[Zawgyi/Unicode]
ထိုင်းနိုင်ငံ အနှံ့အပြားက မြန်မာအလုပ်သမားတွေ နေရပ်ပြန်ရေး ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နေကြပေမဲ့ အလုပ်သမားတွေ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ပြီး နေရပ်ပြန်ရေး အခက်ကြုံနေရဆဲ အခြေအနေကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအေးအေးမာက ပြောပြပါမယ်။
မြန်မာအလုပ်သမားတွေ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေးကို ထိုင်းနိုင်ငံက မြန်မာသံရုံးက ညှိနှိုင်းပေးမှုတွေနဲ့ မေလ ၂၂ ရက်နေ့က စတင်ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ပြန်နိုင်ဖိုကတော့ မလွယ်ကူသေးပါဘူး။
ထိုင်းအစိုးရဘက်ကလည်း ညမထွက်ရအမိန့်ကို သက်တမ်းတိုးဖို့ စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှုတွေလုပ်နေတာတွေကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံဒေသအသီးသီးက အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေတဲ့ မြန်မာတွေနေရပ်ပြန်ရေး ခက်ခဲနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအခွင့်ရေးကွန်ယက်ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်ကျော်က အခုလိုပြောပြပါတယ်။
"ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနရယ်၊ ထိုင်းပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနရယ်၊ ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနရယ်ကို မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးဆောင်တဲ့ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကနေ တိုက်ရိုက်ကို မေတ္တာရပ်ခံပြီး ဦးဆောင်ဆွေးနွေးပေးတာ လက်ရှိမှာ ထိုင်းမှာ မြန်မာအလုပ်သမားတွေက အလုပ်တွေမရှိတော့ဘူး။ ယာယီရပ်နားခံရတယ်။ အလုပ်သမားဦးရေတွေလျှော့ချခံရတယ်။ စက်ရုံအလုပ်တွေ ပိတ်သိမ်းကြတယ်။ အလုပ်သမားတွေဟာ ဝင်ငွေမရှိတဲ့အတွက် ရပ်တည်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲလာပြီ။ သူတို့ရဲ့ ပိုမိုဆိုးရွားလာတဲ့ အခက်အခဲတွေကို ဖြေလျော့ဖို့ဆိုတာ သူတို့ကို နေရပ်ပြန်ချင်တာကိုပဲ ပြန်ခွင့်ပေးဖို့ဆိုတာ အကောင်းဆုံးဆိုတာထောက်ပြလိုက်တော့ သူတို့ကို နိုင်ငံတော်အစိုးရရဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ရှေ့ကဦးဆောင်ပြီ လိုက်ပို့ပေးပါမယ်ဆိုပြီး စခဲ့ကြတာ အခုတောာ့ ကာဖျူးကလည်း ဆက်သွားနေတယ်။ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုတွေ၊ ပိတ်ပင်မှုတွေ ရှိနေအုံးမယ်ဆိုရင် နှစ်နိုင်ငံယာယီသဘောတူထားတဲ့ စည်းမျဉ်းဥပဒေပဲ ဒီအတိုင်းပဲ ဆက်သွားနေရအုန်းမှာပဲ။ ဒီနေ့ဆိုရင်ပဲ ထိုင်းနိုင်ငံက ညမထွက်ရအမိန့်ကို သက်တမ်းတိုးဖို့ ထပ်ပြီးရေးဆွဲနေပြီဆိုတော့ နေရပ်ပြန်ရေး မြန်မာအလုပ်သမားအားလုံး ဆန္ဒတွေပြည့်ဝဖို့ကတော့ ကျနော်တို့ စောင့်ရအုံးမယ် ထင်တယ်။"
ထိုင်းအစိုးရကတော့ COVID-19 အရေးပေါ်ကာလမှာ အလုပ်ရှင်အလုပ်သမားတွေ လိုက်နာရမယ့် အမိန့်ကို မေလ ၈ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပေမဲ့ အလုပ်လက်မဲ့တွေက နေ့စဉ်များလာတာကြောင့် ဒီအမိန့်လက်တွေ့ ဖြစ်မလာဘူးလို့လည်း ဦးအောင်ကျော်က ပြောပါတယ်။
"အလုပ်တွေကို ပိတ်သိမ်းခြင်း အလုပ်သမားတွေ ဆန္ဒပြတာတွေကို မလုပ်ရဆိုတာတွေ မလုပ်ရဘူးဆိုတာက လုပ်ရင် ပြန်ဖွင့်ပေးရမယ်ဆိုတာ လုံးလုံးလက်တွေ့မကျပါဘူးခင်ဗျ။အလုပ်ရှင်တွေကိုယ်တိုင်က ကပ်ရောဂါနဲ့ပတ်သက်ပြီး သူတို့လုပ်ငန်းတွေ ပုံမှန်ပို့ မရတော့ နေစဉ် စီးပွားရေးတွေကျတော့ ဒုက္ခရောက်တဲ့ဦးရေက ပိုပြီးတိုးပွာလာတော့ တနိုင်ငံလုံး ပျံ့နှံ့လာတော့ အစိုးရဘယ်လောက်ပဲ ဘယ်လောက်ပဲ ဥပဒေတွေ ချမှတ်တယ်ပဲပြောပြောချမှတ်တဲ့ဥပဒေ ထိုင်းအစိုးကိုယ်တိုင်ကလည်း လက်တွေ့ကွင်းဆင်းပြီး ဘာလို့ ပိတ်တာလဲ အခုပြန်ဖွင့်စမ်းဆိုတာလည်း မလုပ်နိုင်တော့ ဒါတွေကလက်တွေ့ မကျဘူးခင်ဗျ။"
မြန်မာသံရုံးအနေနဲ့ကလည်း ထိုင်းမှာ ရှိတဲ့ဝန်ထမ်းဦးရေနဲ့ အလုပ်သမားတွေ ကိစ္စတွေကို တတ်နိုင်သမျှ စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှုတွေရှိနေပေမဲ့ တနိုင်ငံလုံးမှာ အခက်အခဲကြုံ နေရတဲ့အလုပ်သမားတွေရဲ့ ပြဿနာရပ်တိုင်းကိုတော့ လက်လှမ်းမမှီဖြစ်နေကြပါတယ်။
အယဒ္ဒယက အီလက်ထရောနစ်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံမှာ အလုပ်လာလုပ်တဲ့ MOU လုပ်သားတွေဟာ သူတို့စက်ရုံမှာ အလုပ်ဖြုတ်ပစ်ခံရမှုတွေ များတာကြောင့် နေရပ်ပြန်ဖို့ပဲ စီစဉ်နေရကြောင်း အလုပ်ပြုတ်သွားတဲ့မြန်မာအလုပ်သမား တဦးကလည်းပြောပါတယ်။
"ကျနော်က အလုပ်ပြုတ်သွားပြီ ... ပြန်ရတော့မယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကကုမ္ပဏီက ဒီဘက်ကထိုင်းဘက်ကို လွဲှပေးလိုက်တယ် ဒီဘက်က တဆင့်တာဝန်ခံတွေက ပြောတယ်။ မင်းတို့ကို အလုပ်ဖြုတ်လိုက်ပြီ စိတ်မကောင်းပါဘူးပဲပြောတယ်။ လက်မှတ်ထိုးပေးပါဆိုတော့ကိုယ်လည်း နားမလည်ဘူး။ ဒီလိုပဲ လက်မှတ်ထိုးပေးရတယ်။ အလုပ်မဆင်းရတော့ဘူး။ ဒီနေ့တော့ ကျနော်တို့ဆီက အလုပ်သမားတွေ ၁၂ ယောက်အဖွဲ့ သံရုံးကို စာရင်းတင်တယ်ပြန်ကြပြောတယ်။ ပိုက်ဆံတပ်နိုင်တဲ့သူတွေ ပြန်ဖို့လုပ်တယ် ကျနော်တို့ စက်ရုံကပဲ။"
အခုဆိုရင်ဘန်ကောက်အနီး တဝိုက်က အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေတဲ့ မြန်မာတွေသာ မေလ ၂၂ ရက်ကနေစတင်ပြီး နေရပ်ကိုပြန်နိုင်ကြမှာပါ။ အခြား ထိုင်းနိုင်ငံခရိုင်အသီးသီးမှာ ရှိတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေအတွက်တော့ နယ်မြေဖြတ်ကျော်ခွင့်မရှိတဲ့ ထိုင်းအစိုးရအမိန့်ကြောင့် ပြန်ရေး အခက်ကြုံနေရဆဲရှိပါတယ်။
[Unicode Version]
ထိုငျးက အလုပျပွုတျ မွနျမာအလုပျသမားတှေ နရေပျပွနျရေး အခကျတှေ့ဆဲ
ထိုငျးနိုငျငံ အနှံ့အပွားက မွနျမာအလုပျသမားတှေ နရေပျပွနျရေး ညှိနှိုငျးဆောငျရှကျနကွေပမေဲ့ အလုပျသမားတှေ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈပွီး နရေပျပွနျရေး အခကျကွုံနရေဆဲ အခွအေနကေို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက ပွောပွပါမယျ။
မွနျမာအလုပျသမားတှေ နရေပျပွနျနိုငျရေးကို ထိုငျးနိုငျငံက မွနျမာသံရုံးက ညှိနှိုငျးပေးမှုတှနေဲ့ မလေ ၂၂ ရကျနေ့က စတငျဆောငျရှကျနပွေီဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ တနိုငျငံလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ ပွနျနိုငျဖိုကတော့ မလှယျကူသေးပါဘူး။
ထိုငျးအစိုးရဘကျကလညျး ညမထှကျရအမိန့ျကို သကျတမျးတိုးဖို့ စီစဉျဆောငျရှကျမှုတှလေုပျနတောတှကွေောင့ျ ထိုငျးနိုငျငံဒသေအသီးသီးက အလုပျလကျမဲ့ဖွဈနတေဲ့ မွနျမာတှနေရေပျပွနျရေး ခကျခဲနဆေဲဖွဈကွောငျးရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားအခှင့ျရေးကှနျယကျရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးအောငျကြောျက အခုလိုပွောပွပါတယျ။
"ထိုငျးနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနရယျ၊ ထိုငျးပွညျထဲရေးဝနျကွီးဌာနရယျ၊ ထိုငျးအလုပျသမားဝနျကွီးဌာနရယျကို မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးဆောငျတဲ့ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ကနေ တိုကျရိုကျကို မတေ်တာရပျခံပွီး ဦးဆောငျဆှေးနှေးပေးတာ လကျရှိမှာ ထိုငျးမှာ မွနျမာအလုပျသမားတှကေ အလုပျတှမေရှိတော့ဘူး။ ယာယီရပျနားခံရတယျ။ လုပျသမားဦးရတှေလြှေော့ခခြံရတယျ။ စကျရုံအလုပျတှေ ပိတျသိမျးကွတယျ။ အလုပျသမားတှဟော ဝငျငှမေရှိတဲ့အတှကျ ရပျတညျနိုငျဖို့ ခကျခဲလာပွီ။ သူတို့ရဲ့ ပိုမိုဆိုးရှားလာတဲ့ အခကျအခဲတှကေို ဖွလြေော့ဖို့ဆိုတာ သူတို့ကို နရေပျပွနျခငြျတာကိုပဲ ပွနျခှင့ျပေးဖို့ဆိုတာ အကောငျးဆုံးဆိုတာထောကျပွလိုကျတော့ သူတို့ကို နိုငျငံတောျအစိုးရရဲ့ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှရေဲ့ ရှေ့ကဦးဆောငျပွီ လိုကျပို့ပေးပါမယျဆိုပွီး စခဲ့ကွတာ အခုတောာ့ ကာဖြူးကလညျး ဆကျသှားနတေယျ။ နယျစပျဖွတျကြောျမှုတှေ၊ ပိတျပငျမှုတှေ ရှိနအေုံးမယျဆိုရငျ နှဈနိုငျငံယာယီသဘောတူထားတဲ့ စညျးမဉြျးဥပဒပေဲ ဒီအတိုငျးပဲ ဆကျသှားနရေအုနျးမှာပဲ။ ဒီနေ့ဆိုရငျပဲ ထိုငျးနိုငျငံက ညမထှကျရအမိန့ျကို သကျတမျးတိုးဖို့ ထပျပွီးရေးဆှဲနပွေီဆိုတော့ နရေပျပွနျရေး မွနျမာအလုပျသမားအားလုံး ဆန်ဒတှပွေည့ျဝဖို့ကတော့ ကနြောျတို့ စောင့ျရအုံးမယျ ထငျတယျ။"
ထိုငျးအစိုးရကတော့ COVID-19 အရေးပေါျကာလမှာ အလုပျရှငျအလုပျသမားတှေ လိုကျနာရမယ့ျ အမိန့ျကို မလေ ၈ ရကျနေ့မှာ ထုတျပွနျခဲ့ပမေဲ့ အလုပျလကျမဲ့တှကေ နေ့စဉျမြားလာတာကွောင့ျ ဒီအမိန့ျလကျတှေ့ ဖွဈမလာဘူးလို့လညျး ဦးအောငျကြောျက ပွောပါတယျ။
"အလုပျတှကေို ပိတျသိမျးခွငျး အလုပျသမားတှေ ဆန်ဒပွတာတှကေို မလုပျရဆိုတာတှေ မလုပျရဘူးဆိုတာက လုပျရငျ ပွနျဖှင့ျပေးရမယျဆိုတာ လုံးလုံးလကျတှေ့မကပြါဘူးခငျဗြ။အလုပျရှငျတှကေိုယျတိုငျက ကပျရောဂါနဲ့ပတျသကျပွီး သူတို့လုပျငနျးတှေ ပုံမှနျပို့ မရတော့ နစေဉျ စီးပှားရေးတှကေတြော့ ဒုက်ခရောကျတဲ့ဦးရကေ ပိုပွီးတိုးပှာလာတော့ တနိုငျငံလုံး ပြံ့နှံ့လာတော့ အစိုးရဘယျလောကျပဲ ဘယျလောကျပဲ ဥပဒတှေေ ခမြှတျတယျပဲပွောပွောခမြှတျတဲ့ဥပဒေ ထိုငျးအစိုးကိုယျတိုငျကလညျး လကျတှေ့ကှငျးဆငျးပွီး ဘာလို့ ပိတျတာလဲ အခုပွနျဖှင့ျစမျးဆိုတာလညျး မလုပျနိုငျတော့ ဒါတှကေလကျတှေ့ မကဘြူးခငျဗြ။"
မွနျမာသံရုံးအနနေဲ့ကလညျး ထိုငျးမှာ ရှိတဲ့ဝနျထမျးဦးရနေဲ့ အလုပျသမားတှေ ကိစ်စတှကေို တတျနိုငျသမြှ စီစဉျဆောငျရှကျမှုတှရှေိနပေမေဲ့ တနိုငျငံလုံးမှာ အခကျအခဲကွုံ နရေတဲ့အလုပျသမားတှရေဲ့ ပွူနာရပျတိုငျးကိုတော့ လကျလှမျးမမှီဖွဈနကွေပါတယျ။
အယဒ်ဒယက အီလကျထရောနဈပစ်စညျး ထုတျလုပျရေးစကျရုံမှာ အလုပျလာလုပျတဲ့ MOU လုပျသားတှဟော သူတို့စကျရုံမှာ အလုပျဖွုတျပဈခံရမှုတှေ မြားတာကွောင့ျ နရေပျပွနျဖို့ပဲ စီစဉျနရေကွောငျး အလုပျပွုတျသှားတဲ့မွနျမာအလုပျသမား တဦးကလညျးပွောပါတယျ။
"ကနြောျက အလုပျပွုတျသှားပွီ ... ပွနျရတော့မယျ။ မွနျမာနိုငျငံကကုမ်ပဏီက ဒီဘကျကထိုငျးဘကျကို လှဲှပေးလိုကျတယျ ဒီဘကျက တဆင့ျတာဝနျခံတှကေ ပွောတယျ။ မငျးတို့ကို အလုပျဖွုတျလိုကျပွီ စိတျမကောငျးပါဘူးပဲပွောတယျ။ လကျမှတျထိုးပေးပါဆိုတော့ကိုယျလညျး နားမလညျဘူး။ ဒီလိုပဲ လကျမှတျထိုးပေးရတယျ။ အလုပျမဆငျးရတော့ဘူး။ ဒီနေ့တော့ ကနြောျတို့ဆီက အလုပျသမားတှေ ၁၂ ယောကျအဖှဲ့ သံရုံးကို စာရငျးတငျတယျပွနျကွပွောတယျ။ ပိုကျဆံတပျနိုငျတဲ့သူတှေ ပွနျဖို့လုပျတယျ ကနြောျတို့ စကျရုံကပဲ။"
အခုဆိုရငျဘနျကောကျအနီး တဝိုကျက အလုပျလကျမဲ့ဖွဈနတေဲ့ မွနျမာတှသော မလေ ၂၂ ရကျကနစေတငျပွီး နရေပျကိုပွနျနိုငျကွမှာပါ။ အခွား ထိုငျးနိုငျငံခရိုငျအသီးသီးမှာ ရှိတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှအေတှကျတော့ နယျမွဖွေတျကြောျခှင့ျမရှိတဲ့ ထိုငျးအစိုးရအမိန့ျကွောင့ျ ပွနျရေး အခကျကွုံနရေဆဲရှိပါတယျ။
