာမလေး ကံကောင်းတာက သူက အဆုတ်ကိုလည်း မထိဘူး၊ အရိုးကိုလဲ မထိ ဘူး။ လက်နက်ကြီးက ဖောက်ထွက်သွားယုံပဲ။ မစိုးရိမ်ရဘူး ဖြစ်သွား တယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း မြန်မာ့စစ်တပ်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့တို့အကြားဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ အရပ်သားတွေ ထိခိုက်မှုတွေ ပိုများနေတာပါ။ မနေ့ကလည်း ကျောက်တော်မြို့အတွင်း လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှုခံရတာကြောင့် အမျိုးသမီး တဦး သေဆုံးပြီး အမျိုးသား ၃ ဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီပစ်ခတ်မှုဟာ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က ပစ်ခတ်တာလို့ ကာယကံရှင်တွေက ပြောပေမဲ့ တပ်မတော်ဘက်ကတော့ ဒီဖြစ်စဉ်ကို မသိရသေးဘူး လို့ပြောပါတယ်။ ြပီးခဲ့တဲ့ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်နေ့ကရသေ့တောင်မြို့နယ် ပြိန်းတောကျေးရွာထဲကို လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက် ပေါက်ကွဲလို့ ကျေးရွာသား ၃ ဦး ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်နဲ့AA တို့တနှစ်ကျော်အကြာ တိုက်ပွဲဖြစ်စဉ်အတွင်း အရပ်သား ၁၂၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီးတော့ ၂၃၀ ကျော် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့တယ်လို့ ရခိုင်လူမှု အဖွဲ့အစည်းတွေ ကပြောပါတယ်။
.....................
ရသေ့တောငျဘကျ တိုကျပှဲကွောင့ျ ဒသေခံ ၂,၀၀၀ ကြောျ ထှကျပွေးနရေ
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျ ရသေ့တောငျမွို့နယျ အတှငျး မွနျမာ့တပျမတောျနဲ့ ရက်ခိုင့ျတပျတောျ AA တို့ ကွား လတျတလော ဖွဈပှားတဲ့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ပွိနျးတောကြေးရှာအုပျစု မှာ နထေိုငျကွတဲ့ရှာသား ၂၀၀၀ လောကျ စဈဘေးတိမျးရှောငျနရေပါတယျ။
တိုကျပှဲတှကွေား အရပျသားတှေ ပိတျမိနတောတှေ ရှိသလို ထိခိုကျဒဏျရာရတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ နိုငျကှနျးအိမျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရသေ့တောငျမွို့နယျ ရစေိုးခြောငျးဘကျမှာ မွနျမာ့တပျမတောျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျ ကိုငျ AAအဖှဲ့တို့ ကွား မကွာသေးခငျကပဲ တိုကျပှဲတှေ ဖွဈခဲ့သလို နောကျပိုငျးမှာလညျး လကျနကျကွီးတှနေဲ့ပဈခတျနမှေုကွောင့ျ ရသေ့တောငျမွို့နယျ ပွိနျးတောကြေးရှာ အုပျစု ၄ ရှာက ရှာသား ၂၀၀၀ နီးပါး နီးစပျရာကြေးရှာတှကေို ထှကျပွေးနရေတယျလို့ ပွိနျးတောကြေးရှာအုပျစု အုပျခြုပျရေး အဖှဲ့ဝငျ တဦးက ပွောပါတယျ။
“တိုကျပှဲမဖွဈဘဲနဲ့အခု ရသေ့တောငျတပျရငျးရယျ ရစေိုးခြောငျးဗြူဟာကရယျ လကျနကျကွီးတှနေဲ့ လှမျးပဈနေ တယျ။ ရှာမှာအဖှားကွီးနဲ့မိနျးကလေးတှနေညျးနညျးပဲ ရှိတော့တယျ။ ယောကြာျးတှကေ ကနြျတဲ့လူက မရှိတော့ဘူးလေ။ ပွိနျးတောမှာ က အကုနျလုံးမှာက လူဦးရကေတော့ တထောငျကြောျ လောကျရှိမှာပေါ့လေ။ ဒီကုလားခြောငျးမှာကတြော့ ရှာမှာ ကနြျတဲ့ အရအေတှကျပေါ့ ၆၀ ကြောျလောကျပဲ ရှိတယျ။ ရှာမှာ။ ၂ ရှာ လုံးဆိုရငျ ၁၀၀၀ လောကျတော့ ရှိမယျထငျတယျ။ အခု လကျနကျကွီး အပဈခံနရေတဲ့ ရှာကတြော့ မညှငျးတောငျရှာ။ အဲဒီရှာက တယောကျမှ မရှိတော့ဘူး။ ပွိနျးတောကြေးရှာ အုပျစုထဲက ပွိနျးတောရယျ၊ ကုလားခြောငျးရယျ၊ အညှငျးတောငျ ပိနျးတောကုနျတနျး ၄ ရှာ ပါတယျ။ အဲဒီ ၄ ရှာပေါငျးလို့ ကတြော့ ၂၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျ ရှိမယျ။ နီးစပျရာကို ထှကျပွေးနရေ တယျ။”
ရခိုငျစဈဘေးရှောငျ တသိနျးကြောျရှိ သတငျးကိုဖတျရှုနိုငျပါပွီ။
အဲဒီဒသေမှာ ဖဖေောျဝါရီလ ၂ ရကျ တနငျ်ဂနှနေေ့ အထိ မွနျမာ့တပျမတောျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့တို့ကွား တိုကျပှဲတှေ ဖွဈပှားနခေဲ့တယျလို့ တပျမတောျ သတငျးမှနျပွနျကွားရေး အတှငျးရေးမှူး ဗိုလျမှူးခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။
“ဖဖေေါျဝါရီ ၂ ရကျနေ့မှာတော့ ရစေိုးခြောငျးဘကျမှာပဲ ဖွဈတယျ။ ရစေိုးခြောငျးရဲ့ အနောကျတောငျဘကျ မီတာ ၅,၀၀၀ လောကျမှာ ဖွဈပှားတယျ။ ၁ ရကျနေ့ကတော့ ရစေိုးခြောငျးဘကျက ကနြောျတို့ ပဈခဲ့တာတှရှေိပါတယျ။ အဲဒီမှာတော့ ရနျသူ့ဆီက ကနြောျတို့အလောငျးလကျနကျ ရလိုကျတာ ရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့ဆီကလညျး ဒဏျရာရ လိုကျသူ ၂ ယောကျရှိပါတယျ။"
ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ ပွောခှင့ျရခိုငျသုခကလညျး ရသေ့တောငျမွို့နယျအတှငျး ဖဖေေါျဝါရီ ၁ ရကျနေ့တုနျးက တိုကျပှဲဖွဈပွီး နှဈဘကျထိခိုကျမှု ရှိခဲ့တယျလို့ အတညျပွုပွောပါတယျ။
တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ပွိနျးတောကြေးရှာအုပျစုထဲက ပွိနျးတော၊ ကုလားခြောငျး၊ ပိနျးတောကုနျတနျး၊ မညှငျးတောငျ စတဲ့ရှာတှကေ ရှာသားတှေ ဟာ နီးစပျရာ အောငျစညျကုနျး၊ ကံပွငျ၊ စဖိုကြှနျးကြေးရှာနဲ့ ပွငျဝနျးကြေးရှာတို့ဘကျကို ထှကျပွေးနေ ကွတာပါ။ ဒီ ၄ ရှာ အတှငျးမှာလညျး ပိတျမိနသေူ သကျကွီးရှယျအိုနဲ့ အမြိုးသမီးကလေးတှလေညျး ရှိနတောမို့ သူတို့ အတှကျ စိုးရိမျနရေ တယျလို့ ရသေ့တောငျမွို့နယျ လူမှုကူညီရေးအဖှဲ့က ကိုဘက်ကာကပွော ပါတယျ။
“အခု ကုလားခြောငျးရှာမှာ အယောကျ ၄၀ ကြောျ ပိတျမိနတော ရှိတယျ။ ပိတျမိနတေယျဆိုတာ အဲဒီ ကုလားခြောငျးမှာ မွနျမာ့ တပျမတောျက အထိုငျလုပျထား တယျလေ။ သူတို့ရဲ့ စားရေးသောကျရေး အခွအေနကေလဲ စိုးရိမျရတဲ့ အခွအေနေ ရှိတယျ။ မညှငျးတောငျမှာ ၁၅ ယောကျ။ ပွိနျးတောမှာတော့ နညျးနညျးမြားတယျ။ ၁၀၀ ကြောျ ၂၀၀ လောကျတော့ ရှိမယျ။ တပျမတောျ စဈကွောငျးရှိတော့ ကနြောျတို့ ဘယျသူမှ ဝငျထှကျလို့ မရဘုူး အဲဒီရှာကို။ ကနြျတဲ့လူတှေ ကလဲ မပွေး နိုငျတဲ့ လူတှေ။ အဲဒီလိုမြိုး။ သကျကွီး ရှယျအိူတှေ ကလေးလေးတှေ မိနျးမတှေ အဲဒီလိုမြိုး ကနြျခဲ့တာ။”
ရသေ့တောငျမွို့နယျ ပိနျးတောကုနျတနျးရှာက ကြောငျးဆရာမ တဦး လညျး လကျနကျကွီး ထိမှနျလို့ စဈတှေ ဆေးရုံကို အရေးပေါျပို့ဆောငျခဲ့ရတယျလို့ လူမှုကူညီရေးအဖှဲ့က ကိုဘက်ကာ က ပွောပါတယျ။
“မူလတနျးပွ ဆရာမ အသကျ ၂၈ နှဈ ခငျဌေးဝငျး နာမညျက။ မူပွဆရာ။ သူ့ရဲ့ဘယျ ဘကျနို့အုံနဲ့ ဂြိုငျးကွားက လကျနကျကွီး အဆံဝငျပွီးတော့ နောကျက ကြောကုနျး လကျအနား ဖောကျထှကျသှားတယျ။ အဲတာကို ကနြောျတို့ မနေ့ကတညျးက ယူပွီး ရသေ့တောငျဆေးရုံမှာ ကုသမှု လုပျတယျ။ ရသေ့တောငျ ဆေးရုံက စဈတှကေို အရေးပေါျ ညတှငျးခငြျး လာတယျဗြာ။ အဲဒီဆရာမလေး ကံကောငျးတာက သူက အဆုတျကိုလညျး မထိဘူး၊ အရိုးကိုလဲ မထိ ဘူး။ လကျနကျကွီးက ဖောကျထှကျသှားယုံပဲ။ မစိုးရိမျရဘူး ဖွဈသှား တယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ဖဖေောျဝါရီ ၂ ရကျနေ့ကရသေ့တောငျမွို့နယျ ပွိနျးတောကြေးရှာထဲကို လကျနကျကွီးကညြျ ကရြောကျ ပေါကျကှဲလို့ ကြေးရှာသား ၃ ဦး ဒဏျရာ ရရှိခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာစဈတပျနဲ့AA တို့တနှဈကြောျအကွာ တိုကျပှဲဖွဈစဉျအတှငျး အရပျသား ၁၂၀ ကြောျ သဆေုံးခဲ့ပွီးတော့ ၂၃၀ ကြောျ ထိခိုကျဒဏျရာ ရရှိခဲ့တယျလို့ ရခိုငျလူမှု အဖှဲ့အစညျးတှေ ကပွောပါတယျ။
