ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္အေပၚဖိႏွိပ္မႈေတြကိုရပ္တန္႔ဖို႔ တူရကီ၊ အီရန္အပါအ၀င္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြက ျမန္မာအစိုးရကိုေတာင္းဆိုလိုက္သလို ရုရွား၊ ခ်က္ညာ၊ အိႏၵိယ၊ အင္ဒိုနီးရွားစတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ျမန္မာအစိုးရကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္တဲ့ ဆႏၵျပပဲြေတြ မေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီအေတာအတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္ေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လံုၿခံဳေရးတပ္ေတြ အင္အားအလြန္အကြ်ံ မသံုးဖို႔နဲ႕ ရခိုင္အပါအ၀င္ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အေျခအေနေတြ ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈကို ျပတ္ျပတ္သားသား ျပဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ေနၿပီလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ဆက္ထားပါတယ္။
ၾသဂုတ္လ (၂၅)ရက္ေန႔က ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ARSA အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔က စတင္တိုက္ခိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း အရင္ထက္ အေျခအေနေတြ ပိုၿပီးဆိုးရြားလာတဲ့အေပၚမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီလီက Arakan ရုပ္သံသတင္းဌာနနဲ႔ ေမးျမန္းခန္းမွာ သူရဲ႕ အျမင္ကို အခုလိုေျပာသြားပါတယ္။
“ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို က်မအေနနဲ႔အေလးအနက္ ေျပာလိုတာက ႏိုင္ငံတကာလူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒကိုလိုက္နာဖို႔လိုၿပီး ဒီေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာျဖစ္ရပ္ႀကီးကို တုံ႔ျပန္ရာမွာ လိုအပ္သည္ထက္ပိုၿပီး အင္အားအသံုးမျပဳဖို႔ပါပဲ။”
အခုလို ရခိုင္အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံက တိုင္းရင္းသားေဒသတခ်ဳိ႕မွာမတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ျပတ္ျပတ္သားသားဦးေဆာင္သင့္ၿပီးလို႔လည္း ယန္ဟီလီက ေျပာပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို သူ႔ကိုအခ်ိန္ေပးဖို႔ေတာင္းဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိျဖစ္ရပ္ေတြကို ၾကည့္ခ်င္းအားျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ရခိုင္ျပည္နယ္ အေျခအေနကိုထိန္းခ်ဳပ္ရာမွာ သူ႔ေခါင္းေဆာင္ၿပီသမႈ အရည္အေသြးကို ျပသသင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကခ်င္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ရွမ္းျပည္နယ္တို႔မွာလည္း အေျခအေနက စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တျပိဳင္တည္းကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔က အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္က ၂ မ်ိဳးရွိေနတာျဖစ္ပါတယ္။”
ၾသဂုတ္လ (၃၁)ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ သူရဲ႕ေၾကညာခ်က္မွာလည္း အစြန္းေရာက္စစ္ေသြးႂကြေတြရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈအေပၚ အျပင္းထန္ဆံုး ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ထားၿပီး အျပစ္မဲ့ အရပ္သားလူထုကုိ ေနာက္ထပ္ အၾကမ္းဖက္တာေတြ ခ်က္ျခင္းရပ္ဆိုင္းဖို႔လဲ ပါေမာကၡ ယန္္ဟီလီက တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ တေက်ာ့ျပန္ျဖစ္လာတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈအေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏွဳတ္ပိတ္ေနတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြအေပၚမွာ အေမရိကန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူ ေဒါက္တာတင့္ေဆြက အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အရင္ကတည္းကေပါ့ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ကလႊတ္ကတည္းက က်န္တဲ့အခ်ိန္ေလးမွာေရာမီဒီယာနဲ႔က အင္မတန္မွ ထိေတြ႔႔ၿပီးေတာ့ သူ ေျပာခ်င္ဆိုခ်င္၊ ေျပာခဲ႔ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ အစိုးရတခုမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္တဲ့အေလ်ာက္အခုလို ပူေလာင္ပူေလာင္ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ဒါကိုအခ်ိန္ေပးေကာင္းေပးလိမ့္မယ္။ၿပီးရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာ့အေရးကေတာ့ တဖက္သပ္ပဲဆိုတာလာဦးမယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္ အဲဒါကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မၾကာခင္အေကာင္းဆံုး ဆံုးျဖတ္မယ္လို႔ က်ေနာ္ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္ခင္ဗ်”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြအေပၚ တဖက္သပ္ဖိႏွိပ္မႈေတြရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္အမ်ားစုရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီရက္ပိုင္းေတြအတြင္း ျမန္မာအစိုးရကို ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပပဲြေတြ ဆက္တိုက္ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ မေန႔က ရုရွားႏိုင္ငံ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ Chechnya ေဒသမွာေတာ့ လူေပါင္းသံုးေသာင္းေက်ာ္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကၿပီး ရုရွားႏိုင္ငံ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ေတာ္ ျမန္မာသံရံုးေရွ႕ကဆႏၵျပပဲြမွာ လူေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕ေတာ္ ျမန္မာသံရံုးေရွ႕တနလၤာေန႔က ဆႏၵျပပဲြမွာပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အင္ဒိုနီးရွားအမ်ဳိးသမီးတဦးကေတာ့
“ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြနဲ႔ စည္းလံုးညီညြတ္မႈရွိေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔အေပၚ အၾကမ္းဖက္ဖိႏွိပ္ေနတာေတြကို ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ က်မတို႔ ဒီမွာ လာၿပီးဆႏၵျပေနၾကတာပါ။ ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြဟာ အဓိကအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။”
အဲဒီဆႏၵျပပဲြမွာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီးကို အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံကေန ႏွင္ထုတ္ဖို႔၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ႏိုဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ရုပ္သိမ္းဖို႔နဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ထပ္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ပါကစၥတန္၊ အီရန္၊ Mauritania၊ ကာတာ၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၊ ကူ၀ိတ္၊ အဇာဗိုင္ဂ်န္နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီကို တူရကီသမၼတ Erdogan က တယ္လီဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း တူရကီလာတဲ့ သတင္းေတြမွာ တနလၤာေန႔က ေဖၚျပခဲ့ၾကပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖိႏွိပ္ေနမႈကို ကုလသမဂၢက အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမရွိရင္ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႕ အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ရွိတယ္လို႔ လည္း တူရကီသမၼတက ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္ထပ္မြတ္စလင္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ေမာ္လဒိုက္ကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြကို သတ္ျဖတ္ေနမႈအေပၚမွာ ျမန္မာအစိုးရကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေ၀ဖန္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္စီးပြားဆက္ဆံေရးျဖတ္ေတာက္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ေမာ္လဒိုက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ စက္တင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔ ရက္စဲြနဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေမာ္လဒိုက္ႏိုင္ငံမွာ က်င္းပဖို႔ရွိတဲ့ WHO ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ အစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္မယ့္ ျမန္မာက်န္းမာေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ ခရီးစဥ္ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီအေတာအတြင္း တရုတ္နဲ႕ ရုရွား အင္အားႀကီးႏွစ္ႏိုင္ငံ အစိုးရေတြကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ARSA အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔ရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ရွဳတ္ခ်ေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္ေအာင္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းေျဖရွင္းမႈကို ေထာက္ခံေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျပႆနာကို ေရွရွည္အေျဖရွာရာမွာ ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္အႀကံေပးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာဖို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
