(Zawgyi/Unicode)
လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်သူတွေကို အရေးမယူနိုင်ဘဲ လွတ်နေတဲ့အတွက် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး၊ ကလေးငယ်တွေ နဲ့ တိုင်းရင်းသား လူနည်းစုတွေ အပါအဝင် ပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံးအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ မစ္စတာ Nicholas Koumjian က လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီကို ပြောခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီရဲ့ ပုံမှန် အစည်းအဝေး ဒီကနေ့ စက်တင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပခဲ့တာမှာ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သီးခြား လွတ်လပ်တဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ IIMMရဲ့ အစီရင်ခံစာကို ခေါင်းဆောင် မစ္စတာ Nicholas Koumjian က လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီကို တင်သွင်းခဲ့တာပါ။
ဖေဖော်ဝါရီ အာဏာ သိမ်းပြီးကတည်းက ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြနေကြသူတွေ အပေါ် မတန်တဆ အင်အားသုံး ဖိနှိပ်ခဲ့တဲ့အပြင်၊ ထင်သလို ဖမ်းဆီး၊ ညှင်းပန်း နှိပ်စက်၊ ဘယ်ရောက်လို့ ရောက်မှန်းမသိ ပျောက်ဆုံးနေကြတာတွေနဲ့ သတ်ဖြတ်တာတွေ ရှိခဲ့တယ်လို့ မစ္စတာ နီကိုလပ်စ် က လူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီ ကို တင်ပြပါတယ်။
၂၀၁၇ ခုနစ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အိမ်တွေကို မီးရှိ့ ဘူဒိုဇာတွေနဲ့ တိုက်ဖျက်ခဲ့တာကြောင့် ရိုဟင်ဂျာတွေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ထွက်ပြေး နေထိုင်နေကြရတယ်လို့ သူက တင်ပြပါတယ်။ အဲဒီလို ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်သူတွေဟာ အရေးယူမခံရဘဲ လွတ်နေကြတဲ့ အဖြစ်မျိုးကို အဆုံးသတ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ သူက တင်ပြသွားပါတယ်။
ခု အချိန်ထိ သူတို့ အဖွဲ့ဟာ အထောက်အထားပေါင်း ၂ သိန်း ၁ သောင်း ၉ ထောင်ကျော်ကို စုဆောင်းထားပြီးပြီလို့လည်း ပြောပါတယ်။ ဒါဟာ သတင်းအချက်အလက်ပေါင်း ၁.၄ သန်း ကနေ စုဆောင်းယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေး အချိုးဖောက်ခံရတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေ အတွက် တရားမျှတမှုကို ဆောင်းကျဉ်းပေးနိုင်ပြီး၊ အရေးယူ မခံရဘဲ လွတ်မြောက်နေတာတွေကို အဆုံးသတ်နိုင်ရမယ်လို့ သူက ဆွေးနွေးသွားပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကတော့ မြန်မာပြည်သူတွေ လိုလားတောင့်တနေတဲ့ ငြိမ်းချမ်း၊ သာယာဝပြောပြီး လူ့အခွင့်အရေးကို လေးစားလိုက်နာတဲ့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံပေါ်ထွန်းလာရေးအတွက် လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အကြမ်းဖက် ရက်စက်မှုတွေ ရပ်တန့်ပြီး အဲဒီ ဒဏ်တွေကို ခံစားခဲ့ရသူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့တချိန်ထဲမှာဘဲ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူတွေကို အပြစ်ပေး အရေးယူရေးဟာ အရေးကြီးကြောင်း၊ ဒါကြောင့် IIMM ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို အပြည့်အဝထောက်ခံကြောင်းနဲ့ မြန်မာအပါအဝင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံးကလည်း IIMM ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ထောက်ခံကြဖို့ တိုက်တွန်းပါကြောင်း ပြောပါတယ်။
အီးယူ ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေအပေါ် အထူးစိုးရိမ် ပူပန်ကြောင်း၊ IIMM အပေါ် ပေးအပ်ထားတဲ့ လုပ်ငန်းတာဝန်တွေ အပြည့်အ၀ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ IIMM နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီး IIMM အဖွဲ့က လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေရရှိရေးအတွက် သူတို့ သွားလိုတဲ့နေရာတွေ အဟန့်အတားမရှိ သွားရောက် လေ့လာနိုင်ရေးခွင့်ပြုဖို့ တိုက်တွန်းကြောင်း ပြောပါတယ်။
ဗြိတိန်နိုင်ငံကတော့ - IIMM ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ထောက်ခံတဲ့ တချိန်ထဲမှာဘဲ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းတာကို အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်ကြောင်းပြောဆိုလိုက်ပြီး လူထုက ရွေးကောက်တင်မြောက်ထားတဲ့ အရပ်သားအစိုးရလက်ထဲ အာဏာပြန်လွဲပြောင်းပေးဖို့နဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို ရပ်တန်းရပ်ဖို့၊ ရေရှည် တည်ငြိမ်တဲ့ တိုင်းပြည် ဖြစ်ပေါ်လာရေးအတွက် အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေးကို ဦးတည်စေတဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်ကြဖို့ တိုက်တွန်းကြောင်း ပြောပါတယ်။
.................................................................................................
Your browser doesn’t support HTML5
မြန်မာလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ အရေးမယူနိုင်လို့ သက်ရောက်မှုကြီး - (IIMM အကြီးအကဲ)
မွနျမာလူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုမြား အရေးမယူနိုငျလို့ သကျရောကျမှုကွီး - (IIMM အကွီးအကဲ)
(Unicode)
လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျသူတှကေို အရေးမယူနိုငျဘဲ လှတျနတေဲ့အတှကျ အမြိုးသား၊ အမြိုးသမီး၊ ကလေးငယျတှေ နဲ့ တိုငျးရငျးသား လူနညျးစုတှေ အပါအဝငျ ပွညျသူလူထု တဈရပျလုံးအပေါျ သကျရောကျမှုတှေ ရှိနတေယျလို့ မစ်စတာ Nicholas Koumjian က လူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီကို ပွောခဲ့ပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂ လူ့အခှင့ျအရေး ကောငျစီရဲ့ ပုံမှနျ အစညျးအဝေး ဒီကနေ့ စကျတငျဘာလ ၁၃ ရကျနေ့မှာ ကငြျးပခဲ့တာမှာ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ သီးခွား လှတျလပျတဲ့ စုံစမျးစဈဆေးရေးအဖှဲ့ IIMMရဲ့ အစီရငျခံစာကို ခေါငျးဆောငျ မစ်စတာ Nicholas Koumjian က လူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီကို တငျသှငျးခဲ့တာပါ။
ဖဖေောျဝါရီ အာဏာ သိမျးပွီးကတညျးက ငွိမျးခမြျးစှာ ဆန်ဒပွနကွေသူတှေ အပေါျ မတနျတဆ အငျအားသုံး ဖိနှိပျခဲ့တဲ့အပွငျ၊ ထငျသလို ဖမျးဆီး၊ ညှငျးပနျး နှိပျစကျ၊ ဘယျရောကျလို့ ရောကျမှနျးမသိ ပြောကျဆုံးနကွေတာတှနေဲ့ သတျဖွတျတာတှေ ရှိခဲ့တယျလို့ မစ်စတာ နီကိုလပျဈ က လူ့အခှင့ျအရေး ကောငျစီ ကို တငျပွပါတယျ။
၂၀၁၇ ခုနဈ၊ ရခိုငျပွညျနယျမှာ အိမျတှကေို မီးရှိ့ ဘူဒိုဇာတှနေဲ့ တိုကျဖကြျခဲ့တာကွောင့ျ ရိုဟငျဂြာတှေ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံကို ထှကျပွေး နထေိုငျနကွေရတယျလို့ သူက တငျပွပါတယျ။ အဲဒီလို ရာဇဝတျမှု ကြူးလှနျသူတှဟော အရေးယူမခံရဘဲ လှတျနကွေတဲ့ အဖွဈမြိုးကို အဆုံးသတျဖို့ လိုအပျတယျလို့ သူက တငျပွသှားပါတယျ။
ခု အခြိနျထိ သူတို့ အဖှဲ့ဟာ အထောကျအထားပေါငျး ၂ သိနျး ၁ သောငျး ၉ ထောငျကြောျကို စုဆောငျးထားပွီးပွီလို့လညျး ပွောပါတယျ။ ဒါဟာ သတငျးအခကြျအလကျပေါငျး ၁.၄ သနျး ကနေ စုဆောငျးယူခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ လူ့အခှင့ျအရေး အခြိုးဖောကျခံရတဲ့ မွနျမာပွညျသူတှေ အတှကျ တရားမြှတမှုကို ဆောငျးကဉြျးပေးနိုငျပွီး၊ အရေးယူ မခံရဘဲ လှတျမွောကျနတောတှကေို အဆုံးသတျနိုငျရမယျလို့ သူက ဆှေးနှေးသှားပါတယျ။
အမရေိကနျပွညျထောငျစုကတော့ မွနျမာပွညျသူတှေ လိုလားတောင့ျတနတေဲ့ ငွိမျးခမြျး၊ သာယာဝပွောပွီး လူ့အခှင့ျအရေးကို လေးစားလိုကျနာတဲ့ ဒီမိုကရစေီနိုငျငံပေါျထှနျးလာရေးအတှကျ လကျရှိ ဖွဈပေါျနတေဲ့ အကွမျးဖကျ ရကျစကျမှုတှေ ရပျတန့ျပွီး အဲဒီ ဒဏျတှကေို ခံစားခဲ့ရသူတှရေဲ့ လိုအပျခကြျတှကေို ဖွည့ျဆညျးပေးတဲ့တခြိနျထဲမှာဘဲ ပွဈမှုကြူးလှနျသူတှကေို အပွဈပေး အရေးယူရေးဟာ အရေးကွီးကွောငျး၊ ဒါကွောင့ျ IIMM ရဲ့ လုပျငနျးစဉျတှကေို အပွည့ျအဝထောကျခံကွောငျးနဲ့ မွနျမာအပါအဝငျ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံအားလုံးကလညျး IIMM ရဲ့ လုပျငနျးစဉျတှကေို ထောကျခံကွဖို့ တိုကျတှနျးပါကွောငျး ပွောပါတယျ။
အီးယူ ဥရောပသမဂ်ဂအဖှဲ့ကတော့ မွနျမာနိုငျငံအတှငျး ဖွဈပေါျနတေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှအေပေါျ အထူးစိုးရိမျ ပူပနျကွောငျး၊ IIMM အပေါျ ပေးအပျထားတဲ့ လုပျငနျးတာဝနျတှေ အပွည့ျအ၀ အကောငျအထညျဖောျနိုငျရေးအတှကျ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ IIMM နဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျပွီး IIMM အဖှဲ့က လိုအပျတဲ့ အခကြျအလကျတှရေရှိရေးအတှကျ သူတို့ သှားလိုတဲ့နရောတှေ အဟန့ျအတားမရှိ သှားရောကျ လေ့လာနိုငျရေးခှင့ျပွုဖို့ တိုကျတှနျးကွောငျး ပွောပါတယျ။
ဗွိတိနျနိုငျငံကတော့ - IIMM ရဲ့ လုပျငနျးစဉျတှကေို ထောကျခံတဲ့ တခြိနျထဲမှာဘဲ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျကအာဏာသိမျးတာကို အပွငျးအထနျ ကန့ျကှကျကွောငျးပွောဆိုလိုကျပွီး လူထုက ရှေးကောကျတငျမွောကျထားတဲ့ အရပျသားအစိုးရလကျထဲ အာဏာပွနျလှဲပွောငျးပေးဖို့နဲ့ ဆိုးရှားတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှကေို ရပျတနျးရပျဖို့၊ ရရှေညျ တညျငွိမျတဲ့ တိုငျးပွညျ ဖွဈပေါျလာရေးအတှကျ အမြိုးသားရငျကွားစေ့ရေးကို ဦးတညျစတေဲ့ ဆှေးနှေးမှုတှေ ပွုလုပျကွဖို့ တိုကျတှနျးကွောငျး ပွောပါတယျ။