ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာႀကီးတစင္း အပါအ၀င္ အေမရိကန္ေရတပ္သေဘၤာစု တခုကို တ႐ုတ္အစိုးရက ေဟာင္ေကာင္မွာ ဆိုက္ကပ္ခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္္။ အေမရိကန္ တရုတ္ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား ကုန္သြယ္ေရး၊ လုံၿခဳံေရး တင္းမာေနခ်ိန္ တ႐ုတ္ဘက္က ခုလိုခြင့္ျပဳလိုက္တာဟာ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အခ်က္ျပလိုက္တာဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သုံးသပ္ၾကပါတယ္။ VOA သတင္းေထာက္ Victor Beattie ရဲ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခန္းေတြကို အေျခခံၿပီး ဦးေက်ာ္ဇံသာက တင္ျပထားပါတယ္။
၂ ႏိုင္ငံၾကားကုန္သြယ္ေရး ၊ လံုၿခံဳေရး တင္းမာမႈေတြ ျမင့္မားေနခ်ိန္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လေလာက္ကေတာ့ အလားတူ အေမရိကန္ ေရတပ္သေဘၤာတစင္း ၀င္ေရာက္လာမယ့္ ကိစၥကို တရုတ္ဘက္က ပယ္ခ်ခဲ့တာပါ။ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ ္အတြင္းမွာပဲ တရုတ္- အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာ ၂ စင္းထိေတြ႔လုနီးပါး ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အခုေတာ့ အေမရိကန္ေလယာဥ္တင္သေဘာၤႀကီး USS Ronald Reagan နဲ႔ ျဖတ္သေဘာၤ ၂ စင္း ၊ ပဲထိန္းတပ္ဒံုးက်ည္တင္ သေဘၤာ ၁ စင္း တို႔ကို တရုတ္အစိုးရက ေဟာင္ေကာင္မွ ဆိက္ကပ္ခြင့္ျပဳလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာေသးမီကမွ ၿပီးဆံုးသြားတဲ့ စကၤာပူ နဲ႔ New Guinea က အာဆီယံ APEC အစည္းအေ၀းေတြမွာေတာ့ ၂ ဖက္ တင္းမာမႈရွိေနခဲ့ၿပီး အခုလိုခြင့္ျပဳလိုက္တာဟာ အံ႔ၾသစရာျဖစ္တယ္လို႔ Hawaii အေျခစိုက္ ပစိဖိတ္ forum ေလ့လာေရးအဖြဲ႔က အမႈေဆာင္ ဒါရိုက္တာ Carl Baker ကဆိုပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က စကၤာပူမွာ ျဖစ္ခဲ့တာကိုၾကည့္ရင္ အခုလိုခြင့္ျပဳလိုက္တာဟာ အံၾသစရာေကာင္းပါတယ္။ ဒါဟာ အာဂ်င္တီးနားမွာ မၾကာခင္ျပဳလုပ္ဖို႔ရွိတဲ့ ကမာၻစီးပြားေရး အင္အားၾကီး ႏိုင္ငံ ၂၀ ရဲ႕ G20 အစည္းအေ၀းမတိုင္ခင္မွာ တရုတ္ဘက္က သတင္းေကာင္းပါးခ်င္တဲ့သေဘာ အျပဳသေဘာ လကၡဏာ တရပ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
အလားတူစြာပဲ တရုတ္ဘက္က ကၽြမ္းက်င္သူတဦးကလည္း သမၼတ Xi နဲ႔ သမၼတ Trump တို႔ အာဂ်င္တီးနားမွာ မေတြ႔ခင္ အျပဳသေဘာအခ်က္ျပတာလို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။
Carl Baker က ၂ ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးအျငင္းပြားမႈကို ေျပလည္ေစခ်င္တဲ့သေဘာ တရုတ္ဘက္က ျပသတာလို႔ ဆိုပါတယ္။
“၂ ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးအျငင္းပြားမႈကို ေျပလည္ေစမယ့္ နည္းလမ္း ရွာခ်င္တဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။ တရုတ္ရဲ႕ ျပႆနာတခုက ကုန္သြယ္ေရးအျငင္းပြားမႈကို ေျဖရွင္းဖို႔ ဘယ္ကစရမလဲဆိုတာကို နည္းလမ္းမသိႏိုင္ပဲ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥပါ။ ဆိုေတာ့ အေမရိကန္ဟာ သူတို႔ အာရွမဟာဗ်ဴဟာမွာ စီးပြားေရးထက္ လံုၿခံဳေရးကိစၥကို အေလးထားတယ္လို႔ တရုတ္ဘက္က ယူဆဟန္တူပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလိုခြင့္ျပဳတာဟာ အေျခအေနေကာင္္း ႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆဟန္ရွိပါတယ္။”
ဒီသေဘာၤဆိုက္ကပ္ခြင့္ရတာဟာ လံုၿခံဳေရးအရ သိပ္အႏွစ္သာရ ေလးနက္တာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ သို႔ေပမယ့္ အေမရိကန္ဟာ ဒီေဒသကို ၀င္ေရာက္ခြင့္ရတယ္။ အေရးပါတဲ့ ဆိပ္ကမ္းႀကီးတခုကို ၀င္ေရာက္ခြင့္ရတယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာသာရွိမယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီလိုေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ဆိုက္ကပ္ခြင့္ရခ်ိန္ဟာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ေဒသ ႏိုင္ငံတကာ ေလပိုင္နက္ကို အေမရိကန္ B-52 ဗံုးက်ဲေလယာဥ္ႀကီး ၂ စင္း ၀င္ေရာက္ပ်ံသန္းခ်ိန္နဲ႔လည္း တိုက္ဆိုင္ေနပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ကို အေမရိကန္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာကို တရုတ္ဘက္က ခြင့္ျပဳလာမယ့္ သေဘာျဖစ္မယ္လို႔ Carl Baker ကတြက္ပါတယ္။
“ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္မွာ အေမရိကန္ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ရွိေၾကာင္း ျပသရမလား။ တရုတ္က ဘယ္လို တံု႔ျပန္မလဲဆိုတာကို စဥ္းစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလို ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြရွိလာေတာ့ တရုတ္ကဒါကို လက္ခံခြင့္ျပဳမယ့္သေဘာျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္ဘက္က ကုန္သြယ္ေရးကိစၥ ေျပလည္ခ်င္တဲ့သေဘာ ျပသလာရင္ အဆင္ေျပႏိုင္တဲ့သေဘာျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။”
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တရုတ္တို႔ဟာ အဆင့္ျမင့္ ေရဒါ ၊ ဒါမွမဟုတ္ အခ်က္ျပမႈေထာက္လွမ္းေရး အဆင့္ျမင့္ ကရိယာ ေတြကို ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ထဲက အျငင္းပြားေနတဲ့ ကၽြန္းတခုေပၚမွာ တပ္ဆင္ထားတယ္လို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ CSIS ေခၚ မဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔က ေျပာဆိုေနပါတယ္။
