[Zawgyi/Unicode]
နိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုပါ ထပ်ဖြစ်လာလို့ မြန်မာနေရပ်ပြန်ရေးက ပိုပြီး မရေရာလာတဲ့အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဒုက္ခသည်စခန်းအသီးသီးကနေ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေဟာ ပင်လယ်ပြင်ကို ထွက်ခွာနေကြတယ်လို့ ဒုက္ခသည်တွေကပြောပါတယ်။ အခုဆိုရင်ပင်လယ်ထဲမှာ အစာရေစာပြတ်လပ်ပြီ းဒုက္ခမျိုးစုံကြုံရတဲ့အပြင် ဆိုက်ကပ်ရာနိုင်ငံတွေမှာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရမှုတွေနဲ့ပါ ရင်ဆိုင်နေကြရတဲ့အခြေအနေ ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မဆုမွန် ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်းကနေ တိမ်းရှောင်လာကြတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်သိန်းချီ ခိုလှုံရာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကော့ဇ်ဘဇားခရိုင်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကော့်ဇ်ဘဇားခရိုင်ထဲက အကြီးမားဆုံးဒုက္ခသည်စခန်းတွေဖြစ်တဲ့ ကုတုပလောင်နဲ့ ဘာလုခါလီ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေကနေ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ မိသားစုလိုက် သူတို့ ဘဝရှေ့ရေးအတွက် ပင်လယ်ပြင်ခရီးတွေနဲ့ ထွက်ခွာနေကြတာလို့ ဘာလုခါလီဒုက္ခသည်စခန်းက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ဦးကျော်မြင့်က ပြောပြပါတယ်။
"အခုဆိုရင် Andaman ပင်လယ်ထဲမှာ မျောပါနေတဲ့ စက်လှေတစီးမှာ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ ပါဝင်နေပါတယ်။ အဲ့ဒီ့လှေစီးပြေးဒုက္ခသည်တွေက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဒုက္ခသည်စခန်းအသီးသီးကနေ အဓိကကတော့ ကုတုပလောင်ဒုက္ခသည်စခန်း ရှိတယ်။ နောက် ကျနော်တို့ ဘာလုခါလီ ဒုက္ခသည်စခန်းရှိတယ် ဒီဒုက္ခသည်စခန်းအကြီးတွေကနေ လူတွေက အများဆုံးထွက်ခွာနေကြတာလို့ ကျနော်တို့ကကြားသိရပါတယ်။ အခုဆို ဘာဆန်ချာကျွန်းဆီကိုလည်း လူတွေက အများအပြားသွားနေကြတာပါ။ အဲ့ဒီ့ဒုက္ခသည်တွေက ဘာကြောင့် ဒီလိုသွားနေကြတာလဲဆိုရင် အခုဆို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဒုက္ခသည်စခန်းထဲမှာ ကျနော်တို့တွေ ခိုလှုံနေကြရတာ ၄ နှစ်ကျော်ရှိလာနေတာကို မြန်မာဘက်ကနေ မှန်ကန်တဲ့လမ်းကြောင်းနဲ့ လုပ်ဆောင်လာခြင်း မရှိတဲ့အပြင် အခုတဖန် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပိုပြီးတော့ ကျနော်တို့ အိမ်ပြန်မယ့်လမ်းကြောင်းက ပိုပြီးတော့ ဝေးကွာလာတာကို မြင်တွေ့ရသဖြင့် ရွေးချယ်စရာလမ်းမရှိတော့ စိတ်ပျက်အားလျော့စွာနဲ့ အေးချမ်းသာယာတဲ့ လမ်းကြောင်းများရမလားဆိုပြီး အဲ့သလို ရည်ရွယ်ချက်၊ ရည်မှန်းချက်တွေနဲ့ လူတွေက ထွက်ခွာကြတာတွေ့ရပါတယ်။"
အခုလိုပင်လယ်ထဲမှာ အသက်ဘေးအန္တရာယ်ထိခိုက်ရတဲ့အထိ ဒုက္ခမျိုးစုံကြုံနေကြရတဲ့အတွက် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲကနေ လူကုန်ကူးတွေရဲ့စကား နားမယောင်ကြဖို့လည်း ရိုဟင်ဂျာခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းတာဝန်ခံတွေဘက်က ပညာပေးလှုံ့ဆော်နေကြတယ်လို့ ဦးကျော်မြင့်က ဆက်ပြောပြပါတယ်။
SEE ALSO: ပင်လယ်ပြင်ထဲဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာသင်္ဘော ကယ်တင်ဖို့ UNHCR တိုက်တွန်း"ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းရဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ခေါင်းဆောင်တွေ ကော်မတီအဖွဲ့အစည်းအသီးသီးကနေ လူကုန်ကူးပွဲစားတွေ စကားနားမယောင်ကြဖို့ နောက် စခန်းထဲမှာပဲ ကောင်းကောင်းမွန်မွန်နေထိုင်ကြဖို့ အမြဲတမ်း တိုက်တွန်းနေတာရှိတယ်။ နောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရဘက်ကရော NGO အဖွဲ့အစည်းတွေဘက်ကလည်း အမြဲတမ်းပညာပေးတိုက်တွန်းနေတာရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ လူကုန်ကူးပွဲစားတွေရဲ့ သွေးဆောင်မှုကြောင့် လူတွေက ပင်လယ်ဖြတ်ပြီး မလေးရှားဘက်ကို ခဏခဏ ထွက်ပြေးနေကြတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုထွက်ခွာလို့ ပင်လယ်ထဲမှာ သေဆုံးကြရတာရယ်၊ နောက် ဆိုက်တဲ့နေရာအသီးသီးမှာ ဖမ်းဆီးခံနေရတာရယ်ကြောင့် ဒုက္ခမျိုးစုံရောက်နေကြရတာတွေ့တော့ ကျနော်တို့လည်း အင်မတန်မှ စိုးရိမ်နေကြရပါတယ်။ ဒါတွေကို ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ ဒီလှေစီးပြေးတွေကို အမြန်ဆုံးကယ်တင်ပေးကြပါရန်နဲ့ ကျနော်တို့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေများ၏ အကြပ်အတည်းကို ခိုင်မာသော ဆုံးဖြတ်ချက်လုပ်ရပ်တစုံတခုနဲ့ ဖြေရှင်းပေးကြပါလို့ ကျနော်တို့က တောင်းဆိုချင်ပါတယ်။"
မဆုမွန်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ အဲ့ဒီ့တော့ အခုက စခန်းထဲမှာ အနာဂတ်မျှော်လင့်ချက်မရှိတော့ ဘာဆန်ချာကျွန်းကိုသွားကြတယ် အခုဆို ပင်လယ်ထဲကို လှေစီးပြီးပြေးကြတယ်။ အဲ့တော့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကို ပြန်ဖို့အခြေအနေက အခုလက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးပေါ့နော်... ကောင်စီကနေပြီးတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့အာဏာကို ထိန်းချုပ်လိုက်တဲ့ အနေအထားမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်ရေးကို ဒုက္ခသည်တွေဘက်က ဘယ်လိုမျှော်လင့်ချက် စိုးရိမ်ချက်ရှိလဲ။
"မြန်မာပြည်ဘက်ကတော့ ယနေ့အချိန်အထိ ကိုဖီအာနန်ရဲ့အကြံပြုချက်အတိုင်းသော်လည်းကောင်း ကျနော်တို့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ တစိုက်မတ်မတ်တောင်းဆိုချက်တွေအတိုင်းသော်လည်းကောင်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်း၏ တိုက်တွန်းချက်တွေကိုသော်လည်းကောင်း သူတို့ဘက်က ဘယ်နည်းနဲ့မှ နည်းတခုခုနဲ့တောင် လက်ခံထားတာမရှိသေးလို့ ဒါကြောင့်အခု အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပိုပြီးတော့ လူတွေ စိုးရိမ်လာနေကြပါတယ်ခင်ဗျ။"
အခုလိုရိုဟင်ဂျာတွေဘက်က နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး စိုးရိမ်မှုတွေ ပိုမြင့်တက်လာချိန်မှာပဲ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့အသုံးကို လက်ခံမထားတဲ့မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှာ အခုလက်ရှိအုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ အပြောင်းအလဲကာလဖြစ်နေတဲ့အတွက် ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့နေရပ်ပြန်ရေးကတော့ မရေမရာဖြစ်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ အနာဂတ်မရေရာလို့ ပင်လယ်ပြင် လှေစီးပြေး
[Unicode Version]
ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ အနာဂတျမရရောလို့ ပငျလယျပွငျ လှစေီးပွေး
နိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးမှုပါ ထပျဖွဈလာလို့ မွနျမာနရေပျပွနျရေးက ပိုပွီး မရရောလာတဲ့အတှကျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဒုက်ခသညျစခနျးအသီးသီးကနေ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှဟော ပငျလယျပွငျကို ထှကျခှာနကွေတယျလို့ ဒုက်ခသညျတှကေပွောပါတယျ။ အခုဆိုရငျပငျလယျထဲမှာ အစာရစောပွတျလပျပွီ းဒုက်ခမြိုးစုံကွုံရတဲ့အပွငျ ဆိုကျကပျရာနိုငျငံတှမှော ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခံရမှုတှနေဲ့ပါ ရငျဆိုငျနကွေရတဲ့အခွအေနေ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မဆုမှနျ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျးကနေ တိမျးရှောငျလာကွတဲ့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျသိနျးခြီ ခိုလှုံရာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ ကော့ဇျဘဇားခရိုငျက ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ ကော့ျဇျဘဇားခရိုငျထဲက အကွီးမားဆုံးဒုက်ခသညျစခနျးတှဖွေဈတဲ့ ကုတုပလောငျနဲ့ ဘာလုခါလီ ဒုက်ခသညျစခနျးတှကေနေ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ မိသားစုလိုကျ သူတို့ ဘဝရှေ့ရေးအတှကျ ပငျလယျပွငျခရီးတှနေဲ့ ထှကျခှာနကွေတာလို့ ဘာလုခါလီဒုက်ခသညျစခနျးက ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ဦးကြောျမွင့ျက ပွောပွပါတယျ။
"အခုဆိုရငျ Andaman ပငျလယျထဲမှာ မြောပါနတေဲ့ စကျလှတေစီးမှာ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ ပါဝငျနပေါတယျ။ အဲ့ဒီ့လှစေီးပွေးဒုက်ခသညျတှကေ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ ဒုက်ခသညျစခနျးအသီးသီးကနေ အဓိကကတော့ ကုတုပလောငျဒုက်ခသညျစခနျး ရှိတယျ။ နောကျ ကနြောျတို့ ဘာလုခါလီ ဒုက်ခသညျစခနျးရှိတယျ ဒီဒုက်ခသညျစခနျးအကွီးတှကေနေ လူတှကေ အမြားဆုံးထှကျခှာနကွေတာလို့ ကနြောျတို့ကကွားသိရပါတယျ။ အခုဆို ဘာဆနျခြာကြှနျးဆီကိုလညျး လူတှကေ အမြားအပွားသှားနကွေတာပါ။ အဲ့ဒီ့ဒုက်ခသညျတှကေ ဘာကွောင့ျ ဒီလိုသှားနကွေတာလဲဆိုရငျ အခုဆို ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဒုက်ခသညျစခနျးထဲမှာ ကနြောျတို့တှေ ခိုလှုံနကွေရတာ ၄ နှဈကြောျရှိလာနတောကို မွနျမာဘကျကနေ မှနျကနျတဲ့လမျးကွောငျးနဲ့ လုပျဆောငျလာခွငျး မရှိတဲ့အပွငျ အခုတဖနျ စဈအာဏာသိမျးမှုကွောင့ျ ပိုပွီးတော့ ကနြောျတို့ အိမျပွနျမယ့ျလမျးကွောငျးက ပိုပွီးတော့ ဝေးကှာလာတာကို မွငျတှေ့ရသဖွင့ျ ရှေးခယြျစရာလမျးမရှိတော့ စိတျပကြျအားလြော့စှာနဲ့ အေးခမြျးသာယာတဲ့ လမျးကွောငျးမြားရမလားဆိုပွီး အဲ့သလို ရညျရှယျခကြျ၊ ရညျမှနျးခကြျတှနေဲ့ လူတှကေ ထှကျခှာကွတာတှေ့ရပါတယျ။"
SEE ALSO: ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရောက် ရိုဟင်ဂျာတွေကို Bhasan Char ကျွန်းသို့ ဆက်လက်ပို့ဆောင်မည်အခုလိုပငျလယျထဲမှာ အသကျဘေးအန်တရာယျထိခိုကျရတဲ့အထိ ဒုက်ခမြိုးစုံကွုံနကွေရတဲ့အတှကျ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျစခနျးတှထေဲကနေ လူကုနျကူးတှရေဲ့စကား နားမယောငျကွဖို့လညျး ရိုဟငျဂြာခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးတာဝနျခံတှဘေကျက ပညာပေးလှုံ့ဆောျနကွေတယျလို့ ဦးကြောျမွင့ျက ဆကျပွောပွပါတယျ။
"ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျစခနျးရဲ့သကျဆိုငျတဲ့ခေါငျးဆောငျတှေ ကောျမတီအဖှဲ့အစညျးအသီးသီးကနေ လူကုနျကူးပှဲစားတှေ စကားနားမယောငျကွဖို့ နောကျ စခနျးထဲမှာပဲ ကောငျးကောငျးမှနျမှနျနထေိုငျကွဖို့ အမွဲတမျး တိုကျတှနျးနတောရှိတယျ။ နောကျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရဘကျကရော NGO အဖှဲ့အစညျးတှဘေကျကလညျး အမွဲတမျးပညာပေးတိုကျတှနျးနတောရှိတယျ။ ဒါပမေဲ့ လူကုနျကူးပှဲစားတှရေဲ့ သှေးဆောငျမှုကွောင့ျ လူတှကေ ပငျလယျဖွတျပွီး မလေးရှားဘကျကို ခဏခဏ ထှကျပွေးနကွေတာတှေ့ရပါတယျ။ ဒီလိုထှကျခှာလို့ ပငျလယျထဲမှာ သဆေုံးကွရတာရယျ၊ နောကျ ဆိုကျတဲ့နရောအသီးသီးမှာ ဖမျးဆီးခံနရေတာရယျကွောင့ျ ဒုက်ခမြိုးစုံရောကျနကွေရတာတှေ့တော့ ကနြောျတို့လညျး အငျမတနျမှ စိုးရိမျနကွေရပါတယျ။ ဒါတှကေို ကုလသမဂ်ဂအပါအဝငျ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ ဒီလှစေီးပွေးတှကေို အမွနျဆုံးကယျတငျပေးကွပါရနျနဲ့ ကနြောျတို့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှမြေား၏ အကွပျအတညျးကို ခိုငျမာသော ဆုံးဖွတျခကြျလုပျရပျတစုံတခုနဲ့ ဖွရှေငျးပေးကွပါလို့ ကနြောျတို့က တောငျးဆိုခငြျပါတယျ။"
မဆုမှနျ။ ။ ဟုတျကဲ့ အဲ့ဒီ့တော့ အခုက စခနျးထဲမှာ အနာဂတျမြှောျလင့ျခကြျမရှိတော့ ဘာဆနျခြာကြှနျးကိုသှားကွတယျ အခုဆို ပငျလယျထဲကို လှစေီးပွီးပွေးကွတယျ။ အဲ့တော့ မွနျမာနိုငျငံဘကျကို ပွနျဖို့အခွအေနကေ အခုလကျရှိမွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအုပျခြုပျရေးပေါ့နောျ... ကောငျစီကနပွေီးတော့ တိုငျးပွညျရဲ့အာဏာကို ထိနျးခြုပျလိုကျတဲ့ အနအေထားမှာ ရိုဟငျဂြာတှေ နရေပျပွနျရေးကို ဒုက်ခသညျတှဘေကျက ဘယျလိုမြှောျလင့ျခကြျ စိုးရိမျခကြျရှိလဲ။
"မွနျမာပွညျဘကျကတော့ ယနေ့အခြိနျအထိ ကိုဖီအာနနျရဲ့အကွံပွုခကြျအတိုငျးသောျလညျးကောငျး ကနြောျတို့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ တစိုကျမတျမတျတောငျးဆိုခကြျတှအေတိုငျးသောျလညျးကောငျး နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျး၏ တိုကျတှနျးခကြျတှကေိုသောျလညျးကောငျး သူတို့ဘကျက ဘယျနညျးနဲ့မှ နညျးတခုခုနဲ့တောငျ လကျခံထားတာမရှိသေးလို့ ဒါကွောင့ျအခု အာဏာသိမျးမှုကွောင့ျ ပိုပွီးတော့ လူတှေ စိုးရိမျလာနကွေပါတယျခငျဗြ။"
အခုလိုရိုဟငျဂြာတှဘေကျက နရေပျပွနျနိုငျရေး စိုးရိမျမှုတှေ ပိုမွင့ျတကျလာခြိနျမှာပဲ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့အသုံးကို လကျခံမထားတဲ့မွနျမာနိုငျငံဘကျမှာ အခုလကျရှိအုပျခြုပျရေးအာဏာ အပွောငျးအလဲကာလဖွဈနတေဲ့အတှကျ ရိုဟငျဂြာတှရေဲ့နရေပျပွနျရေးကတော့ မရမေရာဖွဈနဆေဲဖွဈပါတယျ။