(Zawgyi/Unicode)
နယူးယောက်မြို့က မြန်မာ-အမေရိကန်တွေ ဘယ် သမ္မတလောင်းကို မဲပေးကြသလဲဆိုတာ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်နေ့က ကျင်းပတဲ့ ၂၀၂၀ အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် နယူးယောက်က မဲရုံတွေမှာ ခုထိ မဲဆက်ပေးနေကြဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ နယူးယောက် ဒေသစံတော်ချိန် ည ၉ နာရီအထိ မဲရုံတွေ ဖွင့်ထားတဲ့အတွက် အခု အသံလွှင့်နေချိန်ထိ မဲပေးနေကြတာပါ။
နယူးယောက်မြို့မှာ နေကြတဲ့ မြန်မာအမေရိကန်တွေကလည်း ရီပတ်ဘလစ်ကန် သမ္မတလောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် နဲ့ ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတလောင်း ဂျိုးဘိုင်ဒန် တို့ ၂ ဦးထဲက သူတို့ ကြိုက်နှစ်သူကို ရွေးချယ် မဲပေးခဲ့ကြပါတယ်။
နယူးယောက်မြို့က လုပ်ငန်းရှင်တဦးဖြစ်တဲ့ ဦးမိုးချမ်းက ဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို မဲပေးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
" ကျနော်ကတော့ ဒီနှစ်မှာ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို မဲပေးပါတယ်။ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို မဲထည့်ရတဲ့ အကြောင်းက ဒီလိုဗျ .. ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဒီ ကိုဗစ်ကို သေချာ မကိုင်တွယ်တဲ့ အချိန်ကျတော့ စီးပွားရေးပါ ထိုးကျတယ် တခါထဲ။ ဘာကြောင့် ထိုးကျလဲဆိုတော့ လူတွေက သေကုန်ကြတယ်လေ ၊ သေတော့ အပြင်မထွက်ရဲကြတော့ဘူး ၊ အပြင် မထွက်ရဲတော့ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် စီးပွားပါ ယိုင်ကုန်ရော အခုတော့ အဲဒီရဲ့ ဂယက်တွေကို ဆက်ပြီး ခံစားနေရပြီ။ ၂၀၂၁ မှာမှ ဒီသမ္မတက မပြောင်းဘူးဆိုရင် အဲဒီဂယက်က ဒီထက်ပိုကြီးဖို့ပဲ ရှိတော့တယ်။ ဘာကြောင့်လဲ - သူမှ စိတ်မဝင်စားပဲ ၊ ဆိုတော့ အဲဒီမှာတင် ပြသနာရှိနေတယ် ။ "
မိသားစုနဲ့ နယူးယောက်မြို့မှာ နေထိုင်တဲ့ ဒေါ်မီးမီးကတော့ သမ္မတ ထရမ့်ကို ပြန် နိုင်စေချင်သူပါ ။
" ထရမ့်ကို မဲထည့်ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ တခုခုများ ပြောင်းလဲလားမလို့ပါ ။ ဒီမိုကရက်ကတော့ ကောင်းပါတယ် Nice ဖြစ်တာပေါ့နော် ကိုယ်တွေလည်း ဒီမိုကရက် ပါတီဝင်တွေပါပဲ ဒါပေမဲ့ ဒီမိုကရက်က နည်းနည်းများ ပျော့သလားလို့ပါ။ တချို့ကိစ္စတေ ွမှာ ရဲရဲတင်းတင်း ပြတ်ပြတ်သားသား ကိုင်တွယ် စေချင်တာပေါ့နော်။ အခွန်ပေးနေရတာက ကျမတို့က ပေးနေရတာလေ ။ နောက်တချက်ကလည်း ထရမ့်က စီးပွားရေးသမားဆိုတော့ ထရမ့်က နည်းနည်းပြောင်းလဲ မလားလို့ပါ။ အမေရိကန် သမ္မတတွေက ပြဿနာ များများ မရှာရင်ပြီးရောပေါ့နော် ဥပမာ စစ်မှာလည်းပါလိုက်၊ ဟိုဖက်နိုင်ငံဖြစ်လည်း ပါလိုက် ဒီဖက်နိုင်ငံဖြစ်လည်း ပါလိုက်နဲ့ ပြီးရင် ကိုယ်တွေ ဒီနိုင်ငံမှာ အကြွေးတွေချည်းပဲဆိုတော့ အဲဒါကြောင့်ပါ။ "
နယူးယောက်မြို့ Long Island မှာ ကြိုတင်မဲ သွားပေးခဲ့သူ ဦးဇော်မင်းကတော့ အမေရိကန်ရဲ့ ဒီမိုကရေစီ စံတန်ဖိုးတွေကို နှစ်သက်တဲ့အတွက် ဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို သူ မဲပေးခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
" ကျနော် ဒီနှစ်မှာတော့ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီရဲ့ သမ္မတလောင်း ဂျိုးဘိုင်ဒန်ကို မဲပေးခဲ့တယ်။ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့ နိုင်ငံရေးလုပ်သက် ၄၇ နှစ်မှာ ဒုသမ္မတသက်တမ်း ၈ နှစ်၊ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး ကော်မတီ ဥက္ကဌအဖြစ်နဲ့က အနှစ်(၂၀) ဆိုတော့ နိုင်ငံရေးလုပ်သက် အတွေ့အကြုံ ကောင်းတဲ့ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်တယ်။ သမ္မတ ထရမ့်က သူ့လက်ထက်မှာ အမေရိကန်သာ ဦးစားပေးလို့ ကြွေးကြော်နေပေမယ့် ကျနော်တော့ အဲလို မထင်ဘူး။ နောက် ထရမ့်အနေနဲ့က ဆင်းရဲသားတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ဟာတွေကို သိပ်ဂရုမစိုက်ဘူးလို့ မြင်တယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ အစဉ်အလာရှိတဲ့ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ၊ အစဉ်အလာရှိတဲ့ ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီတွေက ဒီမိုကရေစီ နည်းကျကျနဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို ဦးဆောင်ခဲ့ကြတာ။ ကျနော်တို့က ဒီမိုကရေစီကို မြတ်နိုးတာ ။ ဘယ်ပါတီနိုင်နိုင် ကမ္ဘာ့ ဦးဆောင်မှုနေရာမှာ အမေရိကန် ရှိသင့်တယ်။ အခုလောလောဆယ်မှာတော့ သမ္မတ ထရမ့်သာ ရီပတ်ဘလစ်ကန်အနေနဲ့ ဝင်ရွေးတာမျိုးမဟုတ်ပဲ သူ့နေရာမှာ အခြားတယောက်သာဆိုရင် ကျနော်တို့က ရီပတ်ဘလစ်ကန် သမ္မတလောင်းကို စဉ်းစားကောင်း စဉ်းစားရလိမ့်မယ်။ "
ဒီ ၂၀၂၀ အမေရိကန် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ကြိုတင်မဲပေးထားသူ (၉၈)သန်း ရှိတယ်လို့ လူထု စစ်တမ်းကောက်ယူရေး အဖွဲ့တွေရဲ့ စာရင်းအရ သိရပြီး ဒီအရေအတွက်ဟာ ၂၀၁၆ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲပေးခဲ့သူ စုစုပေါင်း (၁၃၉) သန်းရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံလောက် ရှိတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ နောက်ထပ် ကြိုတင်မဲတွေ စာတိုက်ကတဆင့် ထပ်ရောက်လာဖို့ ရှိသေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဒီ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် နယူးယောက်မြို့မှာ ကြိုတင်မဲ ပေးသူ (၁.၁ )သန်းကျော် ရှိတယ်လို့ နယူးယောက်မြို့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် စာရင်းမှာ ဖေါ်ပြပါတယ်။
အမေရိကန်တနိုင်ငံလုံးမှာ မဲပေးနိုင်ဖို့ သတ်မှတ်ချက် ပြည့်မီသူ သန်း(၂၄၀)လောက်ရှိပြီး ကြိုတင်မဲတွေရော ၊ လူကိုယ်တိုင်ပါ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲပေးမယ့်သူ စုစုပေါင်း သန်း(၁၅၀) ရှိနိုင်တယ်လို့ စစ်တမ်းကောက်ယူရေး အဖွဲ့တွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ ဖြစ်နေချိန်မို့ မဲရုံကို မဲလာပေးကြ သူတွေဟာ တယောက်နဲ့တယောက် (၆) ပေအကွာ တန်းစီရတာ ၊ နှာခေါင်းစည်းတပ်ရတာ ၊ မဲရုံအတွင်းမှာ လက်ပိုးသတ်ဆေးရည်တွေ ချထားပေးတာ စတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေး စည်းကမ်းတွေအတိုင်း မဲပေးကြတာ တွေ့ရပါတယ်။
...............
ကနျ သမ်မတရှေးကောကျပှဲအတှကျ နယူးယောကျက မွနျမာတှေ မဲပေး
(Unicode)
နယူးယောကျမွို့က မွနျမာ-အမရေိကနျတှေ ဘယျ သမ်မတလောငျးကို မဲပေးကွသလဲဆိုတာ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျ စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
နိုဝငျဘာ ၃ ရကျနေ့က ကငြျးပတဲ့ ၂၀၂၀ အမရေိကနျသမ်မတ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ နယူးယောကျက မဲရုံတှမှော ခုထိ မဲဆကျပေးနကွေဆဲ ဖွဈပါတယျ။ နယူးယောကျ ဒသေစံတောျခြိနျ ည ၉ နာရီအထိ မဲရုံတှေ ဖှင့ျထားတဲ့အတှကျ အခု အသံလှှင့ျနခြေိနျထိ မဲပေးနကွေတာပါ။
နယူးယောကျမွို့မှာ နကွေတဲ့ မွနျမာအမရေိကနျတှကေလညျး ရီပတျဘလဈကနျ သမ်မတလောငျး ဒေါျနယျထရမ့ျ နဲ့ ဒီမိုကရကျတဈ သမ်မတလောငျး ဂြိုးဘိုငျဒနျ တို့ ၂ ဦးထဲက သူတို့ ကွိုကျနှဈသူကို ရှေးခယြျ မဲပေးခဲ့ကွပါတယျ။
နယူးယောကျမွို့က လုပျငနျးရှငျတဦးဖွဈတဲ့ ဦးမိုးခမြျးက ဂြိုးဘိုငျဒနျကို မဲပေးခဲ့တယျလို့ ဆိုပါတယျ။
" ကနြောျကတော့ ဒီနှဈမှာ ဂြိုးဘိုငျဒနျကို မဲပေးပါတယျ။ ဂြိုးဘိုငျဒနျကို မဲထည့ျရတဲ့ အကွောငျးက ဒီလိုဗြ .. ဒေါျနယျထရမ့ျက ဒီ ကိုဗဈကို သခြော မကိုငျတှယျတဲ့ အခြိနျကတြော့ စီးပှားရေးပါ ထိုးကတြယျ တခါထဲ။ ဘာကွောင့ျ ထိုးကလြဲဆိုတော့ လူတှကေ သကေုနျကွတယျလေ ၊ သတေော့ အပွငျမထှကျရဲကွတော့ဘူး ၊ အပွငျ မထှကျရဲတော့ နောကျဆကျတှဲအဖွဈ စီးပှားပါ ယိုငျကုနျရော အခုတော့ အဲဒီရဲ့ ဂယကျတှကေို ဆကျပွီး ခံစားနရေပွီ။ ၂၀၂၁ မှာမှ ဒီသမ်မတက မပွောငျးဘူးဆိုရငျ အဲဒီဂယကျက ဒီထကျပိုကွီးဖို့ပဲ ရှိတော့တယျ။ ဘာကွောင့ျလဲ - သူမှ စိတျမဝငျစားပဲ ၊ ဆိုတော့ အဲဒီမှာတငျ ပွသနာရှိနတေယျ ။ "
မိသားစုနဲ့ နယူးယောကျမွို့မှာ နထေိုငျတဲ့ ဒေါျမီးမီးကတော့ သမ်မတ ထရမ့ျကို ပွနျ နိုငျစခေငြျသူပါ ။
" ထရမ့ျကို မဲထည့ျဖွဈပါတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ တခုခုမြား ပွောငျးလဲလားမလို့ပါ ။ ဒီမိုကရကျကတော့ ကောငျးပါတယျ Nice ဖွဈတာပေါ့နောျ ကိုယျတှလေညျး ဒီမိုကရကျ ပါတီဝငျတှပေါပဲ ဒါပမေဲ့ ဒီမိုကရကျက နညျးနညျးမြား ပြော့သလားလို့ပါ။ တခြို့ကိစ်စတေ ှမှာ ရဲရဲတငျးတငျး ပွတျပွတျသားသား ကိုငျတှယျ စခေငြျတာပေါ့နောျ။ အခှနျပေးနရေတာက ကမြတို့က ပေးနရေတာလေ ။ နောကျတခကြျကလညျး ထရမ့ျက စီးပှားရေးသမားဆိုတော့ ထရမ့ျက နညျးနညျးပွောငျးလဲ မလားလို့ပါ။ အမရေိကနျ သမ်မတတှကေ ပွူနာ မြားမြား မရှာရငျပွီးရောပေါ့နောျ ဥပမာ စဈမှာလညျးပါလိုကျ၊ ဟိုဖကျနိုငျငံဖွဈလညျး ပါလိုကျ ဒီဖကျနိုငျငံဖွဈလညျး ပါလိုကျနဲ့ ပွီးရငျ ကိုယျတှေ ဒီနိုငျငံမှာ အကွှေးတှခေညြျးပဲဆိုတော့ အဲဒါကွောင့ျပါ။ "
နယူးယောကျမွို့ Long Island မှာ ကွိုတငျမဲ သှားပေးခဲ့သူ ဦးဇောျမငျးကတော့ အမရေိကနျရဲ့ ဒီမိုကရစေီ စံတနျဖိုးတှကေို နှဈသကျတဲ့အတှကျ ဂြိုးဘိုငျဒနျကို သူ မဲပေးခဲ့တယျလို့ ပွောပါတယျ။
" ကနြောျ ဒီနှဈမှာတော့ ဒီမိုကရကျတဈပါတီရဲ့ သမ်မတလောငျး ဂြိုးဘိုငျဒနျကို မဲပေးခဲ့တယျ။ ဂြိုးဘိုငျဒနျရဲ့ နိုငျငံရေးလုပျသကျ ၄၇ နှဈမှာ ဒုသမ်မတသကျတမျး ၈ နှဈ၊ နိုငျငံခွားဆကျဆံရေး ကောျမတီ ဥက်ကဌအဖွဈနဲ့က အနှဈ(၂၀) ဆိုတော့ နိုငျငံရေးလုပျသကျ အတှေ့အကွုံ ကောငျးတဲ့ပုဂ်ဂိုလျ ဖွဈတယျ။ သမ်မတ ထရမ့ျက သူ့လကျထကျမှာ အမရေိကနျသာ ဦးစားပေးလို့ ကွှေးကွောျနပေမေယ့ျ ကနြောျတော့ အဲလို မထငျဘူး။ နောကျ ထရမ့ျအနနေဲ့က ဆငျးရဲသားတှနေဲ့ ပတျသကျတဲ့ဟာတှကေို သိပျဂရုမစိုကျဘူးလို့ မွငျတယျ။ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာ အစဉျအလာရှိတဲ့ ဒီမိုကရကျတဈပါတီ ၊ အစဉျအလာရှိတဲ့ ရီပတျဘလဈကနျပါတီတှကေ ဒီမိုကရစေီ နညျးကကြနြဲ့ ကမ်ဘာကွီးကို ဦးဆောငျခဲ့ကွတာ။ ကနြောျတို့က ဒီမိုကရစေီကို မွတျနိုးတာ ။ ဘယျပါတီနိုငျနိုငျ ကမ်ဘာ့ ဦးဆောငျမှုနရောမှာ အမရေိကနျ ရှိသင့ျတယျ။ အခုလောလောဆယျမှာတော့ သမ်မတ ထရမ့ျသာ ရီပတျဘလဈကနျအနနေဲ့ ဝငျရှေးတာမြိုးမဟုတျပဲ သူ့နရောမှာ အခွားတယောကျသာဆိုရငျ ကနြောျတို့က ရီပတျဘလဈကနျ သမ်မတလောငျးကို စဉျးစားကောငျး စဉျးစားရလိမ့ျမယျ။ "
ဒီ ၂၀၂၀ အမရေိကနျ ရှေးကောကျပှဲမှာ ကွိုတငျမဲပေးထားသူ (၉၈)သနျး ရှိတယျလို့ လူထု စဈတမျးကောကျယူရေး အဖှဲ့တှရေဲ့ စာရငျးအရ သိရပွီး ဒီအရအေတှကျဟာ ၂၀၁၆ ရှေးကောကျပှဲမှာ မဲပေးခဲ့သူ စုစုပေါငျး (၁၃၉) သနျးရဲ့ သုံးပုံနှဈပုံလောကျ ရှိတယျလို့ဆိုပါတယျ။ နောကျထပျ ကွိုတငျမဲတှေ စာတိုကျကတဆင့ျ ထပျရောကျလာဖို့ ရှိသေးတယျလို့ သိရပါတယျ။
ဒီ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ နယူးယောကျမွို့မှာ ကွိုတငျမဲ ပေးသူ (၁.၁ )သနျးကြောျ ရှိတယျလို့ နယူးယောကျမွို့ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ စာရငျးမှာ ဖေါျပွပါတယျ။
အမရေိကနျတနိုငျငံလုံးမှာ မဲပေးနိုငျဖို့ သတျမှတျခကြျ ပွည့ျမီသူ သနျး(၂၄၀)လောကျရှိပွီး ကွိုတငျမဲတှရေော ၊ လူကိုယျတိုငျပါ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ မဲပေးမယ့ျသူ စုစုပေါငျး သနျး(၁၅၀) ရှိနိုငျတယျလို့ စဈတမျးကောကျယူရေး အဖှဲ့တှကေ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ ဖွဈနခြေိနျမို့ မဲရုံကို မဲလာပေးကွ သူတှဟော တယောကျနဲ့တယောကျ (၆) ပအေကှာ တနျးစီရတာ ၊ နှာခေါငျးစညျးတပျရတာ ၊ မဲရုံအတှငျးမှာ လကျပိုးသတျဆေးရညျတှေ ခထြားပေးတာ စတဲ့ ကိုဗဈကာကှယျရေး စညျးကမျးတှအေတိုငျး မဲပေးကွတာ တှေ့ရပါတယျ။
