(Zawgyi/Unicode)
COVID-19 ကပ်ရောဂါဟာ အတော်လေး ကူးစက်ပျံနှံလွယ်တယ်ဆိုပေမယ့် သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ ရောဂါအခံရှိသူတွေအတွက် ပိုပြီး အသက်အန္တရာယ်ကြီးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်ပိုး စတင်တွေ့နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီလို သက်ကြီးရွယ်အိုတွေနဲ့ ကိုယ်ခံအားနည်းသူတွေကို ကူးစက်မှုမရှိအောင် ဘာတွေ ပြင်ဆင်နေကြပါသလဲ ဆိုတာ မမေခက စုံစမ်းမေးမြန်းထားပါတယ်။
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးက ကမ္ဘာအနှံ့ကူးစက်ပျံနှံမှု အခြေအနေတွေကိုကြည့်ရင ်ဒီပိုးကြောင့်သေဆုံးသူအများဆုံးက ရောဂါအခံရှိသူတွေ၊ လူမမာသက်ကြီးရွယ်အိုတွေဖြစ်ပါ တယ်။ လက်ရှိမှာတော့ဘိုးဘွားရိပ်သာတွေနဲ့ HIV/AIDS ဝေဒနာရှင်တွေရောဂါရှင် တွေရဲ့ ဂေဟာတွေကို ဝင်ထွက်ခွင့်အချိန်ကန့်သတ်ဖို့ အစိုးရဘက် ကညွှန်ကြားထားတယ်လို့ (NAC) HIV/AIDS ဂေဟာကို ထူထောင်ထားတဲ့ ဒေါ်ဖြူဖြူသင်းကပြောပါတယ်။
“လိုက်နာရမယ့်စည်းကမ်းချက်တွေကလည်း ရှိနေတဲ့ သူတွေအကုန်လုံးကို ပေးထားပြီးသား။ ဖတ်လည်းဖတ်ထားပေး ပြီးသား။ အခုလက်ရှိကတော့ အလှူရှင်တွေကိုလည်း ပေးမဝင်တော့ဘူး။ ဘယ်ပြင်ပကလူတွေကိုမှ အဝင်မခံဘူး။ နောက်တခုကတော့ အဲထဲကိုရောက်သွားရင်တော့ ပိုကူးစက်မှု နှုန်းများမယ်။ ဘာတွေလုပ်သင့်တယ်ဆိုတာကတော့ သတ်မှတ်စည်းကမ်းတွေကို တင်းတင်း ကျပ်ကျပ်ထုတ်သင့်တယ်။ အခုလက်ရှိ ဘယ်အချိန်အထိ ဖြစ်မလဲဆိုတာ မသိနိုင်သေးဘူး လက်တလောတော့ မြန်မာပြည်မှာ စိတ်ချရတဲ့ အနေအထားရောက်သွားတဲ့အချိန်အထိ ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေကိုလည်းသေချာ လေးစားလိုက်နာအောင် ကြပ်မတ်သင့်တယ်။ ဒါတွေကို စောင့်ကြည့် ကွပ်ကဲတည့်မတ်သင့်တယ်လို့ မြင်တယ်”
အချိန်နဲ့ ဆေးထိုးသောက်ရတဲ့ ဝေဒနာရှင်တွေအတွက် ဒီထပ်ပိုကောင်းတဲ့ အစီအစဉ်တွေကြိုတင် ပြင်ဆင်သင့်တယ်လို့သူမက ယူဆပါတယ်။ HIV/AIDS ဝေဒနာရှင်တွေရောဂါမကူးဖို့ ဆောင်ရွက်ပေးတာ ၊ ဆေးပြတ်လတ်တာမရှိအောင်လုပ်ပေးတာမျိုး မရှိသေးဘူးလို့ပြောပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်ရပ်တည်ဖို့ခက်ခဲနေတဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုဂေဟာ တွေနဲ့ပတ်သတ်ပြီးလည်း အစိုးရဘက်က သေချာပြင်ဆင်ပေးနိုင်တာမရှိသေးပါဘူး။ မိသားစု မရှိတဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ စုနေရတဲ့ ဘိုးဘွားရိပ်သာတွေမှာခုချိန်ထိ ဒီရောဂါနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ ကာကွယ်မှုပိုင်းကိုလည်းသေချာမသိကြပါဘူး။ မြင်းမှုမြို့မှာ ကိုယ်ပိုင် ဘိုးဘွားရိပ်သာတခု ထူထောင်ထားတဲ့ ဒေါ်ယူဇနခိုင်ကတော့ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးမကူးဖို့ပိုးသတ်တာကအစ ကျန်းမာရေးဌာနဘက်က စီစဉ်ပေးတာမရှိဘဲ ကိုယ်တိုင် ကာကွယ်မှုပိုင်းကိုတတ်သလောက်လုပ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
“ခုချိန်ထိကတော့ဘာမှမရှိဘူး။ ကျမတို့ကဘဲဒီမှာကျန်တဲ့ ဧည့်ဝင်ထွက်တွေပိတ်လိုက်တယ်။ အစိုးရဘက်ကတော့ ဘာမှလုပ်ပေးတာမရှိဘူး။ တနေ့ကကျန်းမာရေးဌာနဘက်က လာတယ်။ ဒီရောဂါနဲ့ပတ်သတ်တာကျမတို့ ဝန်ထမ်းတွေကိုတော့ပြောတယ်။ ဘိုးဘွားတွေကိုတော့ဘာမှ မပြောသွားပါဘူးဒီမှာကတော့ သူနာပြုသီးသန့်ထားတယ်။ သီးသန့်လုပ်ထားတာ အမြဲလာကြည့်ပေးပါတယ်။ အရေးပေါ်ကတော့ဆေးရုံ ဆေးခန်းပြပါတယ်။”
နောက်ထပ်ကူးနိင်တဲ့နေရာတခုကတော့ အကျဉ်းထောင်တွေပါဘဲ။ အကျဉ်းသားဦးရေ ထူထပ်နေပြီး သင့်တင့်တဲ့ အာဟာရ မပြည့်ဝတာ၊တကိုယ်ရေ သန့်ရှင်းမှုအတွက် လုံလောက် အောင်မထားပေးနိုင်တာ တွေရှိတာမို့ မြန်မာနိုင်ငံ အကျဉ်းထောင်တွေမှာ COVID-19 ကူးစက်ဖို့ လွယ်ကူနေတဲ့ အခြေအနေ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သတ်လို့ အကျဉ်းဦးစီးကိုဆက်သွယ်ပေမယ့် ဖြေကြားတာမရှိပါဘူး။
နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း ကတွဲဖက်တွင်းမှုး ကိုဘိုကြည်က ခုချိန် ထိ လူဦးရေ ပေါက်ကွဲနေတဲ့အကျဉ်းထောင်တွေထဲကအခြေအနေနဲ့ပတ်သတ်လို့ အမြန်ဆုံး ဖြေရှင်းဖို့လိုနေတယ် လို့ပြောပါတယ်။
“ဝန်ထမ်းတွေက ထောင်ဝင်စာလာတွေ့ရင် အပူချိန်စစ်တယ်။ နောက်ပြီး စားစရာတွေကို ပိုးသတ်ဆေးဖြန်းတာ လုပ်ပြီးမှ ပေးတာတွေခုလုပ်နေတယ်လို့ပြောတယ်။ စိတ်ပူတာက ဝန်ထမ်းအင်အားက နည်းတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ ဘယ်လောက်ထိ ယုံကြည်ရမလဲဆိုတာ ပြောရခက်တယ်။ ကျနော်တို့အမြင်ကတော့ အားနည်းတယ် လို့ သုံးသပ်ရပါတယ်။ ပိုပြီးတော့ စိုးရိမ်တယ် ဒီဟာက အကျဉ်းထောင်မှာ ဖြစ်တယ်ဆိုပေမယ့်အဲထဲမှာတင်ပြီးသွားမှာ မဟုတ်ဘူး ပြင်ပလူ့အဖွဲ့အစည်းကိုပါရိုက်ခတ်လာမယ်။ အဲဒီဟာကို အလေးထားပြီးတော့ စဉ်းစားစေချင်တယ် ပြင်ဆင်သင့်ပါတယ်။”
အခုရောဂါပိုးစတွေ့သူတွေဟာ ရောဂါကူးစက်မှု ဖြစ်နေတဲ့အခြားနိုင်ငံတွေဆီကနေ ပြန်လာသူတွေဖြစ်ပေမယ့် ၊နိုင်ငံတွင်း လူအ သိုင်း အဝိုင်းကြား ထပ်မံကူးစက်မှုတွေ မကြုံလာအောင်စီမံခန့်ခွဲမှု တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ မေးခွန်းတွေက ရှိနေပါတယ်။
လက်ရှိအားဖြင့်တော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ COVID 19 ရောဂါပိုး တွေ့ရှိသူ ၃ ဦးနဲ့ စောင့်ကြည့်နဲ့ သံသယလူနာ အရေအတွက်က ၃၀၀နီးပါးရှိနေပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
COVID-19 ဒဏ် အဆိုးရွားဆုံးခံရနိုင်တဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေအတွက် ကြိုတင်ပြင်မှု
.........................
COVID-19 ဒဏျ အဆိုးရှားဆုံးခံရနိုငျတဲ့ သကျကွီးရှယျအိုတှအေတှကျ ကွိုတငျပွငျမှု
(Unicode)
COVID-19 ကပျရောဂါဟာ အတောျလေး ကူးစကျပြံနှံလှယျတယျဆိုပမေယ့ျ သကျကွီးရှယျအိုတှနေဲ့ ရောဂါအခံရှိသူတှအေတှကျ ပိုပွီး အသကျအန်တရာယျကွီးပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျပိုး စတငျတှေ့နတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီလို သကျကွီးရှယျအိုတှနေဲ့ ကိုယျခံအားနညျးသူတှကေို ကူးစကျမှုမရှိအောငျ ဘာတှေ ပွငျဆငျနကွေပါသလဲ ဆိုတာ မမခေက စုံစမျးမေးမွနျးထားပါတယျ။
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုးက ကမ်ဘာအနှံ့ကူးစကျပြံနှံမှု အခွအေနတှေကေိုကွည့ျရင ျဒီပိုးကွောင့ျသဆေုံးသူအမြားဆုံးက ရောဂါအခံရှိသူတှေ၊ လူမမာသကျကွီးရှယျအိုတှဖွေဈပါ တယျ။ လကျရှိမှာတော့ဘိုးဘှားရိပျသာတှနေဲ့ HIV/AIDS ဝဒေနာရှငျတှရေောဂါရှငျ တှရေဲ့ ဂဟောတှကေို ဝငျထှကျခှင့ျအခြိနျကန့ျသတျဖို့ အစိုးရဘကျ ကညှှနျကွားထားတယျလို့ (NAC) HIV/AIDS ဂဟောကို ထူထောငျထားတဲ့ ဒေါျဖွူဖွူသငျးကပွောပါတယျ။
“လိုကျနာရမယ့ျစညျးကမျးခကြျတှကေလညျး ရှိနတေဲ့ သူတှအေကုနျလုံးကို ပေးထားပွီးသား။ ဖတျလညျးဖတျထားပေး ပွီးသား။ အခုလကျရှိကတော့ အလှူရှငျတှကေိုလညျး ပေးမဝငျတော့ဘူး။ ဘယျပွငျပကလူတှကေိုမှ အဝငျမခံဘူး။ နောကျတခုကတော့ အဲထဲကိုရောကျသှားရငျတော့ ပိုကူးစကျမှု နှုနျးမြားမယျ။ ဘာတှလေုပျသင့ျတယျဆိုတာကတော့ သတျမှတျစညျးကမျးတှကေို တငျးတငျး ကပြျကပြျထုတျသင့ျတယျ။ အခုလကျရှိ ဘယျအခြိနျအထိ ဖွဈမလဲဆိုတာ မသိနိုငျသေးဘူး လကျတလောတော့ မွနျမာပွညျမှာ စိတျခရြတဲ့ အနအေထားရောကျသှားတဲ့အခြိနျအထိ ခမြှတျထားတဲ့ စညျးမဉြျးတှကေိုလညျးသခြော လေးစားလိုကျနာအောငျ ကွပျမတျသင့ျတယျ။ ဒါတှကေို စောင့ျကွည့ျ ကှပျကဲတည့ျမတျသင့ျတယျလို့ မွငျတယျ”
အခြိနျနဲ့ ဆေးထိုးသောကျရတဲ့ ဝဒေနာရှငျတှအေတှကျ ဒီထပျပိုကောငျးတဲ့ အစီအစဉျတှကွေိုတငျ ပွငျဆငျသင့ျတယျလို့သူမက ယူဆပါတယျ။ HIV/AIDS ဝဒေနာရှငျတှရေောဂါမကူးဖို့ ဆောငျရှကျပေးတာ ၊ ဆေးပွတျလတျတာမရှိအောငျလုပျပေးတာမြိုး မရှိသေးဘူးလို့ပွောပါတယျ။ ကိုယျတိုငျရပျတညျဖို့ခကျခဲနတေဲ့ သကျကွီးရှယျအိုဂဟော တှနေဲ့ပတျသတျပွီးလညျး အစိုးရဘကျက သခြောပွငျဆငျပေးနိုငျတာမရှိသေးပါဘူး။ မိသားစု မရှိတဲ့ သကျကွီးရှယျအိုတှေ စုနရေတဲ့ ဘိုးဘှားရိပျသာတှမှောခုခြိနျထိ ဒီရောဂါနဲ့ ပတျသတျတဲ့ ကာကှယျမှုပိုငျးကိုလညျးသခြောမသိကွပါဘူး။ မွငျးမှုမွို့မှာ ကိုယျပိုငျ ဘိုးဘှားရိပျသာတခု ထူထောငျထားတဲ့ ဒေါျယူဇနခိုငျကတော့ ကိုဗဈရောဂါပိုးမကူးဖို့ပိုးသတျတာကအစ ကနြျးမာရေးဌာနဘကျက စီစဉျပေးတာမရှိဘဲ ကိုယျတိုငျ ကာကှယျမှုပိုငျးကိုတတျသလောကျလုပျတယျလို့ဆိုပါတယျ။
“ခုခြိနျထိကတော့ဘာမှမရှိဘူး။ ကမြတို့ကဘဲဒီမှာကနြျတဲ့ ဧည့ျဝငျထှကျတှပေိတျလိုကျတယျ။ အစိုးရဘကျကတော့ ဘာမှလုပျပေးတာမရှိဘူး။ တနေ့ကကနြျးမာရေးဌာနဘကျက လာတယျ။ ဒီရောဂါနဲ့ပတျသတျတာကမြတို့ ဝနျထမျးတှကေိုတော့ပွောတယျ။ ဘိုးဘှားတှကေိုတော့ဘာမှ မပွောသှားပါဘူးဒီမှာကတော့ သူနာပွုသီးသန့ျထားတယျ။ သီးသန့ျလုပျထားတာ အမွဲလာကွည့ျပေးပါတယျ။ အရေးပေါျကတော့ဆေးရုံ ဆေးခနျးပွပါတယျ။”
နောကျထပျကူးနိငျတဲ့နရောတခုကတော့ အကဉြျးထောငျတှပေါဘဲ။ အကဉြျးသားဦးရေ ထူထပျနပွေီး သင့ျတင့ျတဲ့ အာဟာရ မပွည့ျဝတာ၊တကိုယျရေ သန့ျရှငျးမှုအတှကျ လုံလောကျ အောငျမထားပေးနိုငျတာ တှရှေိတာမို့ မွနျမာနိုငျငံ အကဉြျးထောငျတှမှော COVID-19 ကူးစကျဖို့ လှယျကူနတေဲ့ အခွအေနေ ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသတျလို့ အကဉြျးဦးစီးကိုဆကျသှယျပမေယ့ျ ဖွကွေားတာမရှိပါဘူး။
နိုငျငံရေး အကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး ကတှဲဖကျတှငျးမှုး ကိုဘိုကွညျက ခုခြိနျ ထိ လူဦးရေ ပေါကျကှဲနတေဲ့အကဉြျးထောငျတှထေဲကအခွအေနနေဲ့ပတျသတျလို့ အမွနျဆုံး ဖွရှေငျးဖို့လိုနတေယျ လို့ပွောပါတယျ။
“ဝနျထမျးတှကေ ထောငျဝငျစာလာတှေ့ရငျ အပူခြိနျစဈတယျ။ နောကျပွီး စားစရာတှကေို ပိုးသတျဆေးဖွနျးတာ လုပျပွီးမှ ပေးတာတှခေုလုပျနတေယျလို့ပွောတယျ။ စိတျပူတာက ဝနျထမျးအငျအားက နညျးတယျ။ အဲဒီအပေါျမှာ ဘယျလောကျထိ ယုံကွညျရမလဲဆိုတာ ပွောရခကျတယျ။ ကနြောျတို့အမွငျကတော့ အားနညျးတယျ လို့ သုံးသပျရပါတယျ။ ပိုပွီးတော့ စိုးရိမျတယျ ဒီဟာက အကဉြျးထောငျမှာ ဖွဈတယျဆိုပမေယ့ျအဲထဲမှာတငျပွီးသှားမှာ မဟုတျဘူး ပွငျပလူ့အဖှဲ့အစညျးကိုပါရိုကျခတျလာမယျ။ အဲဒီဟာကို အလေးထားပွီးတော့ စဉျးစားစခေငြျတယျ ပွငျဆငျသင့ျပါတယျ။”
အခုရောဂါပိုးစတှေ့သူတှဟော ရောဂါကူးစကျမှု ဖွဈနတေဲ့အခွားနိုငျငံတှဆေီကနေ ပွနျလာသူတှဖွေဈပမေယ့ျ ၊နိုငျငံတှငျး လူအ သိုငျး အဝိုငျးကွား ထပျမံကူးစကျမှုတှေ မကွုံလာအောငျစီမံခန့ျခှဲမှု တှနေဲ့ပတျသကျလို့ မေးခှနျးတှကေ ရှိနပေါတယျ။
လကျရှိအားဖွင့ျတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ COVID 19 ရောဂါပိုး တှေ့ရှိသူ ၃ ဦးနဲ့ စောင့ျကွည့ျနဲ့ သံသယလူနာ အရအေတှကျက ၃၀၀နီးပါးရှိနပေါတယျ။