(Zawgyi/Unicode)
တရုတ်နိုင်ငံမှာ စတင်တဲ့ Coronavirus ရောဂါပိုးဟာ အနည်းဆုံး နိုင်ငံပေါင်း ၁၈ နိုင်ငံအထိ စတင်ကူးစက် ပြန့်နှံ့လာနေတာကြောင့် ဒီရောဂါကူးစက်မှုဟာ နိုင်ငံတကာ အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးက ကြာသပတေးနေ့မှာ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
“Novel coronavirus ကမ္ဘာမှာ ကူးစက်ပြန့်နှံ့နေတဲ့အပေါ် အများပြည်သူကျန်းမာရေးအတွက် စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ နိုင်ငံတကာ အရေးပေါ်အခြေအနေတရပ်အဖြစ် ကျနော် ကြေညာပါတယ်။ အခုလို ကြေညာရတာရဲ့ အဓိကအကြောင်းက တရုတ်နိုင်ငံမှာ ဖြစ်နေတဲ့အခြေအနေကြောင့် မဟုတ်ဘဲ တခြားနိုင်ငံတွေမှာ ဖြစ်ပျက် နေတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ စိုးရိမ်စရာ အကောင်းဆုံး ကတော့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုစနစ် ပိုအားနည်းပြီး ရောဂါပိုးကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းဖို့ ပြင်ဆင်မှု အားနည်းတဲ့ နိုင်ငံတွေဆီ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ရောက်ရှိသွားမယ့် အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။”
ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဂျနီဗာမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ အရေးပေါ် စည်းဝေးပွဲအပြီး ပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း WHO အကြီးအကဲ Tedro Adhanom Ghebreyesus က အဲဒီလို ကြေညာလိုက်တာပါ။
ဝူဟန်းက မြန်မာကျောင်းသားတွေကို ပြန်ခေါ်ဖို့ အစီအစဉ်လုပ်နေတဲ့အကြောင်း ဖတ်နိုင်ပါတယ်။
အခုကြေညာချက်ဟာ တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် ယုံကြည်စိတ်ချမှုမရှိဘူးဆိုတဲ့ မဲခွဲ ဆုံးဖြတ်ချက် မဟုတ်ကြောင်း၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးပြန့်နှံ့နေတာအပေါ် တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းကို WHO အနေနဲ့ အခိုင်အမာ ယုံကြည်စိတ်ချဆဲဖြစ်တဲ့အကြောင်းလည်း WHO အကြီးအကဲက ပြောပါတယ်။
ဒီရောပိုးကူးစက်ပြန့်နှံ့မှုဟာ တခါမှမကြုံဘူးတဲ့ အတိုင်းအတာနဲ့ လျင်မြန်စွာ ဖြစ်ပေါ်နေတယ်လို့ WHO က ယူဆတဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာက ညှိနှိုင်း တုန့်ပြန် ဆောင်ရွက်ကြဖို့လိုအပ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
ဒီဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာ ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် မကြေညာ ခဲ့တဲ့အတွက် WHO ကို တချို့က ဝေဖန် ပြောဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
ဒီဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် အခုချိန်ထိ သေဆုံးသူ အနည်းဆုံး ၂၁၃ ဦး ရှိသွားပြီဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံအတွင်းမှာတင် ရောဂါပိုး ကူးစက်နေတယ်လို့ အတည်ပြုပြီးထားသူ ၈၁၀၀ ကျော်နဲ့ တကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ဆိုရင်တော့ ၉၀၀၀ လောက် ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အခုချိန်ထိတော့ တရုတ်နိုင်ငံပြင်ပမှာ ဒီဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးသူ ရှိတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတော့ ထွက်မလာသေးပါဘူး။
အမေရိကန်သမ္မတ Donald Trump ကလည်း ဒီကိစ္စကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်းနဲ့ ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာရှိနေတဲ့ အမေရိကန် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေဟာလည်း ၂၄ နာရီပတ်လုံး ဒီကိစ္စကို အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်နေကြကြောင်း ပြောပါတယ်။
ကြာသပတေးနေ့အထိ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရတဲ့ နိုင်ငံတွေကတော့ သြစတေးလျ၊ ကနေဒါ၊ ဖင်လန်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ ဟောင်ကောင်၊ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ မကာအို၊ မလေးရှား၊ နီပေါ၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ စင်္ကာပူ၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ထိုင်ဝမ်၊ ထိုင်း၊ သီရိလင်္ကာ၊ ယူအေအီး၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဗီယက်နမ်နဲ့ ရောဂါပိုး စတင်ဖြစ်ပွားတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၂ နိုင်ငံ ရှိသွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
......................
coronavirus ပိုး ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေး အရေးအပေါျအခွအေနအေဖွဈ WHO ကွညောလိုကျပွီ
(Unicode)
တရုတျနိုငျငံမှာ စတငျတဲ့ Coronavirus ရောဂါပိုးဟာ အနညျးဆုံး နိုငျငံပေါငျး ၁၈ နိုငျငံအထိ စတငျကူးစကျ ပွန့ျနှံ့လာနတောကွောင့ျ ဒီရောဂါကူးစကျမှုဟာ နိုငျငံတကာ အရေးပေါျအခွအေနအေဖွဈ WHO ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ကွီးက ကွာသပတေးနေ့မှာ ကွညောလိုကျပါတယျ။
“Novel coronavirus ကမ်ဘာမှာ ကူးစကျပွန့ျနှံ့နတေဲ့အပေါျ အမြားပွညျသူကနြျးမာရေးအတှကျ စိုးရိမျဖှယျရာ နိုငျငံတကာ အရေးပေါျအခွအေနတေရပျအဖွဈ ကနြောျ ကွညောပါတယျ။ အခုလို ကွညောရတာရဲ့ အဓိကအကွောငျးက တရုတျနိုငျငံမှာ ဖွဈနတေဲ့အခွအေနကွေောင့ျ မဟုတျဘဲ တခွားနိုငျငံတှမှော ဖွဈပကြျ နတေဲ့ အခွအေနတှေကွေောင့ျဖွဈပါတယျ။ စိုးရိမျစရာ အကောငျးဆုံး ကတော့ ကနြျးမာရေး စောင့ျရှောကျမှုစနဈ ပိုအားနညျးပွီး ရောဂါပိုးကို ရငျဆိုငျဖွရှေငျးဖို့ ပွငျဆငျမှု အားနညျးတဲ့ နိုငျငံတှဆေီ ဗိုငျးရပျဈပိုး ကူးစကျရောကျရှိသှားမယ့ျ အခွအေနဖွေဈပါတယျ။”
ဆှဈဇာလနျနိုငျငံ၊ ဂနြီဗာမွို့မှာ ကငြျးပတဲ့ အရေးပေါျ စညျးဝေးပှဲအပွီး ပွုလုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး WHO အကွီးအကဲ Tedro Adhanom Ghebreyesus က အဲဒီလို ကွညောလိုကျတာပါ။
ဝူဟနျးက မွနျမာကြောငျးသားတှကေို ပွနျခေါျဖို့ အစီအစဉျလုပျနတေဲ့အကွောငျး ဖတျနိုငျပါတယျ။
အခုကွညောခကြျဟာ တရုတျနိုငျငံအပေါျ ယုံကွညျစိတျခမြှုမရှိဘူးဆိုတဲ့ မဲခှဲ ဆုံးဖွတျခကြျ မဟုတျကွောငျး၊ ဗိုငျးရပျဈပိုးပွန့ျနှံ့နတောအပေါျ တရုတျနိုငျငံရဲ့ ထိနျးခြုပျနိုငျစှမျးကို WHO အနနေဲ့ အခိုငျအမာ ယုံကွညျစိတျခဆြဲဖွဈတဲ့အကွောငျးလညျး WHO အကွီးအကဲက ပွောပါတယျ။
ဒီရောပိုးကူးစကျပွန့ျနှံ့မှုဟာ တခါမှမကွုံဘူးတဲ့ အတိုငျးအတာနဲ့ လငြျမွနျစှာ ဖွဈပေါျနတေယျလို့ WHO က ယူဆတဲ့အတှကျ နိုငျငံတကာက ညှိနှိုငျး တုန့ျပွနျ ဆောငျရှကျကွဖို့လိုအပျကွောငျး ပွောပါတယျ။
ဒီဗိုငျးရပျဈနဲ့ပတျသကျလို့ နိုငျငံတကာ ကနြျးမာရေး အရေးပေါျအခွအေနအေဖွဈ မကွညော ခဲ့တဲ့အတှကျ WHO ကို တခြို့က ဝဖေနျ ပွောဆိုခဲ့ကွပါတယျ။
ဒီဗိုငျးရပျဈပိုးကွောင့ျ အခုခြိနျထိ သဆေုံးသူ အနညျးဆုံး ၂၁၃ ဦး ရှိသှားပွီဖွဈပွီး တရုတျနိုငျငံအတှငျးမှာတငျ ရောဂါပိုး ကူးစကျနတေယျလို့ အတညျပွုပွီးထားသူ ၈,၁၀၀ ကြောျနဲ့ တကမ်ဘာလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ဆိုရငျတော့ ၉,၀၀၀ လောကျ ရှိတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ အခုခြိနျထိတော့ တရုတျနိုငျငံပွငျပမှာ ဒီဗိုငျးရပျဈကွောင့ျ သဆေုံးသူ ရှိတယျဆိုတဲ့ သတငျးတော့ ထှကျမလာသေးပါဘူး။
အမရေိကနျသမ်မတ Donald Trump ကလညျး ဒီကိစ်စကို အနီးကပျစောင့ျကွည့ျနကွေောငျးနဲ့ ကမ်ဘာတဝှမျးမှာရှိနတေဲ့ အမရေိကနျ ကြှမျးကငြျပညာရှငျတှဟောလညျး ၂၄ နာရီပတျလုံး ဒီကိစ်စကို အာရုံစိုကျ လုပျဆောငျနကွေကွောငျး ပွောပါတယျ။
ကွာသပတေးနေ့အထိ ရောဂါပိုးကူးစကျခံရတဲ့ နိုငျငံတှကေတော့ သွစတေးလြ၊ ကနဒေါ၊ ဖငျလနျ၊ ပွငျသဈ၊ ဂြာမနီ၊ ဟောငျကောငျ၊ အိန်ဒိယ၊ ဂပြနျ၊ ကမ်ဘောဒီးယား၊ မကာအို၊ မလေးရှား၊ နီပေါ၊ ဖိလဈပိုငျ၊ စငျ်ကာပူ၊ တောငျကိုရီးယား၊ ထိုငျဝမျ၊ ထိုငျး၊ သီရိလငျ်ကာ၊ ယူအအေီး၊ အမရေိကနျပွညျထောငျစု၊ ဗီယကျနမျနဲ့ ရောဂါပိုး စတငျဖွဈပှားတဲ့ တရုတျနိုငျငံအပါအဝငျ နိုငျငံပေါငျး ၂၂ နိုငျငံ ရှိသှားပွီ ဖွဈပါတယျ။
