ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကုိ စုံစမ္းဖုိ႔ ေစလႊတ္မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေရးအဖဲြ႔နဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္တာဟာ ျမန္မာ အစိုးရအတြက္ ပိုၿပီးေကာင္းမြန္တဲ့ နည္းလမ္းလို႔ ျမင္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ ျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ပါတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔ ေစလႊတ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ မေန႔ အဂၤါေန႔က ဘယ္လ္ဂ်ီယံမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆုိသြားတဲ့အေပၚ တုံ႔ျပန္ေျပာဆုိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏုိင္က အျပည့္အစံုတင္ဆက္မွာပါ။
ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏိုင္ငံ ဘရပ္ဆဲလ္ ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားေရးရာ အႀကီးအကဲ Federica Mogherini နဲ႔ ေမလ (၂) ရက္ေန႔က ေတြ႕ဆံုၿပီးေနာက္ ပူးတဲြ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္ရာမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ ေမးခြန္းေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာသြားပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းကို ေစလႊတ္မယ့္ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး အဖဲြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရက သေဘာမတူတဲ့ အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာသြားပါတယ္။
ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ၿဗိတိန္ အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ Burma Campaign UK အပါအ၀င္ အျခား လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေရး အဖဲြ႕နဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္တာဟာ အစိုးရအတြက္ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ နည္းလမ္းလို႔ ျမင္ေၾကာင္း အဖဲြ႔ရဲ႕ အမႈေဆာင္ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Mark Farmaner ကေျပာပါတယ္။
“ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာဟာ ျမန္မာအစိုးရအတြက္ ပိုၿပီးေကာင္းမြန္တဲ့နည္လမ္းလို႔ Burma Campaign UK နဲ႔ အျခား လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႕အစည္းေတြက ျပတ္ျပတ္သားသားပဲ ျမင္မိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္ကလည္း သူတို႔မွာ ရခိုင္စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖဲြ႕စည္းထားေၾကာင္း အၿမဲပဲ တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုေလ့ရွိပါတယ္။ ”
ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ရခိုင္ေကာ္မရွင္အပါအ၀င္ ကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ အႀကံေပး ေကာ္မရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔ေတြရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္အသီးသီးနဲ႔ တာ၀န္အသီးသီး ကဲြျပားမႈေတြရွိေၾကာင္း Mark Farmaner ကေျပာပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ေကာ္မရွင္ရွိေနၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖဲြ႔နဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ မလိုဘူးလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသြားတဲ့ အခ်က္ဟာ အထင္အျမင္ လဲြမွားေစေၾကာင္း Mark Farmaner ကေျပာပါတယ္။
“ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေရးအဖဲြ႔ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ (၉) ရက္ေန႔မွာ စတင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဴိးေဖာက္မႈေတြကို စံုစမ္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္အႀကံေပး ေကာ္မရွင္ကေတာ့ က်ယ္ျပန္႔ၿပီး ႏွစ္ဘက္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔ အတူယွဥ္တဲြ ေနထိုင္ေရးအတြက္ အခ်က္အလက္ေတြကို အႀကံျပဳ တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိပါဘူး။ေနာက္ၿပီး အျပစ္က်ဴးလြန္မႈေတြ အတြက္ ဘယ္သူေတြမွာ တာ၀န္ရွိတယ္၊ ဒီအတြက္ ဘာေတြ လုပ္ရမလဲဆိုတာေတြကို ေျပာဆိုဖို႔ ခြင့္ မျပဳထားပါဘူး။ ”
ဥေရာပသမဂၢကေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကို လက္ခံနားေထာင္ႏိုင္မယ့္ အလားအလားရွိပါသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့-
“ ျမန္မာႏို္င္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဥေရာပသမဂၢက သူရဲ႕ ထံုးတမ္း စဥ္လာအတိုင္း သေဘာထား ေပ်ာ့ေျပာင္းေလ့ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရကိုလည္း အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံထားတာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း စံုစမ္းေရးအဖဲြ႔နဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကိစၥမွာ သေဘာထား ကဲြလဲြေပမဲ့ ဘာမွေတာ့ ထူးထူးျခားျခား ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”
ဂ်ာမနီအေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ ဦးႏြယ္ေအာင္ကေတာ့ ဥေရာပႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကို လက္ခံ စဥ္းစား ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္း အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ အစိုုးရ တက္လာၿပီးတဲ႔ ေနာက္ပိုုင္းမွာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကိုု ေထာက္ခံအားေပးတဲ႔ ကိစၥမ်ိဳးေတြ Political Dialogue Partner အေနနဲ႔ကိုုေတာင္မွ သူတိုု႔က သတ္မွတ္ထားတာလိုု ျဖစ္တာကိုုး ျမန္မာႏုုိင္ငံကိုု။ မၾကာေသးခင္ကဘဲ ဦးကိုုနီ ကိစၥမွာလည္းဘဲ သူတိုု႔ EU ကေနၿပီးေတာ့ Human Award ေတြ ဘာေတြ ေပးတာေတြ ဘာေတြ လုုပ္ခဲ႔တာေတြ ရွိခဲ႔တယ္ေလ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ ကိစၥမွာ ဆိုုလိုု႔ရွိရင္လည္းဘဲ သူတိုု႔က Election ေစာင့္ၾကည့္ေရး မွာလည္း EU အေနနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးဘဲ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ၿပီး လုုပ္ခဲ႔တာေတြ ရွိခဲ႔ေတာ့ က်ေနာ္႔ အထင္ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္က အခုု ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ဒီ UN က စံုုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖိုု႔ေတြ ဘာေတြ အတြက္ ေျပာဆိုုခဲ႔တာေတြကေတာ့ သူေျပာတဲ႔ဟာေတြက ထိေရာက္လိမ့္မယ္လိုု႔ EU ေခါင္းေဆာင္ေတြက စဥ္းစားလိမ့္မယ္လိုု႔ေတာ့ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဘယ္လ္ဂ်ီယံကေန ဒီကေန႔ အီတလီႏိုင္ငံကို ခရီးဆက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကေနမွ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိမွာျဖစ္ၿပီး Freedom of the City of London ဆိုတဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဆုကို လက္ခံ ရယူမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ ၿဗိတိန္ခရီးစဥ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ဆႏၵျပဖို႔ အစီအစဥ္ ရွိေၾကာင္းလည္း Mark Famaner က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
