ျမန္မာ့အစိုုးရသစ္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ စစ္အစိုုးရလက္ထက္မွာ အဆက္ဆက္ တည္ေဆာက္ခဲ႔တဲ႔ ဗ်ဴရိုုကေရစီ ယႏၱရားၾကား အားျပိဳင္မႈေတြရွိေနတာေၾကာင့္ အေတြးအေခၚေျပာင္းလဲမႈေတြပါ အခ်ိန္ယူျပီး ေျပာင္းလဲဖိုု႔ လိုုအပ္ေနတယ္ လိုု႔ ျမန္မာႏုုိင္ငံဆိုုင္ရာ ကုုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee က ေျပာဆိုုလိုုက္ပါတယ္။ ရခိုုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ပြားေနတဲ႔ ႏိုုင္ငံသား စိစစ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လိုု႔ အစိုုးရအေနနဲ႔ ေဒသခံေတြနဲ႔ ေသခ်ာေဆြးေႏြး သင့္ေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆိုုလိုုက္ပါတယ္။ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ ၁၂ ရက္ၾကာ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္အျပီး က်င္းပတဲ႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲကိုု ကိုုယ္တုုိင္ သြားေရာက္ သတင္းယူခဲ႔တဲ႔ VOA သတင္းေထာက္ မသိဂၤ ီလင္း က ေျပာျပေပးပါ့မယ္။
ျမန္မာႏိုုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ ကိုု ေလ့လာဖိုု႔ ေရာက္ရွိေန တဲ႔ ျမန္မာႏုုိင္ငံဆိုုင္ရာ ကုုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ ခရီးစဥ္ဟာ ဒီေန႔မွာပဲ ျပီးဆံုုးျပီျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ကိုု သြားေရာက္ေလ့လာတဲ႔အခါ ျမန္မာ့အစိုုးရသစ္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ စစ္အစိုုးရလက္ထက္ အဆက္ဆက္တည္ေဆာက္ခဲ႔တဲ႔ ဗ်ဴရိုုကေရစီ ယႏၱရားၾကား အားျပိဳင္မႈေတြကိုု ေတ႔ြရွိခဲ႔တာေၾကာင့္ အေတြးအေခၚပိုုင္း ဆိုုင္ရာေျပာင္းလဲမႈေတြ လိုုအပ္ေနတယ္လိုု႔ Ms. Yanghee lee က အခုုလိုု ေျပာဆိုုလိုုက္ပါတယ္။
"အရပ္သားအစိုုးရ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ စစ္အစိုုးရလက္ထက္ အရိုုးစြဲလာတဲ႔ ဗ်ဴရိုုကေရစီယႏၱရားၾကား ျပင္းထန္တဲ႔ အားျပိဳင္မႈေတြရဲ႕ ရလဒ္အျဖစ္ မူဝါဒနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္နည္းေတြ ဒြန္တြဲေနတာကိုု ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီမိုုကေရစီစနစ္နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြကိုု ဟန္႔တားထားတဲ႔ မူေဘာင္ထဲမွာ ဒီမိုုကေရစီနည္းက်က် အုုပ္ခ်ဳပ္ႏုုိင္ဖိုု႔ စိန္ေခၚမႈေတြရွိေနတာကိုုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီ စိန္ေခၚမႈေတြကိုု ေက်ာ္လႊားႏုုိင္ဖိုု႔အတြက္ကေတာ့ အျပဳအမူနဲ႔ အေတြးအေခၚပိုုင္း ဆိုုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လိုုအပ္ပါတယ္။ ဒီေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အခ်ိန္ယူရမယ္ဆိုုေပမယ့္ ဦးစားေပးဖိုု႔ အေရးၾကီးပါတယ္။"
Ms. Yanghee Lee ဟာ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑နဲ႔ ပတ္သက္လိုု႔ ဝန္ၾကီးဌာနေတြရဲ႕ ရက္ ၁၀၀ စီမံခ်က္ေတြကိုုလည္း သြားေရာက္ေလ့လာခဲ႔တာပါ။ အလုုပ္သမား၊ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူအင္အားဝန္ၾကီးဌာနရဲ႕ ရက္ ၁၀၀ စီမံခ်က္ျဖစ္တဲ႔ ရခိုုင္ျပည္နယ္တြင္း ႏုုိင္ငံသားစိစစ္ေရးလုုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လိုု႔ ၾကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားမႈမရွိတာကိုု ေဒသခံေတြဆီကေန ျပန္ၾကားရတာေၾကာင့္ အစိုုးရအေနနဲ႔ လုုပ္ငန္းစဥ္ မစတင္မီ ေဒသခံေတြနဲ႔ ေသခ်ာေဆြးေႏြးသင့္တယ္လိုု႔ Ms. Yanghee Lee က အခုုုုလိုု ေထာက္ျပေျပာဆိုုလိုုက္ပါတယ္။
"က်မ ရခိုုင္ျပည္နယ္ကိုု သြားတဲ႔အခါမွာ ႏုုိင္ငံသားစိစစ္ေရးလုုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ၾကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားမႈမရွိဘူးလိုု႔ တင္ျပၾကပါတယ္။ ရခိုုင္ျပည္နယ္တစ္ခုုလံုုးမွာ ဒီလုုပ္ငန္းစဥ္လုုပ္မယ္ဆိုုရင္ စိစစ္ခံရမယ့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ နဲ႔ ေသခ်ာေဆြးေႏြးထားဖိုု႔ လိုုအပ္ပါတယ္။ စိစစ္ခံရမယ့္သူေတြအေနနဲ႔ ဘယ္ေတာ့ စိစစ္ခံရမယ္၊ ဘယ္ေတာ့ ရလဒ္ကိုု ျပန္သိရမယ္ စသျဖင့္ တိက်တဲ႔အခ်ိန္သတ္ မွတ္ခ်က္ထားရွိဖိုု႔ လိုုအပ္ပါတယ္။"
တဆက္တည္းမွာပဲ ျမန္မာအစိုုးရဘက္က ရခိုုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အသိုုင္း အဝုုိင္း ႏွစ္ခုုၾကား ျပႆနာေတြ ပိုုျပီး မရွဳပ္ေထြးလာေအာင္ “ရခိုုင္ျပည္နယ္က မူစလင္ အသိုုင္းအဝိုုင္း” လိုု႔ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚဖိုု႔ ကုုလသမဂၢကိုု တိုုက္တြန္းထားေပမယ့္ Ms. Yanghee Lee ကေတာ့ ႏုုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕သေဘာထားနဲ႔ အေခၚအေဝၚ ကိုု ေျပာင္းလဲမွာမဟုုတ္ ဘူးလိုု႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အစိုုးရတာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ အမုုန္းစကားျပန္႔ပြားတာနဲ႔ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ႔ ပဋိပကၡေတြကိုု ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူဖိုု႔ လိုုအပ္ေနတယ္ လိုု႔လည္း Ms. Yanghee Lee က ေျပာပါတယ္။ လတ္တေလာျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔ သူရဲသမိန္ေက်းရြာက ပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္လိုု႔ အစိုုးရရဲ႕ လုုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟာ မွားယြင္းတယ္လိုု႔ အခုုလိုု ေျပာပါတယ္။
"အစိုုးရအေနနဲ႔ ျဖစ္ရပ္ကိုု ေသခ်ာစံုုစမ္းစစ္ေဆးျပီး ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကိုု အျမန္ အေရးယူဖိုု႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ အစိုုးရအေနနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႔ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ေတြၾကား အေျခအေနပိုုဆိုးလာမွာ စိုုးရိမ္လိုု႔ အေရးမယူတာဟာ မွားယြင္းတဲ႔လုုပ္ေဆာင္ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုုးရအေနနဲ႔ အျပစ္က်ဴးလြန္တဲ႔ မည္သူကိုုမဆိုု တရားဥပေဒနဲ႔ အညီအေရးယူျခင္းအားျဖင့္ လူနည္းစုု လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာဝင္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။"
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တိုုက္ပြဲေတြ ဆက္တိုုက္ျဖစ္ပြားေနတဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုုင္းက စစ္ေဘးေရွာင္ဒုုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနဟာ တိုုးတက္မႈမရွိလာသလိုု တပ္မေတာ္နဲ႔ လက္နက္ကိုုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာလည္း ရွိျမဲပဲျဖစ္တယ္လိုု႔ Ms. Yanghee Lee က ေျပာပါတယ္။ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုုကၡသည္စခန္းေတြမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အပါအဝင္ လိုုအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနေသးတာေၾကာင့္ တုုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုုင္ တပ္ဖြဲ႔ေတြ အားလံုုးပါဝင္တဲ႔ ၂၁ ရာစုုပင္လံုုညီလာခံ က်င္းပတဲ႔ အခါ ႏုုိင္ငံေရးအရ တင္မကဘဲ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုုင္ရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြလည္း ရွိဖိုု႔ လိုုအပ္ တယ္လိုု႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ႏုုိင္ငံဖြံ႔ျဖိဳးတိုုးတက္ဖိုု႔အတြက္ စီမံကိန္းၾကီးေတြေဆာင္ရြက္ရာမွာ လည္း ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕အသံကိုု နားေထာင္ဖိုု႔လည္း Ms. Yanghee Lee က အၾကံျပဳပါတယ္။
Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ခရီးစဥ္ဟာ ေလးၾကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာႏုုိင္ငံခရီးျဖစ္ျပီး NLD အစိုုးရသစ္လက္ထက္မွာ ပထမဦးဆံုုးအၾကိမ္ေရာက္လာတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္မွာ ေတြ႔ရွိခဲ႔တဲ႔ ျမန္မာႏုုိင္ငံရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြကိုု စက္တင္ဘာလမွာ က်င္းပမယ့္ ကုုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
