(Zawgyi/Unicode)
လုပ်ခလစာတိုးမြှင့်ပေးဖို့နဲ့ အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးမှုအပေါ် အလုပ်ရှင်နဲ့အစိုးရက တာဝန်ယူ ဖြေရှင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုနေတဲ့ တိုင်ရီဖိနပ်စက်ရုံ အလုပ်သမားဆန္ဒပြပွဲဟာ ၄ ရက်မြောက်အထိ ပြေလည်မှုမရသေးပါဘူး။
အလုပ် သမားတွေကြုံနေရတဲ့ ပြဿနာကို အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား၊ အစိုးရ ၃ ပွင့်ဆိုင်ဖြေရှင်းမှရမယ်လို့ အလုပ်သမား အရေး ဆောင်ရွက်နေသူတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် ကိုဇော် ထက်က သတင်း ပေးပို့ထားပါတယ်။
ဖဖော်ဝါရီ ၁၀ရက်က စတင်ခဲ့တဲ့ ရန်ကုန်တိုင်း၊ လှိုင်သာယာမြို့နယ်က တိုင်ရီဖိန ပ်စက်ရုံရဲ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်တောင်းဆို မှုဟာလေးရက် ကြာလာပြီ ဖြစ် ပေမယ့် အခုထိတော့ ဘာမှ ထူးခြားမှုတော့ မရှိသေးပါဘူး။ လုပ်ခလစာ တိုးမြှင့်ပေးဖို့ အပါအဝင် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေ ဆုံးရှုံးနေတဲ့အတွက် ဒါကို အလုပ်ရှင်ကရောအစိုးရကပါ တာဝန်ယူ ဖြေရှင်း ပေးဖို့ တောင်းဆိုနေ တာ ဖြစ်ကြောင်း တိုင်ရီအလုပ်သမားသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် မမိုးဝေ ကပြောပါတယ်။
“ အဓိကတောင်းဆိုတဲ့ အချက်ကတော့ ၇ချက်ရှိတာပေါ့နော်၊ အလုပ်ရှင်- အလုပ်သမား သဘောတူစာချုပ်တွေက တနိုင်ငံလုံးမှာ အလုပ်ရှင်တွေ ချိုးဖောက်ပြီး အစိုးရကလည်း တာဝန်ယူမပေးဘူး။ အပိုင်းက ၂ပိုင်းပေါ့ တပိုင်းက အဲဒီကိစ္စတွေ အလုပ်ရှင်က လေးစားလိုက်နာဖို့နဲ့ တပိုင်းက အစိုးရနေ အလုပ်သမားတွေအကုန်လုံ အတွက် လုပ်ဖို့ပေး အစိုးရကို တောင်းတဲ့အပိုင်းက တပိုင်းပါတယ်။”
အလုပ်ခွင့် အန္တရာယ် ကင်းရေး နဲ့ လုပ်ခလစာ တိုးမြှင့်ရေး အပါအဝင် အလုပ်သမားတွေ အတွက် လိုအပ်ချက်တွေကို အလုပ်သမား တွေက တောင်းဆိုနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
တောင်းဆိုချက် က ၇ ချက်ရှိပါတယ်။ လစာတိုးရဖို့ အပြင်အလုပ်သမားဥပဒေအရ သတ်မှတ်ထားတဲ့အခွင့်အရေးတွေ ရဖို့၊ အလုပ်ရှင်အလုပ်သမား သဘောတူ ညီမှုတွေကိုလေးစာလိုက်နာဖို့၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂနဲ့ ညှိနှိုင်းပြီး စာချုပ် ချုပ်ဆိုဖို့၊ လု ပ်ငန်းခွင်သုံး ဓာတုဆေးရည် အမျိုးအမည်ကို အလုပ်သမားသမဂ္ဂတွေကို အသိပေးဖို့နဲ့လုပ်ငန်းခွင်ထဲ မှာ လူမှုရေး တရားမျှ တမှုရှိဖို့ လိုအပ်ချက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။
အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေတဲ့ ရှေ့နေတဦးဖြစ်တဲ့ ဦးဖိုးဖြူက တော့ ဒီပြဿနာတွေ ဟာအလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား၊ အစိုးရ သုံးပွင့်ဆိုင်ဖြေရှင်းရမယ့် ကိစ္စတခုလို့ မြင်ကြောင်းပြောပါတယ်။
“တောင်းဆိုချက်ကို ကျနော်တို့ မူအရထောက်ခံတယ်။ တောင်ဆိုရမယ့်မူအနေနဲ့ ပြောရင်တော့ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ သမဂ္ဂတွေပုံစံနဲ့ တောင်းဆိုတာက ပိုပြီးတော့ ထိရောက်ပြီး အရေးဆိုနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုး တရားဥပဒေ ဘော င်ဝင်နိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးဖြစ်မယ်လို့ ပထမဆုံး ဥပဒေ ရှုထောင့်က မြင်တယ်ပေါ့။ အဓိက ပြဿနာတွေကြုံနေရတဲ့ အခြေအနေတွေက စားဝတ်နေရေးဖူလုံတဲ့ အခြေခံကို မပြည့်စုံလို့ ကျနော်တို့ ဒီအခြေအနေတွေကို ခဏခဏ ကြုံတွေ့နေ ရတယ်လို့ မြင်မိပါ တယ်။ ဒီဟာက တဖက်တည်း ဖြေရှင်းရမယ့်ကိစ္စ မဟုတ်တော့ဘူးခင်ဗျ၊ သုံးပွင့်ဆိုင် ဖြေရှင်းရမယ့် ကိစ္စပါ။ ဒါဟာ Labour Economic နဲ့ ဆိုင်တဲ့ ပြဿနာတရပ်လို့ပဲ ကျနော်ကတော့ ရှုမြင်ပါတယ် ခင်ဗျာ။”
တိုင်ရီစက်ရုံမှာ အလုပ်သမား ၅၀၀ ဝန်းကျင်ရှိပြီး အခု ဆန္ဒပြ တောင်းဆိုနေသူက ၄၃၀ လောက် ရှိနေပါတယ်။ တခြားစက်ရုံတွေက အလုပ်သမား သမဂ္ဂတွေလည်း တိုင်ရီစက်ရုံရဲ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပွဲကို လာရောက် ဝန်းရံခဲ့ကြပါတယ်။
လှိုင်သာယာ စက်မှုဇုံ (၃) က တိုင်ရီဖိနပ်စက်ရုံဟာ ၂၀၁၂ ကတည်းကလို့ အလုပ်သမားတွေရဲ့ အခွင်အရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၅ နိုဝင်ဘာလတုန်းကလည်း နေပြည်တော်က အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနနဲ့ သမ္မတရုံးကိုသွားရောက်ပြီး အလုပ်သမား အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှုတွေကို ထိထိရောက်ရောက်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ တိုင်ကြားစာပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။ တခြား အလုပ်သမားသမဂ္ဂတွေလည်း ဆက်လက်တောင်းဆိုခဲ့တာကြောင့် အစိုးရက အနိမ့်ဆုံးလုပ်ခလစာကို တရက် ၄၈၀၀ အဖြစ် ၂၀၁၈ မေလထဲမှာ တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။
...................
တိုငျရီစကျရုံ အလုပျသမားသပိတျ ၄ ရကျမွောကျထိ ပွလေညျမှုမရသေး
(Unicode)
လုပျခလစာတိုးမွှင့ျပေးဖို့နဲ့ အလုပျသမားအခှင့ျအရေး ဆုံးရှုံးမှုအပေါျ အလုပျရှငျနဲ့အစိုးရက တာဝနျယူ ဖွရှေငျးပေးဖို့ တောငျးဆိုနတေဲ့ တိုငျရီဖိနပျစကျရုံ အလုပျသမားဆန်ဒပွပှဲဟာ ၄ ရကျမွောကျအထိ ပွလေညျမှုမရသေးပါဘူး။ အလုပျ သမားတှကွေုံနရေတဲ့ ပွူနာကို အလုပျရှငျ၊ အလုပျသမား၊ အစိုးရ ၃ ပှင့ျဆိုငျဖွရှေငျးမှရမယျလို့ အလုပျသမား အရေး ဆောငျရှကျနသေူတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ ကိုဇောျ ထကျက သတငျး ပေးပို့ထားပါတယျ။
ဖဖောျဝါရီ ၁၀ရကျက စတငျခဲ့တဲ့ ရနျကုနျတိုငျး၊ လှိုငျသာယာမွို့နယျက တိုငျရီဖိန ပျစကျရုံရဲ့ ဆန်ဒထုတျဖောျတောငျးဆို မှုဟာလေးရကျ ကွာလာပွီ ဖွဈ ပမေယ့ျ အခုထိတော့ ဘာမှ ထူးခွားမှုတော့ မရှိသေးပါဘူး။ လုပျခလစာ တိုးမွှင့ျပေးဖို့ အပါအဝငျ အလုပျသမားအခှင့ျအရေးတှေ ဆုံးရှုံးနတေဲ့အတှကျ ဒါကို အလုပျရှငျကရောအစိုးရကပါ တာဝနျယူ ဖွရှေငျး ပေးဖို့ တောငျးဆိုနေ တာ ဖွဈကွောငျး တိုငျရီအလုပျသမားသမဂ်ဂ အဖှဲ့ဝငျ မမိုးဝေ ကပွောပါတယျ။
“ အဓိကတောငျးဆိုတဲ့ အခကြျကတော့ ၇ခကြျရှိတာပေါ့နောျ၊ အလုပျရှငျ- အလုပျသမား သဘောတူစာခြုပျတှကေ တနိုငျငံလုံးမှာ အလုပျရှငျတှေ ခြိုးဖောကျပွီး အစိုးရကလညျး တာဝနျယူမပေးဘူး။ အပိုငျးက ၂ပိုငျးပေါ့ တပိုငျးက အဲဒီကိစ်စတှေ အလုပျရှငျက လေးစားလိုကျနာဖို့နဲ့ တပိုငျးက အစိုးရနေ အလုပျသမားတှအေကုနျလုံ အတှကျ လုပျဖို့ပေး အစိုးရကို တောငျးတဲ့အပိုငျးက တပိုငျးပါတယျ။”
အလုပျခှင့ျ အန်တရာယျ ကငျးရေး နဲ့ လုပျခလစာ တိုးမွှင့ျရေး အပါအဝငျ အလုပျသမားတှေ အတှကျ လိုအပျခကြျတှကေို အလုပျသမား တှကေ တောငျးဆိုနကွေတာ ဖွဈပါတယျ။
တောငျးဆိုခကြျ က ၇ ခကြျရှိပါတယျ။ လစာတိုးရဖို့ အပွငျအလုပျသမားဥပဒအေရ သတျမှတျထားတဲ့အခှင့ျအရေးတှေ ရဖို့၊ အလုပျရှငျအလုပျသမား သဘောတူ ညီမှုတှကေိုလေးစာလိုကျနာဖို့၊ အလုပျသမားသမဂ်ဂနဲ့ ညှိနှိုငျးပွီး စာခြုပျ ခြုပျဆိုဖို့၊ လု ပျငနျးခှငျသုံး ဓာတုဆေးရညျ အမြိုးအမညျကို အလုပျသမားသမဂ်ဂတှကေို အသိပေးဖို့နဲ့လုပျငနျးခှငျထဲ မှာ လူမှုရေး တရားမြှ တမှုရှိဖို့ လိုအပျခကြျတှေ ဖွဈပါတယျ။
အလုပျသမားအရေးဆောငျရှကျနတေဲ့ ရှေ့နတေဦးဖွဈတဲ့ ဦးဖိုးဖွူက တော့ ဒီပွူနာတှေ ဟာအလုပျရှငျ၊ အလုပျသမား၊ အစိုးရ သုံးပှင့ျဆိုငျဖွရှေငျးရမယ့ျ ကိစ်စတခုလို့ မွငျကွောငျးပွောပါတယျ။
“တောငျးဆိုခကြျကို ကနြောျတို့ မူအရထောကျခံတယျ။ တောငျဆိုရမယ့ျမူအနနေဲ့ ပွောရငျတော့ နိုငျငံလုံးဆိုငျရာ သမဂ်ဂတှပေုံစံနဲ့ တောငျးဆိုတာက ပိုပွီးတော့ ထိရောကျပွီး အရေးဆိုနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုး တရားဥပဒေ ဘော ငျဝငျနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုးဖွဈမယျလို့ ပထမဆုံး ဥပဒေ ရှုထောင့ျက မွငျတယျပေါ့။ အဓိက ပွူနာတှကွေုံနရေတဲ့ အခွအေနတှေကေ စားဝတျနရေေးဖူလုံတဲ့ အခွခေံကို မပွည့ျစုံလို့ ကနြောျတို့ ဒီအခွအေနတှေကေို ခဏခဏ ကွုံတှေ့နေ ရတယျလို့ မွငျမိပါ တယျ။ ဒီဟာက တဖကျတညျး ဖွရှေငျးရမယ့ျကိစ်စ မဟုတျတော့ဘူးခငျဗြ၊ သုံးပှင့ျဆိုငျ ဖွရှေငျးရမယ့ျ ကိစ်စပါ။ ဒါဟာ Labour Economic နဲ့ ဆိုငျတဲ့ ပွူနာတရပျလို့ပဲ ကနြောျကတော့ ရှုမွငျပါတယျ ခငျဗြာ။”
တိုငျရီစကျရုံမှာ အလုပျသမား ၅၀၀ ဝနျးကငြျရှိပွီး အခု ဆန်ဒပွ တောငျးဆိုနသေူက ၄၃၀ လောကျ ရှိနပေါတယျ။ တခွားစကျရုံတှကေ အလုပျသမား သမဂ်ဂတှလေညျး တိုငျရီစကျရုံရဲ့ ဆန်ဒထုတျဖောျပှဲကို လာရောကျ ဝနျးရံခဲ့ကွပါတယျ။
လှိုငျသာယာ စကျမှုဇုံ (၃) က တိုငျရီဖိနပျစကျရုံဟာ ၂၀၁၂ ကတညျးကလို့ အလုပျသမားတှရေဲ့ အခှငျအရေးနဲ့ပတျသကျလို့ တောငျးဆိုခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၅ နိုဝငျဘာလတုနျးကလညျး နပွေညျတောျက အလုပျသမားဝနျကွီးဌာနနဲ့ သမ်မတရုံးကိုသှားရောကျပွီး အလုပျသမား အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျခံရမှုတှကေို ထိထိရောကျရောကျဆောငျရှကျပေးဖို့ တိုငျကွားစာပေးပို့ခဲ့ပါတယျ။ တခွား အလုပျသမားသမဂ်ဂတှလေညျး ဆကျလကျတောငျးဆိုခဲ့တာကွောင့ျ အစိုးရက အနိမ့ျဆုံးလုပျခလစာကို တရကျ ၄၈၀၀ အဖွဈ ၂၀၁၈ မလေထဲမှာ တိုးမွှင့ျသတျမှတျခဲ့ပါတယျ။
