ဆန္ဒပြပွဲတွေ ရပ်သွားမယ့် အရိပ်လက္ခဏာမျိုး လက်ရှိအချိန်ထိ မတွေ့ရသေးတဲ့ ဟောင်ကောင်ကျွန်းက အခြေအနေကို ညင်သာတဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ဖြေရှင်းဖို့ အမေရိကန် တာဝန်ရှိသူတွေက ထပ်ပြီး တောင်းဆိုကြပါတယ်။
“ဟောင်ကောင်လူထုနဲ့ ကျနော်တို့ကြား တူညီတဲ့ အခြေခံတန်ဖိုးတွေဖြစ်တဲ့ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်တွေကို အပြင်းအထန် အကာအကွယ်ပေးရမယ်လို့ ကျနော်တို့ယုံကြည်ပါတယ်” ဆိုပြီး အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိဒေသရေးရာ အမေရိကန် လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး David Stilwell က အထက်လွှတ်တော်၊ နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံရေးကော်မတီမှာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကလုပ်တဲ့ ကြားနာပွဲအတွင်း ပြောသွားပါတယ်။
ဟောင်ကောင်ရဲ့ မြင့်မားတဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အဆင့်အတန်းကို လေးစားလိုက်နာရေး ကတိကဝတ်တွေကို ထိန်းသိမ်းဖို့ အမေရိကန်က တရုတ်ကို ဆက်ပြီး တိုက်တွန်းနေတဲ့အကြောင်း လက်ထောက်ဝန်ကြီး Stilwell က ပြောပါတယ်။
ဆန္ဒပြသူတွေဟာ ၁၉၈၄ ခုနှစ်၊ တရုတ်-ဗြိတိန် ပူးတွဲကြေညာချက်ပါ ကတိပြုချက်တွေနဲ့ “တနိုင်ငံ၊ စနစ်နှစ်ခု” လို့ သတ်မှတ်ထား တာကို တရုတ်အစိုးရက အသိအမှတ်ပြုဖို့ တောင်းဆိုနေကြတာလို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Mike Pompeo ကလည်း Fox စီးပွားရေး ရုပ်သံသတင်းဌာနနဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့အစောပိုင်း တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတခုမှာ ပြောသွားပါတယ်။
၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့မှာ ဗြိတိန် လက်ထဲကနေ ဟောင်ကောင်ကျွန်းကို ပြန်လွှဲပြောင်းယူပြီးတဲ့နောက် တရုတ်က လိုက်နာလုပ်ဆောင်မယ့် မူဘောင်တွေကို ၁၉၈၄ ခုနှစ် ပူးတွဲကြေညာချက်ထဲမှာ ဖော်ပြခဲ့တာပါ။ ဟောင်ကောင်က လူတိုင်းကို တရုတ်က ညင်ညင်သာသာ ပြုမူဆက်ဆံစေချင်တယ်ဆိုတာ သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ်ဒ် ထရမ့်ပ်က လည်း ပြောထားတဲ့အကြောင်း၊ အဲဒီအချက်တွေဟာ ဟောင်ကောင်ဆိုင်ရာ အမေရိကန်မူဝါဒရဲ့ အဓိကအချက်တွေ ဖြစ်တဲ့ အကြောင်း ဝန်ကြီး Pompeo ကပြောပါတယ်။
အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ကလည်း ဟောင်ကောင် လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ဒီမိုကရေစီဆိုင်ရာဥပဒေကို အင်္ဂါနေ့မှာ တညီတညွတ် ထဲ အတည်ပြုခဲ့ပါသေးတယ်။ အဲဒီဥပဒေအရ ဘဏ္ဍာငွေကြေးဆိုင်ရာ အဓိကဗဟိုချက်တခုအဖြစ် ဟောင်ကောင်ကို အထူး အခွင့် အရေး ဆက်ပေးဖို့အတွက် ဟောင်ကောင်မှာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ဆက်ရှိနေတယ်ဆိုတာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ထောက်ခံပေး ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
(Unicode)
ဟောငျကောငျပွူနာ ညငျသာစှာဖွရှေငျးဖို့ ကနျ တောငျးဆို
ဆန်ဒပွပှဲတှေ ရပျသှားမယ့ျ အရိပျလက်ခဏာမြိုး လကျရှိအခြိနျထိ မတှေ့ရသေးတဲ့ ဟောငျကောငျကြှနျးက အခွအေနကေို ညငျသာတဲ့ နညျးလမျးနဲ့ဖွရှေငျးဖို့ အမရေိကနျ တာဝနျရှိသူတှကေ ထပျပွီး တောငျးဆိုကွပါတယျ။
“ဟောငျကောငျလူထုနဲ့ ကနြောျတို့ကွား တူညီတဲ့ အခွခေံတနျဖိုးတှဖွေဈတဲ့ လှတျလပျစှာ ထုတျဖောျပွောဆိုခှင့ျနဲ့ ငွိမျးခမြျးစှာ စုဝေးခှင့ျတှကေို အပွငျးအထနျ အကာအကှယျပေးရမယျလို့ ကနြောျတို့ယုံကွညျပါတယျ” ဆိုပွီး အရှေ့အာရှနဲ့ ပစိဖိဒသေရေးရာ အမရေိကနျ လကျထောကျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး David Stilwell က အထကျလှှတျတောျ၊ နိုငျငံခွားဆကျဆံရေးကောျမတီမှာ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ကလုပျတဲ့ ကွားနာပှဲအတှငျး ပွောသှားပါတယျ။
ဟောငျကောငျရဲ့ မွင့ျမားတဲ့ ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျခှင့ျ အဆင့ျအတနျးကို လေးစားလိုကျနာရေး ကတိကဝတျတှကေို ထိနျးသိမျးဖို့ အမရေိကနျက တရုတျကို ဆကျပွီး တိုကျတှနျးနတေဲ့အကွောငျး လကျထောကျဝနျကွီး Stilwell က ပွောပါတယျ။
ဆန်ဒပွသူတှဟော ၁၉၈၄ ခုနှဈ၊ တရုတျ-ဗွိတိနျ ပူးတှဲကွညောခကြျပါ ကတိပွုခကြျတှနေဲ့ “တနိုငျငံ၊ စနဈနှဈခု” လို့ သတျမှတျထား တာကို တရုတျအစိုးရက အသိအမှတျပွုဖို့ တောငျးဆိုနကွေတာလို့ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Mike Pompeo ကလညျး Fox စီးပှားရေး ရုပျသံသတငျးဌာနနဲ့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့အစောပိုငျး တှေ့ဆုံမေးမွနျးခနျးတခုမှာ ပွောသှားပါတယျ။
၁၉၉၇ ခုနှဈ၊ ဇူလိုငျလ ၁ ရကျနေ့မှာ ဗွိတိနျ လကျထဲကနေ ဟောငျကောငျကြှနျးကို ပွနျလှှဲပွောငျးယူပွီးတဲ့နောကျ တရုတျက လိုကျနာလုပျဆောငျမယ့ျ မူဘောငျတှကေို ၁၉၈၄ ခုနှဈ ပူးတှဲကွညောခကြျထဲမှာ ဖောျပွခဲ့တာပါ။ ဟောငျကောငျက လူတိုငျးကို တရုတျက ညငျညငျသာသာ ပွုမူဆကျဆံစခေငြျတယျဆိုတာ သမ်မတ ဒေါျနယျလျဒျ ထရမ့ျပျက လညျး ပွောထားတဲ့အကွောငျး၊ အဲဒီအခကြျတှဟော ဟောငျကောငျဆိုငျရာ အမရေိကနျမူဝါဒရဲ့ အဓိကအခကြျတှေ ဖွဈတဲ့ အကွောငျး ဝနျကွီး Pompeo ကပွောပါတယျ။
အမရေိကနျအောကျလှှတျတောျကလညျး ဟောငျကောငျ လူ့အခှင့ျအရေးနဲ့ ဒီမိုကရစေီဆိုငျရာဥပဒကေို အငျ်ဂါနေ့မှာ တညီတညှတျ ထဲ အတညျပွုခဲ့ပါသေးတယျ။ အဲဒီဥပဒအေရ ဘဏ်ဍာငှကွေေးဆိုငျရာ အဓိကဗဟိုခကြျတခုအဖွဈ ဟောငျကောငျကို အထူး အခှင့ျ အရေး ဆကျပေးဖို့အတှကျ ဟောငျကောငျမှာ ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျခှင့ျ ဆကျရှိနတေယျဆိုတာ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးက ထောကျခံပေး ရမှာဖွဈပါတယျ။
