ျမန္မာႏုိင္ငံကို မၾကာခင္ရက္ပိုင္းမွာပဲ ေရာက္ရွိေတာ့မယ့္ ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ဝင္ႏုိင္ငံေတြက သံအမတ္ႀကီး ၁၅ ဦးလံုး ပါဝင္တဲ့အဖြဲ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္ကို တုိးတက္မႈတရပ္အေနနဲ႔ၾကိဳဆိုလက္ခံသလို လာေရာက္ခြင့္ျပဳလုိက္တဲ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ရခိုင္ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပကတိျဖစ္စဥ္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရွင္းျပသင့္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင္ၾကည့္အကဲခတ္ေတြက တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ကူဝိတ္ႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ကုလလံုျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ဝင္ေတြဟာ ျမန္မာခရီးစဥ္မတိုင္ခင္မွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို အရင္ဆံုးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ တင္ၾကိဳသံုးသပ္ခ်က္ေတြကို မဆုမြန္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ကို တိမ္းေရွာင္သြားၾကတဲ့ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာေဘးဒုကၡကို ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာတစ္သန္းေက်ာ္ရဲ႕ အေျခအေနကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳဖို႔ ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ဝင္ႏုိင္ငံေတြက သံအမတ္ႀကီး ၁၅ ဦးလံုး ပါဝင္တဲ့အဖြဲ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္ ဧၿပီလ ၂၆ရက္ေန႔ကစတင္လုိက္ၿပီး အခုဆိုရင္ေတာ့ ကူဝိတ္ကို ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လာေရာက္ဖုိ႔ကိစၥကို ျမန္မာအစိုးရက အေစာပိုင္းမွာ ျငင္းခဲ့ေပမဲ့လည္း ေနာက္ပိုင္းမွ သေဘာတူ လက္ခံခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ လံုျခံဳေရးေကာင္စီကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္မတိုင္ခင္မွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို ဝင္ေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဧၿပီလ ၃၀ရက္ေန႔ ဆုိက္ေရာက္ၿပီး ေမလ ၂ ရက္ေန႔မွာ ျပန္လည္ထြက္ခြာမွာျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို ျမန္မာအစိုးရဘက္က ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ဝင္ႏုိင္ငံေတြက သံအမတ္ၾကီး ၁၅ဦးစလံုးပါဝင္တဲ့အဖြဲ႔ကို လာေရာက္ခြင့္ျပဳလုိက္တဲ့အေပၚ တုိးတက္မႈတရပ္အေနနဲ႔ ၾကိဳဆိုလက္ခံေပမဲ့လို႔ ဒီအခ်ိန္တိုခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ျဖစ္စဥ္တခုလံုးကို ျခံဳငံုသံုးသပ္မိဖို႔နဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ေနရာေတြကို ေသခ်ာေလ့လာဆန္းစစ္ႏုိင္မႈကေတာ့ အခ်ိန္အကန္႔အသတ္ေတြရွိႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္ေဒါက္တာခင္ေဇာ္ဝင္းက သံုးသပ္ပါတယ္။
“ အရင္ကလို ျငင္းဆန္ၿပီးေတာ့ လာခြင့္မျပဳပဲနဲ႔ လက္မခံခဲ့တဲ့ အေျခအေနကေန အခုလို လာခြင့္ျပဳတယ္ဆိုရင္ေတာ့ တိုးတက္မႈတရပ္ေပါ့ေလ။ ပထမဦးဆုံး လာျခင္းအားျဖင့္ တကယ့္အေျခအေနမွန္ကို အားလုံးသိဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ သိပ္ မလြယ္ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ အကန္႔သတ္ ေတြက သိပ္မ်ားတယ္။ မ်ားတယ္ဆိုတာက အခ်ိန္လည္း ပါပါတယ္ေလ။ ၁၅ ႏိုင္ငံစလုံးက သံအမတ္ေတြ ပါတယ္ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေတာင့္လည္းေတာင့္တင္းတယ္၊ အဆင့္လည္း ျမင့္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္လည္း အားလုံး အေျခေနမွန္ကိုသိဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ ဒီႏွစ္ရက္အတြင္းမွာ သိပ္လြယ္မယ္ မထင္ဘူး။ လာတာကိုေတာ့ ႀကဳိဆိုပါတယ္။ ေနာက္တခုက ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ သူတို႔က ဘာေတြဆက္လုပ္မလဲ ဆိုတာက ေျပာရေတာ့မယ္ေလ ။ အစိုးရအေနနဲ႔က အခုလာတဲ့ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ လူေတြ အားလုံး၊ သံအမတ္ေတြ အားလုံးကေတာ့ အဓိက ကိုင္တြယ္ရမယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။”
အခုလို ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ဝင္ႏုိင္ငံေတြက သံအမတ္ေတြအားလံုးပါဝင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါမွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ လူသိန္းခ်ီ ထြက္ေျပးသြားၾကရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ပဋိပကၡနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပကတိျဖစ္စဥ္ေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း တင္ျပသင့္တယ္လို႔လည္း ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ AHRC အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦးက အၾကံျပဳပါတယ္။
“ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရကို ႏိုင္ငံတကာကေန ဖိအား အေတာ္မ်ားမ်ားေပးတာ ၾကာၿပီ။ ေနာက္ၿပီးတခါ ႏိုင္ငံတကာကေန ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ေတြ၊ အထူးကိုယ္စားလွယ္ေတြ ကုလသမဂၢရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ေတြ စတာေတြ အသီးသီးလာဖို႔ ႀကဳိးစားခဲ့ ေပမယ့္လည္း ျမန္မာအစိုးရက ျငင္းပယ္ခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္၊ ဒီကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီက အဖြဲ႔ဝင္(၁၅)ဦးပါတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔က လာၿပီးေတာ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ တကယ္လက္႐ွိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အမွန္အတိုင္း အေျခအေနေတြကို ခ်ျပ႐ွင္းလင္းဖုိ႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္ဖက္က စီမံခန္႔ခြဲမႈ နည္းပါးတဲ့အတြက္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာရပ္ေတြ ႐ွိတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကို အမွန္အတိုင္း တင္ျပႏိုင္ရမယ္ ရွင္းျပႏိုင္ရမယ္။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိေအာင္ ေျပာသင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ဒီကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ကေနၿပီးေတာ့ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေတြ ေလ်ာ့နည္းသက္သာသြားေအာင္ စီမံေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရအေပၚမွာ ဆက္လက္အေရးယူေနတာကို ရပ္တန္႔သြားေအာင္ ဒီအဖြဲ႔ကပဲ .. ဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကပဲ အဓိကအေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။”
ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ဝင္ေတြဟာ ျမန္မာခရီးစဥ္မတုိင္ခင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို အရင္ဆံုးသြားေရာက္ေလ့လာမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ သိန္းခ်ီတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြ သူတို႔ရင္ဆို္င္ခဲ့ရတဲ့ ရခုိင္အၾကမ္းဖက္မႈအတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ကိုယ္တုိင္ သိရွိႏုိင္မွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေဒါက္တာခင္ေဇာ္ဝင္းက ေျပာပါတယ္။
“ ခရီးစဥ္အေနနဲ႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို သြားတာ ေကာင္းတယ္ေလ။ ဘာလို႔လည္းဆုိေတာ့ တကယ္ကို ခံစားရတဲ့ သူေတြက အဲဒီထဲမွာျဖစ္ေနတာကိုး။ ဟုိမွာက်ေတာ့လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာက်ေတာ့ သူတို႔ဝင္ေတြ႔လို႔ရတယ္။ ဆုိေတာ့ ဟိုကလူေတြရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြကို သူတို႔ ၾကားလာမွာပဲ။ ၾကားတယ္ဆိုေတာ့ တနည္းအားျဖင့္လည္း ျမန္မာျပည္လာတယ္ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီၾကားလာတဲ့အခ်က္ေတြကို သူတို႔ ထပ္ၿပီးေတာ့ လက္ဆင့္ကမ္းမယ္ ၿပီးေတာ့ ဟိုဘက္ကေပးတဲ့ သတင္းေတြကို တဆင့္ သူတို႔ပါးလိမ့္မွာေပ့ါ။ ပါးၿပီးေတာ့ ဒီလုိဒီလိုအေျခအေနက ျဖစ္ေနၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဘာလုပ္မလဲဆိုတာ .. ဒါကိုသူတို႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ေတြ႔ၿပီးေတာ့ ဒီဥစၥာကိုသူတို႔ အေျဖ႐ွာရလိမ့္မယ္ ေနာ္။ ကိုယ္ေျပာၿပီးသား အခ်က္က ဘာလဲဆုိေတာ့ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ သူသတင္းမွာ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အတုိင္းပဲ ဒီအေၾကာင္းေတြပဲ ထပ္ၿပီးေျပာမွာပဲ .. ေနာ္။ ဆိုေတာ့ ဒါေတြကိုပဲ ေျပာေနလို႔ မရဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔အေနနဲ႔ ဒိထက္ တဆင့္မကေပါ့ ဒီဥစၥာကိုေျဖ႐ွင္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ ခင္ဗ်ားတို႔အေနနဲ႔ ဘာလုပ္သင့္လဲ ဆိုတာကို လုံၿခဳံေရးေကာင္စီအေနနဲ႔က အဓိကကိုင္ၿပီး ေျပာရလိမ့္မယ္။ အဲဒါက အခရာက်လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။”
လက္ရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရအတြက္ ခန္႔မွန္းေခ် တစ္သန္းေက်ာ္ ရွိသြားၿပီျဖစ္ ေၾကာင္း မေန႔ ေသာၾကာေန႔က နယူးေရာက္ ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာျပဳလုပ္တဲ့ ပုံမွန္သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရံုး ေျပာခြင့္ရ Stephane Dujarric ကေျပာဆိုထားၿပီး ဒီႏွစ္အေစာပိုင္း ဇန္န၀ါရီလကတည္းကေန အခုခ်ိန္ထိ ရိုဟင္ဂ်ာ ၈,၀၀၀ ေလာက္ ထြက္ေျပးလာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ စုစုေပါင္း ၁.၃ သန္းကို ေထာက္ပံႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ေနတဲ့ ရန္ပံုေငြ ေဒၚလာ ၉၅၁ သန္းထဲက ၉% ပဲ ရရွိေသးတယ္လုိ႔ လည္း ကုလအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရံုး ေျပာခြင့္ရက ေျပာဆိုထားပါတယ္။
