(Zawgyi/Unicode)
ထိုင်းတောင်ပိုင်းက ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအတွက် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားရေး လုပ်နေတဲ့ NGO တွေက COVID-19 ကာလ အခြေခံကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်ပေးနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအေးအေးမာက တင်ပြပေးပါမယ်။
ထိုင်းတောင်ပိုင်းမှာ ရှိတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ COVID-19 အရေးပေါ်ကာလမှာ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေ သွားလာဖို့ အခက်အခဲတွေရှိနေတာကြောင့် အခြေခံ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေကို လူထုခေါင်းဆောင်တွေကနေတဆင့် ပြုလုပ်ပေးနေရတာဖြစ်ကြောင်း ပညာရေးနဲ့ ဖွံဖြိုးရေးဖောင်ဒေးရှင်းရဲ့ အလုပ်သမားရေးရာနဲ့ မှတ်တမ်းရေးရာတာဝန်ခံဦးမင်းဦးကပြောပါတယ်။
"အလုပ်သမားတွေဆိုတော့ ကြောက်ကြတယ်၊ စိုးရိမ်ကြတယ်။ ရိုးရိုးဖျားနာတာဆို အဲဒီလိုမျိုးဆို မသွားရဲဘူး။ ချောင်းဆိုးတာဆိုရင် ကိုဗစ်ပုံစံ ဝင်တာမျိုးဆိုပြီး မသွားရဲကြဘူး။ ချောင်းဆိုးရင် သူတို့ကို စောင့်ကြည့်စင်တာ ဝင်ရတာမျိုးတွေ လုပ်ရမယ်ဆိုရင် သူတို့ မသွားရဲကြဘူး။ နေထိုင်ဖို့တွေ၊ စားဖို့တွေ၊ အလုပ်အကိုင်ပျက်မှာ စိုးရိမ်ပြီး သူတို့ မသွားရဲကြဘူး။ အဲဒါဆိုရင် ကျနော်တို့ FED က ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေ စလုပ်မယ်ဆိုပြီး လူထုခေါင်းဆောင်တွေဆီမှာ အခြေခံဆေးတွေကို ပေးထားတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရှိတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ ဆေးရုံဆေးခန်းသွားဖို့ အခက်အခဲရှိတယ်ဆိုရင် အဲဒီမှာအကျိုးအကြောင်းပြောပြီး ဆေးတွေဘာတွေ သွားယူဖို့အတွက် ကျနော်တို့လုပ်ပေးတယ်။"
နယ်မြေဖြတ်သန်းခွင့်တွေ ကန့်သတ်ထားတာကြောင့်ရော လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးတွေ မရှိတာကြောင့်ပါ။ ပုံမှန်ဆေးယူနေရတဲ့ ပုံမှန်ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးနေရတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား နာတာရှည်ရောဂါသည်တွေမှာလည်း အခက်အခဲတွေရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ မဖြစ်မနေ ဆေးရုံတွေကို ဆက်သွယ်ပြီး ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ပေးရတာတွေလည်း လုပ်ပေးရတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
"နာတာရှည်ရောဂါမျိုးတွေ သွေးအဖြေ စစ်ဆေးရမဲ့ရောဂါမျိုးတွေ တီဘီလိုလူနာမျိုးတွေ ဆေးရုံကိုသွားဖို့အတွက် မသွားနိုင်ကြဘူး။ လိုင်းကားတွေလည်းမရှိဘူး ဆိုင်ကယ်တွေပဲ ရှိတော့ အဲဒီလိုမျိုးဆိုဆေးရုံတွေ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ နီးစပ်တဲ့နေရာတွေမှာ လာယူဖို့အတွက် စည်းရုံးလှုပ်ရှားရတယ်။ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေက ပုံမှန်ဆေးယူတဲ့သူတွေက လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ဝေးတယ်လေ။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွေ မရှိဘူး။"
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ COVID-19 အရေးပေါ်ကာလအတွင်း မေလဆန်းကစပြီး ဈေးတချို့ ပြန်ဖွင့်ပေးတာအပါအဝင် တခြားကန့်သတ်ချက်တချို့ကိုတော့ ဖြေလျော့ပေးခဲ့ပေမဲ့ ညမထွက်ရအမိန်နဲ့ နယ်မြေဖြတ်သန်းခွင့် ကန့်သတ်ချက်တွေကို မေလကုန်ထိ သက်တမ်းတိုးမြှင့်ထားပြီး နယ်မြေတခုနဲ့ တခုကျော်ပြီး ခရီးသွားလာခွင့်တွေကို ပိတ်ပင်ထားဆဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလိုကာလမှာ ဆေးရုံဆေးခန်းသွားဖို့ အခက်အခဲဖြစ်နေသူတွေကို ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားရေးလုပ်ဆောင်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက လိုက်လံကူညီခဲ့တာဖြစ်သလို အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ပြီး နေရပ်ပြန်လို့ မရခင် စားသောက်ရေးခက်ခဲနေတဲ့သူတွေကိုလည်း အကူညီပေးနေကြရတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
.................
ထိုငျးတောငျပိုငျးက မွနျမာရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှအေတှကျ NGO တှေ ကနြျးမာရေးဆောငျရှကျပေး
[Unicode Version]
ထိုငျးတောငျပိုငျးက ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှအေတှကျ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားရေး လုပျနတေဲ့ NGO တှကေ COVID-19 ကာလ အခွခေံကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျရေးလုပျငနျးတှေ လုပျဆောငျပေးနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက တငျပွပေးပါမယျ။
ထိုငျးတောငျပိုငျးမှာ ရှိတဲ့ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှအေနနေဲ့ COVID-19 အရေးပေါျကာလမှာ ဆေးရုံဆေးခနျးတှေ သှားလာဖို့ အခကျအခဲတှရှေိနတောကွောင့ျ အခွခေံ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှုတှကေို လူထုခေါငျးဆောငျတှကေနတေဆင့ျ ပွုလုပျပေးနရေတာဖွဈကွောငျး ပညာရေးနဲ့ ဖှံဖွိုးရေးဖောငျဒေးရှငျးရဲ့ အလုပျသမားရေးရာနဲ့ မှတျတမျးရေးရာတာဝနျခံဦးမငျးဦးကပွောပါတယျ။
"အလုပျသမားတှဆေိုတော့ ကွောကျကွတယျ၊ စိုးရိမျကွတယျ။ ရိုးရိုးဖြားနာတာဆို အဲဒီလိုမြိုးဆို မသှားရဲဘူး။ ခြောငျးဆိုးတာဆိုရငျ ကိုဗဈပုံစံ ဝငျတာမြိုးဆိုပွီး မသှားရဲကွဘူး။ ခြောငျးဆိုးရငျ သူတို့ကို စောင့ျကွည့ျစငျတာ ဝငျရတာမြိုးတှေ လုပျရမယျဆိုရငျ သူတို့ မသှားရဲကွဘူး။ နထေိုငျဖို့တှေ၊ စားဖို့တှေ၊ အလုပျအကိုငျပကြျမှာ စိုးရိမျပွီး သူတို့ မသှားရဲကွဘူး။ အဲဒါဆိုရငျ ကနြောျတို့ FED က ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှုတှေ စလုပျမယျဆိုပွီး လူထုခေါငျးဆောငျတှဆေီမှာ အခွခေံဆေးတှကေို ပေးထားတယျ။ ပတျဝနျးကငြျမှာ ရှိတဲ့ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှအေနနေဲ့ ဆေးရုံဆေးခနျးသှားဖို့ အခကျအခဲရှိတယျဆိုရငျ အဲဒီမှာအကြိုးအကွောငျးပွောပွီး ဆေးတှဘောတှေ သှားယူဖို့အတှကျ ကနြောျတို့လုပျပေးတယျ။"
နယျမွဖွေတျသနျးခှင့ျတှေ ကန့ျသတျထားတာကွောင့ျရော လမျးပနျးဆကျသှယျရေးတှေ မရှိတာကွောင့ျပါ။ ပုံမှနျဆေးယူနရေတဲ့ ပုံမှနျကနြျးမာရေး စဈဆေးနရေတဲ့ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမား နာတာရှညျရောဂါသညျတှမှောလညျး အခကျအခဲတှရှေိတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဒီလိုအခွအေနမြေိုးမှာ မဖွဈမနေ ဆေးရုံတှကေို ဆကျသှယျပွီး ခြိတျဆကျဆောငျရှကျပေးရတာတှလေညျး လုပျပေးရတယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။
"နာတာရှညျရောဂါမြိုးတှေ သှေးအဖွေ စဈဆေးရမဲ့ရောဂါမြိုးတှေ တီဘီလိုလူနာမြိုးတှေ ဆေးရုံကိုသှားဖို့အတှကျ မသှားနိုငျကွဘူး။ လိုငျးကားတှလေညျးမရှိဘူး ဆိုငျကယျတှပေဲ ရှိတော့ အဲဒီလိုမြိုးဆိုဆေးရုံတှေ ညှိနှိုငျးပွီးတော့ နီးစပျတဲ့နရောတှမှော လာယူဖို့အတှကျ စညျးရုံးလှုပျရှားရတယျ။ ဆေးရုံဆေးခနျးတှကေ ပုံမှနျဆေးယူတဲ့သူတှကေ လမျးပနျးဆကျသှယျရေး ဝေးတယျလေ။ သယျယူပို့ဆောငျရေးတှေ မရှိဘူး။"
ထိုငျးနိုငျငံမှာ COVID-19 အရေးပေါျကာလအတှငျး မလေဆနျးကစပွီး ဈေးတခြို့ ပွနျဖှင့ျပေးတာအပါအဝငျ တခွားကန့ျသတျခကြျတခြို့ကိုတော့ ဖွလြေော့ပေးခဲ့ပမေဲ့ ညမထှကျရအမိနျနဲ့ နယျမွဖွေတျသနျးခှင့ျ ကန့ျသတျခကြျတှကေို မလေကုနျထိ သကျတမျးတိုးမွှင့ျထားပွီး နယျမွတေခုနဲ့ တခုကြောျပွီး ခရီးသှားလာခှင့ျတှကေို ပိတျပငျထားဆဲဖွဈပါတယျ။
ဒီလိုကာလမှာ ဆေးရုံဆေးခနျးသှားဖို့ အခကျအခဲဖွဈနသေူတှကေို ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားရေးလုပျဆောငျနတေဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှကေ လိုကျလံကူညီခဲ့တာဖွဈသလို အလုပျလကျမဲ့ဖွဈပွီး နရေပျပွနျလို့ မရခငျ စားသောကျရေးခကျခဲနတေဲ့သူတှကေိုလညျး အကူညီပေးနကွေရတယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။
