[Zawgyi/Unicode]
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကြား မကြာသေးခင်က ဖြစ်တဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် တိမ်းရှောင်နေတဲ့ဒေသခံ ၂,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိနေပြီး၊ လုံခြုံရေးစိတ်မချရသေးတာကြောင့် နေရပ်မပြန်နိုင်သေးတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
RCSS ရှမ်းပြည်တပ်မတော်တောင်ပိုင်းနဲ့ TNLA တအန်း(ပလောင်) တပ်ဖွဲ့အကြား ပြီးခဲ့တဲ့လကုန်ပိုင်းက ကျောက်မဲမြို့နယ် လွယ်အံကျေးရွာအုပ်စုနဲ့ ဒီလဆန်းပိုင်းမှာ တော့ဆန်ကျေးရွာအုပ်စုတွေမှာ တိုက်ပွဲပြင်းထန်ခဲ့သလို နမ္မတူမြို့နယ်အတွင်းမှာလည်း မကြာသေးခင်ရက်တွေအထိ တိုက်ပွဲတွေ ထပ်မံဖြစ်ပွားခဲ့ရာက ထောင်ချီတဲ့ ဒေသခံတွေ ဘေးလွတ်ရာထွက်ပြေးခဲ့ကြတာပါ။
အခုဆိုရင် ကျောက်မဲခရိုင်မှာ ရောက်ရှိ တိမ်းရှောင်နေကြတဲ့ ဒုက္ခသည် ၂,၀၀၀ ကျော် ရှိနေကြောင်း ကျောက်မဲခရိုင် ဘေးအန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဦးစီးဌာန ခရိုင်ဦးစီးမှုး ဦးသိန်းဝင်းထွဋ်က VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဆီမှာ ကျောက်မဲမြို့ပေါ်မှာ ၁,၄၈၄ ဦးရှိမယ်။ အိမ်ထောင်စု ၃၇၅ စု။ နမ္မတူမှာက လူဦးရေ ၉၀၈ ဦးရှိမယ်။ အိမ်ထောင်စု ၃၀၂ စုရှိမယ်။ နမ္မတူကော ကျနော့် ခရိုင်ထဲမှာ ပါတာကို။ ကျနော့ ခရိုင်ထဲမှာဆိုရင် အားလုံး ၂,၃၉၂ ဦးရှိမယ်။”
ကျောက်မဲမြို့နယ်အတွင်းမှာဆိုရင် မြို့ပေါ်မှာ ဝါဆိုဘုန်းကြီးကျောင်း၊ အမက မန်ကောင်းမှု၊ သန္တိသုခဓမ္မာရုံနဲ့ အောင်မင်္ဂလာဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ စခန်း ၄ခုနဲ့ တော့ဆန်ကျေးရွာအုပ်စုမှာ တော့ဆန်ရွာမ၊ အုမ်းငန်းနဲ့ ပန်စံလုံရွာက ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ စခန်း ၃ ခုရှိကြောင်းနဲ့ နမ္မတူမြို့နယ်မှာဆိုရင် မန်စံနဲ့ နားဆိုင်းရွာက ရွှေစကားဝါကျောင်းတိုက်၊ မင်္ဂလာကျောင်းတိုက်နဲ့ အထက (ခွဲ)မှာ စခန်း ၃ ခု ရှိပါတယ်။
ဒုက္ခသည်တွေကိုတော့ စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ကပ်ရောဂါကာကွယ်ရေး ပစ္စည်းတွေပါ ထောက်ပံ့ပေးထားကြောင်းလည်း ကျောက်မဲခရိုင် ဘေးအန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဦးစီးဌာနက စစ်ရှောင်တွေကို ကူညီထောက်ပံ့ထားတဲ့အခြေအနေကို ဦးသိန်းဝင်းထွဋ်က အခုလို ဆက်ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဌာနကနေပြီးတော့ သူတို့ကို ဆန် ၇ ရက်စာ၊ တစ်ပတ်စာပေါ့ ဆန်ရိက္ခာဖိုး လူတစ်ဦးကို ၂,၁၀၀ နှုန်းနဲ့ ၂,၃၉၂ ဦး .. သိန်း ၅၀ ကျော်သွားပြီ ထောက်ပံ့ထားတယ်။ ပြီးရင် သူတို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ အိမ်ထောင်စုလိုက်ပေါ့နော် ကျနော်တို့က ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးအတွက် ရေမလို လက်သန့်ဆေးရည်ရယ်၊ Surgical Mask တွေရယ် ပေးဝေထားတာရှိတယ်။”
တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံအရပ်သား အနည်းဆုံး ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ဘေးအန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဦးစီးဌာနက သေဆုံးသူ တစ်ဦးအတွက် ကျပ်ငွေ ၃၀၀,၀၀၀ နဲ့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတစ်ဦးကို ကျပ်ငွေ ၅၀,၀၀၀ ထောက်ပံံ့ခဲ့ကြောင်းနဲ့ ပျက်ဆီးသွားတဲ့ နေအိမ်တွေအတွက်လည်း အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းတွေ ထောက်ပံ့ပေးတာ ရှိခဲ့ပါတယ်။
စစ်ရှောင်ပြည်သူတွေကို ဒေသအလိုက်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ တိုက်ပွဲရှောင်ကော်မတီအပြင် နိုင်ငံတကာ NGO တချို့၊ ပရဟိတ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့တွေနဲ့ တသီးပုဂ္ဂလ အလှုရှင်တွေက လိုအပ်တဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ စောင်၊အနွေးထည် စတာတွေ လှုဒါန်းတာတွေ ရှိနေပါတယ်။
ကျောက်မဲမြို့နယ် တော့ဆန်ကျေးရွာဘက်က အခြေအနေကို စစ်ရှောင်တွေကို ကူညီနေတဲ့ အုမ်းငန်းဘုန်းကြီးကျောင်းက ဆရာတော် ဦးစန္ဒောဘာသက အခုလို မိန့်ကြားပါတယ်။
“ဒုက္ခသည်တွေက သူတို့ရွာမှာ လက်နက်ကိုင်တွေရှိတော့ မပြန်ရဲသေးဘူး။ ဒီမှာပဲ နေတုန်းပဲ။ သူတို့ကတော့ တအားပြန်ချင်ပြီ။ ဦးဇင်းကတော့ မလွှတ်ရဲသေးဘူးလေ။ ဟိုဘက်ကလည်း သူတို့နဲ့ မညှိနှိုင်းရသေးဘူး။ သူတို့နဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးမှ တကယ်စိတ်ချရမှာ ဦးဇင်းက လွှတ်လို့ ရမှာ။ တော်ကြာ ပြန်သွားလို့ ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ရင် ဦးဇင်းတို့ တာဝန်ဖြစ်နေမှာလေ။”
အုမ်းငန်းရွာမှာ စစ်ရှောင် ၁၀၀ကျော်လောက် ရောက်ရှိနေပါတယ်။ နမ္မတူမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် နန်းခမ်းအေးကလည်း စစ်ရှောင်တွေ နေရပ်ပြန်ရေးဟာ ခန့်မှန်းလို့ မရနိုင်သေးကြောင်း ပြောပါတယ်။
“အဲဒါကတော့ ပြောလို့ မရဘူး။ သူတို့က ပြန်လို့ ရတယ် နယ်မြေလုံခြုံမှုနည်းနည်း ရှိပြီဆိုတာနဲ့ သူတို့ ပြန်တယ်။ တိုက်တဲ့အချိန် ပြန်ပြေးမှာပေါ့။ ဒါပဲလေ။ ဒီလို လုံးချာပတ်နေတာပဲလေ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာက ပြည်တွင်းစစ် မငြိမ်းချမ်းသေးသမျှတော့ မပြီးဆုံးသေးသမျှ တိုက်ပွဲက ရှိအုံးမယ်နော်။”
နမ္မတူမြို့နယ် မန်စံရွာမှာ စစ်ရှောင် ၂၇၀ လောက်နဲ့ နားဆိုင်းရွာမှာတော့ ၆၂၀ ကျော်ရှိနေပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ကျောက်မဲခရိုင်အတွင်းမှာ RCSS နဲ့ TNLA အကြား နယ်မြေအငြင်းပွားရာက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဒီဇင်ဘာလဆန်းက စတင်ပြီး တိုက်ပွဲအကြိမ်ပေါင်း ၂၀ လောက် ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
[Unicode Version]
ရှမျးမွောကျက စဈဘေးရှောငျတှေ နရေပျမပွနျနိုငျကွသေး
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကွေား မကွာသေးခငျက ဖွဈတဲ့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ တိမျးရှောငျနတေဲ့ဒသေခံ ၂,၀၀၀ ကြောျအထိ ရှိနပွေီး၊ လုံခွုံရေးစိတျမခရြသေးတာကွောင့ျ နရေပျမပွနျနိုငျသေးတဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
RCSS ရှမျးပွညျတပျမတောျတောငျပိုငျးနဲ့ TNLA တအနျး(ပလောငျ) တပျဖှဲ့အကွား ပွီးခဲ့တဲ့လကုနျပိုငျးက ကြောကျမဲမွို့နယျ လှယျအံကြေးရှာအုပျစုနဲ့ ဒီလဆနျးပိုငျးမှာ တော့ဆနျကြေးရှာအုပျစုတှမှော တိုကျပှဲပွငျးထနျခဲ့သလို နမ်မတူမွို့နယျအတှငျးမှာလညျး မကွာသေးခငျရကျတှအေထိ တိုကျပှဲတှေ ထပျမံဖွဈပှားခဲ့ရာက ထောငျခြီတဲ့ ဒသေခံတှေ ဘေးလှတျရာထှကျပွေးခဲ့ကွတာပါ။
အခုဆိုရငျ ကြောကျမဲခရိုငျမှာ ရောကျရှိ တိမျးရှောငျနကွေတဲ့ ဒုက်ခသညျ ၂,၀၀၀ ကြောျ ရှိနကွေောငျး ကြောကျမဲခရိုငျ ဘေးအန်တရာယျစီမံခန့ျခှဲမှုဦးစီးဌာန ခရိုငျဦးစီးမှုး ဦးသိနျးဝငျးထှဋျက VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ဆီမှာ ကြောကျမဲမွို့ပေါျမှာ ၁,၄၈၄ ဦးရှိမယျ။ အိမျထောငျစု ၃၇၅ စု။ နမ်မတူမှာက လူဦးရေ ၉၀၈ ဦးရှိမယျ။ အိမျထောငျစု ၃၀၂ စုရှိမယျ။ နမ်မတူကော ကနြော့ျ ခရိုငျထဲမှာ ပါတာကို။ ကနြော့ ခရိုငျထဲမှာဆိုရငျ အားလုံး ၂,၃၉၂ ဦးရှိမယျ။”
ကြောကျမဲမွို့နယျအတှငျးမှာဆိုရငျ မွို့ပေါျမှာ ဝါဆိုဘုနျးကွီးကြောငျး၊ အမက မနျကောငျးမှု၊ သန်တိသုခဓမ်မာရုံနဲ့ အောငျမငျ်ဂလာဘုနျးကွီးကြောငျးတှမှော စခနျး ၄ခုနဲ့ တော့ဆနျကြေးရှာအုပျစုမှာ တော့ဆနျရှာမ၊ အုမျးငနျးနဲ့ ပနျစံလုံရှာက ဘုနျးကွီးကြောငျးတှမှော စခနျး ၃ ခုရှိကွောငျးနဲ့ နမ်မတူမွို့နယျမှာဆိုရငျ မနျစံနဲ့ နားဆိုငျးရှာက ရှှစေကားဝါကြောငျးတိုကျ၊ မငျ်ဂလာကြောငျးတိုကျနဲ့ အထက (ခှဲ)မှာ စခနျး ၃ ခု ရှိပါတယျ။
ဒုက်ခသညျတှကေိုတော့ စားနပျရိက်ခာနဲ့ ကပျရောဂါကာကှယျရေး ပစ်စညျးတှပေါ ထောကျပံ့ပေးထားကွောငျးလညျး ကြောကျမဲခရိုငျ ဘေးအန်တရာယျစီမံခန့ျခှဲမှုဦးစီးဌာနက စဈရှောငျတှကေို ကူညီထောကျပံ့ထားတဲ့အခွအေနကေို ဦးသိနျးဝငျးထှဋျက အခုလို ဆကျပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ဌာနကနပွေီးတော့ သူတို့ကို ဆနျ ၇ ရကျစာ၊ တဈပတျစာပေါ့ ဆနျရိက်ခာဖိုး လူတဈဦးကို ၂,၁၀၀ နှုနျးနဲ့ ၂,၃၉၂ ဦး .. သိနျး ၅၀ ကြောျသှားပွီ ထောကျပံ့ထားတယျ။ ပွီးရငျ သူတို့အတှကျ လိုအပျတဲ့ အိမျထောငျစုလိုကျပေါ့နောျ ကနြောျတို့က ကိုဗဈကာကှယျရေးအတှကျ ရမေလို လကျသန့ျဆေးရညျရယျ၊ Surgical Mask တှရေယျ ပေးဝထေားတာရှိတယျ။”
တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒသေခံအရပျသား အနညျးဆုံး ၂ ဦး သဆေုံးခဲ့ပွီး ဘေးအန်တရာယျစီမံခန့ျခှဲမှုဦးစီးဌာနက သဆေုံးသူ တဈဦးအတှကျ ကပြျငှေ ၃၀၀,၀၀၀ နဲ့ ထိခိုကျဒဏျရာရသူတဈဦးကို ကပြျငှေ ၅၀,၀၀၀ ထောကျပံံ့ခဲ့ကွောငျးနဲ့ ပကြျဆီးသှားတဲ့ နအေိမျတှအေတှကျလညျး အိမျဆောကျပစ်စညျးတှေ ထောကျပံ့ပေးတာ ရှိခဲ့ပါတယျ။
စဈရှောငျပွညျသူတှကေို ဒသေအလိုကျဖှဲ့စညျးထားတဲ့ တိုကျပှဲရှောငျကောျမတီအပွငျ နိုငျငံတကာ NGO တခြို့၊ ပရဟိတ လူမှုရေးအသငျးအဖှဲ့တှနေဲ့ တသီးပုဂ်ဂလ အလှုရှငျတှကေ လိုအပျတဲ့ စားနပျရိက်ခာ၊ ဟငျးသီးဟငျးရှကျ၊ စောငျ၊အနှေးထညျ စတာတှေ လှုဒါနျးတာတှေ ရှိနပေါတယျ။
ကြောကျမဲမွို့နယျ တော့ဆနျကြေးရှာဘကျက အခွအေနကေို စဈရှောငျတှကေို ကူညီနတေဲ့ အုမျးငနျးဘုနျးကွီးကြောငျးက ဆရာတောျ ဦးစန်ဒောဘာသက အခုလို မိန့ျကွားပါတယျ။
“ဒုက်ခသညျတှကေ သူတို့ရှာမှာ လကျနကျကိုငျတှရှေိတော့ မပွနျရဲသေးဘူး။ ဒီမှာပဲ နတေုနျးပဲ။ သူတို့ကတော့ တအားပွနျခငြျပွီ။ ဦးဇငျးကတော့ မလှှတျရဲသေးဘူးလေ။ ဟိုဘကျကလညျး သူတို့နဲ့ မညှိနှိုငျးရသေးဘူး။ သူတို့နဲ့ ညှိနှိုငျးပွီးမှ တကယျစိတျခရြမှာ ဦးဇငျးက လှှတျလို့ ရမှာ။ တောျကွာ ပွနျသှားလို့ ဘေးအန်တရာယျဖွဈရငျ ဦးဇငျးတို့ တာဝနျဖွဈနမှောလေ။”
အုမျးငနျးရှာမှာ စဈရှောငျ ၁၀၀ကြောျလောကျ ရောကျရှိနပေါတယျ။ နမ်မတူမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ နနျးခမျးအေးကလညျး စဈရှောငျတှေ နရေပျပွနျရေးဟာ ခန့ျမှနျးလို့ မရနိုငျသေးကွောငျး ပွောပါတယျ။
“အဲဒါကတော့ ပွောလို့ မရဘူး။ သူတို့က ပွနျလို့ ရတယျ နယျမွလေုံခွုံမှုနညျးနညျး ရှိပွီဆိုတာနဲ့ သူတို့ ပွနျတယျ။ တိုကျတဲ့အခြိနျ ပွနျပွေးမှာပေါ့။ ဒါပဲလေ။ ဒီလို လုံးခြာပတျနတောပဲလေ။ မွနျမာနိုငျငံမှာက ပွညျတှငျးစဈ မငွိမျးခမြျးသေးသမြှတော့ မပွီးဆုံးသေးသမြှ တိုကျပှဲက ရှိအုံးမယျနောျ။”
နမ်မတူမွို့နယျ မနျစံရှာမှာ စဈရှောငျ ၂၇၀ လောကျနဲ့ နားဆိုငျးရှာမှာတော့ ၆၂၀ ကြောျရှိနပေါတယျ။ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး ကြောကျမဲခရိုငျအတှငျးမှာ RCSS နဲ့ TNLA အကွား နယျမွအေငွငျးပှားရာက ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ဒီဇငျဘာလဆနျးက စတငျပွီး တိုကျပှဲအကွိမျပေါငျး ၂၀ လောကျ ဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။
