(Zawgyi / Unicode)
တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် စတင်ဖြစ်ပွါးမှု မူလအကြောင်းရင်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ရောက်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ဒီကနေ့မှာ ဝူဟန်မြို့ သားငါးဈေးတခုကို သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာလတုန်းက စပြီး ကူးစက်ပျံ့နှံ့ခဲ့တဲ့ ဒီဗိုင်းရပ်စ်ပိုးက ဝူဟန်မြို့ Huanan ပင်လယ်စာဈေးနဲ့ ဆက်စပ်နေတာပါ။ အစောပိုင်း ရောဂါကူးစက်သူတွေကို ကုသပေးခဲ့တဲ့ ဆေးရုံတွေထဲက အနည်းဆုံး ဆေးရုံ ၁ ရုံကိုလည်း WHO ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဗိုင်းရပ်စ်က ဘယ်မှာ အစပြုခဲ့တယ်၊ ဘယ်တိရစ္ဆာန်ကနေ စပြီး ကူးစက်တယ်ဆိုတာနဲ့ လူတွေကို ဘယ်လိုကူးစက်ခဲ့သလဲ စတာတွေကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေက သိချင်ကြတာပါ။ ဒီအချက်တွေကို အဖြေထုတ်နိုင်ဖို့က နှစ်နဲ့ချီပြီး ကြာနိုင်ပါတယ်။
အခုဆိုရင် တကမ္ဘာလုံး COVID-19 ကူးစက်သူ ၁၀၂ သန်းနဲ့ သေဆုံးသူ ၂.၂ သန်း ရှိပါတယ်။ ကူးစက်မှုနှုန်း ဆက်ပြီး မြင့်တက်နေတာကြောင့် တချို့နိုင်ငံတွေမှာ အသွားအလာ ကန့်သတ်မှုတွေကို ပြန်ပြီး ချမှတ်လာကြပါတယ်။
ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံတွေကို ခရီးသွားလာတာနဲ့ အဲဒီနိုင်ငံတွေကနေ လာရောက်သူတွေကို ပြင်သစ်က တားမြစ်လိုက်ပါတယ်။
အခုချမှတ်လိုက်တဲ့ စည်းကမ်းချက်အသစ်အရ ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေက ခရီးသွားတွေ အနေနဲ့လည်း ဒီကနေ့ တနင်္ဂနွေနေ့ကစပြီး ပြင်သစ်ကို မလာရောက်ခင်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကင်းစင်ကြောင်း အထောက်အထားပြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဂျာမနီကတော့ ဥရောပနဲ့ အာဖရိကတိုက်နိုင်ငံ အတော်များများက ခရီးသွားတွေကို ကန့်သတ်ထားပါတယ်။
အမေရိကန်မှာလည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် မျိုးကွဲအသစ် ကူးစက်ထားသူ Michigan တက္ကသိုလ်က ကျောင်းသား ၁၄ ယောက်ကို သီးခြားခွဲ စောင့်ကြည့်ထားပါတယ်။ သူတို့ထဲက ကျောင်းသားတယောက် ဗြိတိန်ကို အလည်အပတ် သွားရောက်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ဒီမျိုးဗီဇကွဲဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အမေရိကန်မှာ အခုထိ ကာကွယ်ဆေး သန်း ၅၀ ဖြန့်ဖြူးပြီးဖြစ်သလို သန်း ၃၀ ထိုးနှံပေးပြီးပြီလို့ ကူးစက်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ကာကွယ်ရေးဌာန (CDC) က စနေနေ့က ပြောပါတယ်။
လက်ရှိ အမေရိကန်မှာ Moderna နဲ့ Pfizer-BioNTech ကာကွယ်ဆေးတွေကို ဖြန့်ဖြူးပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
------------------------
(Unicode)
WHO စုံစမျးရေးအဖှဲ့ ဝူဟနျ ပငျလယျစာဈေး သှားရောကျ
တရုတျနိုငျငံမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ စတငျဖွဈပှါးမှု မူလအကွောငျးရငျးကို စုံစမျးစဈဆေးဖို့ ရောကျနတေဲ့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ဟာ ဒီကနေ့မှာ ဝူဟနျမွို့ သားငါးဈေးတခုကို သှားရောကျခဲ့ပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ဒီဇငျဘာလတုနျးက စပွီး ကူးစကျပြံ့နှံ့ခဲ့တဲ့ ဒီဗိုငျးရပျဈပိုးက ဝူဟနျမွို့ Huanan ပငျလယျစာဈေးနဲ့ ဆကျစပျနတောပါ။ အစောပိုငျး ရောဂါကူးစကျသူတှကေို ကုသပေးခဲ့တဲ့ ဆေးရုံတှထေဲက အနညျးဆုံး ဆေးရုံ ၁ ရုံကိုလညျး WHO ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ သှားရောကျခဲ့ပွီး ဖွဈပါတယျ။
ဒီဗိုငျးရပျဈက ဘယျမှာ အစပွုခဲ့တယျ၊ ဘယျတိရစ်ဆာနျကနေ စပွီး ကူးစကျတယျဆိုတာနဲ့ လူတှကေို ဘယျလိုကူးစကျခဲ့သလဲ စတာတှကေို သိပ်ပံပညာရှငျတှကေ သိခငြျကွတာပါ။ ဒီအခကြျတှကေို အဖွထေုတျနိုငျဖို့က နှဈနဲ့ခြီပွီး ကွာနိုငျပါတယျ။
အခုဆိုရငျ တကမ်ဘာလုံး COVID-19 ကူးစကျသူ ၁၀၂ သနျးနဲ့ သဆေုံးသူ ၂.၂ သနျး ရှိပါတယျ။ ကူးစကျမှုနှုနျး ဆကျပွီး မွင့ျတကျနတောကွောင့ျ တခြို့နိုငျငံတှမှော အသှားအလာ ကန့ျသတျမှုတှကေို ပွနျပွီး ခမြှတျလာကွပါတယျ။
ဥရောပသမဂ်ဂအဖှဲ့ဝငျမဟုတျတဲ့ နိုငျငံတှကေို ခရီးသှားလာတာနဲ့ အဲဒီနိုငျငံတှကေနေ လာရောကျသူတှကေို ပွငျသဈက တားမွဈလိုကျပါတယျ။
အခုခမြှတျလိုကျတဲ့ စညျးကမျးခကြျအသဈအရ ဥရောပသမဂ်ဂအဖှဲ့ဝငျ နိုငျငံတှကေ ခရီးသှားတှေ အနနေဲ့လညျး ဒီကနေ့ တနငျ်ဂနှနေေ့ကစပွီး ပွငျသဈကို မလာရောကျခငျမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကငျးစငျကွောငျး အထောကျအထားပွရမှာ ဖွဈပါတယျ။ ဂြာမနီကတော့ ဥရောပနဲ့ အာဖရိကတိုကျနိုငျငံ အတောျမြားမြားက ခရီးသှားတှကေို ကန့ျသတျထားပါတယျ။
အမရေိကနျမှာလညျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ မြိုးကှဲအသဈ ကူးစကျထားသူ Michigan တက်ကသိုလျက ကြောငျးသား ၁၄ ယောကျကို သီးခွားခှဲ စောင့ျကွည့ျထားပါတယျ။ သူတို့ထဲက ကြောငျးသားတယောကျ ဗွိတိနျကို အလညျအပတျ သှားရောကျခဲ့ပွီးတဲ့နောကျ ဒီမြိုးဗီဇကှဲဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျလာတာ ဖွဈပါတယျ။
အမရေိကနျမှာ အခုထိ ကာကှယျဆေး သနျး ၅၀ ဖွန့ျဖွူးပွီးဖွဈသလို သနျး ၃၀ ထိုးနှံပေးပွီးပွီလို့ ကူးစကျရောဂါ ထိနျးခြုပျကာကှယျရေးဌာန (CDC) က စနနေေ့က ပွောပါတယျ။
လကျရှိ အမရေိကနျမှာ Moderna နဲ့ Pfizer-BioNTech ကာကှယျဆေးတှကေို ဖွန့ျဖွူးပေးနတော ဖွဈပါတယျ။
