(Zawgyi/Unicode)
ကမ္ဘာ့ အပူချိန် မြင့်တက်လာနေတာက လူသားတွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှုကို ပိုပြီး အရှိန်မြှင့်တက်နေစေတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ မိုးလေဝသ အဖွဲ့ချုပ် WMO က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။
၂၀၂၀ ခုနှစ်က ကမ္ဘာ့ အပူဆုံး နှစ်တွေအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ခံထားရတဲ့ နှစ် သုံးနှစ် ထဲမှာ ပါဝင်နေတာပါ။ အပူဆုံးနှစ် ဖြစ်တဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှစ်ထက် အနည်းငယ်သာ အပူချိန်ကွာခြားခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်ထဲ ကမ္ဘာ့ အပူပြင်းဆုံးနှစ် ၆ နှစ် ရှိခဲ့တယ်လို့လည်း WMO က ပြောပါတယ်။
ဒီလို ပိုပြီး ပိုပြီး ပူလာတဲ့ အပူပြင်းဆုံးနှစ်တွေ ရှိလာက ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲမှု ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်နေတာရဲ့ အမှတ် လက္ခဏာ တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ အခြေအနေ လျော့ပါး သက်သာဖို့လမ်း မမြင်သေးပါဘူး။ ဥတုရာသီ ပြောင်းလဲနေတာက တကယ့်ဖြစ်ရပ်ပါ။ ရှေ့လာမယ့် အနာဂတ်မှာ ကြုံရမှာ မဟုတ်ဘဲ အခုကိုပဲ ဖြစ်နေတာပါ။ ပျောက်ကွယ်သွားဦးမှာ မဟုတ်ပါဘူးလို့ WMO ရဲ့ ပြောခွင့်ရ Clare Nullis က VOA ကို ပြောပါတယ်။
ကမ္ဘာကြီးက စက်မှုတော်လှန်းရေး မတိုင်ခင်ကထက် ၁.၂ စင်တီဂရိတ် ပိုပြီး ပူလာတယ်လို့ မိုးဇလ ပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ ဒီနှုန်းနဲ့ဆိုရင် ဒီ ရာစုနှစ်ထဲ အပူချိန် ၃ ဒီဂရီကနေ ၅ ဒီဂရီအထိ တက်လာမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။
ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာတာကြောင့် ကမ္ဘာ့ဒေသတွေမှာ မကြုံစဖူး ဖောက်ပြန်တဲ့ ရာသီဥတုကို ဖြစ်ပေါ်လာစေကြောင်းနဲ့ ဆိုက်ဘေးရီး ယားဒေသမှာ အပူချိန် လွန်ကဲနေပြီး တောမီးလောင်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရကြောင်းလည်း WMO ပြောခွင့်ရက ပြောပါတယ်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ကုန်ခါနီးမှာ La Nina ရေအေးစီးကြောင်းကြောင့် အပူချိန် လျော့ကျသွားခဲ့ရပေမယ့်လို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ဟာ အပူပြင်းဆုံး နှစ်တစ်နှစ် ဖြစ်လာဖွယ် ရှိတယ်လို့လည်း ဗြိတိန်နိုင်ငံ မိုးလေဝသရုံးရဲ့ နှစ်စဉ် ခန့်မှန်းချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
.............
ကမ်ဘာအပူဆုံးနှဈ ၃နှဈထဲ ပါဝငျတဲ့ ၂၀၂၀
(Unicode)
ကမ်ဘာ့ အပူခြိနျ မွင့ျတကျလာနတောက လူသားတှကွေောင့ျ ဖွဈပေါျလာတဲ့ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှုကို ပိုပွီး အရှိနျမွှင့ျတကျနစေတေယျလို့ ကမ်ဘာ့ မိုးလဝေသ အဖှဲ့ခြုပျ WMO က သတိပေးလိုကျပါတယျ။
၂၀၂၀ ခုနှဈက ကမ်ဘာ့ အပူဆုံး နှဈတှအေဖွဈ မှတျတမျးတငျခံထားရတဲ့ နှဈ သုံးနှဈ ထဲမှာ ပါဝငျနတောပါ။ အပူဆုံးနှဈ ဖွဈတဲ့ ၂၀၁၆ ခုနှဈထကျ အနညျးငယျသာ အပူခြိနျကှာခွားခဲ့ပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ဆယျစုနှဈထဲ ကမ်ဘာ့ အပူပွငျးဆုံးနှဈ ၆ နှဈ ရှိခဲ့တယျလို့လညျး WMO က ပွောပါတယျ။
ဒီလို ပိုပွီး ပိုပွီး ပူလာတဲ့ အပူပွငျးဆုံးနှဈတှေ ရှိလာက ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲမှု ဆကျလကျ ဖွဈပေါျနတောရဲ့ အမှတျ လက်ခဏာ တဈခု ဖွဈပါတယျ။ ဒီ အခွအေနေ လြော့ပါး သကျသာဖို့လမျး မမွငျသေးပါဘူး။ ဥတုရာသီ ပွောငျးလဲနတောက တကယ့ျဖွဈရပျပါ။ ရှေ့လာမယ့ျ အနာဂတျမှာ ကွုံရမှာ မဟုတျဘဲ အခုကိုပဲ ဖွဈနတောပါ။ ပြောကျကှယျသှားဦးမှာ မဟုတျပါဘူးလို့ WMO ရဲ့ ပွောခှင့ျရClare Nullis က VOA ကို ပွောပါတယျ။
ကမ်ဘာကွီးက စကျမှုတောျလှနျးရေး မတိုငျခငျကထကျ ၁.၂ စငျတီဂရိတျ ပိုပွီး ပူလာတယျလို့ မိုးဇလ ပညာရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီနှုနျးနဲ့ဆိုရငျ ဒီ ရာစုနှဈထဲ အပူခြိနျ ၃ ဒီဂရီကနေ ၅ ဒီဂရီအထိ တကျလာမယျလို့ ခန့ျမှနျးထားကွပါတယျ။
ကမ်ဘာကွီး ပူနှေးလာတာကွောင့ျ ကမ်ဘာ့ဒသေတှမှော မကွုံစဖူး ဖောကျပွနျတဲ့ ရာသီဥတုကို ဖွဈပေါျလာစကွေောငျးနဲ့ ဆိုကျဘေးရီး ယားဒသေမှာ အပူခြိနျ လှနျကဲနပွေီး တောမီးလောငျမှုတှေ ဖွဈပေါျခဲ့ရကွောငျးလညျး WMO ပွောခှင့ျရက ပွောပါတယျ။
၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ ကုနျခါနီးမှာ La Nina ရအေေးစီးကွောငျးကွောင့ျ အပူခြိနျ လြော့ကသြှားခဲ့ရပမေယ့ျလို့ ၂၀၂၁ ခုနှဈဟာ အပူပွငျးဆုံး နှဈတဈနှဈ ဖွဈလာဖှယျ ရှိတယျလို့လညျး ဗွိတိနျနိုငျငံ မိုးလဝေသရုံးရဲ့ နှဈစဉျ ခန့ျမှနျးခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
