ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအေရး ႏိုင္ငံတကာက ၀ိုင္း၀န္းေျဖရွင္းရာမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေန ဦးေဆာင္ဖို႔ Americans for Rohingya အဖဲြ႔ကေန မေန႔ တနဂၤေႏြေန႔က အေမရိကန္ အေနာက္ျခမ္း Oregon ျပည္နယ္ Portland ၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားနဲ႕ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်သူမ်ား အတြက္ စည္းရံုးပညာေပးလႈပ္ရွားမႈပဲြမွာ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
Portland ၿမိဳ႕အေနနဲ႕ အသားအေရာင္၊ ဘာသာ မခဲြျခားပဲ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်သူအားလံုးကို လက္ခံႀကိဳဆိုတယ္ ဆိုတာကိုျပသဖို႔ WALK with Refugees and Immigrants ဆိုတဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က စလို႔ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အေသးစိတ္တင္ျပမွာပါ။
ေဒသခံ အေမရိကန္ေတြနဲ႕ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်သူေတြၾကား ပိုမိုနားလည္ ရင္းႏွီးမႈ ရရွိေရး ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္တဲ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ဒုကၡသည္အျဖစ္ လာေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ ကခ်င္၊ ျမန္မာ စတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕အတူ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံအသီးသီးက ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်လာတဲ့ ဒုကၡသည္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ဳိးစံု ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ WALK with Refugees and Immigrants ပဲြမွာ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ ေဘးဒုကၡအက်ပ္အတည္း အႀကီးအက်ယ္ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေရးနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ အစီအစဥ္တခုအေနနဲ႕ ထည့္သြင္းခဲ့တာပါ။ အဲဒီပဲြမွာ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရး အမ်ားျပည္သူေရွ႕ ေျပာခြင့္ရခဲ့တဲ့ Americans for Rohingya အဖဲြ႔ရဲ႕ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Yusuf Iqbal က သူေျပာၾကားမယ့္ အေၾကာင္းအရာကို ဗီြအိုေအကို အခုလို အစီအစဥ္ မတိုင္ခင္မွာ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
“လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး အမုန္းတရားေတြ မရွိသင့္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ မတူညီခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ အားသာခ်က္တခုအေနနဲ႔ Diversity is the strength ဆိုတဲ့ဟာနဲ႔ က်ေနာ္တို႔နားလည္သင့္တယ္။ ေနာက္ ဒီအေပၚမွာ က်င့္ၾကံသင့္တယ္။ ေနာက္တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ အားနည္းခ်က္ ရွိတယ္ဆိုရင္လည္း ဒါကို တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ေဖးမကူညီသင့္တယ္။ လူတိုင္းအတြက္ေကာင္းတယ္ ဆိုတဲ့ Message က အဓိက ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ Community က အခုအခ်ိန္မွာ Genocide victim ျဖစ္ေနတယ္။ တေနရာမွာ လူသားေတြက ဒုကၡေရာက္ေနတယ္ဆိုရင္ ကမာၻမွာရွိတဲ့လူေတြအားလံုးက တာ၀န္ရွိတယ္။ မိမိတို႔ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရတို႔ သက္ဆိုင္ရာ Policy makers ေတြကို ေဖ်ာင္းဖ်ၿပီးေတာ့ ကမာၻမွာျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို အေမရိကန္က ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းသင့္တယ္ဆိုတာကို တိုက္တြန္းသြားမွာပါ။”
၂၀၁၇ခုႏွစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ သိန္းနဲ႕ခ်ီၿပီး အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာလံုၿခံဳေရးတပ္ေတြရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးကို လူမ်ဳိးစုအလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စဲြခ်က္နဲ႕ တာ၀န္ရွိတဲ့ ျမန္မာကာကြယ္ေရး ဦးစီခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္နဲ႕ ထိပ္တန္းစစ္ေခါင္းေဆာင္ သံုးဦး ကို တိုက္ရိုက္နာမည္တပ္ၿပီး ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ပိတ္ပင္တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ အေရးယူမႈကို ႀကိဳဆိုေပမဲ့ ဒီထက္ ပိုၿပီး ထိေရာက္တဲ့ စီးပြားေရးအရ ပစ္မွတ္ထားပိတ္ဆို႕ အေရးယူဖို႔ လိုေၾကာင္း Yusuf Iqbal ကေျပာပါတယ္။
“အေရးယူတာကေတာ့ Symbolic တခုေတာ့ ျဖစ္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ထိေရာက္သလားဆိုေတာ့ ဘယ္ေလာက္မွာေတာ့ မထိေရာက္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီအတြက္က က်ေနာ္တို႔က Financial sanction ဒါမွမဟုတ္ရင္ complete economic sanction ေတြ President က lift up မလုပ္ခင္ အဲဒီအထိကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္ လက္ရွိမွာ congress နဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့။”
ဒါ့အျပင္ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ အေမရိကန္သမၼတ Donald Trump အစိုးရရဲ႕ အဓိက ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ဒီအေပၚမွာ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အတြင္း ရီပါပလင္ကန္ အမတ္ေတြရဲ႕ ျမန္မာအေပၚ သေဘာထား ေျပာင္းလဲမႈေတြရွိလာတယ္လို႔ Yusuf Iqbal ကဆိုပါတယ္။
“ဒီၾကားထဲမွာ တခ်ိဳ႕ အဲဒီ Republican အမတ္တခ်ိဳ႕ရွိတယ္ သူတို႔ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က Convince လုပ္ေနရတယ္။ အဲဒီ Convince လုပ္တဲ့ေနရာမွာက ခုနက Religious freedom ဆိုတဲ့ ကိစၥေပၚလာေတာ့ Republican ေတြကလည္း convert ျဖစ္လာတယ္ အမ်ားႀကီး။ အရင္တုန္းကေတာ့ Republican ေတြထဲကMitch Mcconnell ကိုယ္တိုင္က ဒီမိုကေရစီကို အားေပးသင့္တယ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရကို အားေပးသင့္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ reluctant ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု Mitch Mcconnell ကိုယ္တိုင္က သူ႔ရဲ႕ Team တခုကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ refugee camp အထိပို႔တယ္။ ပို႔တယ္ဆိုတာက Religious freedom issue ေၾကာင့္ဆိုၿပီး ဒီလိုျဖစ္လာတာေပါ့။ တဘက္မွာ ဒီမိုကရက္ေတြကလည္း Human Rights issue ဆိုၿပီးေတာ့ ဒါကို ကိုယ္တြယ္တဲ့အခ်ိန္မွာ မၾကာမီမွာ Burma Act တခုကို pass လုပ္ဖို႔ရွိတယ္။ အခုဆီးနိတ္နဲ႔ ကြန္ဂရက္မွာ တၿပိဳင္နက္ ဒါကို introduce လုပ္ေနတယ္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အထက္လႊတ္ေတာ္ ၂ ခုလံုးမွာ။ ေနာက္တခုက Treasury department မွာ နညး္နည္းေလး bump ေတြရွိေနတယ္။ အဲဒီကိစၥေတြ အဆင္ေျပသြားတယ္ဆိုရင္ complete sanction ျဖစ္လာတဲ့အေနအထားေတြကို စၿပီးေတာ့ ျမင္လာတဲ့ သေဘာမွာရွိတယ္။”
Portland ၿမိဳ႕မွာ ႏွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ WALK with Refugees and Immigrants "ဒုကၡသည္မ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်သူမ်ား နဲ႕အတူ လမ္းေလွ်ာက္ၾကစို႔" ဆိုတဲ့ လႈပ္ရွားမႈကို ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ေကာင္စီနဲ႕အတူ Portland အမ်ားျပည္သူ အပန္းေျဖေရး တာ၀န္ရွိတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းက ဦးစီးက်င္းပတာျဖစ္ၿပီး လူမႈအဖဲြ႕အစည္းေတြနဲ႕ စီးပြားေရး ကုမၸဏီ စုစုေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္တို႔က ကူညီ၀န္းရံခဲ့ၾကပါတယ္။
