[Zawgyi/Unicode]
စစ်ရေး ပဋိပက္ခတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေလည်း တိုလာနေသလို ခေတ် အဆက်အဆက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ ရှားပါးနေတာကြောင့် ရခိုင်ပြည်သူတွေဟာ ပြည်တွင်း ပြည်ပနိုင်ငံတွေကို ထွက်ခွာအလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြရတဲ့ အခြေအနေကို ပြောချင်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် ကိုသက်နိုင်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ ရှားပါးတာကြောင့် ရခိုင်ဒေသခံအများစုဟာ မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက် ပြည်တွင်းနဲ့ ပြည်ပနိုင်ငံတွေကို နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ထွက်ခွာပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြရပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရခိုင်ပြည်သူတွေ လုပ်ကိုင်စားသောက်ဖို့ အလုပ်ရုံ၊ စက်ရုံတွေလည်း မရှိသလို စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတွေအတွက် လုံလောက်တဲ့ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာတွေ အားနည်းနေတာကြောင့် ဒေသခံတွေဟာ ရခိုင်ကနေ ထွက်ခွာပြီး အလုပ်သွားလုပ်ကြတာဖြစ်တယ်လို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သလို ရခိုင်ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပြောခွင့်ရ ဦးလှမြင့်က ပြောပါတယ်။
SEE ALSO: ရသေ့တောင်ဒေသဘက် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုကြောင့် ဒေသခံတွေ ထွက်ပြေးနေရဆဲ"လက်ရှိအနေအထားအလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အရွယ်ရောက်လာတဲ့ သူတွေ လယ်ထွန်ရင်ထွန်၊ မထွန်ရင် နွားကျောင်း ဒါပဲ ရှိတယ်။ ဘာမှမရှိဘူး ဘာအလုပ်အကိုင်ရယ်လို့ မယ်မယ်ရရမရှိဘူး။ တကယ်တမ်းလည်း အဲဒီစိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတွေ လုပ်မယ်ဆိုရင် ဆည်မြောင်းတာတမန်တွေလည်း မရှိဘူး၊ နည်းပညာ မရှိဘူး၊ မျိုးမကောင်းဘူး။ အဲတော့ သူတို့တွေ ချောင်ပိတ်မိနေတယ်။ အခုခေတ်မှာ ခေတ်စားလာတာကတော့ ဖားကန့်တို့ ရန်ကုန်တို့ ပြီးတော့ နိုင်ငံခြားဖြစ်တဲ့ ယိုးဒယား၊ ထိုင်း၊ မလေး၊ တရုတ် အဲဒီနိုင်ငံတွေကို ထွက်သွားကြရတာပေါ့ဗျာ။"
ရခိုင်ပြည်နယ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဆင်းရဲဆုံးပြည်နယ် တစ်ခုဖြစ်သလို တဘက်မှာလည်း စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေနဲ့ ပါရင်ဆိုင်နေရတာကြောင့် ရခိုင်ဒေသကို ပိုပြီးတော့ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့လည်း ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP)ပြောခွင့်ရ ဒေါ်အေးနုစိန်က ပြောပါတယ်။
"အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ရှားပါးတာက အခုမှရှားပါးသွားတာ မဟုတ်ဘူး။ ဟိုအရင်ကတည်းက ရှားပါးတာ။ စက်ရုံ တစ်စုံမှ မရှိတဲ့ ပြည်နယ်ကို ရခိုင်ပြည်နယ်ဟု ခေါ်သည်။ ဆိုပြီးတော့ ပြောရမှာ။ အဲတော့ ဖားကန့်ရဲ့ မြေပြိုမှုတွေမှာ အသက်တွေ ပေးရတာလည်း များလှပြီ အရေအတွက်များတယ်။ အဲဒီတော့ မိသားစုနဲ့ အတူ ဝမ်းနည်းပါတယ်ဆိုတာကတော့ ဘယ်သူပဲဖြစ်ဖြစ် လူတိုင်းပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုအနေအထား နောက်ထပ်မကြုံဖို့ အတွက် ကိုယ့်ပြည်နယ် အတွင်းမှ တကယ်အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း အာမခံချက်ပေးတဲ့ ဘယ်သူမဆိုပါဝင် လို့ရတဲ့ အခြေခံလူတန်းစားတွေ စားဝတ်နေရေး ပြေလည်အောင် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးဖို့ လိုအပ်တယ်။"
အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း ရှားပါးတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က ဒေသခံတွေအများစုဟာ သူတို့ရဲ့ မိသားစု စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေဖို့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက အခြားတိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်အပါအဝင် ထိုင်း၊ မလေးရှား၊ တရုတ်စတဲ့ ပြည်ပနိုင်ငံတွေကို ထွက်ခွာပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြရတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ရခိုင်ဒေသခံတွေအတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းကို အစိုးရကနေပြီးတော့လုပ်ပေးသင့်သလို ဒေသခံ တွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကိုလည်း ဖွင့်ပေးသင့်တယ်လို့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သလို ရခိုင်ဒီမိုက ရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပြောခွင့်ရ ဦးလှမြင့်က ပြောပါတယ်။
SEE ALSO: ရခိုင်စစ်ဒုက္ခသည်တွေအတွက် ကျန်းမာရေးအစီအမံအားနည်း"ကျနော်ထင်တယ်။ ဗဟိုအစိုးရက ပြည်နယ်အစိုးရကို လုပ်ပိုက်ခွင့်ပေးရမယ်ထင်တယ်။ ရော့ မင်းတို့ပါ မင်းတို့ လုပ်စားကြလူဆိုတာ ကိုယ့်အခွင့်အလမ်းကို ကိုယ်ရတယ်ဆိုရင် အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုးစားတာပဲ။ အဲလိုမှ မဟုတ်ဘဲ ပေးတာယူ၊ ကျွေးတာစားဆိုရင်တော့ ထားတဲ့နေရာမှာ စေတာလုပ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်တော့မှ တိုးတက်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဒါရခိုင်လူုမျိုးရယ်လို့ မဟုတ်ဘူး။ ဗမာလူမျိုးလည်း ဒီအတိုင်းပဲ ဖြစ်မှာပဲ။ လူဆိုတာ အခွင့်အလမ်းကို ဖွင့်ပေးရတယ် သူကြိုးစားဖို့။ အဲတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရကိုလည်း ရခိုင်သားတွေ ထိုးတွင်းဉာဏ်နဲ့ လုပ်ခိုင်းရမယ် အဲဒါမှ အောင်မြင်မယ်။"
မနေ့ကလည်း ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်မှာ မြေပြိုကျမှုကြောင့် လူပေါင်း၂၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး အဲဒီထဲမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်က နေရပ်စွန့်ခွာ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသူတွေ ၇၀ နီးပါး ပါပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်ထိလည်း ရခိုင်ဘက်မှာ စစ်ရေးတွေလည်း တင်းမာနေသလို လူပေါင်း ၁၀၀,၀၀၀ ကျော်လောက် စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ဘဝကို ရောက်နေကြရပါတယ်။ တဘက်မှာလည်း အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ မရှိတာကြောင့် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ရခိုင်ဒေသမှာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးဖို့ မျှော်လင့်နေကြရတာပါ။
Your browser doesn’t support HTML5
စစ်ဘေးသင့် ရခိုင်ဒေသ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း ဖန်တီးပေးဖို့ လိုအပ်
[Unicode Version]
စဈဘေးသင့ျ ရခိုငျဒသေ အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလမျး ဖနျတီးပေးဖို့လိုအပျ
စဈရေး ပဋိပက်ခတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှလေညျး တိုလာနသေလို ခတျေ အဆကျအဆကျ အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလမျးတှေ ရှားပါးနတောကွောင့ျ ရခိုငျပွညျသူတှဟော ပွညျတှငျး ပွညျပနိုငျငံတှကေို ထှကျခှာအလုပျလုပျကိုငျနကွေရတဲ့ အခွအေနကေို ပွောခငြျပါတယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ ကိုသကျနိုငျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမှာ အလုပျအကိုငျ အခှင့ျအလမျးတှေ ရှားပါးတာကွောင့ျ ရခိုငျဒသေခံအမြားစုဟာ မိသားစုစားဝတျနရေေးအတှကျ ပွညျတှငျးနဲ့ ပွညျပနိုငျငံတှကေို နညျးလမျးမြိုးစုံနဲ့ ထှကျခှာပွီး အလုပျလုပျကိုငျနကွေရပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရခိုငျပွညျသူတှေ လုပျကိုငျစားသောကျဖို့ အလုပျရုံ၊ စကျရုံတှလေညျး မရှိသလို စိုကျပြိုးရေး လုပျငနျးတှအေတှကျ လုံလောကျတဲ့ နညျးပညာပိုငျးဆိုငျရာတှေ အားနညျးနတောကွောင့ျ ဒသေခံတှဟော ရခိုငျကနေ ထှကျခှာပွီး အလုပျသှားလုပျကွတာဖွဈတယျလို့ စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတဈဦးဖွဈသလို ရခိုငျဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ ပွောခှင့ျရ ဦးလှမွင့ျက ပွောပါတယျ။
"လကျရှိအနအေထားအလညျး ရခိုငျပွညျနယျမှာ အရှယျရောကျလာတဲ့ သူတှေ လယျထှနျရငျထှနျ၊ မထှနျရငျ နှားကြောငျး ဒါပဲ ရှိတယျ။ ဘာမှမရှိဘူး ဘာအလုပျအကိုငျရယျလို့ မယျမယျရရမရှိဘူး။ တကယျတမျးလညျး အဲဒီစိုကျပြိုးရေး လုပျငနျးတှေ လုပျမယျဆိုရငျ ဆညျမွောငျးတာတမနျတှလေညျး မရှိဘူး၊ နညျးပညာ မရှိဘူး၊ မြိုးမကောငျးဘူး။ အဲတော့ သူတို့တှေ ခြောငျပိတျမိနတေယျ။ အခုခတျေမှာ ခတျေစားလာတာကတော့ ဖားကန့ျတို့ ရနျကုနျတို့ ပွီးတော့ နိုငျငံခွားဖွဈတဲ့ ယိုးဒယား၊ ထိုငျး၊ မလေး၊ တရုတျ အဲဒီနိုငျငံတှကေို ထှကျသှားကွရတာပေါ့ဗြာ။"
SEE ALSO: ရခိုင်တိုက်ပွဲတွေကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်တွေ နေ့စဉ်ထပ်တိုးနေရခိုငျပွညျနယျဟာ မွနျမာနိုငျငံမှာ အဆငျးရဲဆုံးပွညျနယျ တဈခုဖွဈသလို တဘကျမှာလညျး စဈရေးပဋိပက်ခတှနေဲ့ ပါရငျဆိုငျနရေတာကွောင့ျ ရခိုငျဒသေကို ပိုပွီးတော့ အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလမျးတှေ ဖနျတီးပေးဖို့ လိုအပျတယျလို့လညျး ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ(ANP)ပွောခှင့ျရ ဒေါျအေးနုစိနျက ပွောပါတယျ။
"အလုပျအကိုငျ အခှင့ျအလမျး ရှားပါးတာက အခုမှရှားပါးသှားတာ မဟုတျဘူး။ ဟိုအရငျကတညျးက ရှားပါးတာ။ စကျရုံ တဈစုံမှ မရှိတဲ့ ပွညျနယျကို ရခိုငျပွညျနယျဟု ခေါျသညျ။ ဆိုပွီးတော့ ပွောရမှာ။ အဲတော့ ဖားကန့ျရဲ့ မွပွေိုမှုတှမှော အသကျတှေ ပေးရတာလညျး မြားလှပွီ အရအေတှကျမြားတယျ။ အဲဒီတော့ မိသားစုနဲ့ အတူ ဝမျးနညျးပါတယျဆိုတာကတော့ ဘယျသူပဲဖွဈဖွဈ လူတိုငျးပါပဲ။ ဒါပမေဲ့ ဒီလိုအနအေထား နောကျထပျမကွုံဖို့ အတှကျ ကိုယ့ျပွညျနယျ အတှငျးမှ တကယျအသကျမှေးဝမျးကွောငျး အာမခံခကြျပေးတဲ့ ဘယျသူမဆိုပါဝငျ လို့ရတဲ့ အခွခေံလူတနျးစားတှေ စားဝတျနရေေး ပွလေညျအောငျ အလုပျအကိုငျ အခှင့ျအလမျးတှေ ဖနျတီးပေးဖို့ လိုအပျတယျ။"
အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလမျး ရှားပါးတဲ့ ရခိုငျပွညျနယျက ဒသေခံတှအေမြားစုဟာ သူတို့ရဲ့ မိသားစု စားဝတျနရေေး အဆငျပွဖေို့အတှကျ မွနျမာနိုငျငံအတှငျးက အခွားတိုငျးနဲ့ ပွညျနယျအပါအဝငျ ထိုငျး၊ မလေးရှား၊ တရုတျစတဲ့ ပွညျပနိုငျငံတှကေို ထှကျခှာပွီး အလုပျလုပျကိုငျနကွေရတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
ရခိုငျဒသေခံတှအေတှကျ အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလမျးကို အစိုးရကနပွေီးတော့လုပျပေးသင့ျသလို ဒသေခံ တှရေဲ့ အခှင့ျအရေးတှကေိုလညျး ဖှင့ျပေးသင့ျတယျလို့ စီးပှားရေးလုပျငနျးရှငျတဈဦးဖွဈသလို ရခိုငျဒီမိုက ရစေီအဖှဲ့ခြုပျ ပွောခှင့ျရ ဦးလှမွင့ျက ပွောပါတယျ။
SEE ALSO: ရခိုင်က စစ်တပ်နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်ရပ် အစိုးရမှာလည်း တာဝန်ရှိကြောင်း ကန် ရောက် တိုင်းရင်းသားတွေပြော"ကနြောျထငျတယျ။ ဗဟိုအစိုးရက ပွညျနယျအစိုးရကို လုပျပိုကျခှင့ျပေးရမယျထငျတယျ။ ရော့ မငျးတို့ပါ မငျးတို့ လုပျစားကွလူဆိုတာ ကိုယ့ျအခှင့ျအလမျးကို ကိုယျရတယျဆိုရငျ အတတျနိုငျဆုံး ကွိုးစားတာပဲ။ အဲလိုမှ မဟုတျဘဲ ပေးတာယူ၊ ကြှေးတာစားဆိုရငျတော့ ထားတဲ့နရောမှာ စတောလုပျဆိုရငျတော့ ဘယျတော့မှ တိုးတကျမှာ မဟုတျဘူး။ ဒါရခိုငျလူုမြိုးရယျလို့ မဟုတျဘူး။ ဗမာလူမြိုးလညျး ဒီအတိုငျးပဲ ဖွဈမှာပဲ။ လူဆိုတာ အခှင့ျအလမျးကို ဖှင့ျပေးရတယျ သူကွိုးစားဖို့။ အဲတော့ ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရကိုလညျး ရခိုငျသားတှေ ထိုးတှငျးဉာဏျနဲ့ လုပျခိုငျးရမယျ အဲဒါမှ အောငျမွငျမယျ။"
မနေ့ကလညျး ကခငြျပွညျနယျ ဖားကန့ျမှာ မွပွေိုကမြှုကွောင့ျ လူပေါငျး၂၀၀ ကြောျ သဆေုံးခဲ့ပွီး အဲဒီထဲမှာ ရခိုငျပွညျနယျက နရေပျစှန့ျခှာ အလုပျလုပျကိုငျနကွေသူတှေ ၇၀ နီးပါး ပါပါတယျ။
လကျရှိအခြိနျထိလညျး ရခိုငျဘကျမှာ စဈရေးတှလေညျး တငျးမာနသေလို လူပေါငျး ၁၀၀,၀၀၀ ကြောျလောကျ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ဘဝကို ရောကျနကွေရပါတယျ။ တဘကျမှာလညျး အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလမျးတှေ မရှိတာကွောင့ျ ပွညျသူတှအေနနေဲ့ ရခိုငျဒသေမှာ အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလမျးတှေ ဖနျတီးပေးဖို့ မြှောျလင့ျနကွေရတာပါ။