စစ္ေတြတကၠသိုလ္တက္မယ့္ ေမာင္ေတာခရိုင္အတြင္းက ၁၀ တန္းေအာင္ မူဆလင္ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အေဝးသင္ ဌာနခြဲတစ္ခုကို မၾကာခင္မွာဖြင့္လွစ္ႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ေနၿပီလို႔ စစ္ေတြတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာစာနဲ႔ သမိုင္းဘာသာရပ္ကို အဓိကသင္ၾကားႏို္င္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးမွာျဖစ္ျပီး ဌာနခြဲေတြကို စစ္ေတြနားက သေကၠျပင္ေက်းရြာ၊ သံတြဲနဲ႔ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာေဒသေတြမွာ ဖြင့္လွစ္ေပးဖို႔ စီစဥ္ေနၿပီလို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝိဇၹာဘာသာရပ္ဘဲသင္ယူခြင့္ရွိၿပီး တျခားအသက္ေမြးမႈပညာရပ္ေတြ သင္ယူခြင့္မရတဲ့အေပၚမွာေတာ့ မူဆလင္ေက်ာင္းသားေတြ ဘဝင္မက်ဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ဒီသတင္းကို ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္းသတင္းေထာက္ကိုေဇာ္ထက္ တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ေမာင္းေတာေဒသမွာရွိတဲ႔ တကၠသိုလ္တက္ေရာက္မယ့္ မူဆလင္ေက်ာင္းသားေတြ စစ္ေတြျမိဳ႕မွာေက်ာင္းလာတက္ဖို႔ အခက္အခဲရွိတာေၾကာင့္ အေဝးသင္ဌာနခြဲတစ္ခုကို စီစဥ္ေနျပီး လုပ္အားေပးမယ့္ အျခားေဒသက တကၠသိုလ္ဆရာမေတြကိုလည္း အနီးကပ္သင္တန္းေတြအတြက္ ေခၚယူသြားမယ္လို႔ စစ္ေတြတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ေဒါက္တာဝင္ႏို္င္ကအခုလိုေျပာပါတယ္။
“အေဝးသင္ဌာနခြဲဆိုတာ အဲဒီမွာသြားျပီးေတာ႔ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေက်ာင္းအပ္တဲ႔ေလ်ွာက္လႊာ လက္ခံေပးဖို႔ ေငြေၾကးေကာက္ေပးမယ္၊ ျပီးေတာ႔လိုအပ္တဲ႔ စာရြက္စာတမ္းေတြ ထုတ္ေပးမယ္။ ျပီးရင္ အနီးကပ္သင္တန္း ပို႔ခ်ခ်က္ေတြလုပ္ေပးမယ္။ ျပီးရင္ စာေမးပြဲစစ္ေပးမယ္။ အဲဒီလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖို႔အတြက္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာေဒသမွာရွိတဲ႔ အစၥလာမ္ေတြ စစ္ေတြတကၠသိုလ္ကို လာမတက္ႏုိင္တဲ႔ သူေတြအတြက္ အေဝးသင္ပညာေရးမွာ ျမန္မာစာနဲ႔ သမိုင္းဘာသာရပ္ကိုသင္ၾကားခြင့္ရေအာင္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စီစဥ္ေနတုန္းရွိပါေသးတယ္။ ဟိုဘက္ကတက္မယ့္ေက်ာင္းသား ရွိမရွိေပၚမူတည္ျပီးေတာ႔ အဲဒီမွာဆက္ျပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က ဒီမွာလာတက္ဖို႔လည္းေလ နည္းနည္း သူတို႔အခက္အခဲရွိလို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းအေနနဲ႔ကေတာ႔ အစၥလာမ္ေတြကိုလက္မခံဘူးလို႔ မေျပာဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ လာတက္လို႔ရွိရင္ကၽြန္ေတာ္တို႔က သင္ေပးရမွာပဲ။ ဒါေပမဲ႔ သူတို႔အေနနဲ႔ အခက္အခဲရွိတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္မုိ႔ အဲဒီမွာသြားျပီးေတာ႔ ဖြင့္ေပးဖို႔အတြက္ စီစဥ္ေနတာျဖစ္တယ္။”
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းရွိ မူဆလင္ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ ၂၀၁၂ ကတည္းက စစ္ေတြတကၠသိုလ္မွာ လာျပီးတက္ဖို႔အရည္အခ်င္းျပည့္ေပမဲ့ ခရီးသြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ထားတဲ႔အတြက္ အခက္အခဲ ရွိေနပါတယ္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္အထိ အျခားဝိဇၨာ၊ သိပၸံ သာသာရပ္ေတြကို ယူႏိုင္ခဲ႔ေပမဲ႔ အေဝးသင္ဌာနခြဲမွာ ျမန္မာနဲ႔ သမိုင္းဘာသာရပ္ပဲသင္ယူခြင့္ရတဲ႔အေပၚ ဘူးသီးေတာင္က တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ဒီ အခု စာေပးစာယူဌာနခြဲတစ္ခု ခ်ေပးမယ္ဆိုတဲ႔ဟာ ျမန္မာစာတို႔၊ သမိုင္းတို႔ အဲဒီသာမန္ဘာသာရပ္ ေတြကိုပဲကၽြန္ေတာ္တို႔ သင္ခြင့္ရွိပါတယ္တဲ႔၊ အျခားအသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းတို႔ဘာတို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တက္ခြင့္မရဘူး ဆိုတာကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘြဲ႔လက္မွတ္တစ္ခုရေလာက္ပဲရွိမွာပါ။ တျခားဘာမွ သင္ၾကားေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး အက်ိဳးရလာဒ္ေတြရွိမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ယူဆပါတယ္။”
စစ္ေတြျမိဳ႕မွာရွိတဲ႔ မူဆလင္ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔လည္း အနီးနားမွာရွိတဲ႔ သေကၠျပင္ေက်းရြာမွာရွိတဲ႔ အေဝးသင္ဌာနခြဲမွာတက္ေရာက္ရမွာပါ။ စစ္ေတြ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ၊ သံတြဲ စတဲ႔အေဝးသင္ဌာနခြဲေတြမွာ တစ္လၾကာလုပ္အားေပးမယ့္ တကၠသိုလ္ဆရာေတြကို ပညာေရးဝန္ၾကီးဌာနက စီစဥ္ေပးမွာျဖစ္ျပီး ကထိကနဲ႔ လက္ေထာက္ကထိကေတြကို ေစလႊတ္သြားမွာပါ။ မူဆလင္ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ခရီးသြားလာခြင့္ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အေရးအခင္းေၾကာင့္ လံုၿခံဳေရးအရ ကန္႔သတ္ထားတာျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္တာဝန္ရွိသူေတြကေျပာပါတယ္။