ဒီမိုကရေစီဓလေ့ကို ပြုစုပျိုးထောင်ရာမှာ တိုင်းသူပြည်သားတွေ နိုင်ငံရေး ဗဟုသုတ ဘယ်လောက်ရှိသလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းဟာ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားတဲ့ အစိုးရအကြောင်း ပြည်သူတွေ ဘယ်လောက်သိသလဲဆိုတဲ့ အချက်ဟာ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြည်သူ့သဘောထား လေ့လာတယ်ဆိုတဲ့ ငွေကုန်လူပန်းဖြစ်လို့ ငွေအင်အားကောင်းတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကသာ စွမ်းဆောင်နိုင်တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် NDI – National Democratic Institute ကလည်း ငွေကြေးနဲ့ နည်းပညာ ထောက်ပံ့ပြီး ပြည်သူ့သဘောထားလေ့လာဖို့ ကူညီလေ့ ရှိပါတယ်။
ပြည်သူ့သဘောထားကို ခန့်မှန်းနိုင်အောင် အမေရိကန်အခြေစိုက် IRI – International Republican Institute က လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်လယ်မှာ စစ်တမ်းကောက်ယူပါတယ်။ ၂၀၁၄ ကစပြီး IRI က စစ်တမ်းကောက်ယူနေတာမို့ အခုအကြိမ်ဟာ တတိယမြောက် ဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တွေက အမျိုးသား (၂၀၀၀) နီးပါးနဲ့ အမျိုးသမီး (၂၀၀၀) ကျော် စုစုပေါင်း (၄၀၃၀) ကို တွေ့ဆုံမေးမြန်းပြီး တင်ပြထားခဲ့ပါတယ်။ ရခိုင်မှာ (၆) မြို့နယ်၊ ကချင်မှာ (၂) မြို့နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်မှာ (၁၃) မြို့နယ်ကိုသာ ပဋိပက္ခ ဖြစ်နေတာမို့ ချန်လှပ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် စစ်တမ်းမှာ မပါသူဟာ (၁) သန်းကျော်သာ ရှိပါတယ်။
၂၀၁၄ စစ်တမ်း၊ ၂၀၁၇ စစ်တမ်းနဲ့ ၂၀၁၉ စစ်တမ်းစတဲ့ ပြည်သူ့သဘောထားစစ်တမ်း (၃) ခုစလုံးမှာ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အကောင်းဘက်က လမ်းကြောင်းအမှန်ကို ဦးတည်နေတယ်လို့ ပြည်သူ (၇၅) ရာခိုင်နှုန်းကျော်က ယုံကြည်ကြောင်း သိရပါတယ်။ အဆိုးဘက်လမ်းကြောင်းအမှားကို ဦးတည်နေတယ်လို့ ယုံကြည်သူက (၂၀) ရာခိုင်နှုန်းအောက်မှာ ရှိပါတယ်။ (၈၅) ရာခိုင်နှုန်းကျော် အကောင်းမြင်တဲ့ဒေသတွေဟာ ကယား၊ ကရင်၊ ချင်း၊ ဧရာဝတီနဲ့ မကွေး ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်ရဲ့ လက်ရှိ စီးပွားရေးအခြေအနေကို အလွန်ကောင်းမွန်တယ်လို့ ပြောသူ (၁၀) ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပြီး၊ အလွန်ဆိုးတယ်လို့ ယုံကြည်သူ (၉) ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါတယ်။ အတော်အသင့်ကောင်းတယ်လို့ တဝက်ကျော် (၅၁) ရာခိုင်နှုန်းက မြင်ပါတယ်။ မိသားစု စီးပွားရေး အလွန်ကောင်းမွန်တယ်လို့ ပြောသူ (၃) ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပြီး၊ အတော်အသင့်ကောင်းတယ်လို့ ပြောသူ (၆၇) ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါတယ်။ မိသားစု စီးပွားရေးအခြေအနေ အလွန်ဆိုးတယ်လို့ ယုံကြည်သူ (၃၀) ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါတယ်။
တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်အားလုံးမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမှုကို အကြီးဆုံး ပြဿနာအဖြစ် မြင်ကြပါတယ်။ ကချင်၊ ကယား၊ ရခိုင်၊ မန္တလေးနဲ့ နေပြည်တော်မှာ (၉၀) ရာခိုင်နှုန်းကျော်က အလွန်ကြီးမားတဲ့ ပြဿနာအဖြစ် မြင်ကြပါတယ်။ ကျန်ဒေသတွေမှာတော့ ဒီလိုအမြင်ရှိသူ (၈၀) ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရှိပါတယ်။ မူးယစ်ဆေးဝါးကို အကြီးဆုံးအန္တရာယ်လို့ ပြည်သူတွေက ယူဆကြပါတယ်။ ဒုတိယအကြီးဆုံး ပြဿနာက ရာဇဝတ်မှု များပြားလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရလုပ်ဆောင်ချက်တွေထဲမှာ လမ်းနဲ့တံတား ဆောက်လုပ်ရေးဟာ လူကြိုက်အများဆုံးဖြစ်ပြီး ပညာရေးအဆင့်မြှင်တင်မှုနဲ့ ကျန်းမာရေးပြုပြင်မှုဟာ ဒုတိယ လူကြိုက်အများဆုံး ဖြစ်နေပါတယ်။ ရေ၊ လျှပ်စစ်မီး၊ အိုအိမ်မှာလည်း အစိုးရကို လူကြိုက်များပါတယ်။
မေးမြန်းခံရတဲ့ ပြည်သူလူထု အများဆုံး (၇၆) ရာခိုင်နှုန်းက ဒီမိုကရေစီဟာ အကောင်းဆုံး အစိုးရစနစ်ကို ယုံကြည်ကြပါတယ်။ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချမှတ်ရာမှာ အရွယ်ရောက်သူတိုင်း ပါဝင်နိုင်ဖို့ အလွန်အရေးကြီးတယ်လို့ အများစု (၆၂) ရာခိုင်နှုန်းက ယူဆပါတယ်။ သုံးပုံတပုံ (၃၁) ရာခိုင်နှုန်းကတော့ အတော်အသင့်သာ အရေးကြီးတယ်လို့ မြင်ကြပါတယ်။ မေးခွန်းဖြေကြားသူ တဝက်ကျော် (၅၁) ရာခိုင်နှုန်းဟာ နိုင်ငံရေးပါတီကို ထောက်ခံသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲမှ ဆန္ဒမဲပေးသူက (၇၅) ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါတယ်။ မဲပေးသူ အများဆုံး (၈၇) ရာခိုင်နှုန်းက ဧရာဝတီတိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ဖို့ လွှတ်တော်မှာ (၇၅) ရာခိုင်နှုန်းကျော် ထောက်ခံဖို့ လိုတယ်ဆိုတဲ့ အခက်အခဲကို အများစုက မကြိုက်ကြပါဘူး။ အခက်အခဲမရှိဘဲ အခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်နိုင်ရေးကိုသာ အများစု (၈၀) ရာခိုင်နှုန်းက ထောက်ခံကြတာတွေ့ရပါတယ်။
တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်က ထွက်တဲ့သယံဇာတကို ဒေသခံတွေကပဲ စီမံခန့်ခွဲခွင့် ပိုရသင့်တယ်လို့ အများစု (၅၂) ရာခိုင်နှုန်းက မြင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နေပြည်တော် (၃၄) ရာခိုင်နှုန်း၊ ပဲခူး (၃၈) ရာခိုင်နှုန်း၊ မန္တလေး (၄၁) ရာခိုင်နှုန်း၊ ဧရာဝတီ (၄၅) ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ရန်ကုန် (၄၆) ရာခိုင်နှုန်းမှာတော့ ထောက်ခံသူက (၅၀) ရာခိုင်နှုန်းအောက်မှာသာ ရှိပါတယ်။ ပြည်နယ်တွေမှာ (၇၀) ရာခိုင်နှုန်းလောက် ထောက်ခံကြတာကို တွေ့ရပါတယ်။ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တွေကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ပိုပေးသင့်တယ်လို့ မေးမြန်းခံသူ အများစု (၇၀) ရာခိုင်နှုန်းက ယူဆပါတယ်။ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့် အာဏာပိုပေးတာကို ကြိုက်တယ်ဆိုပေမယ့် ဝန်ကြီးချုပ်ကိစ္စမှာတော့ တမျိုး ဖြစ်နေပါတယ်။
တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်ကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ခန့်အပ်တာကို လိုလားသူ (၅၃) ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေပြီး မိမိတို့ဘာသာ ခန့်အပ်ဖို့ လိုလားသူက လူနည်းစု (၃၉) ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်နေပါတယ်။ ပြည်သူ့သဘောထား ကောက်ယူတဲ့အခါမှာ တအိမ်တက်ဆင်း လုပ်ရတာမို့ စရိတ်အကုန်အကျ များပါတယ်။ IRI ဟာ ၂၀၁၃ ကစပြီး နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်မှု သင်တန်းတွေ စပေးပါတယ်။ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တွေမှာ အလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ကျင်းပပြီး လူပေါင်းတသောင်းလောက်ကို သင်တန်းပေးနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပြည်သူ့အမြင်ကို စစ်တမ်းကောက်ယူတဲ့ ဓလေ့ဟာ ဒီမိုကရေစီကို ပြုစုပျိုထောင်ရာမှာ အရေးကြီးပါတယ်။
==Unicode==
ဒီမိုကရစေီဓလေ့ကို ပွုစုပြိုးထောငျရာမှာ တိုငျးသူပွညျသားတှေ နိုငျငံရေး ဗဟုသုတ ဘယျလောကျရှိသလဲဆိုတဲ့ မေးခှနျးဟာ အလှနျအရေးကွီးပါတယျ။ ရှေးကောကျတငျမွှောကျထားတဲ့ အစိုးရအကွောငျး ပွညျသူတှေ ဘယျလောကျသိသလဲဆိုတဲ့ အခကြျဟာ အရေးကွီးပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ပွညျသူ့သဘောထား လေ့လာတယျဆိုတဲ့ ငှကေုနျလူပနျးဖွဈလို့ ငှအေငျအားကောငျးတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှကေသာ စှမျးဆောငျနိုငျတာ တှေ့ရပါတယျ။ ဝါရှငျတနျအခွစေိုကျ NDI – National Democratic Institute ကလညျး ငှကွေေးနဲ့ နညျးပညာ ထောကျပံ့ပွီး ပွညျသူ့သဘောထားလေ့လာဖို့ ကူညီလေ့ ရှိပါတယျ။
ပွညျသူ့သဘောထားကို ခန့ျမှနျးနိုငျအောငျ အမရေိကနျအခွစေိုကျ IRI – International Republican Institute က လှနျခဲ့တဲ့ နှဈလယျမှာ စဈတမျးကောကျယူပါတယျ။ ၂၀၁၄ ကစပွီး IRI က စဈတမျးယူနတောမို့ အခုအကွိမျဟာ တတိယမွောကျ ဖွဈပါတယျ။ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျတှကေ အမြိုးသား (၂၀၀၀) နီးပါးနဲ့ အမြိုးသမီး (၂၀၀၀) ကြောျ စုစုပေါငျး (၄၀၃၀) ကို တှေ့ဆုံမေးမွနျးပွီး တငျပွထားခဲ့ပါတယျ။ ရခိုငျမှာ (၆) မွို့နယျ၊ ကခငြျမှာ (၂) မွို့နယျ၊ ရှမျးပွညျနယျမှာ (၁၃) မွို့နယျကိုသာ ပဋိပက်ခ ဖွဈနတောမို့ ခနြျလှပျခဲ့ရတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ စဈတမျးမှာ မပါသူဟာ (၁) သနျးကြောျသာ ရှိပါတယျ။
၂၀၁၄ စဈတမျး၊ ၂၀၁၇ စဈတမျးနဲ့ ၂၀၁၉ စဈတမျးစတဲ့ ပွညျသူ့သဘောထားစဈတမျး (၃) ခုစလုံးမှာ မွနျမာနိုငျငံဟာ အကောငျးဘကျက လမျးကွောငျးအမှနျကို ဦးတညျနတေယျလို့ ပွညျသူ (၇၅) ရာခိုငျနှုနျးကြောျက ယုံကွညျကွောငျး သိရပါတယျ။ အဆိုးဘကျလမျးကွောငျးအမှားကို ဦးတညျနတေယျလို့ ယုံကွညျသူက (၂၀) ရာခိုငျနှုနျးအောကျမှာ ရှိပါတယျ။ (၈၅) ရာခိုငျနှုနျးကြောျ အကောငျးမွငျတဲ့ဒသေတှဟော ကယား၊ ကရငျ၊ ခငြျး၊ ဧရာဝတီနဲ့ မကှေး ဖွဈပါတယျ။ မွနျမာပွညျရဲ့ လကျရှိ စီးပှားရေးအခွအေနကေို အလှနျကောငျးမှနျတယျလို့ ပွောသူ (၁၀) ရာခိုငျနှုနျးသာရှိပွီး၊ အလှနျဆိုးတယျလို့ ယုံကွညျသူ (၉) ရာခိုငျနှုနျး ရှိပါတယျ။ အတောျအသင့ျကောငျးတယျလို့ တဝကျကြောျ (၅၁) ရာခိုငျနှုနျးက မွငျပါတယျ။ မိသားစု စီးပှားရေး အလှနျကောငျးမှနျတယျလို့ ပွောသူ (၃) ရာခိုငျနှုနျးသာရှိပွီး၊ အတောျအသင့ျကောငျးတယျလို့ ပွောသူ (၆၇) ရာခိုငျနှုနျး ရှိပါတယျ။ မိသားစု စီးပှားရေးအခွအေနေ အလှနျဆိုးတယျလို့ ယုံကွညျသူ (၃၀) ရာခိုငျနှုနျး ရှိပါတယျ။
တိုငျးနဲ့ပွညျနယျအားလုံးမှာ မူးယဈဆေးဝါးသုံးစှဲမှုကို အကွီးဆုံး ပွူနာအဖွဈ မွငျကွပါတယျ။ ကခငြျ၊ ကယား၊ ရခိုငျ၊ မန်တလေးနဲ့ နပွေညျတောျမှာ (၉၀) ရာခိုငျနှုနျးကြောျက အလှနျကွီးမားတဲ့ ပွူနာအဖွဈ မွငျကွပါတယျ။ ကနြျဒသေတှမှောတော့ ဒီလိုအမွငျရှိသူ (၈၀) ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ရှိပါတယျ။ မူးယဈဆေးဝါးကို အကွီးဆုံးအန်တရာယျလို့ ပွညျသူတှကေ ယူဆကွပါတယျ။ ဒုတိယအကွီးဆုံး ပွူနာက ရာဇဝတျမှု မြားပွားလာတာ ဖွဈပါတယျ။ အစိုးရလုပျဆောငျခကြျတှထေဲမှာ လမျးနဲ့တံတား ဆောကျလုပျရေးဟာ လူကွိုကျအမြားဆုံးဖွဈပွီး ပညာရေးအဆင့ျမွှငျတငျမှုနဲ့ ကနြျးမာရေးပွုပွငျမှုဟာ ဒုတိယ လူကွိုကျအမြားဆုံး ဖွဈနပေါတယျ။ ရေ၊ လြှပျစဈမီး၊ အိုအိမျမှာလညျး အစိုးရကို လူကွိုကျမြားပါတယျ။
မေးမွနျးခံရတဲ့ ပွညျသူလူထု အမြားဆုံး (၇၆) ရာခိုငျနှုနျးက ဒီမိုကရစေီဟာ အကောငျးဆုံး အစိုးရစနဈကို ယုံကွညျကွပါတယျ။ နိုငျငံရေးဆိုငျရာ ဆုံးဖွတျခမြှတျရာမှာ အရှယျရောကျသူတိုငျး ပါဝငျနိုငျဖို့ အလှနျအရေးကွီးတယျလို့ အမြားစု (၆၂) ရာခိုငျနှုနျးက ယူဆပါတယျ။ သုံးပုံတပုံ (၃၁) ရာခိုငျနှုနျးကတော့ အတောျအသင့ျသာ အရေးကွီးတယျလို့ မွငျကွပါတယျ။ မေးခှနျးဖွကွေားသူ တဝကျကြောျ (၅၁) ရာခိုငျနှုနျးဟာ နိုငျငံရေးပါတီကို ထောကျခံသူတှေ ဖွဈပါတယျ။ ၂၀၁၅ ရှေးကောကျပှဲမှ ဆန်ဒမဲပေးသူက (၇၅) ရာခိုငျနှုနျး ရှိပါတယျ။ မဲပေးသူ အမြားဆုံး (၈၇) ရာခိုငျနှုနျးက ဧရာဝတီတိုငျး ဖွဈပါတယျ။ အခွခေံဥပဒေ ပွငျဆငျဖို့ လှှတျတောျမှာ (၇၅) ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ထောကျခံဖို့ လိုတယျဆိုတဲ့ အခကျအခဲကို အမြားစုက မကွိုကျကွပါဘူး။ အခကျအခဲမရှိဘဲ အခွခေံဥပဒကေို ပွငျဆငျနိုငျရေးကိုသာ အမြားစု (၈၀) ရာခိုငျနှုနျးက ထောကျခံကွတာတှေ့ရပါတယျ။
တိုငျးနဲ့ပွညျနယျက ထှကျတဲ့သယံဇာတကို ဒသေခံတှကေပဲ စီမံခန့ျခှဲခှင့ျ ပိုရသင့ျတယျလို့ အမြားစု (၅၂) ရာခိုငျနှုနျးက မွငျကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ နပွေညျတောျ (၃၄) ရာခိုငျနှုနျး၊ ပဲခူး (၃၈) ရာခိုငျနှုနျး၊ မန်တလေး (၄၁) ရာခိုငျနှုနျး၊ ဧရာဝတီ (၄၅) ရာခိုငျနှုနျးနဲ့ ရနျကုနျ (၄၆) ရာခိုငျနှုနျးမှာတော့ ထောကျခံသူက (၅၀) ရာခိုငျနှုနျးအောကျမှာသာ ရှိပါတယျ။ ပွညျနယျတှမှော (၇၀) ရာခိုငျနှုနျးလောကျ ထောကျခံကွတာကို တှေ့ရပါတယျ။ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျတှကေို ကိုယျပိုငျအုပျခြုပျခှင့ျ ပိုပေးသင့ျတယျလို့ မေးမွနျးခံသူ အမြားစု (၇၀) ရာခိုငျနှုနျးက ယူဆပါတယျ။ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျ အာဏာပိုပေးတာကို ကွိုကျတယျဆိုပမေယ့ျ ဝနျကွီးခြုပျကိစ်စမှာတော့ တမြိုး ဖွဈနပေါတယျ။
တိုငျးနဲ့ပွညျနယျ ဝနျကွီးခြုပျကို ပွညျထောငျစုအစိုးရက ခန့ျအပျတာကို လိုလားသူ (၅၃) ရာခိုငျနှုနျး ရှိနပွေီး မိမိတို့ဘာသာ ခန့ျအပျဖို့ လိုလားသူက လူနညျးစု (၃၉) ရာခိုငျနှုနျး ဖွဈနပေါတယျ။ ပွညျသူ့သဘောထား ကောကျယူတဲ့အခါမှာ တအိမျတကျဆငျး လုပျရတာမို့ စရိတျအကုနျအကြ မြားပါတယျ။ IRI ဟာ ၂၀၁၃ ကစပွီး နိုငျငံရေးခေါငျးဆောငျမှု သငျတနျးတှေ စပေးပါတယျ။ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျတှမှော အလုပျရုံ ဆှေးနှေးပှဲတှေ ကငြျးပပွီး လူပေါငျးတသောငျးလောကျကို သငျတနျးပေးနိုငျခဲ့တယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ပွညျသူ့အမွငျကို စဈတမျးကောကျယူတဲ့ ဓလေ့ဟာ ဒီမိုကရစေီကို ပွုစုပြိုထောငျရာမှာ အရေးကွီးပါတယျ။
