အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္ေျမာက္ပိုင္းကေန ေသာင္းခ်ီတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ကို အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ ထြက္ခြာေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္းၾကီး႐ံုး UNHCR က ဒီကေန႔ပဲ ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြကေတာ့ ေနရပ္ကုိမစြန္႔ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းေနတဲ့ၾကားက ထြက္ခြာေနၾကတာလုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ မဆုမြန္ က ဆက္ေျပာျပပါမယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္က မတည္မၿငိမ္ အေျခအေနေတြေၾကာင့္ တနဂၤေႏြေန႔ကစလုိ႔ ထပ္မံထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေပါင္း ခန္႔မွန္းေျခ ၁ ေသာင္းကေန တေသာင္းခြဲေလာက္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္အနီးမွာ ၀င္ခြင့္ရဖုိ႔ ေစာင့္ဆုိင္းေနၾကတဲ့အေၾကာင္း UNHCR က ဒီကေန႔ပဲ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ပြားရာ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း ေမာင္ေတာခ႐ိုင္ က်ီးကန္းျပင္မွာရွိတဲ့ ဌာနခ်ဳပ္ အမွတ္(၁) နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖဲြ႔က ဒုရဲမွဴးၾကီးစိုးျမင့္ဦး ကေတာ့ ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္မႈေတြေၾကာင့္ အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ ဆက္လက္ ထြက္ခြာေနတာလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“အခုဒီရက္ပိုင္းမွာမွ က်ေနာ္တို႔ ဒီ အလယ္သံေက်ာ္ ပင္လယ္ကမ္းေျခတို႔ က်ေနာ္တို႔ဒီ တုန္းေက်ာင္း၀နဲ႔ ေမာ္၀င္ေက်ာင္း၀ၾကားမွာရွိတဲ့ ေဂါဒူသာရ တံတားဘက္ကေန ကူးလူးၿပီးသြားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြဟာ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္အပိုင္ထဲမွာရွိတဲ့ ဘဂၤလီေက်းရြာအဖြဲ႔ေတြျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔စိတ္ထဲမွာ က်ေနာ့္အျမင္ေျပာရရင္ေတာ့ အေၾကာက္တရားေတြက လႊမ္းမိုးေနတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ဒါေၾကာင့္ ဟိုဘက္ကိုသြားရင္သာ သူတို႔ရဲ႕အသက္အႏၱရာယ္နဲ႔ သူတို႔လံုၿခံဳမႈအတြက္ စိတ္ခ်ၿပီဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးနဲ႔ တဖက္ကေတြးႏိုင္သလို တဖက္ကလည္း လွမ္းၿပီးေတာ့မွ ျခိမ္းေျခာက္ၿပီး မင္းတို႔ဒီမွာေနလို႔ရွိရင္ေတာ့ မင္းတို႔ကိုရန္ျပဳမွာပဲ မင္းတို႔အသက္အႏၱရာယ္လည္း မင္းတို႔ တေန႔မဟုတ္တေန႔ မင္းတို႔ေသမွာပဲ အဲလိုမွ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ငါတို႔က မင္းတို႔ကိုလာၿပီးေတာ့ မင္းတို႔ေဆြမ်ိဳးမိသားစုကို ငါတို႔ကိုယ္တိုင္လာၿပီး သတ္ျဖတ္မွာပဲဆိုတဲ့ ဒီလိုဆက္သြယ္မႈေတြနဲ႔ အေၾကာက္တရားေတြကို ရိုက္သြင္းၿပီးလုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ေတာ့ သံုးသပ္မိပါတယ္။”
ၿမိဳ႕သူႀကီးေက်းရြာက ႐ုိဟင္ဂ်ာ မူဆလင္တဦးျဖစ္တဲ့ ကုိလွထြန္း ကေတာ့ အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ ကန္႔သတ္မႈေတြ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ စုိးရိမ္စိတ္ေတြနဲ႔ အစုလိုက္အျပံဳလုိက္ ဆက္လက္ ထြက္ခြာေနၾကရတာလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ဒီမွာလူေတြ အဲဒီလိုထြက္ေျပးေနရတာက အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒီေဒသမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြ အဲလိုမရွိတာေတာ္ေတာ္ၾကာၿပီ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ အသြားအလာေတြက လံုး၀ကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ကို ကန္႔သတ္ထားတယ္ လူေတြကို သြားလာခြင့္မျပဳဘူး။ ေစ်းေတြဘာေတြလည္း အခုအထိ ဖြင့္မေပးဘူး အာဏာပိုင္ေတြက။ လူေတြမွာ အလုပ္မရွိအကိုင္မရွိနဲ႔ စား၀တ္ေနေရး ေတာ္ေတာ္ေလး အဲလုိ က်ပ္တည္းေနရတယ္၊ ဒုကၡေရာက္ေနရတယ္ လူေတြက ။ ၿပီးေတာ့ ဟိုတေလာက အာဏာပိုင္ေတြက NVC ကဒ္တခုကို အတင္းအဓမၼ ဖိအားေပးၿပီးေတာ့ လက္ခံဖို႔ NVC ကဒ္ကို က်ေနာ္တို႔ကို အတင္းေပးဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္။ တေလာကပဲ ေရႊစဆိုတဲ့ရြာမွာသြားၿပီးေတာ့ NVC ကဒ္ကို လက္မခံရင္ ရြာလံုးကၽြတ္ အားလံုး မီးရိႈ႕မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ၿခိမ္းေျခာက္တာရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေဒသမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈဆိုတာကလည္း မရွိဘူး။ တရားမွ်တမႈဆိုတာကလည္း မရွိဘူး။ ဆိုလိုတာက လူေတြက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နည္းၿပီးေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ ဒီမွာမေနခ်င္ဘူးေပါ့။”
ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းက ပဋိပကၡမႈေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံကုိ ထြက္ေျပးလာသူ ၅ သိန္းေက်ာ္ အထိ ရွိေနၿပီလုိ႔ ကုလသမဂၢက ခန္႔မွန္းထားသလုိ၊ ေနာက္ထပ္ ထြက္ေျပးေနၾကတဲ့ သတင္းေတြလည္း ထြက္ေပၚေနတာပါ။
ဒုရဲမွဴးၾကီးစိုးျမင့္ဦး ကေတာ့ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြက အကူအညီနဲ႔ လုံၿခံဳေရးအတြက္ တာ၀န္ယူ ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖုိ႔ ကမ္းလွမ္းတာေတြ ရွိေပမဲ့လည္း လက္မခံဘဲ ဆက္လက္ထြက္ခြာေနတာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေနာက္ပိုင္းကစၿပီး ဒီတလ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္အတြင္းမွာ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္နဲ႔ မိသားစုေတြဟာ အိုးအိမ္ေတြစြန္႔ခြာ၊ ရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြကို ေပးရာကေပး ထုခြဲတာက ထုခြဲဆိုၿပီးေရာက္လာတဲ့အေနအထား ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ တာ၀န္ရွိတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြ ၊ က်ေနာ္တို႔ UN က အဖြဲ႔အစည္းေတြ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံရံုးနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ား သက္ဆိုင္ရာ NGO အဖြဲ႔အစည္းေတြကေနၿပီးေတာ့ စားနပ္ရိကၡာေတြကိုေထာက္ပံ႔ေပးမယ္ ၊ ေနစရာအိမ္ေတြ မရွိရင္လည္း ျပန္လည္တည္ဆာက္ေပးမယ္။ ရွိၿပီးသားအိမ္ ကိုလည္း ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းသြားလို႔ရတယ္။ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္ လံုၿခံဳမႈေပးႏိုင္ပါတယ္ဆိုတာကို သူတို႔ လက္မခံႏိုင္ေတာ့ပဲနဲ႔ သြားေနတဲ့အေနအထားမ်ိဳးကေတာ့ အခုအခ်ိန္အထိ က်ေနာ္တို႔ ေလယာဥ္ပ်ံကြင္းကမ္းေျခမွာရွိတဲ့ လူ ၁ေထာင္ေက်ာ္ ၊ ေဘာဒူတံတားနားမွာရွိတဲ့ လူ ၁ေထာင္ေက်ာ္ကို ေသာင္ျပင္မွာ ရြက္ဖ်င္တဲထိုးၿပီးေနတဲ့အေနအထားၾကည့္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ေပၚလြင္ေစတဲ့အခ်က္ပါပဲခင္ဗ်။”
ကုလသမဂၢ ႐ုံးခ်ဳပ္ရွိရာ ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာေတာ့ တနဂၤေႏြေန႔ကစလုိ႔ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ဒီကေန႔မနက္ထိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က လယ္ကြင္းေတြမွာသာ ေနေနၾကရၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ျခမ္းက ေသနတ္သံေတြ ၾကားေနရေပမဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံထဲ ၀င္ခြင့္ရဖုိ႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကရတုန္းပဲလုိ႔လည္း ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ေျပာဆုိခ်က္ကုိ ကုိးကားေဖာ္ျပခဲ့သလုိ၊ ထြက္ေျပးလာသူ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ပုံေတြကုိ ေကာင္းကင္ကေန ႐ုိက္ကူးထားတဲ့ ဗြီဒီယုိေတြကုိလည္း ျပသခဲ့တာပါ။
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch က ၾသဂုတ္လေႏွာင္းပုိင္းကစလုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းမွာ ေက်းရြာေပါင္း ၂၈၈ ရြာထက္မနည္းဟာ မီးေလာင္မႈေတြေၾကာင့္ လုံး၀၊ ဒါမွမဟုတ္ တစိတ္္တပုိင္း ပ်က္စီးခဲ့ရေၾကာင္း ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံ မွတ္တမ္းေတြနဲ႔အတူ ဒီကေန႔ပဲ သတင္းထုတ္ျပန္္ ထားပါတယ္။
