၇၃ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြ ညီလာခံႀကီး က်င္းပဖုိ႔ နီးလာခ်ိန္မွာပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ဖို႔နဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ျပစ္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္စီ က်ခံေနရတဲ့ Reuters သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ကို ျခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ေပးေရးအတြက္ အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၈၀ ေက်ာ္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Mike Pompeo ကို စာေရးသားေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
CPJ သတင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႔ကလည္း ဒီသတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးပမ္းေနေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က ေျပာျပေပးမွာပါ။
Reuters သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကိုဝလံုးနဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ကို စက္တင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ ေျမာက္ပို္င္းခရိုင္ တရားရံုးကေန ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ အက္ဥပေဒ ခ်ိဳးေဖါက္မႈနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ျပစ္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္စီခ်မွတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို Reuters သတင္းေထာက္ ၂ ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္တာအတြက္ သိပ္စိုးရိမ္ေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔ အျမန္ဆံုး ျပန္လည္လႊတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Mike Pompeo ကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြျဖစ္တဲ့ Ohio ျပည္နယ္ ရီပတ္ဘလစ္ကင္ အမတ္ Steve Chabot ၊ Illinois ျပည္နယ္ဒီမိုကရက္အမတ္ Jan Schakowsky နဲ႔ နယူးေရာက္ျပည္နယ္ ဒီမိုကရက္အမတ္ Eliot Engel တို႔က ဦးေဆာင္ၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔က စာေရးသား ေပးပို႔ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာင္းဆိုမႈကို ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌျဖစ္တဲ့ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ ရီပတ္ဘလစ္ကင္အမတ္ Ed Royce ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီရဲ့ အာရွ ပစိဖိတ္ဆုိင္ရာ ဆပ္ေကာ္မတီဥကၠဌျဖစ္တဲ့ ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္ ရီပတ္ဘလစ္ကင္အမတ္ Ted Yoho ၊ အာရွပစိဖိတ္ဆပ္ေကာ္မတီက ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ ဒီမုိကရက္အမတ္ Brad Sherman နဲ႔ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ေကာ့ကပ္ ဥကၠဌ ျဖစ္တဲ့ နယူးေရာက္ျပည္နယ္အမတ္ Joe Crowley အပါအဝင္ ေအာက္လႊတ္အမတ္ ၈၀ ေက်ာ္ပါ ပါဝင္ၿပီး လက္မွတ္ေရးထိုး ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဝန္ႀကီး Pompeo အေနနဲ႔ ၾသဂုတ္လထဲ စကၤာပူမွာ က်င္းပတဲ့ အာဆီယံနဲ႔ ဆက္စပ္ေဆြးေႏြးပြဲေတြ အတြင္း ျမန္မာဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္နဲ႔ သီးျခားေတြ႔ဆံုရာမွာ ဒီသတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္အေရး ေျပာဆိုခဲ့တာအတြက္ ေက်းဇူးတင္သလို အခုအခ်ိန္မွာလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တိုက္ရိုက္ေျပာဆိုဖို႔ပါ စာထဲမွာ ထည့္သြင္းေတာင္းဆိုထားတာပါ။ ဒီသတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္အျပင္ အက်ဥ္းက်ေနဆဲျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုးကို ျခြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးေရး ျမန္မာအစိုးရကို လူသိရွင္ၾကား ေျပာၾကားဖို႔ပါ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ျမန္မာ သတင္းသမားေတြဟာ အရင္စစ္အစိုးရ လက္ထက္ကတည္းက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖမ္းဆီး၊ ႏွိပ္စက္ အက်ဥ္းခ်တာနဲ႔ ဖိႏွိပ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ၿပီး အခု ဒီမိုကေရစီလမ္းေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ဒါမ်ိဳးမျဖစ္သင့္ေၾကာင္းနဲ႔ ဒီလထဲက်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံႀကီးမွာ သူတို႔ ၂ ေယာက္ကို ျခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံုးျပန္လႊတ္ေပးေရး ေတာင္းဆိုဖုိ႔လည္း တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လူ႔အခြင့္ေရးေကာင္စီက ခန္႔အပ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ရဲ့ ၾသဂုတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔ အစီရင္ခံစာပါ အႀကံေပးခ်က္အရ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြက က်ဴးလြန္မႈေတြအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးကို အေမရိကန္က ေထာက္ခံဖုိ႔လည္း ပန္ၾကားထားတာျဖစ္ပါတယ္။
အခု စက္တင္ဘာလဟာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးေကာင္စီရဲ့ အလွည့္က်ဥကၠဌ အျဖစ္ အေမရိကန္က တာဝန္ယူရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး Nikki Haley ကလည္း ကိုဝလံုးနဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတို႔ဟာ သတင္းသမားေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔အလုပ္ သူတို႔လုပ္ေဆာင္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခုလိုေထာင္ဒဏ္ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္တာဟာ ျမန္မာအစိုးရအတြက္ ဆိုးဝါးတဲ့ အမဲစက္ထင္ေစတာျဖစ္ၿပီး သူတုိ႔ကို ျခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံုး ျပန္ၿပီး လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။
အဂၤါေန႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရ Heather Newart က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ တရားေရစနစ္အတြက္ အေမရိကန္အစိုးရက စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
"ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ တရားေရးစနစ္ဟာ Reuters သတင္းေထာက္ ၂ ဦး အေပၚ စီရင္ခ်က္ ခ်လိုက္တာကို ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ ျမန္မာ့တရားေရး စနစ္အေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက သိပ္ကိုစိုရိမ္မကင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး အဖြဲ႔ရဲ့ အစီရင္ခံစမွာလည္း ဒါကို ေထာက္ျပထားပါတယ္။"
သတင္းသမားမ်ားကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ CPJ ကေတာ့ ရိုက္တားစ္ ျမန္မာသတင္းေထာက္ ၂ ဦး အျမန္ဆံုး ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ ေရးအတြက္ အေမရိကန္အပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာကပါ ပါဝင္ၿပီး ျမန္မာအစုိးရကို ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုလာဖုိ႔ အစြမ္းကုန္ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ လို႔ CPJ ရဲ့ အာရွေရးရာ ဒါရိုက္တာ Steve Butler ကေျပာပါတယ္။
"သူတုိ႔ ၂ ေယာက္လႊတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရကို ဝို္င္းၿပီး ဖိအားေပးၾကဖို႔ ရိုက္တားစ္သတင္းဌာန အပါအဝင္ တျခားအဖြဲ႔အစည္း ေတြနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး တတ္ႏုိင္သမွ် လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ရာမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေတြနဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြပါ ပါဝင္လာေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာပါ။ ေရွ႕သီတင္းပတ္ထဲမွာ ဆိုရင္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံႀကီးမွာ ဒီသတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္တဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ CPJ ဒါရိုက္တာနဲ႔ Reuters က ဒါရိုက္တာအျပင္ ရိုက္တားစ္ သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ရဲ့ ေရွ႕ေနျဖစ္တဲ့ Alma Clooney အပါအဝင္ ထိပ္တန္း ပုဂၢိဳလ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကားဖုိ႔ ရွိပါတယ္။"
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီဝင္ေတြ အပါဝင္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၁ ဦးက ရိုက္တားစ္ သတင္းေထာက္ ၂ ဦးကို ျခြင္းခ်က္မရွိျပန္လႊတ္ေပးေရး ႀကိဳးပမ္းဖုိ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Pompeo ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ေတာင္းဆိုခဲ့သလို အခုလည္း ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၈၀ ေက်ာ္က ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။
အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြကေတာ့ ဝန္ႀကီး Pompeo အေနနဲ႔ စက္တင္ဘာလကုန္ ၇၃ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ က်င္းပခ်ိန္ အဆင့္ျမင့္ ေတြ႔ဆံုပြဲေတြမွာ ဖိအားေပး ေျပာၾကားဖုိ႔နဲ႔ အေမရိကန္ဘက္က အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈ အပါအဝင္ တတ္္ႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းေပါင္းစံုကို သံုးၿပီး သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ အျမန္ဆံုးျခြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးေရးေတာင္းဆိုဖို႔ တုိက္တြန္းေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလုိေတာင္းဆိုမႈေတြ ထိေရာက္မႈရွိရဲ့လားလို႔ ေမးတဲ့အခါမွာ မစၥတာ Butler က
"ထိေရာက္မႈ အတုိင္းအတာကို မေျပာႏုိင္ေပမယ့္ အခုလို ျမန္မာအစိုးရအေပၚ ဖိအားေတြ ပိုမ်ားမ်ားေပးေလေလ၊ အေျဖတစံုတရာ ထြက္လာဖို႔ မ်ားေလေလမို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဖိအား ဆက္ေပးေနမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒီသတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ဟာ အျပစ္မရွိပဲ အျပစ္က်ခံေနရတာမို႔ သူတုိ႔ တနည္းနည္းနဲ႔ လြတ္ေျမာက္လာဖုိ႔ လိုပါတယ္။"
ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ဟႏိြင္းမွာက်င္းပတဲ့ ကမာၻ႔စီးပြါးေရးဖိုရမ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရိုက္တားစ္သတင္းေထာက္ ၂ ဦးဟာ တရားရံုးက အျပစ္ရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့အတြက္ ျပစ္ဒဏ္က်ခံရတာ ျဖစ္ၿပီး သတင္းယူလုိ႔ ျပစ္ဒဏ္က်တာမဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။
Reuters သတင္းဌာနက ျမန္မာသတင္းသမား ၂ ေယာက္ကုိ ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္စီ အျပစ္ေပးခဲ့ခ်ိန္မွာပဲ ဒီလိုအျပစ္ေပးခဲ့တဲ့ တရား႐ုံး စီရင္ခ်က္ကုိ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ၿပီး အျမန္ဆုံးျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔ အေမရိကန္ ဒုသမၼတ Mike Pence ကလည္း တုိက္တြန္းခဲ့တာပါ။ ဒါ့အျပင္ သူတုိ႔ဟာ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးရမယ့္သူေတြ မဟုတ္ဘဲ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားခဲ့သူေတြအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳထုိက္သူေတြျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။ ဘာသာေရးနဲ႔ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြဟာ ခုိင္မာတဲ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္မွာ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့သလုိ၊ သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ကုိ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးလုိက္တဲ့အတြက္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ရေၾကာင္းလည္း အေမရိကန္ဒုသမၼတက ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
