(Zawgyi/Unicode)
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ပြီး နေရပ်ပြန်လို့ မရကြသေးတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားသောင်းဂဏန်းလောက် ထိုင်းတောင်ပိုင်းမှာ အခက်အခဲတွေကြုံတွေ့နေတဲ့ သတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မအေးအေးမာက ပြောပြပေးပါမယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ COVID-19 အရေးပေါ်ကာလအတွင်း လူစုလူဝေးတွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ခွင့်မရတဲ့အခြေအနေ၊ စက်ရုံတွေ ကုန်ကြမ်းပြတ်တဲ့ အခြေအနေ၊ ကုန်ချောတင်ပို့မယ့် ဈေးကွက်ပျက်တဲ့အခြေနေတွေကြောင့် အလုပ်ရုံ စက်ရုံတွေ ရပ်နားရပြီး အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအလုပ်သမားတွေ နေရပ်ပြန်နိုင်ဖို့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်လလောက်ကစပြီး စီစဉ်နေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း မြန်မာဘက်ခြမ်းမှာ သူတို့ကိုသီးသန့်ထားမယ့် စောင့်ကြည့်နေရာတွေအဆင်သင့်မဖြစ်တာနဲ့ အခုနောက်ဆုံး ထိုင်းအစိုးရဘက်က ခရီးသွားလာခွင့် ကန့်သတ်တဲ့ အရေးပေါ်အမိန့်တွေကြောင့် နေရပ်မပြန်နိုင်ကြတဲ့ မြန်မာတွေ ထိုင်းမှာ သောင်းဂဏန်းချီရှိနေပါတယ်။
ထိုင်းတောင်ပိုင်းမှာတော့ သောင်းဂဏန်းရှိတဲ့ မြန်မာတွေ ဒုက္ခရောက်နေကြောင်း ထိုင်းတောင်ပိုင်း အခြေစိုက်ပညာရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးဖောင်ဒေးရှင်းရဲ့ အလုပ်သမားရေးရာနဲ့ မှတ်တမ်းရေးရာ တာဝန်ခံဦးမင်းဦးက ပြောပါတယ်။
"အလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးမှူးက ထုတ်ပြန်ချက်ထုတ်ထားတယ်။ စိုးရိမ်စရာကောင်းတဲ့
ရောဂါကူးစက်မှု ဖြစ်နိုင်တဲ့ စိုးရိမ်စရာကောင်းတဲ့ ခရိုင် ၁၀ ခုကို ထုတ်ပြန်ထားတယ်။ နံပတ် ၁ က စမုတ်ပါရာကန်နဲ့ ကျနော်တို့ ဖန်ငလည်းပါတယ်။ အာလုံးခရိုင် ၁၀ ခုပါတယ်။ အဲဒီ ကျနော်တို့ ဖန်ငဆို ၆,၉၀၀ ကျော်ပါတယ်။ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ခရိုင်တွေမှာတော့ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းနဲ့ ရေလုပ်ငန်းတွေလည်း ပါတယ်။ အစားအသောက်ရောင်းတဲ့လုပ်ငန်း တချို့ပါကင်ထုတ်တဲ့လုပ်ငန်းတွေက အလုပ်သမားတွေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ကျနော်တို့ ခရိုင်ကဆို လူမှုဖူလုံရေးကြေးရဖို့ စာတင်ထားတယ်။ အဲဒီမှာတော့ ၈,၀၀၀ ကျော်ရှိတယ်။ ထိုင်းရော၊ မြန်မာရောပေါ့ ဒုက္ခအရောက်ဆုံးက။ ဆောက်လုပ်ရေးဆိုဒ်တွေ၊ ဟိုတယ် လုပ်ငန်းတွေ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့နေရာတွေလည်း ပါတယ်။"
အခုဆိုရင် ဟွာဟင်ဆိုတဲ့နေရာမှာတော့ အလုပ်သမားတွေ စားသောက်စရာပါ အခက်အခဲရှိတာမို့ နီးစပ်ရာ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက သွားရောက်ကူညီပေးခဲ့ရပါတယ်။ ထိုင်းတောင်ပိုင်းက နေရာအတော်များများမှာ ဒီလိုပြဿနာတွေကို ကြုံနေရတာကြောင့် နေရပ်ပြန်ချင်သူများလာပြီး နယ်စပ်တွေ ပြန်မဖွင့်သေးတာကြောင့်လည်း အခက်အခဲတွေဖြစ်နေရတယ်လို့လည်း ဦးမင်းဦးက ဆိုပါတယ်။
"ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ဟွာဟင် ဆိုတဲ့နေရာမှာတော့ လူ ၈၀၀ လောက်ရှိတယ်။ ကျန်တဲ့နေရာတွေလည်း ရှိတာပဲ။ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားနဲ့ အလုပ်လုပ်ကိုင် စားသောက်နေတဲ့နေရာတွေမှာ ပိုဆိုးတယ်။ ကျနော်တို့ဆီကိုလည်း ပြဿနာဖြစ်တာတွေကို အကူညီတောင်းတယ်။ စားစရာသောက်စရာတွေ ခက်ခဲနေတယ်။ ကော့စမွေကျွန်းမှာလည်း ပန်းရံဆိုဒ်တွေက လူ ၅၀၀ လောက်က အကူညီတောင်းတယ်။ ဖူးခက်ဆိုရင်လည်း သင်္ကြန်မတိုင်ခင်ကတည်းက ဖြစ်နေကြတာ အထူးသဖြင့် နေစရိတ်က ခက်နေတယ်။ မြန်မာပြည်ပြန်ချင်တယ်ဆိုတာလည်း အဲဒါတွေကြောင့်ပါပဲ။"
မြန်မာအလုပ်သမားတွေ မတ်လလောက်ကစလို့ အလုပ်အကိုင် အဆင်မပြေ နေစရာ မရှိလို ့နေရပ်ပြန်နေကြပေမဲ့လည်း မြန်မာဘက်က တလကြာ ယာယီနယ်စပ်တံတားတွေ ပိတ်လိုက်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း မြန်မာဘက်က မေလမှာ ပြန်ဖွင့်ပေမဲ့လည်း ထိုင်းက အရေးပေါ်အမိန့်ကြောင့် နယ်မြေတခုနဲ့ တခု ဖြတ်သန်းသွားလာဖို့ ကန့်သတ်ချက်ကို မေလကုန်ထိ ထပ်ပိတ်ထား ပြန်ပါတယ်။
မေလလည်ကစပြီး နယ်မြေကို ဖြတ်သန်းသွားလာလို့ ရတဲ့ထိုင်းဘက်က ကားဂိတ်တချို့ ပြန်ဖွင့်ပေမဲ့လည်း ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေအတွက်သာဖြစ်ပြီး မြန်မာအပါအဝင် နိုင်ငံခြားသားတွေ နယ်မြေကျော်ပြီး ခရီးသွားလာခွင့် မရကြသေးပါဘူး။ ဒီအတွက် ကိုယ်ပိုင်ကားငယ်တွေကို ဌားပြီးလာကြတဲ့ မြန်မာတွေလည်း လမ်းတဝက်မှာတင် ဖမ်းဆီးခံထားရပါတယ်။
[Unicode Version]
ထိုငျးမှာကိုဗဈကွောင့ျ အလုပျပွုတျတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှေ နရေပျပွနျဖို့ အခကျတှေ့
ထိုငျးနိုငျငံမှာ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈပွီး နရေပျပွနျလို့ မရကွသေးတဲ့ မွနျမာအလုပျသမားသောငျးဂဏနျးလောကျ ထိုငျးတောငျပိုငျးမှာ အခကျအခဲတှကွေုံတှေ့နတေဲ့ သတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မအေးအေးမာက ပွောပွပေးပါမယျ။
ထိုငျးနိုငျငံမှာ COVID-19 အရေးပေါျကာလအတှငျး လူစုလူဝေးတှနေဲ့ အလုပျလုပျခှင့ျမရတဲ့အခွအေနေ၊ စကျရုံတှေ ကုနျကွမျးပွတျတဲ့ အခွအေနေ၊ ကုနျခြောတငျပို့မယ့ျ ဈေးကှကျပကြျတဲ့အခွနေတှေကွေောင့ျ အလုပျရုံစကျရုံတှေ ရပျနားရပွီး အလုပျလကျမဲ့ဖွဈနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံအလုပျသမားတှေ နရေပျပွနျနိုငျဖို့ လှနျခဲ့တဲ့ နှဈလလောကျကစပွီး စီစဉျနပေါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး မွနျမာဘကျခွမျးမှာ သူတို့ကိုသီးသန့ျထားမယ့ျ စောင့ျကွည့ျနရောတှေ အဆငျသင့ျမဖွဈတာနဲ့ အခုနောကျဆုံး ထိုငျးအစိုးရဘကျက ခရီးသှားလာခှင့ျ ကန့ျသတျတဲ့ အရေးပေါျအမိန့ျတှကွေောင့ျ နရေပျမပွနျနိုငျကွတဲ့ မွနျမာတှေ ထိုငျးမှာ သောငျးဂဏနျးခြီရှိနပေါတယျ။
ထိုငျးတောငျပိုငျးမှာတော့ သောငျးဂဏနျးရှိတဲ့ မွနျမာတှေ ဒုက်ခရောကျနကွေောငျး ထိုငျးတောငျပိုငျး အခွစေိုကျပညာရေးနဲ့ ဖှံဖွိုးရေးဖောငျဒေးရှငျးရဲ့ အလုပျသမားရေးရာနဲ့ မှတျတမျးရေးရာ တာဝနျခံဦးမငျးဦးက ပွောပါတယျ။
"အလုပျသမားညှှနျကွားရေးမှူးက ထုတျပွနျခကြျထုတျထားတယျ။ စိုးရိမျစရာကောငျးတဲ့
ရောဂါကူးစကျမှု ဖွဈနိုငျတဲ့ စိုးရိမျစရာကောငျးတဲ့ ခရိုငျ ၁၀ ခုကို ထုတျပွနျထားတယျ။ နံပါတျ ၁ က စမုတျပါရာကနျနဲ့ ကနြောျတို့ ဖနျငလညျးပါတယျ။ အာလုံးခရိုငျ ၁၀ ခုပါတယျ။ အဲဒီ ကနြောျတို့ ဖနျငဆို ၆,၉၀၀ ကြောျပါတယျ။ ထုတျပွနျထားတဲ့ခရိုငျတှမှောတော့ စိုကျပြိုးရေးနဲ့ မှေးမွူရေးလုပျငနျးနဲ့ ရလေုပျငနျးတှလေညျးပါတယျ။ အစားအသောကျရောငျးတဲ့လုပျငနျး တခြို့ပါကငျထုတျတဲ့လုပျငနျးတှကေ အလုပျသမားတှပေါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့အပတျက ကနြောျတို့ ခရိုငျကဆို လူမှုဖူလုံရေးကွေးရဖို့ စာတငျထားတယျ။ အဲဒီမှာတော့ ၈,၀၀၀ ကြောျရှိတယျ။ ထိုငျးရော၊ မွနျမာရောပေါ့ ဒုက်ခအရောကျဆုံးက။ ဆောကျလုပျရေးဆိုဒျတှေ၊ ဟိုတယျ လုပျငနျးတှေ ခရီးသှားလုပျငနျးနဲ့ ပတျသကျတဲ့နရောတှလေညျး ပါတယျ။"
အခုဆိုရငျ ဟှာဟငျဆိုတဲ့နရောမှာတော့ အလုပျသမားတှေ စားသောကျစရာပါ အခကျအခဲရှိတာမို့ နီးစပျရာ အစိုးရမဟုတျတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှကေ သှားရောကျကူညီပေးခဲ့ရပါတယျ။ ထိုငျးတောငျပိုငျးက နရောအတောျမြားမြားမှာ ဒီလိုပွူနာတှကေို ကွုံနရေတာကွောင့ျ နရေပျပွနျခငြျသူမြားလာပွီး နယျစပျတှေ ပွနျမဖှင့ျသေးတာကွောင့ျလညျး အခကျအခဲတှဖွေဈနရေတယျလို့လညျး ဦးမငျးဦးက ဆိုပါတယျ။
"ဒုက်ခရောကျနတေဲ့ ဟှာဟငျဆိုတဲ့နရောမှာတော့ လူ ၈၀၀ လောကျရှိတယျ။ ကနြျတဲ့နရောတှလေညျး ရှိတာပဲ။ ကမ်ဘာလှည့ျခရီးသှားနဲ့ အလုပျလုပျကိုငျ စားသောကျနတေဲ့နရောတှမှော ပိုဆိုးတယျ။ ကနြောျတို့ဆီကိုလညျး ပွူနာဖွဈတာတှကေို အကူညီတောငျးတယျ။စားစရာသောကျစရာတှေ ခကျခဲနတေယျ။ ကော့စမှကြှေနျးမှာလညျး ပနျးရံဆိုဒျတှကေ လူ ၅၀၀ လောကျက အကူညီတောငျးတယျ။ ဖူးခကျဆိုရငျလညျး သငျ်ကွနျမတိုငျခငျကတညျးက ဖွဈနကွေတာ အထူးသဖွင့ျ နစေရိတျက ခကျနတေယျ။ မွနျမာပွညျပွနျခငြျတယျဆိုတာလညျး အဲဒါတှကွေောင့ျပါပဲ။"
မွနျမာအလုပျသမားတှေ မတျလလောကျကစလို့ အလုပျအကိုငျ အဆငျမပွေ နစေရာ မရှိလို့နရေပျပွနျနကွေပမေဲ့လညျး မွနျမာဘကျက တလကွာ ယာယီနယျစပျတံတားတှေ ပိတျလိုကျပါတယျ။ နောကျပိုငျး မွနျမာဘကျက မလေမှာ ပွနျဖှင့ျပမေဲ့လညျး ထိုငျးက အရေးပေါျအမိန့ျကွောင့ျ နယျမွတေခုနဲ့ တခု ဖွတျသနျးသှားလာဖို့ ကန့ျသတျခကြျကို မလေကုနျထိ ထပျပိတျထားပွနျပါတယျ။ မလေလညျကစပွီး နယျမွကေို ဖွတျသနျးသှားလာလို့ ရတဲ့ထိုငျးဘကျက ကားဂိတျတခြို့ ပွနျဖှင့ျပမေဲ့လညျး ထိုငျးနိုငျငံသားတှအေတှကျသာဖွဈပွီး မွနျမာအပါအဝငျနိုငျငံခွားသားတှေ နယျမွကြေောျပွီး ခရီးသှားလာခှင့ျ မရကွသေးပါဘူး။ ဒီအတှကျ ကိုယျပိုငျကားငယျတှကေို ဌားပွီးလာကွတဲ့ မွနျမာတှလေညျး လမျးတဝကျမှာတငျ ဖမျးဆီးခံထားရပါတယျ။
