(Zawgyi/Unicode)
အမေရိကန် တရားရုံးချုပ် က Deferred Action plan for Childhood Arrivals (DACA) လို့ ခေါ်တဲ့ ကလေးဘဝတုန်းက အမေရိကန် ကို မိဘတွေ နဲ့ အတူ စာရွက်စာတမ်းမရှိပဲရောက်လာတဲ့ ကလေးတွေကို အမေရိကန် မှာနေထိုင် အလုပ်လုပ်ခွင့်ပေးတဲ့ အစီအစဉ် ကို ထရမ့် အစိုးရက ရပ်ဆိုင်းခဲ့တာဟာ တရားဥပဒေ နဲ့ မညီဘူးလို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သက် အကျိုးသက်ရောက်မှု တွေကို ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်း အယ်ဒီတာ ဦးကျော်ဇံသာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားပါတယ်။
မေး။ အန်ကယ်ရေ - တပတ်အတွင်း ထရမ့် အစိုးရကို အသာမပေးတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ၂ ခုကို တရားရုံးချုပ်က ချခဲ့တဲ့အတွက် တရားရုံးချုပ်က သူ့ကို ကြိုက်တဲ့ပုံမရဘူးလို့ သမ္မတထရမ့်က twitter မှာ ရေးနေပါတယ်။ DACA အစီအစဉ် နဲ့ အမေရိကန် မှာ နေထိုင်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရနေတဲ့ လူတွေက ၈ သိန်း လောက်ရှိတယ်ဆိုတော့ ဒီဟာ ရပ်ဆိုင်းတာကို တရားရုံးချုပ် ဥပဒေနဲ့ မညီဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာဟာ ဒီကလေးတွေ အတွက် ဘယ်လို အကျိုးသက်ရောက် မလဲခင်ဗျ။
ဦးကျော်ဇံသာ။ ။ ဒီကလေးတွေအတွက်တော့ ဘ၀ လုံခြုံမှု ပိုရှိသွားတာပေါ့ ။ သူတို့ဟာ ဒီမှာ ပညာသင်ကြားခွင့်ရမယ် အလုပ်အကိုင်ကို တရားဝင်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရမယ် စသဖြင့် အဆင်ပြေသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒီကိစ္စကို သမ္မတ အိုဘားမားက ခွင့်ပြုခဲ့တာပါ။ ဒီကလေးတွေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပြီးတော့ ဒီမှာ တရားဝင်နေထိုင်ခွင့်ပြုဖို့အတွက် အစီအစဉ်ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကို တရားရုံးချုပ်မှာ တရားသူကြီး ၉ ဦးရှိတဲ့အနက် ၅ ဦးက ကလေးတွေကို မပိတ်ပင်ဘူး ဆက်ပြီးတော့ နေခွင့်ပြုမယ်ဆိုပြီးတော့ သမ္မတ Trump အလိုနဲ့ ဆန့်ကျင်ပြီး ဆုံးဖြတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတရားသူကြီးအဖွဲ့ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်တဲ့ တရားသူကြီးချုပ် ကိုယ်တိုင်ကလည်း John Roberts ကလည်း ဒီကိစ္စမှာ သဘောတူပြီးတော့ အများသဘောနဲ့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ နိုင်ငံရေး အရဘယ်လောက် အရေးပါလဲ။ နောင်လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ သူနိုင်ရင် conservative တရားသူကြီးကိုပဲ ရွေးခန့်မယ်လို့လည်း ပြောနေတယ်။ အဲ့ဒါ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး သုံးသပ်ပေးပါဦး။
ဦးကျော်ဇံသာ။ ။ တကယ်တော့ တရားရုံးချုပ် တရားသူကြီးကို သူရွေးတာက ၂ ယောက်ရှိပါပြီ။ Donald Trump တက်လာပြီးတော့ conservative တွေကိုရွေးတာပါပဲ ဒါပေမယ့် အဲဒီလူတွေကလည်း conservative ပေမယ့် ဒီမိုကရက်တွေရဲ့ အလိုအတိုင်း သူတို့ ဆုံးဖြတ်သွား တာဖြစ်ပါတယ် ။ သမ္မတရဲ့ နိုင်ငံရေးဆန္ဒကို မလိုက်လျောတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီအမှုမှာလည်း နိုင်ငံရေးအရ တော်တော် အရေးပါတဲ့ အမှုဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို လူဝင်မှုဆိုင်ရာ ပေါ်လစီ immigration issue ဟာ သမ္မတ Donald Trump 2016 ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ခဲ့တုန်းက သူ့ရဲ့ Signature issue တခုဖြစ်ပါတယ် ခွဲလို့မရဘူး ။ ဒီလူဝင်မှု ကိစ္စကို တရားဝင်ဖြစ်အောင်လုပ်မယ် တားဆီးမယ်ဆိုတာ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ နယ်စပ်မှာ တံတိုင်းခတ်မယ့်ကိစ္စတွေအပါအဝင် Deferred ဖြစ်မယ့်ကိစ္စတွေ ဒါပေမယ့် ဒီနေရာမှာ သူပြန်လည်ရုပ်သိမ်းဖို့ လုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီနေရာမှာ သူအရေးနိမ့်သွားပြီလို့ ဆိုရပါမယ်။ သို့သော်လည်း သူ့ဘက်ကလူတွေက conservative တရားသူကြီးက Clarence Thomas တို့ကတော့ တရားရုံးချုပ်မှာ ဒီကိစ္စ ဆုံးဖြတ်တာ ဆုံးဖြတ်ပိုင်ခွင့်မရှိပဲ ဆုံးဖြတ်တာဖြစ်တယ် တကယ်တော့ ဒီကိစ္စဟာ ဥပဒေပြုရေးဖြစ်တဲ့ congress လွှတ်တော်နဲ့ ဆိုင်တဲ့ကိစ္စဖြစ်တယ် ဆိုတော့ အခုကိစ္စမှာ တရားရုံးချုပ်က ဝင်ရောက်ဆုံးဖြတ်တာဟာ တရားရုံးချုပ်ကို နိုင်ငံရေး ကစားကွင်းသဖွယ် ဖန်တီးလိုက်ချင်ဖြစ်တယ်ဆိုပြီးတော့ ကန့်ကွက်နေပါတယ်။
မေး။ အခုနောက်ဆုံး အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးဟောင်း John Bolton ရဲ့ စာအုပ် ကို ထုတ်ဝေခွင့် ပိတ်ဖို့ သမ္မတ ထရမ့် အစိုးရ က ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ ဘယ်လို အချက်တွေ ပါတာကြောင့်လဲ။
ဦးကျော်ဇံသာ။ ။ ကျနော်တို့လည်း မဖတ်ရသေးပါဘူး ဒါပေမယ့် မီဒီယာတချို့က သူတို့ ရရှိတဲ့အချက်အလက်တချို့ကို အခြေခံပြီးတော့ ရေးထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စကတော့ တခုတည်း ခြုံပြီးပြောရရင်တော့ သမ္မတ ထရမ့် က သူ မဲအနိုင်ရရှိရေး ကိစ္စကို နိုင်ငံအကျိုးစီးပွားထက် ဦးစားပေးတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပါပဲ ။ နမူနာအားဖြင့်ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ အထောက်အထားတွေ ကျနော်တို့ တွေ့ရတာပေါ့နော် မီဒီယာမှာရေးတာ။ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping နဲ့ တွေ့တဲ့အခါမှာ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping ကို “ ငါရွေးကောက်ပွဲမှာ ငါ့ လယ်သမားတွေ ထောက်ခံအောင် ခင်ဗျားလယ်ယာထွက်ပစ္စည်းတွေ များများဝယ်ပေးပါ။ ခင်ဗျားတို့ဆီက ကုန်ပစ္စည်းတွေ ဒီမှာများများရောင်းအောင် လုပ်ပေးမယ်” ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးပေါ့လေ အဲဒီလို သူက နိုင်ငံရေးမှာ ရွေးကောက်ပွဲမှာ နိုင်ဖို့အတွက် အပေးအယူ လုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ရေးသားတာကို တွေ့ရပါတယ် အဲဒါကို ထောက်ပြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မေးခွန်းထုတ်စရာက John Bolton ရဲ့ Credibility ဘယ်လောက်ထိရှိသလဲဆိုတာဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ရေးသားလာတဲ့ ကိစ္စတွေကို Republican တွေကတော့ လုံး၀ ဆန့်ကျင်တာပေါ့ဗျာ ၊ သူတို့ကို ဆန့်ကျင်ပြောတယ်ဆိုပြီးတော့ ၊ နောက် ဒီမိုကရက်တွေကလည်း လက်ခံသလားဆိုတော့ သူတို့လည်း လက်မခံဘူး “It's little too late” တဲ့ သမ္မတ Trump ကို impeachment နဲ့ တရားစွဲဖို့လုပ်တုန်းကတော့ ခင်ဗျား ဘာကြောင့်မထွက်ဆိုခဲ့သလဲ ၊ အခုကျတော့ ဘာကြောင့်ရေးလာသလဲ ပြောကြတော့ John Bolton ဟာ သမ္မတ Trump နဲ့ အလုပ်လုပ်ခဲ့တဲ့ သူ့အတွေ့အကြုံကို ဘယ်လိုပဲရေးသော်လည်း နှစ်ဖက် စလုံးရဲ့ ထောက်ခံမှုကို သူမရရှိပါဘူး။ ဆိုတော့ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူတွေရဲ့ စိတ်ဆန္ဒကိုရော ဒီစာအုပ်ကြောင့် ပြောင်းလဲသွားနိုင်မလားဆိုတာလည်း မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဒါကတော့ လာမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ စောင့်ကြည့်ရမှာပေါ့ ။ အခုလို သုံးသပ်ပေးခဲ့တဲ့ ဦးကျော်ဇံသာကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
ဦးကျော်ဇံသာ။ ။ ဟုတ်ကဲ့
Your browser doesn’t support HTML5
သမ္မတ Trump ကို အထိနာစေမယ့်ကိစ္စ ၂ ရပ်
Your browser doesn’t support HTML5
DACA အစီအစဉ် တရားရုံးချုပ် ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံရေး သုံးသပ်ချက်
...............
သမ်မတ Trump ကို အထိနာစမေယ့ျကိစ်စ ၂ ရပျ
(Unicode)
အမရေိကနျ တရားရုံးခြုပျက Deferred Action plan for Childhood Arrivals (DACA) လို့ ခေါျတဲ့ ကလေးဘဝတုနျးက အမရေိကနျ ကို မိဘတှေ နဲ့ အတူ စာရှကျစာတမျးမရှိပဲရောကျလာတဲ့ ကလေးတှကေို အမရေိကနျ မှာနထေိုငျ အလုပျလုပျခှင့ျပေးတဲ့ အစီအစဉျ ကို ထရမ့ျ အစိုးရက ရပျဆိုငျးခဲ့တာဟာ တရားဥပဒေ နဲ့ မညီဘူးလို့ဆုံးဖွတျခဲ့ပါတယျ။ ဒါနဲ့ ပတျသကျ အကြိုးသကျရောကျမှု တှကေို ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျး အယျဒီတာ ဦးကြောျဇံသာကို ကိုငွိမျးခမြျးက ဆကျသှယျ မေးမွနျးထားပါတယျ။
မေး။ အနျကယျရေ - တပတျအတှငျး ထရမ့ျ အစိုးရကို အသာမပေးတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျ ၂ ခုကို တရားရုံးခြုပျက ခခြဲ့တဲ့အတှကျ တရားရုံးခြုပျက သူ့ကို ကွိုကျတဲ့ပုံမရဘူးလို့ သမ်မတထရမ့ျက twitter မှာ ရေးနပေါတယျ။ DACA အစီအစဉျ နဲ့ အမရေိကနျ မှာ နထေိုငျလုပျကိုငျခှင့ျရနတေဲ့ လူတှကေ ၈ သိနျး လောကျရှိတယျဆိုတော့ ဒီဟာ ရပျဆိုငျးတာကို တရားရုံးခြုပျ ဥပဒနေဲ့ မညီဘူးလို့ ဆုံးဖွတျလိုကျတာဟာ ဒီကလေးတှေ အတှကျ ဘယျလို အကြိုးသကျရောကျ မလဲခငျဗြ။
ဦးကြောျဇံသာ။ ။ ဒီကလေးတှအေတှကျတော့ ဘ၀ လုံခွုံမှု ပိုရှိသှားတာပေါ့ ။ သူတို့ဟာ ဒီမှာ ပညာသငျကွားခှင့ျရမယျ အလုပျအကိုငျကို တရားဝငျလုပျကိုငျခှင့ျရမယျ စသဖွင့ျ အဆငျပွသှေားမှာဖွဈပါတယျ။ တကယျတော့ ဒီကိစ်စကို သမ်မတ အိုဘားမားက ခှင့ျပွုခဲ့တာပါ။ ဒီကလေးတှကေို ကာကှယျစောင့ျရှောကျပွီးတော့ ဒီမှာ တရားဝငျနထေိုငျခှင့ျပွုဖို့အတှကျ အစီအစဉျရှိခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ အဲဒါကို တရားရုံးခြုပျမှာ တရားသူကွီး ၉ ဦးရှိတဲ့အနကျ ၅ ဦးက ကလေးတှကေို မပိတျပငျဘူး ဆကျပွီးတော့ နခှေင့ျပွုမယျဆိုပွီးတော့ သမ်မတ Trump အလိုနဲ့ ဆန့ျကငြျပွီး ဆုံးဖွတျလိုကျတာဖွဈပါတယျ။ အဲဒီတရားသူကွီးအဖှဲ့ရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌဖွဈတဲ့ တရားသူကွီးခြုပျ ကိုယျတိုငျကလညျး John Roberts ကလညျး ဒီကိစ်စမှာ သဘောတူပွီးတော့ အမြားသဘောနဲ့ ဆုံးဖွတျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
မေး။ ။ နိုငျငံရေး အရဘယျလောကျ အရေးပါလဲ။ နောငျလာမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲမှာ သူနိုငျရငျ conservative တရားသူကွီးကိုပဲ ရှေးခန့ျမယျလို့လညျး ပွောနတေယျ။ အဲ့ဒါ နဲ့ ပတျသကျပွီး သုံးသပျပေးပါဦး။
ဦးကြောျဇံသာ။ ။ တကယျတော့ တရားရုံးခြုပျ တရားသူကွီးကို သူရှေးတာက ၂ ယောကျရှိပါပွီ။ Donald Trump တကျလာပွီးတော့ conservative တှကေိုရှေးတာပါပဲ ဒါပမေယ့ျ အဲဒီလူတှကေလညျး conservative ပမေယ့ျ ဒီမိုကရကျတှရေဲ့ အလိုအတိုငျး သူတို့ ဆုံးဖွတျသှား တာဖွဈပါတယျ ။ သမ်မတရဲ့ နိုငျငံရေးဆန်ဒကို မလိုကျလြောတာ တှေ့ရပါတယျ။ ဆိုတော့ ဒီအမှုမှာလညျး နိုငျငံရေးအရ တောျတောျ အရေးပါတဲ့ အမှုဖွဈပါတယျ။ တကယျတော့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုကို လူဝငျမှုဆိုငျရာ ပေါျလစီ immigration issue ဟာ သမ်မတ Donald Trump 2016 ရှေးကောကျပှဲ ဝငျခဲ့တုနျးက သူ့ရဲ့ Signature issue တခုဖွဈပါတယျ ခှဲလို့မရဘူး ။ ဒီလူဝငျမှု ကိစ်စကို တရားဝငျဖွဈအောငျလုပျမယျ တားဆီးမယျဆိုတာ လုပျခဲ့ပါတယျ။ နယျစပျမှာ တံတိုငျးခတျမယ့ျကိစ်စတှအေပါအဝငျ Deferred ဖွဈမယ့ျကိစ်စတှေ ဒါပမေယ့ျ ဒီနရောမှာ သူပွနျလညျရုပျသိမျးဖို့ လုပျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီနရောမှာ သူအရေးနိမ့ျသှားပွီလို့ ဆိုရပါမယျ။ သို့သောျလညျး သူ့ဘကျကလူတှကေ conservative တရားသူကွီးက Clarence Thomas တို့ကတော့ တရားရုံးခြုပျမှာ ဒီကိစ်စ ဆုံးဖွတျတာ ဆုံးဖွတျပိုငျခှင့ျမရှိပဲ ဆုံးဖွတျတာဖွဈတယျ တကယျတော့ ဒီကိစ်စဟာ ဥပဒပွေုရေးဖွဈတဲ့ congress လှှတျတောျနဲ့ ဆိုငျတဲ့ကိစ်စဖွဈတယျ ဆိုတော့ အခုကိစ်စမှာ တရားရုံးခြုပျက ဝငျရောကျဆုံးဖွတျတာဟာ တရားရုံးခြုပျကို နိုငျငံရေး ကစားကှငျးသဖှယျ ဖနျတီးလိုကျခငြျဖွဈတယျဆိုပွီးတော့ ကန့ျကှကျနပေါတယျ။
မေး။ အခုနောကျဆုံး အမရေိကနျ အမြိုးသားလုံခွုံရေး အကွံပေးဟောငျး John Bolton ရဲ့ စာအုပျ ကို ထုတျဝခှေင့ျ ပိတျဖို့ သမ်မတ ထရမ့ျ အစိုးရ က ကွိုးပမျးနပေါတယျ။ ဘယျလို အခကြျတှေ ပါတာကွောင့ျလဲ။
ဦးကြောျဇံသာ။ ။ ကနြောျတို့လညျး မဖတျရသေးပါဘူး ဒါပမေယ့ျ မီဒီယာတခြို့က သူတို့ ရရှိတဲ့အခကြျအလကျတခြို့ကို အခွခေံပွီးတော့ ရေးထားတာ တှေ့ရပါတယျ။ အရေးကွီးတဲ့ ကိစ်စကတော့ တခုတညျး ခွုံပွီးပွောရရငျတော့ သမ်မတ ထရမ့ျ က သူ မဲအနိုငျရရှိရေး ကိစ်စကို နိုငျငံအကြိုးစီးပှားထကျ ဦးစားပေးတယျဆိုတဲ့ အခကြျပါပဲ ။ နမူနာအားဖွင့ျပွောရမယျဆိုရငျတော့ တရုတျနိုငျငံနဲ့ အထောကျအထားတှေ ကနြောျတို့ တှေ့ရတာပေါ့နောျ မီဒီယာမှာရေးတာ။ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping နဲ့ တှေ့တဲ့အခါမှာ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping ကို “ ငါရှေးကောကျပှဲမှာ ငါ့ လယျသမားတှေ ထောကျခံအောငျ ခငျဗြားလယျယာထှကျပစ်စညျးတှေ မြားမြားဝယျပေးပါ။ ခငျဗြားတို့ဆီက ကုနျပစ်စညျးတှေ ဒီမှာမြားမြားရောငျးအောငျ လုပျပေးမယျ” ဆိုတဲ့ သဘောမြိုးပေါ့လေ အဲဒီလို သူက နိုငျငံရေးမှာ ရှေးကောကျပှဲမှာ နိုငျဖို့အတှကျ အပေးအယူ လုပျခဲ့တယျဆိုတဲ့ သဘောမြိုး ရေးသားတာကို တှေ့ရပါတယျ အဲဒါကို ထောကျပွပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ မေးခှနျးထုတျစရာက John Bolton ရဲ့ Credibility ဘယျလောကျထိရှိသလဲဆိုတာဖွဈပါတယျ။ သူ့ရဲ့ ရေးသားလာတဲ့ ကိစ်စတှကေို Republican တှကေတော့ လုံး၀ ဆန့ျကငြျတာပေါ့ဗြာ ၊ သူတို့ကို ဆန့ျကငြျပွောတယျဆိုပွီးတော့ ၊ နောကျ ဒီမိုကရကျတှကေလညျး လကျခံသလားဆိုတော့ သူတို့လညျး လကျမခံဘူး “It's little too late” တဲ့ သမ်မတ Trump ကို impeachment နဲ့ တရားစှဲဖို့လုပျတုနျးကတော့ ခငျဗြား ဘာကွောင့ျမထှကျဆိုခဲ့သလဲ ၊ အခုကတြော့ ဘာကွောင့ျရေးလာသလဲ ပွောကွတော့ John Bolton ဟာ သမ်မတ Trump နဲ့ အလုပျလုပျခဲ့တဲ့ သူ့အတှေ့အကွုံကို ဘယျလိုပဲရေးသောျလညျး နှဈဖကျ စလုံးရဲ့ ထောကျခံမှုကို သူမရရှိပါဘူး။ ဆိုတော့ မဲဆန်ဒရှငျပွညျသူတှရေဲ့ စိတျဆန်ဒကိုရော ဒီစာအုပျကွောင့ျ ပွောငျးလဲသှားနိုငျမလားဆိုတာလညျး မေးခှနျးထုတျစရာ ဖွဈပါတယျ။
မေး။ ။ ဟုတျကဲ့ ဒါကတော့ လာမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲမှာ စောင့ျကွည့ျရမှာပေါ့ ။ အခုလို သုံးသပျပေးခဲ့တဲ့ ဦးကြောျဇံသာကို ကြေးဇူးတငျပါတယျ။
ဦးကြောျဇံသာ။ ။ ဟုတျကဲ့