ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ ထိုင်းမှာဖမ်းမိတဲ့ထဲ မြန်မာနိုင်ငံသားအများစုပါ

(Zawgyi/Unicode)

ထိုင်းနိုင်ငံ နယ်စပ်တွေကို ကိုဗစ်ကပ်ဘေးကာလအတွင်း လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားတဲ့ကြားမှာပဲ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇူလိုင်ကနေ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လကုန်အထိ တရားမဝင်ခိုးဝင်သူ သောင်းနဲ့ချီရှိခဲ့တယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေးအဖွဲကပြောပါတယ်။ အဲဒီထဲက ဖမ်းမိသူအများစုဟာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဖြစ်တယ်လို့ ထိုင်းအခြေစိုက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး လုပ်နေသူတဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှာနေစဉ်ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှုန်းမြင့်တက်နေချိန်မှာပဲ တရားမဝင်ခိုးဝင်လာသူတွေက တနှစ်အတွင်း ၄သောင်းကျော်ရှိပြီး နယ်စပ်တွေမှာဖမ်းမိသူက ၃သောင်းကျော်ရှိတယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံကိုဗစ်ကပ်ရောဂါထိမ်းချုပ်ရေးအဖွဲ့ကပြောဆိုခဲ့တာပါ ဒီထဲမှာအများစုက မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဖြစ်ကြောင်းထိုင်းတောင်ပိုင်းအခြေစိုက်ပညာရေးနဲ့ဖွံဖြိုးရေးဖောင်ဒေးရှင်းရဲ့အလုပ်သမားရေးရာတာဝန်ခံဦးမင်းဦးကအခုလိုပြောပါတယ်။

"ဒီ ၂၀၂၁ ဇူလိုင်လကုန်အထိကို တရားမဝင်တွေကို ဖမ်းမိတဲ့စာရင်းကိုထုတ်ပြန်တာ အဲဒါ ၄သောင်းကျော်ရှိတယ်။ အဲဒီ ၄သောင်းကျော်ထဲမှာ နယ်စပ်တွေမှာမိတာက ၃သောင်းကျော် ထိုင်းပြည်တွင်းမှာမိတာက တသောင်းကျော်ရှိတယ် အထဲမှာလည်း ကပ်ရောဂါကော နိုင်ငံရေးကော ၂ ခုလေ ပြည်တွင်းမှာလည်းအလုပ်အကိုင်ကရှားပါးတာကိုးဟိုတုန်းကတည်းကလည်းသွားလာနေတာ ပြသနာတွေကအများကြီးကိုး။"

ထိုင်းနိုင်ငံ အယုဒ္ဓယမြို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို ခိုးတင်သယ်ဆောင်လာတဲ့ ကုန်တင်ယဉ်ငယ်တစင်းကို သြဂုတ်လ ၁၂ ရက်နေ့မှာဖမ်းမိခဲ့သလို နယ်စပ်တွေမှာလည်း တရက်ခြားလောက် ခိုးဝင်လာတဲ့မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကိုဖမ်းမိနေတာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းအတွင်းက ထိုင်းကာကွယ်ရေး ဒုဝန်ကြီး ပရဝစ် ဝုန်စဝမ်က ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်ဒေသဆိုင်ရာလုံခြုံရေးတာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ အွန်းလိုင်းကနေလုပ်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အဓိက အများဆုံးဝင်ရောက်လာနေတဲ့ မဲဆောက် မြို့ မယ်လမ နယ်စပ်ဝင်လမ်းတွေမှာ လုံခြုံရေး အင်းအားတိုးမြင့်ပြီး တင်းကြပ်ပိတ်ဆို.ထားဖို့ညွှန်ကြားထားခဲ့တာပါ။ ထိုင်းအရာရှိတွေလည်းလူကုန်ကူးမှု၊ လူမှောင်ခိုမူတွေမှာ ပါဝင်ပတ်သက်နေရင် ပြင်းထန်တဲ့ ပြစ်ဒဏ်ချမတ်ခံရမယ့်အကြောင်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေးစီးပွားရေးမပြေလည်မူတွေကြောင့်ထိုင်းနယ်စပ်ကနေ ခိုးဝင်လာသူတွေအများအပြားရှိနေပါတယ် ထိုင်းနိုင်ငံမှာကိုဗစ်ကူးစက်မူတွေများနေတဲ့အတွက် နယ်စပ်တွေကိုပိုမိုပြီး လုံခြုံရေးချထားသလို နယ်မြေဖြတ်ကျော်သွားလာခွင့်တွေကိုကန့်သတ်ထားပါတယ်။ အဲဒီလိုအခြေအနေမှာပဲ နေ့စဉ်နီးပါးလည်း ခိုးဝင်လာသူတွေကို ဖမ်းဆီးနေတာပါ။

ထိုင်းနိုင်ငံမှာကိုဗစ်ကူးစက်သူ ၈၆၃၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး သြဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့ တနေ့တည်းကူးစက်သူ၂၃၄၀၀ ကျော်ရှိနေတာပါ လက်ရှိမှာလည်း စိုးရိမ်ရတဲ့လူနာပေါင်း၅၀၀၀ကျော်ရှိနေပါတယ် သေဆုံးသူကတော့၇၁၀၀ကျော်ရှိသွားပြီးလို့ထိုင်းကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင်ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

...........................................................................................

ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ ထိုငျးမှာဖမျးမိတဲ့ထဲ မွနျမာနိုငျငံသားအမြားစုပါ

(Unicode)

ထိုငျးနိုငျငံ နယျစပျတှကေို ကိုဗဈကပျဘေးကာလအတှငျး လုံခွုံရေးတငျးကွပျထားတဲ့ကွားမှာပဲ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ၊ ဇူလိုငျကနေ ၂၀၂၁ ခုနှဈ ဇူလိုငျလကုနျအထိ တရားမဝငျခိုးဝငျသူ သောငျးနဲ့ခြီရှိခဲ့တယျလို့ ထိုငျးနိုငျငံ ကိုဗဈကပျရောဂါ ထိနျးခြုပျရေးအဖှဲကပွောပါတယျ။ အဲဒီထဲက ဖမျးမိသူအမြားစုဟာ မွနျမာနိုငျငံသားတှဖွေဈတယျလို့ ထိုငျးအခွစေိုကျ မွနျမာရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားအရေး လုပျနသေူတဦးက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။

ထိုငျးနိုငျငံမှာနစေဉျကိုဗဈကူးစကျမှုနှုနျးမွင့ျတကျနခြေိနျမှာပဲ တရားမဝငျခိုးဝငျလာသူတှကေ တနှဈအတှငျး ၄သောငျးကြောျရှိပွီး နယျစပျတှမှောဖမျးမိသူက ၃သောငျးကြောျရှိတယျလို့ ထိုငျးနိုငျငံကိုဗဈကပျရောဂါထိမျးခြုပျရေးအဖှဲ့ကပွောဆိုခဲ့တာပါ ဒီထဲမှာအမြားစုက မွနျမာနိုငျငံသားတှဖွေဈကွောငျးထိုငျးတောငျပိုငျးအခွစေိုကျပညာရေးနဲ့ဖှံဖွိုးရေးဖောငျဒေးရှငျးရဲ့အလုပျသမားရေးရာတာဝနျခံဦးမငျးဦးကအခုလိုပွောပါတယျ။

"ဒီ ၂၀၂၁ ဇူလိုငျလကုနျအထိကို တရားမဝငျတှကေို ဖမျးမိတဲ့စာရငျးကိုထုတျပွနျတာ အဲဒါ ၄သောငျးကြောျရှိတယျ။ အဲဒီ ၄သောငျးကြောျထဲမှာ နယျစပျတှမှောမိတာက ၃သောငျးကြောျ ထိုငျးပွညျတှငျးမှာမိတာက တသောငျးကြောျရှိတယျ အထဲမှာလညျး ကပျရောဂါကော နိုငျငံရေးကော ၂ ခုလေ ပွညျတှငျးမှာလညျးအလုပျအကိုငျကရှားပါးတာကိုးဟိုတုနျးကတညျးကလညျးသှားလာနတော ပွသနာတှကေအမြားကွီးကိုး။"

ထိုငျးနိုငျငံ အယုဒ်ဓယမွို့မှာ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို ခိုးတငျသယျဆောငျလာတဲ့ ကုနျတငျယဉျငယျတစငျးကို သွဂုတျလ ၁၂ ရကျနေ့မှာဖမျးမိခဲ့သလို နယျစပျတှမှောလညျး တရကျခွားလောကျ ခိုးဝငျလာတဲ့မွနျမာနိုငျငံသားတှကေိုဖမျးမိနတောပါ။

ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးအတှငျးက ထိုငျးကာကှယျရေး ဒုဝနျကွီး ပရဝဈ ဝုနျစဝမျက ထိုငျးမွနျမာနယျစပျဒသေဆိုငျရာလုံခွုံရေးတာဝနျရှိသူတှနေဲ့ အှနျးလိုငျးကနလေုပျတဲ့ ဆှေးနှေးပှဲမှာ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အဓိက အမြားဆုံးဝငျရောကျလာနတေဲ့ မဲဆောကျ မွို့ မယျလမ နယျစပျဝငျလမျးတှမှော လုံခွုံရေး အငျးအားတိုးမွင့ျပွီး တငျးကွပျပိတျဆို.ထားဖို့ညှှနျကွားထားခဲ့တာပါ။ ထိုငျးအရာရှိတှလေညျးလူကုနျကူးမှု၊ လူမှောငျခိုမူတှမှော ပါဝငျပတျသကျနရေငျ ပွငျးထနျတဲ့ ပွဈဒဏျခမြတျခံရမယ့ျအကွောငျး သတိပေးခဲ့ပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံမှာ နိုငျငံရေးစီးပှားရေးမပွလေညျမူတှကွေောင့ျထိုငျးနယျစပျကနေ ခိုးဝငျလာသူတှအေမြားအပွားရှိနပေါတယျ ထိုငျးနိုငျငံမှာကိုဗဈကူးစကျမူတှမြေားနတေဲ့အတှကျ နယျစပျတှကေိုပိုမိုပွီး လုံခွုံရေးခထြားသလို နယျမွဖွေတျကြောျသှားလာခှင့ျတှကေိုကန့ျသတျထားပါတယျ။ အဲဒီလိုအခွအေနမှောပဲ နေ့စဉျနီးပါးလညျး ခိုးဝငျလာသူတှကေို ဖမျးဆီးနတောပါ။

ထိုငျးနိုငျငံမှာကိုဗဈကူးစကျသူ ၈၆၃၀၀၀ ကြောျရှိပွီး သွဂုတျလ ၁၃ ရကျနေ့ တနေ့တညျးကူးစကျသူ၂၃၄၀၀ ကြောျရှိနတောပါ လကျရှိမှာလညျး စိုးရိမျရတဲ့လူနာပေါငျး၅၀၀၀ကြောျရှိနပေါတယျ သဆေုံးသူကတော့၇၁၀၀ကြောျရှိသှားပွီးလို့ထိုငျးကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက တရားဝငျထုတျပွနျထားပါတယျ။

ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ ထိုင်းမှာဖမ်းမိတဲ့ထဲ မြန်မာနိုင်ငံသားအများစုပါ