သတင္းစာဆရာ ႏုိင္ငံေရးသမား ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္ရဲ႕ တန္းဖိုး႐ွိတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ဒီကေန႔လူငယ္ေတြ ပိုၿပီးသိလာေစဖို႔ ရည္႐ြယ္ၿပီး “ဘယ္သူလဲဟဲ့ ဦးဝင္းတင္” ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဦးဝင္းတင္ အမွတ္တရအစီအစဥ္တခုကုိ လမ္းမေတာ္ၿမဳိ႕နယ္ Yangon Book Plaza မွာ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔က်ရင္ ျပဳလုပ္သြားမယ္လုိ႔ ပြဲစီစဥ္သူေတြက ေျပာပါတယ္။ အဲဒီပြဲမွာ လူငယ္ေလးေတြက ဟံသာ၀တီဦး၀င္းတင္ အေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဟာေျပာ ယွဥ္ၿပဳိင္ၾကမွာျဖစ္ၿပီး၊ အေကာင္းဆုံး ၃ ဦးကို ဆုခ်ီးျမွင့္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကိုေတာ့ ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပမွာပါ။
လာမယ့္ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔ဟာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့ စာေရးဆရာ သတင္းစာဆရာ ႏုိင္ငံေရးသမား ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္ရဲ႕ ၈၇ ႏွစ္ ျပည့္ ေမြးေန႔ျဖစ္တာေၾကာင့္ PEN Myanmar နဲ႔ Yangon Book Plaza တုိ႔ေပါင္းၿပီး “ဘယ္သူလဲဟဲ့ ဦးဝင္းတင္” ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ရန္ကုန္ လမ္းမေတာ္ၿမဳိ႕နယ္ သံေစ်း ၅ လႊာမွာ႐ွိတဲ့ Yangon Book Plaza မွာ ဦးဝင္းတင္ အမွတ္တရပြဲတခုကုိ က်င္းပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
“ဘယ္သူလဲဟဲ့ ဦးဝင္းတင္” ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္တပ္ရတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ PEN Myanmar အဖြဲ႔က စာေရးဆရာမ မသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း) က ခုလို႐ွင္းျပပါတယ္။
“ ‘ဘာလဲဟဲ့..လူ႔ငရဲ’ ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဆရာစာအုပ္က အားလံုးသိတဲ့စာအုပ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ ဆရာ့ကိုလဲ အသက္ရွိစဥ္ ကာလမွာ သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုး သတင္းအေမွာင္ခ်ထားတဲ့ကာလမို႔လို႔ လူငယ္ေတြက ဆရာ့အေၾကာင္းကို လံုလံုေလာက္ေလာက္သိခြင့္မရခဲ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ အခုဆရာ ကြယ္လြန္ၿပီးအခါမွပဲ ဆရာ့အေၾကာင္းကို ျပန္ၿပီး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ေလ့လာ သလိုျဖစ္ေနတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ သိရေအာင္ က်မတို႔ ဖန္တီးေပးၿပီးေတာ့ အဲဒီလို သိရတာတင္မကဘူး သူတို႔စိတ္ထဲမွာ ျမင္တဲ့အျမင္ေတြ သူတို႔ခံစားမိသလို ျပန္ေျပာတဲ့ ဆရာဦး၀င္းတင္ဆိုတာ ဘယ္သူလဲ ဆိုတာမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္လို႔ ဒီေခါင္းစဥ္ေလး ေပးျဖစ္တာပါ။”
အဲဒီပြဲမွာ ဟံသာ၀တီ ဆရာဦး၀င္းတင္နဲ႔ လက္ပြန္းတတီး႐ွိခဲ့ဖူးတဲ့ စာေရးဆရာ ေမာင္မုိးသူ၊ ဆရာေအာင္ဝင့္(ေခၚ) ဦးအုန္းႀကဳိင္တို႔က သူတို႔ ႀကဳံဆုံဖူးတဲ့ ဦး၀င္းတင္အေၾကာင္း ေျပာျပမွာ ျဖစ္သလို၊ စာေရးဆရာေတြျဖစ္ၾကတဲ့ မ်ဳိးျမင့္ၿငိမ္း၊ မသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း)နဲ႔ ကိုဂ်င္မီတုိ႔ကလည္း ေထာင့္သုံးေထာင့္မွာ ေနရာယူရင္း ဆရာ့ အေၾကာင္းေတြ ေျပာဆုိၾကမွာပါ။ အဲဒီပြဲကို တက္ေရာက္လာတဲ့ လူငယ္ေလးေတြက သူတို႔သိထားတဲ့ ဦးဝင္တင္ ဆိုတာ ဘယ္သူလဲ ဆိုတာကို စင္ေပၚမွာတက္ၿပီး ေဟာေျပာ ယွဥ္ၿပဳိင္ၾကမွာျဖစ္တယ္လို႔ Yangon Book Plaza ရဲ႕တာဝန္ခံ ကဗ်ာဆရာ စာေရးဆရာ ေျမမႈန္လြင္က ေျပာပါတယ္။
“အဲဒီေန႔က်ရင္ လူႀကီးေတြက နည္းနည္းေျပာၿပီးေတာ့ လူငယ္ေတြက မ်ားမ်ားေျပာတဲ့ဟာကို လုပ္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ဘာမဆို လူႀကီးေတြက မ်ားမ်ားေျပာၿပီးေတာ့ လူငယ္ေတြက နားေထာင္တဲ့အဆင့္ ကို က်ေနာ္က မႀကိဳက္ဘူး။ ဆိုေတာ့ အဲဒီေန႔ပြဲက လူငယ္ေတြအတြက္ ပြဲျဖစ္တယ္ ဦး၀င္းတင္ကို မသိေသးတဲ့ လူငယ္ေတြကို သိေအာင္လုပ္မယ့္ပြဲျဖစ္တယ္။ ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ထားသလဲဆိုေတာ့ မသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း) ၊ ဦးမုိးသူ၊ မ်ဳိးျမင့္ၿငိမ္း၊ကိုဂ်င္မီတုိ႔ က ေနရာေလးေတြ ေပၚမွာေနမယ္၊ Main stage မွာမေနဘူး၊ သူတို႔ကေနၿပီးေတာ့ ေျပာမယ္ ေနာက္ အဲဒီမွာ စာအုပ္ေတြရွိမယ္၊ ပန္ဖလက္ေတြ ရွိမယ္ေပါ့ေနာ္။
ဦး၀င္းတင္အေၾကာင္းကို လူငယ္ေတြကို သိေအာင္လုပ္ခိုင္းမယ္ ၊ အဲဒီေန႔မွာ လာမယ့္လူငယ္ေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္ တကၠသိုလ္အသီးသီးက ေက်ာင္းသားအရြယ္ေတြလည္းပါတယ္၊ ၈ တန္း-၉တန္းအရြက္ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူေတြလည္း ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြလည္း သိၿပီးၿပီ ၊ တခ်ိဳ႕ကို Main Stage ေပၚမွာ တင္ေပးလိုက္မယ္။ Presentation လုပ္ခိုင္းမယ္ သူတို႔လုပ္တာေတြကို က်ေနာ္တို႔က ျပန္နားေထာင္မယ္။ အေကာင္းဆံုး ၃ ေယာက္ကို ဆုေပးမယ္။ Presentation လုပ္တဲ့သူေတြလည္း ‘ဘာလဲဟဲ့..လူ႔ငရဲ’ ဆိုတဲ့စာအုပ္ကုိ ေပးသြားမယ္။ က်ေနာ္တို႔ေတြက နားေထာင္သူေတြပဲလုပ္မယ္ ၊ ေျပာတဲ့သူေတြလုပ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။”
စာေရးဆရာ မသီတာ(စမ္းေခ်ာင္း)နဲ႔ ေျမမႈန္လြင္တို႔ကေတာ့ ဆရာဦး၀င္းတင္ နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သူတုိ႔ အျမင္ေတြကို ေျပာလာပါတယ္။
“ျမန္မာစာေပေလာကမွာ ဆရာဟာ က်မအတြက္ေတာ့ အင္မတန္မွ ကိုယ္ပိုင္ဟန္အျပည့္ရွိၿပီးေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အားထုတ္မႈ အင္မတန္ႀကီးတယ္ေပါ့ေနာ္၊ ဆရာ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းစာသမားကေလာင္ကို ပိုၿပီးေတာ့ သိၾကေပမယ့္၊ ဆရာ့ပန္းခ်ီနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လူငယ္ေတြ ခံစားတတ္ေအာင္ေရးခဲ့တဲ့ ကေလာင္ကိုေတာ့ မသိလိုက္ၾကဘူးေပါ့ေနာ္၊ တန္ဖိုးရွိခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဒီမိုကေရစီရဖို႔အတြက္ကို သူေျပာသင့္ေျပာထိုက္တဲ့စကားကို ဘယ္သူ႔မ်က္ႏွာမွ မၾကည့္ပဲနဲ႔ ေျပာခဲ့တယ္ အဲဒီလိုလူမ်ိဳးပါ။”
ကဗ်ာဆရာ စာေရးဆရာ ေျမမႈန္လြင္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္ ဦး၀င္းတင္ေရးတဲ့စာကို ပထမဦးဆံုးစဖတ္တာက ‘ဘာလဲဟဲ့..လူ႔ငရဲ’ ေပါ့ေနာ္ အဲဒါကို စဖတ္လိုက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေတြ စိတ္ထဲမွာရွိတဲ့ဟာကို ရဲရဲ၀ံ႔၀ံ႔ ေရးလို႔ရတယ္၊ ေရးရမယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေပါ့ေနာ္ အားအင္ကိုရတယ္။ သူ႔စာအုပ္စထြက္တဲ့အခ်ိန္တုန္းကက်ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာက စာေပစိစစ္ေရးရွိသးတဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီစာအုပ္က ထုတ္ခြင့္မရဘူးေလ၊ က်ေနာ္တို႔က ခိုးဖတ္ရတာေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒါကို စဖတ္ၿပီးက်ေနာ္ အရမ္း shock ျဖစ္သြားတယ္။ သူေရးတာေတြက အင္မတန္ပြင့္လင္းတယ္၊ အင္မတန္ တည့္တိုးၾကတယ္။ ရဲရဲ၀ံ႔၀ံ႔ ေရးရတယ္ေပါ့ေနာ္ အဲဒီလို စတိုင္ေတြရတယ္၊ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔လည္း အားက်မိတယ္။”
ဟံသာ၀တီ ဦး၀င္းတင္ကုိ ၁၉၃၀ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔ ပဲခူးတုိင္း ႀကဳိ႕ပင္ေကာက္ၿမဳိ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာပါ။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္ ေၾကးမံုသတင္းစာ စတင္ ထူေထာင္ရာမွာ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး၊ ေၾကးမံုသတင္းစာ ျပည္သူပိုင္ အသိမ္းခံရၿပီးေနာက္ မႏၱေလးၿမဳိ႕မွာထုတ္ေဝတဲ့ ဟံသာဝတီ သတင္းစာမွာ အယ္ဒီ တာခ်ဳပ္အျဖစ္ ၁၀ ႏွစ္နီးပါးလုပ္ကိုင္ရင္း ဟံသာဝတီဦးဝင္းတင္အျဖစ္ လူသိမ်ားခဲ့ပါတယ္။ “ကြိ” “ဥတၱရအလင္း” စတဲ့ ဘာသာျပန္စာအုပ္ေတြ ေရးသားခဲ့ၿပီး ၁၉၇၈ ခုႏွစ္မွာ ဦးဝင္းတင္ ဦးေဆာင္တဲ့ စေန စာေပဝိုင္းကေန မဆလ တပါတီလမ္းစဥ္ကို ေဝဖန္တဲ့ စာတမ္းတေစာင္ဖတ္ၾကား ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၈ ႐ွစ္ေလးလုံး ဒီမုိကေရစီ အေရးေတာ္ပုံေနာက္ပိုင္း အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ပါတီ စတင္တည္ေထာင္ရာမွာ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး၊ ပါတီအတြင္းေရးမႉး တာဝန္ကို ယူခဲ့ပါတယ္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၈၉ ကေန ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထိ ၁၉ ႏွစ္ၾကာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံ ခဲ့ရပါတယ္။ အက်ဥ္းေထာင္က လြတ္ေျမာက္လာၿပီးမွာ NLD ပါတီနာယကအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့တာပါ။ ေနာက္ပုိင္း ေဆးကုသမႈခံယူေနရင္း ၂၀၁၄ ခု ဧၿပီလ ၂၁ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ေဆး႐ုံႀကီးမွာ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ အခုဆုိရင္ ၃ႏွစ္နီးပါး ႐ွိေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
