[[Zawgyi/Unicode]]
ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ရုရှားကျူးကျော်လာချိန်မှာပဲ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းမှာ တရုတ် ကျူးကျော်လာခဲ့ရင် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းသားတွေ ခုခံဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်ကြရဲ့လားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ထွက်လာပါတယ်။
ထိုင်ဝမ်မှာ သမ္မတ Tsai Ing-wen ဟာ သူ ၂၀၁၆ ခုနှစ် အာဏာရလာကတည်းကစလို့ စစ်ဘက်အားကောင်းလာစေဖို့ အတော်လေးအာရုံစိုက်လာခဲ့တာပါ။ သူ့ အစိုးရသက်တမ်းအတွင်း ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးကို အလေးပေးပြီး အရံတပ်ဖွဲ့ဆိုင်ရာမူဝါဒတွေကို ပြန်သုံးသပ်တာနဲ့ ထိုင်ဝမ်စစ်တပ် အရည်အသွေးတိုးတက်လာဖို့ဆိုတာတွေ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။
စစ်မက်ဖြစ်လာခဲ့ရင် ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်ကို အကူအညီပေးနိုင်ဖို့အတွက် လူတိုင်းနီးပါး အခြေခံစစ်ပညာကို မဖြစ်မနေ သင်ကြားရဖို့ လိုပါတယ်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်ကစလို့တော့ လူတိုင်း စစ်မှုထမ်းကာလ နှစ်နှစ်ကနေ လေးလအထိ လျှော့ချခဲ့ပေမယ့်လို့ အခုတော့ ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဒီလို ကာလတို စစ်သင်တန်းဟာ မလုံလောက်ဘူးလို့ ပြောလာပါပြီ။
ထိုင်ဝမ်လူထုစစ်တမ်းရယူမှုအဖွဲ့ကြီးရဲ့ မကြာခင်က စစ်တမ်းတခုမှာတော့ အသက် ၂၀ နဲ့အထက် လူ ၇၈ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ထိုင်ဝမ်ဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကာကွယ်နိုင်မှုမရှိဘူးလို့ ဖြေထားကြပါတယ်။ နောက်ထပ်မေးခွန်းတခုမှာတော့ ထိုင်ဝမ်မှာရှိတဲ့ စစ်မှုထမ်းကာလကို လေးလကနေ တနှစ်အထိ တိုးမြှင့်သင့်တယ်လို့ အသက် ၂၀ အထက် လူ ၇၅.၉ ရာခိုင်နှုန်းက ဖြေဆိုထားပါတယ်။ ဒီအဖြေတွေကိုကြည့်ရင် ထိုင်ဝမ်မှာရှိတဲ့ အသက်ပြည့်သူတိုင်းဟာ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ခုခံကာကွယ်ဖို့၊ စွန့်လွှတ် စွန့်စားဖို့ ဆန္ဒရှိကြတယ်ဆိုတာ ပြနေတာပဲလို့ Hoover Institution ရဲ့ သုတေသီ Kharis Templeman က ပြောပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်အနေနဲ့ သူ့ရဲ့ အရံတပ်ဖွဲ့စနစ်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်ဖို့ အခွင့်အလမ်းလည်းဖြစ်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
အခု ယူကရိန်းစစ်ကြောင့် ထိုင်ဝမ်းမှ လူထုအခြေပြု ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တရပ်ထားရှိဖို့ လိုအပ်မလားဆိုတဲ့ စဉ်းစားမှုတွေရှိလာတယ်လို့ လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေးနဲ့ကာကွယ်ရေးကော်မတီအဖွဲ့ဝင် လွှတ်တော်အမတ် Lo Chih-cheng က ပြောပါတယ်။ မြို့ပြစစ်ပွဲလို ပြင်ဆင်ထားနိုင်ဖို့အတွက် စစ်မှုထမ်းကာလ လေးလဟာ အင်မတန်တိုတောင်းလိုတာကြောင့် လူငယ်တွေကို ဒီထက်ပိုကြာကြာ စစ်သင်တန်းပေးဖို့ ဆွေးနွေးနေကြတယ်လို့ သူက VOA ကို ပြောပါတယ်။
============
[[Unicode]]
ယူကရိနျးစဈကွောင့ျ ထိုငျဝမျကြှနျးကာကှယျရေးစိုးရိမျမှုရှိလာ
ယူကရိနျးနိုငျငံကို ရုရှားကြူးကြောျလာခြိနျမှာပဲ ထိုငျဝမျကြှနျးမှာ တရုတျ ကြူးကြောျလာခဲ့ရငျ ထိုငျဝမျကြှနျးသားတှေ ခုခံဖို့ အဆငျသင့ျဖွဈကွရဲ့လားဆိုတဲ့ မေးခှနျးတှေ ထှကျလာပါတယျ။
ထိုငျဝမျမှာ သမ်မတ Tsai Ing-wen ဟာ သူ ၂၀၁၆ ခုနှဈ အာဏာရလာကတညျးကစလို့ စဈဘကျအားကောငျးလာစဖေို့ အတောျလေးအာရုံစိုကျလာခဲ့တာပါ။ သူ့ အစိုးရသကျတမျးအတှငျး ထိုငျဝမျကာကှယျရေးကို အလေးပေးပွီး အရံတပျဖှဲ့ဆိုငျရာမူဝါဒတှကေို ပွနျသုံးသပျတာနဲ့ ထိုငျဝမျစဈတပျ အရညျအသှေးတိုးတကျလာဖို့ဆိုတာတှေ ဆောငျရှကျခဲ့ပါတယျ။
စဈမကျဖွဈလာခဲ့ရငျ ထိုငျဝမျစဈတပျကို အကူအညီပေးနိုငျဖို့အတှကျ လူတိုငျးနီးပါး အခွခေံစဈပညာကို မဖွဈမနေ သငျကွားရဖို့ လိုပါတယျ။ ၁၉၉၀ ခုနှဈကစလို့တော့ လူတိုငျး စဈမှုထမျးကာလ နှဈနှဈကနေ လေးလအထိ လြှော့ခခြဲ့ပမေယ့ျလို့ အခုတော့ ထိုငျဝမျကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာနက ဒီလို ကာလတို စဈသငျတနျးဟာ မလုံလောကျဘူးလို့ ပွောလာပါပွီ။
ထိုငျဝမျလူထုစဈတမျးရယူမှုအဖှဲ့ကွီးရဲ့ မကွာခငျက စဈတမျးတခုမှာတော့ အသကျ ၂၀ နဲ့အထကျ လူ ၇၈ ရာခိုငျနှုနျးဟာ ထိုငျဝမျဟာ ကိုယ့ျကိုယျကို ကာကှယျနိုငျမှုမရှိဘူးလို့ ဖွထေားကွပါတယျ။ နောကျထပျမေးခှနျးတခုမှာတော့ ထိုငျဝမျမှာရှိတဲ့ စဈမှုထမျးကာလကို လေးလကနေ တနှဈအထိ တိုးမွှင့ျသင့ျတယျလို့ အသကျ ၂၀ အထကျ လူ ၇၅.၉ ရာခိုငျနှုနျးက ဖွဆေိုထားပါတယျ။ ဒီအဖွတှေကေိုကွည့ျရငျ ထိုငျဝမျမှာရှိတဲ့ အသကျပွည့ျသူတိုငျးဟာ ထိုငျဝမျကြှနျးကို ခုခံကာကှယျဖို့၊ စှန့ျလှှတျ စှန့ျစားဖို့ ဆန်ဒရှိကွတယျဆိုတာ ပွနတောပဲလို့ Hoover Institution ရဲ့ သုတသေီ Kharis Templeman က ပွောပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ ထိုငျဝမျစဈတပျအနနေဲ့ သူ့ရဲ့ အရံတပျဖှဲ့စနဈကို ပွနျလညျသုံးသပျဖို့ အခှင့ျအလမျးလညျးဖွဈတယျလို့ သူက ပွောပါတယျ။
အခု ယူကရိနျးစဈကွောင့ျ ထိုငျဝမျးမှ လူထုအခွပွေု ကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တရပျထားရှိဖို့ လိုအပျမလားဆိုတဲ့ စဉျးစားမှုတှရှေိလာတယျလို့ လှှတျတောျ နိုငျငံခွားရေးနဲ့ကာကှယျရေးကောျမတီအဖှဲ့ဝငျ လှှတျတောျအမတျ Lo Chih-cheng က ပွောပါတယျ။ မွို့ပွစဈပှဲလို ပွငျဆငျထားနိုငျဖို့အတှကျ စဈမှုထမျးကာလ လေးလဟာ အငျမတနျတိုတောငျးလိုတာကွောင့ျ လူငယျတှကေို ဒီထကျပိုကွာကွာ စဈသငျတနျးပေးဖို့ ဆှေးနှေးနကွေတယျလို့ သူက VOA ကို ပွောပါတယျ။
============
