(Zawgyi/Unicode)
၂၀၂၀ အမေရိကန် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲပြီးသွားတာ သုံးရက်ကြာရှိသွားပေမယ့် ဘယ်သူနိုင်သလဲ ဆိုတဲ့ အဖြေထွက်မလာနိုင်သေးပါဘူး။ သမ္မတ ထရမ့်ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ သူပဲအနိုင်ရမှာဖြစ်တယ်လို့ ထပ်မံ ပြောဆိုခဲ့သလို မဲရေတွက်တဲ့နေရာမှာ မသမာမှုတွေ၊ အဂတိလိုက်စားမှုတွေရှိခဲ့တယ်ဆိုပြီး အထောက်အထား အခိုင်အလုံမပြပဲ စွပ်စွဲပြောဆိုထားပါတယ်။ သမ္မတ ထရမ့်အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်တရားရုံးချုပ်မှာ တရားစွဲဖို့ အဆင့်ထိ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အကြောင်း သမ္မတ အိမ်ဖြူတော်က နေ ဗွီအိုအေဝိုင်းတော်သူ မအင်ကြင်းနိုင်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲ မဲရေတွက်တာတွေ မပြီးပြတ်သေးတဲ့အပေါ်မှာ သမ္မတ ထရမ့်က သူ့အနေနဲ့သမ္မတ ဒုတိယသက်တမ်းရရှိဖို့ ကိစ္စမှာ မသမာမှုတွေ၊ လိမ်လည်လှည့်ဖျားခံရမှုတွေနဲ့ ကြုံတွေ့နေရတယ်လို့ သက်သေအထားမရှိပဲ ကြာသပတေးနေ့ နိုဝင်ဘာလ (၅)ရက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
"ဒီလိုအဖြစ်ပျက်မျိုးတွေကြောင့် အရှက်ရစရာအဖြစ်မျိုး အရောက်မခံနိုင်ဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီလိုဖြစ်ရပ်တွေ မကြာခင် ကင်းရှင်းသွားမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီအတွက် တရားရေးလမ်းကြောင်းက ရင်ဆိုင်သွားမှာပါ။"
တဆက်တည်းပဲ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ သူပဲအနိုင်ရနိုင်တယ်လို့လည်း သမ္မတထရမ့်က ပြောသွားပါတယ်။
"ရွေးကောက်ပွဲကို ကျနော်တို့ အလွယ်တကူအနိုင်ရပါလိမ့်မယ်။ဒီအတွက်လည်း ကျနော်တို့မှာ ဥပဒေကြောင်းအရ သက်သေအထောက်အထားတွေအများကြီးရှိပါတယ်၊ဒါ့ကြောင့် ဒီနိုင်ငံရဲ့အမြင့်ဆုံး ဗဟို တရားရုံးချုပ်မှာ ဒီကိစ္စကို အဆုံးသတ်ဆေင်ရွက်သွားမှာပါ။"
လက်ရှိမှာတော့ Trump နဲ့ ရီပတ်ဘလစ်ကန် ပါတီ ကိုယ်စားပြု ရှေ့နေတွေက မဲရေတွက်တဲ့နေရာမှာ မှန်ကန်မှုမရှိဘူးဆိုတဲ့ စွဲချက်နဲ့Pennsylvania ပြည်နယ်မှာ တရားစွဲဆိုခဲ့ပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါအကြီးအကျယ်ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ဒီတကြိမ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအတွက် စာတိုက်ကနေ ကြိုတင်မဲပေးတဲ့သူ သန်းနဲ့ချီ ရှိခဲ့တဲ့အတွက်လည်း ပြည်နယ်တချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲပြီး သုံးရက်အကြာထိ မဲရေတွက်လို့ မပြီးသေးပါဘူး။
သောကြာနေ့ မနက်ပိုင်းအချိန်ထိ မဲရေတွက်နေတဲ့ ရလာဒ်တွေ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ဒီမိုကရက်ပါတီ သမ္မတ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဂျိုးဘိုင်ဒန်က သမ္မတ ထရမ့်ရဲ့ ရှေ့ကနေ ပြေးနေပါတယ်။
ပေါ်ပြူလာ လူကြိုက်များတဲ့ မဲအရေအတွက်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ပြည်နယ်ကိုယ်စားပြု ကိုယ်စားလှယ်မဲအရေအတွက် စုစုပေါင်းရဲ့ တဝက်ဖြစ်တဲ့ ၂၇၀ သတ်မှတ်ချက်အရဆိုရင်လည်း ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ဦးဆောင်နေပါတယ်။ အခုချိန်ထိတော့ မဲရေတွက်လို့ မပြီးသေးတဲ့ ပြည်နယ်တွေရှိနေပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့ Arizona, Nevada, Georgia, Pennsylvania နဲ့ North Carolina တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်သူနိုင်မလဲ ဆိုတာ ပြတ်ပြတ်သားသားမသိရသေးပေမဲ့ ဒီမိုကရက် အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဌ နန်စီပလိုစီကတော့ သောကြာနေ့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ အခုလိုကြေညာသွားပါတယ်။
”ရွေးကောက်ခံ သမ္မတ ဘိုင်ဒန်မှာ ဦးဆောင်ဖို့ ခိုင်မာတဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိပါတယ်။ ဒီမိုကရက်အများစု လွှမ်းမိုထားတဲ့ အောက်လွှတ်တော် နဲ့ အထက်လွှတ်တော်မှာရှိတဲ့ ဒီမိုကရက်အများအပြားလည်း သူ့နဲ့အတူ ရပ်တည်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။”
ရီပါပလင်ကန် အထက်လွှတ်တော်ခေါင်းဆောင် Mitch McConnell ကတော့ သောကြာနေ့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အခုလို တုန့်ပြန်သွားပါတယ်။
”အားလုံးစိုးရိမ်ပူပန်နေတဲ့ အဆုံးအဖြတ်မပေးနိုင်သေးတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြောရရင် ဒီနေ့မနက် တွစ်တာမှာ ရေးထားသလိုပါပဲ။ဒီထက် ပိုပြီး ကျနော့် အနေနဲ့ အကြောင်း ထူး တုန့်ပြန်စရာမရှိပါဘူး။”
သောကြာနေ့ကတော့ အိမ်ဖြူတော်ရှေ့ ပန်းခြံမှာ သမ္မထရမ့်ကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြပွဲတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ရွေးကောက်ပွဲအလားအလာအပေါ် ပါတီ ၂ ရပ် အပြန်အလှန် ပြောဆိုချက်
.............
ရှေးကောကျပှဲအလားအလာအပေါျ ပါတီ ၂ ရပျ အပွနျအလှနျ ပွောဆိုခကြျ
(Unicode)
၂၀၂၀ အမရေိကနျ သမ်မတရှေးကောကျပှဲပွီးသှားတာ သုံးရကျကွာရှိသှားပမေယ့ျ ဘယျသူနိုငျသလဲ ဆိုတဲ့ အဖွထှေကျမလာနိုငျသေးပါဘူး။ သမ်မတ ထရမ့ျကတော့ ရှေးကောကျပှဲမှာ သူပဲအနိုငျရမှာဖွဈတယျလို့ ထပျမံ ပွောဆိုခဲ့သလို မဲရတှေကျတဲ့နရောမှာ မသမာမှုတှေ၊ အဂတိလိုကျစားမှုတှရှေိခဲ့တယျဆိုပွီး အထောကျအထား အခိုငျအလုံမပွပဲ စှပျစှဲပွောဆိုထားပါတယျ။သမ်မတ ထရမ့ျအနနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ပတျသကျလို့ အမရေိကနျတရားရုံးခြုပျမှာ တရားစှဲဖို့ အဆင့ျထိ ပွငျဆငျထားတဲ့ အကွောငျး သမ်မတ အိမျဖွူတောျက နေ ဗှီအိုအဝေိုငျးတောျသူ မအငျကွငျးနိုငျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရှေးကောကျပှဲ မဲရတှေကျတာတှေ မပွီးပွတျသေးတဲ့အပေါျမှာ သမ်မတ ထရမ့ျက သူ့အနနေဲ့သမ်မတ ဒုတိယသကျတမျးရရှိဖို့ ကိစ်စမှာ မသမာမှုတှေ၊ လိမျလညျလှည့ျဖြားခံရမှုတှနေဲ့ ကွုံတှေ့နရေတယျလို့ သကျသအေထားမရှိပဲ ကွာသာပတေးနေ့ နိုဝငျဘာလ (၅)ရကျ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
"ဒီလိုအဖွဈပကြျမြိုးတှကွေောင့ျ အရှကျရစရာအဖွဈမြိုး အရောကျမခံနိုငျဘူး။ ဒါကွောင့ျ ဒီလိုဖွဈရပျတှေ မကွာခငျ ကငျးရှငျးသှားမယျလို့ မြှောျလင့ျထားပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီအတှကျ တရားရေးလမျးကွောငျးက ရငျဆိုငျသှားမှာပါ။"
တဆကျတညျးပဲ ဒီရှေးကောကျပှဲမှာ သူပဲအနိုငျရနိုငျတယျလို့လညျး သမ်မတထရမ့ျက ပွောသှားပါတယျ။
"ရှေးကောကျပှဲကို ကနြောျတို့ အလှယျတကူအနိုငျရပါလိမ့ျမယျ။ဒီအတှကျလညျး ကနြောျတို့မှာ ဥပဒကွေောငျးအရ သကျသအေထောကျအထားတှအေမြားကွီးရှိပါတယျ၊ဒါ့ကွောင့ျ ဒီနိုငျငံရဲ့အမွင့ျဆုံး ဗဟို တရားရုံးခြုပျမှာ ဒီကိစ်စကို အဆုံးသတျဆငျေရှကျသှားမှာပါ။"
လကျရှိမှာတော့ Trump နဲ့ ရီပတျဘလဈကနျ ပါတီ ကိုယျစားပွု ရှေ့နတှေကေ မဲရတှေကျတဲ့နရောမှာ မှနျကနျမှုမရှိဘူးဆိုတဲ့ စှဲခကြျနဲ့Pennsylvania ပွညျနယျမှာ တရားစှဲဆိုခဲ့ပါတယျ။ ကိုဗဈ-၁၉ ကပျရောဂါအကွီးအကယြျရငျဆိုငျနရေတဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာ ဒီတကွိမျ သမ်မတရှေးကောကျပှဲအတှကျ စာတိုကျကနေ ကွိုတငျမဲပေးတဲ့သူ သနျးနဲ့ခြီ ရှိခဲ့တဲ့အတှကျလညျး ပွညျနယျတခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲပွီး သုံးရကျအကွာထိ မဲရတှေကျလို့ မပွီးသေးပါဘူး။
သောကွာနေ့ မနကျပိုငျးအခြိနျထိ မဲရတှေကျနတေဲ့ ရလာဒျတှေ ထုတျပွနျခကြျအရ ဒီမိုကရကျပါတီ သမ်မတ ကိုယျစားလှယျလောငျး ဂြိုးဘိုငျဒနျက သမ်မတ ထရမ့ျရဲ့ ရှေ့ကနေ ပွေးနပေါတယျ။
ပေါျပွူလာ လူကွိုကျမြားတဲ့ မဲအရအေတှကျပဲဖွဈဖွဈ၊ ပွညျနယျကိုယျစားပွု ကိုယျစားလှယျမဲအရအေတှကျ စုစုပေါငျးရဲ့ တဝကျဖွဈတဲ့ ၂၇၀ သတျမှတျခကြျအရဆိုရငျလညျး ဂြိုးဘိုငျဒနျက ဦးဆောငျနပေါတယျ။ အခုခြိနျထိတော့ မဲရတှေကျလို့ မပွီးသေးတဲ့ ပွညျနယျတှရှေိနပေါတယျ။ အဲဒါတှကေတော့ Arizona, Nevada, Georgia, Pennsylvania နဲ့ North Carolina တို့ပဲဖွဈပါတယျ။ ဘယျသူနိုငျမလဲ ဆိုတာ ပွတျပွတျသားသားမသိရသေးပမေဲ့ ဒီမိုကရကျ အောကျလှှတျတောျ ဥက်ကဌ နနျစီပလိုစီကတော့ သောကွာနေ့က သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ အခုလိုကွညောသှားပါတယျ။
”ရှေးကောကျခံ သမ်မတ ဘိုငျဒနျမှာ ဦးဆောငျဖို့ ခိုငျမာတဲ့ လုပျပိုငျခှင့ျရှိပါတယျ။ ဒီမိုကရကျအမြားစု လှှမျးမိုထားတဲ့ အောကျလှှတျတောျ နဲ့ အထကျလှှတျတောျမှာရှိတဲ့ ဒီမိုကရကျအမြားအပွားလညျး သူ့နဲ့အတူ ရပျတညျသှားမှာဖွဈပါတယျ။”
ရီပါပလငျကနျ အထကျလှှတျတောျခေါငျးဆောငျ Mitch McConnell ကတော့ သောကွာနေ့က သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ရှေးကောကျပှဲ ရလဒျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ အခုလို တုန့ျပွနျသှားပါတယျ။
”အားလုံးစိုးရိမျပူပနျနတေဲ့ အဆုံးအဖွတျမပေးနိုငျသေးတဲ့ ရှေးကောကျပှဲကိစ်စနဲ့ ပတျသကျလို့ ပွောရရငျ ဒီနေ့မနကျ တှဈတာမှာ ရေးထားသလိုပါပဲ။ဒီထကျ ပိုပွီး ကနြော့ျ အနနေဲ့ အကွောငျး ထူး တုန့ျပွနျစရာမရှိပါဘူး။”
သောကွာနေ့ကတော့ အိမျဖွူတောျရှေ့ ပနျးခွံမှာ သမ်မထရမ့ျကို ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွပှဲတှေ ပွုလုပျခဲ့တာတှေ့ရပါတယျ။