[Zawgyi/Unicode]
ဒီနေ့ကျရောက်တဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးနေ့အဖြစ် ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လှုပ်ရှားခဲ့ကြတဲ့ လူငယ် ၃ ဦးကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးပြီး ခွင့်ပြုချက်မရဘဲ စုဝေးလှုပ်ရှားမှုနဲ့ အမှူဖွင့် လိုက်တဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် စစ်တွေမြို့က ဒီကနေ့ အစောပိုင်း လှုပ်ရှားမှုမှာ ဦးဆောင်သူ လူငယ် ၃ ဦးကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခဲ့တာပါ။ စစ်တွေမြို့မရဲစခန်းက ဖမ်းဆီးသွားသူ ၃ ယောက်ကိုတော့ ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်နဲ့ စီတန်းလှည့်လည်ခွင့်ဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၁၉ နဲ့ အရေးယူခံခဲ့ရတယ်လို့လည်း ကိုယ်တိုင် အမှုဖွင့်ခံရသူ တဦးဖြစ်တဲ့ ကိုနိုင်နိုင်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ကို စစ်တွေကမ်းခြေပွိုင့်မှာ ဓာတ်ပုံရိုက်နေကြတယ်ပေါ့နော်.... ဗီနိုင်းတွေနဲ့ Peace Logo ဆွဲထားတဲ့ အလံတွေ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ငှက်အလံတွေ အဲဒီလိုမျိုးအလံတွေနဲ့ ကျနော်တို့ ဓာတ်ပုံတွေရိုက်နေတဲ့ အချိန် ၁၀ နာရီလောက်မှာ ရဲကလာပြီးတော့ ခေါ်ဆောင်သွားတယ်။ ပြီးတော့ ငြိမ်းစုစီပုဒ်မ ၁၉ နဲ့ အမှုဖွင့်တယ်။ နောက်ထပ် ၁၅ ရက်နေ့ အကြောင်းကြားမယ်လို့ သူတို့က ပြောပါတယ်ဟုတ်။”
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးနေ့နဲ့ အမျိုးသမီးအကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေး အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် လူ့အခွင့်အရေးတွေကို လေးစားလိုက်နာဖို့ တိုက်တွန်းတဲ့အနေနဲ့ လှုပ်ရှားခဲ့ကြတာလို့လည်း ပြောပါတယ်။ လှုပ်ရှားမှုမှာ ဦးဆောင်သူတွေကို ရဲတပ်ဖွဲ့က အမှုဖွင့်ခဲ့ပြီးနောက် အာမခံနဲ့ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ကြောင်းလည်း အမှုဖွင့်ခံထားရသူ နောက်တဦးဖြစ်တဲ့ မခိုင်မြတ်သူက ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့က လူ့အခွင့်အရေးနေ့လည်းဖြစ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လှုပ်ရှားမှုတွေလည်း ဒီရက်ပိုင်းမှာ ရှိနေတယ်။ ကျမတို့အနေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးကို တန်ဖိုးထားတယ်၊ လေးစားလိုက်နာတယ်။ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးတွေကိုလည်း တန်ဖိုးထား လေးစားလိုက်နာတဲ့အတွက် ဒီလိုမျိုးလုပ်ရတာဖြစ်တယ်။ လူဦးရေကလည်း သိပ်အများကြီးရှိတာ မဟုတ်ဘူး။ လမ်းလျှောက်ရင်းပါလာကြတာဆိုတော့ တချို့လူတွေက... အခုလောလောဆယ်မှာတော့ ကျမတို့ကို အာမခံနဲ့ လွတ်ပေးလိုက်တယ်ပေါ့နော်။”
ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ စီတန်းလှည့်လည်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေပုဒ်မ ၁၉ အရ အများဆုံး ထောင်ဒဏ် သုံးလကနေ၊ ငွေဒဏ် ၃၀,၀၀၀ ဒါမှမဟုတ် ပြစ်ဒဏ် ၂ ခုစလုံးကိုလည်း ကျခံရနိုင်ပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လှုပ်ရှားသူတွေကို အာဏာပိုင်တွေက အရေးယူဖို့ စီစဉ်နေတဲ့ အပေါ်မှာတော့ ကိုယ်တိုင်တရားစွဲခံထားရသူ နောက်တဦးဖြစ်တဲ့ ကိုသန်းလှက အခုလို တုန့်ပြန်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
“ကျနော်တို့က ပြောချင်တာက အဓိကအားဖြင့် ဒီကိစ္စက တကယ်တမ်းဆိုရင် အစိုးရ ကိုယ်တိုင်ကလည်း ခုံခုံမင်မင်ပေါ့လေ၊ သူတို့အနေနဲ့ ထိထိရောက်ရောက် လုပ်သင့်တယ်ပေါ့လေ။ ကြိုဆိုတဲ့ အထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ ဒီလူ့အခွင့်အရေးနေ့ကို လုပ်သင့်တယ်။ အစိုးရအနေနဲ့လည်း မလုပ်ဘူး၊ ကျနော်တို့ ပြည်သူတွေက ကြိုဆိုတာကိုလည်း ဒီလို အရေးယူတာတွေတို့ လုပ်တော့ စိတ်တော့ မကောင်းဘူးပေါ့ဗျာ။ ခံစားရပါတယ်။”
လူ့အခွင့်အရေးနေ့အဖြစ် ဦးဆောင်လှုပ်ရှားမှုကြောင့် လူငယ် ၃ ဦးကို အရေးယူထားတဲ့ ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်တွေမြို့မ ရဲစခန်းကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ ဖုန်းလက်ခံဖြေဆိုတဲ့သူ မရှိခဲ့ပါဘူး။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တပ်မတော်နဲ့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တို့ရဲ့ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကြား ဒေသခံတွေ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့အပေါ် ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းနဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကပါ စိုးရိမ်တဲ့ သဘောထားတွေကိုလည်း ပြောဆိုထားကြပါတယ်။
[Unicode Version]
စဈတှမှော လူ့အခှင့ျအရေးနေ့ အထိမျးအမှတျပွုတဲ့လူငယျတှေ ငွိမျးစုစီနဲ့ တရားစှဲခံထားရ
ဒီနေ့ကရြောကျတဲ့ အပွညျပွညျဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေးနေ့အဖွဈ ရခိုငျပွညျနယျမှာ လှုပျရှားခဲ့ကွတဲ့ လူငယျ ၃ ဦးကို ရဲတပျဖှဲ့က ဖမျးဆီးပွီး ခှင့ျပွုခကြျမရဘဲ စုဝေးလှုပျရှားမှုနဲ့ အမှူဖှင့ျ လိုကျတဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
အပွညျပွညျဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေးနေ့ အထိမျးအမှတျအဖွဈ စဈတှမွေို့က ဒီကနေ့ အစောပိုငျး လှုပျရှားမှုမှာ ဦးဆောငျသူ လူငယျ ၃ ဦးကို ရဲတပျဖှဲ့က ဖမျးဆီးခဲ့တာပါ။ စဈတှမွေို့မရဲစခနျးက ဖမျးဆီးသှားသူ ၃ ယောကျကိုတော့ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျနဲ့ စီတနျးလှည့ျလညျခှင့ျဆိုငျရာ ဥပဒပေုဒျမ ၁၉ နဲ့ အရေးယူခံခဲ့ရတယျလို့လညျး ကိုယျတိုငျ အမှုဖှင့ျခံရသူ တဦးဖွဈတဲ့ ကိုနိုငျနိုငျထှနျးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ကို စဈတှကေမျးခွပှေိုင့ျမှာ ဓာတျပုံရိုကျနကွေတယျပေါ့နောျ.... ဗီနိုငျးတှနေဲ့ Peace Logo ဆှဲထားတဲ့ အလံတှေ၊ ငွိမျးခမြျးရေး ငှကျအလံတှေ အဲဒီလိုမြိုးအလံတှနေဲ့ ကနြောျတို့ ဓာတျပုံတှရေိုကျနတေဲ့ အခြိနျ ၁၀ နာရီလောကျမှာ ရဲကလာပွီးတော့ ခေါျဆောငျသှားတယျ။ ပွီးတော့ ငွိမျးစုစီပုဒျမ ၁၉ နဲ့ အမှုဖှင့ျတယျ။ နောကျထပျ ၁၅ ရကျနေ့ အကွောငျးကွားမယျလို့ သူတို့က ပွောပါတယျဟုတျ။”
အပွညျပွညျဆိုငျရာ လူ့အခှင့ျအရေးနေ့နဲ့ အမြိုးသမီးအကွမျးဖကျမှု ပပြောကျရေး အထိမျးအမှတျအဖွဈ လူ့အခှင့ျအရေးတှကေို လေးစားလိုကျနာဖို့ တိုကျတှနျးတဲ့အနနေဲ့ လှုပျရှားခဲ့ကွတာလို့လညျး ပွောပါတယျ။ လှုပျရှားမှုမှာ ဦးဆောငျသူတှကေို ရဲတပျဖှဲ့က အမှုဖှင့ျခဲ့ပွီးနောကျ အာမခံနဲ့ ပွနျလှှတျပေးခဲ့ကွောငျးလညျး အမှုဖှင့ျခံထားရသူ နောကျတဦးဖွဈတဲ့ မခိုငျမွတျသူက ပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့က လူ့အခှင့ျအရေးနေ့လညျးဖွဈတယျ။ နောကျပွီးတော့ အမြိုးသမီးတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ လှုပျရှားမှုတှလေညျး ဒီရကျပိုငျးမှာ ရှိနတေယျ။ ကမြတို့အနနေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးကို တနျဖိုးထားတယျ၊ လေးစားလိုကျနာတယျ။ အမြိုးသမီးအခှင့ျအရေးတှကေိုလညျး တနျဖိုးထား လေးစားလိုကျနာတဲ့အတှကျ ဒီလိုမြိုးလုပျရတာဖွဈတယျ။ လူဦးရကေလညျး သိပျအမြားကွီးရှိတာ မဟုတျဘူး။ လမျးလြှောကျရငျးပါလာကွတာဆိုတော့ တခြို့လူတှကေ... အခုလောလောဆယျမှာတော့ ကမြတို့ကို အာမခံနဲ့ လှတျပေးလိုကျတယျပေါ့နောျ။”
ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျနဲ့ ငွိမျးခမြျးစှာ စီတနျးလှည့ျလညျခွငျးဆိုငျရာ ဥပဒပေုဒျမ ၁၉ အရ အမြားဆုံး ထောငျဒဏျ သုံးလကနေ၊ ငှဒေဏျ ၃၀,၀၀၀ ဒါမှမဟုတျ ပွဈဒဏျ ၂ ခုစလုံးကိုလညျး ကခြံရနိုငျပါတယျ။ လူ့အခှင့ျအရေးကို လေးစားလိုကျနာဖို့ ရညျရှယျခကြျနဲ့ လှုပျရှားသူတှကေို အာဏာပိုငျတှကေ အရေးယူဖို့ စီစဉျနတေဲ့ အပေါျမှာတော့ ကိုယျတိုငျတရားစှဲခံထားရသူ နောကျတဦးဖွဈတဲ့ ကိုသနျးလှက အခုလို တုန့ျပွနျပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
“ကနြောျတို့က ပွောခငြျတာက အဓိကအားဖွင့ျ ဒီကိစ်စက တကယျတမျးဆိုရငျ အစိုးရ ကိုယျတိုငျကလညျး ခုံခုံမငျမငျပေါ့လေ၊ သူတို့အနနေဲ့ ထိထိရောကျရောကျ လုပျသင့ျတယျပေါ့လေ။ ကွိုဆိုတဲ့ အထိမျးအမှတျအနနေဲ့ ဒီလူ့အခှင့ျအရေးနေ့ကို လုပျသင့ျတယျ။ အစိုးရအနနေဲ့လညျး မလုပျဘူး၊ ကနြောျတို့ ပွညျသူတှကေ ကွိုဆိုတာကိုလညျး ဒီလို အရေးယူတာတှတေို့ လုပျတော့ စိတျတော့ မကောငျးဘူးပေါ့ဗြာ။ ခံစားရပါတယျ။”
လူ့အခှင့ျအရေးနေ့အဖွဈ ဦးဆောငျလှုပျရှားမှုကွောင့ျ လူငယျ ၃ ဦးကို အရေးယူထားတဲ့ ကိစ်စနဲ့ ပတျသကျလို့ စဈတှမွေို့မ ရဲစခနျးကို ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျခဲ့ပမေဲ့ ဖုနျးလကျခံဖွဆေိုတဲ့သူ မရှိခဲ့ပါဘူး။
ရခိုငျပွညျနယျမှာ တပျမတောျနဲ့ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျ အဖှဲ့တို့ရဲ့ စဈရေးပဋိပက်ခတှကွေား ဒသေခံတှေ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ ရငျဆိုငျနရေတဲ့အပေါျ ကုလသမဂ်ဂ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးနဲ့ တကျကွှလှုပျရှားသူတှကေပါ စိုးရိမျတဲ့ သဘောထားတှကေိုလညျး ပွောဆိုထားကွပါတယျ။
