ဗစ်တိုးရီးယားအမှု ကို ရဲတပ်ဖွဲ့ကိုင်တွယ်ပုံ မှန်ကန်ရဲ့လား

(Zawgyi/Unicode)

ဗစ်တိုးရီးယားအမှု နဲ့ပတ်သက်လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲကိုကြည့်ရင် မြန်မာနိုင်ငံ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးမှာ အဓိက တာဝန်ရှိတဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတွေမှာ ပျော့ကွက် ဟာကွက်တွေကို တွေ့ရပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တရားစီရင်ရေးစနစ်ဟာ ပြည်သူတွေ အားကိုးလောက်စရာအခြေနေ မရှိသေးဘူးလို့ (Legal Aid Network) ဥပေဒအထောက်အကူပြုရေးကွန်ယက် တည်ထောင်သူ လူ့အခွင့်အရေး ရှေ့နေ ဦးအောင်ထူးက ထောက်ပြပါတယ်။ အဓမ္မပြုကျင့်ခံရတဲ့ မိန်းကလေးငယ်ရဲ့ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်တွေကို မြန်မာနိုင်ငံ မှုခင်းရဲ တပ်ဖွဲ့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း ဖေါ်ထုတ်ပြောဆိုတာဟာ ဥပေဒေကို ချိုးဖောက်တဲ့လုပ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ ဦးအောင်ထူးက ခုလို စရှင်းပြပါတယ်။

ဦးအောင်ထူး။ ။များသောအားဖြင့် ပြစ်မှုကျူးလွန်ခံရတဲ့ မုဒိမ်းကျင့်ခံရတဲ့ မိန်းကလေးရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့ အရှက်ကို ကာကွယ်ဖို့ တာဝန်ရှိတယ်လေ။ အဲလိုကာကွယ်နိုင်ဖို့ရန်အတွက်က သက်ဆိုင်ရာ ကာယကံရှင်ရဲ့ အမည်တို့၊ မိဘအမည်တို့ နေရပ်လိပ်စာတို့ကို အများပြည်သူသိအောင် မဖော်ထုတ်ရဘူးပေါ့နော်။ တဘက်ကလည်း အဲလိုမဖော်ထုတ်ဘူး ဆိုတဲ့ဘက်က လုပ်လာခဲ့ပြီးတဲ့နောက်မှ အခုကျမှ ဖော်ထုတ်လိုက်တာက ကာယကံရှင်နဲ့ မိသားစု ဂုဏ်သိက္ခာကို လုံး၀ ထိခိုက်သွားစေပါတယ်။ ပြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေပုဒ်မ ၄၉၉/၅၀၀ ကို ကျူးလွန်ရာရောက်သွားတယ်။ အသရေဖျက်မှုလေ တရားစွဲသင့်တယ်လေ၊ ဒီကလေးမလေးက အသက်ငယ်လွန်းတယ်ဗျာ သူ့ရဲ့ အရှက်နဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ကာကွယ်ဖို့ တာဝန်ရှိတယ် ရဲတပ်ဖွဲ့က။

မေး။ ။ဒီ ရဲတပ်ဖွဲ့ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲဟာ ပြည်သူတွေ သိချင်နေတဲ့ အချက်တွေကို အမှန်အတိုင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ဖြေကြားပေးတဲ့ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲလားခင်ဗျာ။

ဦးအောင်ထူး။ ။ ကျနော်ကြည့်ရတာကတော့ အဲလိုမျိုး လုံးဝမပေါ်ဘူးခင်ဗျ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့ မျက်နှာအမူအရာတွေကြည့်ရတာနဲ့ ပြောတဲ့ စကားလုံးတွေ ကြည့်ရတာက တုံ့ဆိုင်းနေပြီးတော့ တယောက်မျက်နှာ တယောက်ကြည့်တဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ မကြာခဏတွေ့ရတယ်။ နောက်တခုက သတင်းထောက်တွေ မေးတဲ့မေးခွန်းက ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမေးတာဖြစ်ရဲ့သားနဲ့ တိုက်ရိုက်မဖြေတာ တော်တော်များများတွေ့ရတယ်။ နောက်ပြီးတော့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း procedure ကို အဓိက ဖြေသွားတာ တွေ့ရတယ်။ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတခုလုံးက ရှုပ်နေတာကို ကျနော်တို့ တွေ့လိုက်ရတယ်။

မေး။ ။ ဟုတ်ကဲ့။ ဗစ်တိုးရီးယား အမှုနဲ့ပတ်သက်လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ ကိုင်တွယ်ပုံက ဥပဒေကြောင်းနဲ့ ညီညွတ်မှု ရှိရဲ့လားခင်ဗျား။

ဦးအောင်ထူး။ ။ကျနော် ၂ ချက်ပဲ ပြောချင်တယ်ခင်ဗျ ။ အဲဒါက စကားမပြောတဲ့ သက်သေလို့ ခေါ်တယ် လူသက်သေမဟုတ်တဲ့ ပစ္စည်း သက်သေတွေဖြစ်တဲ့ Documentary Evidence တွေဖြစ်တယ်။ တခုက CCTV နောက်တခုက သုတ်ပိုး။ CCTV ကို ပထမဦးဆုံး နယ်မြေစခန်းက တခုလုံး သိမ်းလာရမယ့်အစား မသိမ်းပဲနဲ့ copy လုပ်ထားတဲ့ stick ကိုပဲ ယူလာတယ်ဆိုတာက မရိုးသားမှု ကျူးလွန်ရာရောက်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒါကရှင်းနေတာပဲ CCTV မှာ တရားခံပေါ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာ အားလုံးသိတယ်။ CCTV တခုလုံးယူလာရမှာ အဲလိုမယူလာပဲနဲ့ copy ပေးလိုက်တဲ့ Stick ကိုပဲ ယူလာတယ် ကျန်တဲ့ဟာတွေ CCTVကို ဆက်ထားပြီး သုံးခွင့်ပေးလိုက်ကတည်းကိုက ဒါမရိုးသားတာဖြစ်တယ်။ ဒုတိယအချက်က သုတ်ပိုး မီဒီယာတွေဘက်က မေးတဲ့အခါမှာ ကလေးမလေး ဗစ်တိုးရီးယားဆီမှာ သုတ်ပိုး ကျန်ခဲ့တယ်။ အောင်ကြီးဆီမှာလည်း သုတ်ပိုး စစ်လို့ရတယ်။ ဆိုတော့ ဒီ ၂ ခုက တိုက်လား၊ မတိုက်လားဆိုတာကတော့ ရှင်းရှင်းလေးပဲ။ ဒီ နှစ်ခုက တူတယ် ၊ မတူဘူးဆိုတာကို ရိုးရိုးဖြေလိုက်ရုံပဲ။ အဲဒီမေးခွန်းကို မဖြေပဲနဲ့ ဝေ့လည်ကြောင်ပတ်ဖြေသွားပြီးတော့ မလိုတာတွေ လျှောက်ပြောသွားတာဟာ ရဲတပ်ဖွဲ့က တခုခု ဖုံးကွယ်နေတာဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်ပြောလို့ရတယ်။

မေး။ ။ဆိုတော့ ဒီဗစ်တိုးရီးယားအမှုမှာပေါ့လေ၊ တစုံတယောက်ကို ကာကွယ်ချင်လို့ အောင်ကြီးဆိုသူကို ရဲက တမင် အမှုဆင်ခဲ့တာလို့ ဝေဖန် သုံးသပ်ချက်တွေ အပေါ်မှာရော ဆရာ ဘယ်လိုမှတ်ချက် ပေးချင်ပါသလဲ။

ဦးအောင်ထူး။ ။ အခုကျနော်လေ့လာရတဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတခုလုံးအပေါ်မှာ ခုနက ဥပဒေကြောင်းအရ သုံးသပ်တာနဲ့ ဆက်စပ်ရင်တော့ အဲဒါက အတိအကျပဲလို့ ပြောလို့ ရတယ်။ ဘာလုပ်သင့်သလဲဆိုတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ပြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေပုဒ်မ ၂၀၁ အရ ပြစ်မှု ကျူးလွှန်သူကို ကာကွယ်ရန်အကြံအစည်နဲ့ သက်သေခံပစ္စည်း ဖျောက်ဖျက်တဲ့အမှုနဲ့ တရားစွဲလို့ရတယ်။ တရားစွဲလိုက်ရင် ကျနော်ထင်တယ် ဒီဗစ်တိုးရီးယားအမှုက အစအဆုံးပေါ်လာလိမ့်မယ်။

မေး။ ။ ဒီ NLD အစိုးရ တက်လာကတည်းက တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေး ဦးစားပေးလုပ်သွားမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒီအမှုကို လွှမ်းခြုံပြောရင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ တရားစီရင်ရေး စနစ်ဟာ ပြည်သူတွေ အားကိုးရလောက်တဲ့ အခြေအနေမျိုးကို ရောက်လာပါပြီလား ခင်ဗျား ။

ဦးအောင်ထူး ။ ။ ဒီလိုဗျ ဥပဒေစိုးမိုးရေးရဲ့ ဝင်ရိုးဟာ လွတ်လပ်၊ ဘက်မလိုက်၊ ထက်မြက်ပြီးတော့ Resources based လို့ခေါ်တဲ့ လိုအပ်တဲ့ ငွေကြေး၊ ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်း အကူအညီအပြည့်အစုံ ဖြည့်ဆည်းခံထားရတဲ့ တရားစီရင်ရေး ဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ သို့သော် ကနေ့အချိန်ထိ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တက်လာကတည်းကိုက အဲလိုမျိုး တရားစီရင်ရေးမျိုး ပေါ်လာအောင် မူဝါဒက ဘယ်လိုချမှတ် ဆောင်ရွက်မလဲ နော်၊ တရားသူကြီးတွေ ရွေးချယ်ရာမှာ ဘယ်လိုရွေးချယ်သွားမလဲ၊ ခန့်တာ ဘယ်လိုခန့်မလဲ၊ ဘယ်အခါမှာ အရေးယူမလဲ ဆိုတဲ့အခြေခံကနေပြီးတော့မှ လွတ်လပ် ဘက်မလိုက် ထက်မြက်တဲ့ Resources based judiciary မျိုးပေါ်လာအောင် လုပ်သွားမယ်ဆိုတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်က လုံးဝ ကျနော် မတွေ့ရဘူး။ ဒုတိယအချက်က တရားရုံးတွေ တော်တော်များများမှာ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုက ပိုကြီးလာပြီးတော့မှ အစိုးရအာဏာပိုင်တွေ မြန်မာစစ်တပ်ခေါင်းဆောင်တွေ အလိုကျ စီရင်ရတဲ့အမှုတွေ အများကြီး ထွက်လာတယ်။ တတိယ အချက်က ဒီရှေ့နေကြီးတွေ ကိုယ်တိုင်ကသိတယ်၊ တရားစီရင်ရေးဟာ သုံးလို့မရတော့ဘူး ချွတ်ခြုံကျနေပြီဆိုတာ ကျနော်တို့တွေ့ရတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေ အချက်အလက်တွေအရ ဥပေဒစိုးမိုးရေးကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ခေါင်းဆောင်တဲ့ NLD အစိုးရနဲ့ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် တွေက ပါးစပ်ကပြောနေသော်လည်း လက်တွေ့အခြေအနေမှာ ဖြစ်နေတာက တရားစီရင်ရေးရဲ့အခြေအနေဟာ ဆိုးဝါးသထက်ဆိုးဝါး နေတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့တွေ့ရတယ်။

လူ့အခွင့်အရေး ရှေ့နေ ဦးအောင်ထူးကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် ကမေးမြန်းထားတာပါ။

ဗစ်တိုးရီးယားအမှု ကို ရဲတပ်ဖွဲ့ကိုင်တွယ်ပုံ မှန်ကန်ရဲ့လား

........................

ဗဈတိုးရီးယားအမှု ကို ရဲတပျဖှဲ့ကိုငျတှယျပုံ မှနျကနျရဲ့လား

(Unicode)

ဗဈတိုးရီးယားဒီအမှုနဲ့ပတျသကျလို့ ရဲတပျဖှဲ့က ပွုလုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲကိုကွည့ျရငျ မွနျမာနိုငျငံ တရားဥပဒစေိုးမိုးရေးမှာ အဓိက တာဝနျရှိတဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ရဲ့ ဆောငျရှကျမှုတှမှော ပြော့ကှကျ ဟာကှကျတှကေို တှေ့ရပွီး၊ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တရားစီရငျရေးစနဈဟာ ပွညျသူတှေ အားကိုးလောကျစရာအခွနေေ မရှိသေးဘူးလို့ (Legal Aid Network) ဥပဒေအထောကျအကူပွုရေးကှနျယကျ တညျထောငျသူ လူ့အခှင့ျအရေး ရှေ့နေ ဦးအောငျထူးက ထောကျပွပါတယျ။ အဓမ်မပွုကငြ့ျခံရတဲ့ မိနျးကလေးငယျရဲ့ ကိုယျရေးအခကြျအလကျတှကေို မွနျမာနိုငျငံ မှုခငျးရဲ တပျဖှဲ့က သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲအတှငျး ဖေါျထုတျပွောဆိုတာဟာ ဥပဒေကေို ခြိုးဖောကျတဲ့လုပျရပျဖွဈတယျလို့ ဦးအောငျထူးက ခုလို စရှငျးပွပါတယျ။

ဦးအောငျထူး။ ။မြားသောအားဖွင့ျ ပွဈမှုကြူးလှနျခံရတဲ့ မုဒိမျးကငြ့ျခံရတဲ့ မိနျးကလေးရဲ့ ဂုဏျသိက်ခာနဲ့ အရှကျကို ကာကှယျဖို့ တာဝနျရှိတယျလေ။ အဲလိုကာကှယျနိုငျဖို့ရနျအတှကျက သကျဆိုငျရာ ကာယကံရှငျရဲ့ အမညျတို့၊ မိဘအမညျတို့ နရေပျလိပျစာတို့ကို အမြားပွညျသူသိအောငျ မဖောျထုတျရဘူးပေါ့နောျ။ တဘကျကလညျး အဲလိုမဖောျထုတျဘူး ဆိုတဲ့ဘကျက လုပျလာခဲ့ပွီးတဲ့နောကျမှ အခုကမြှ ဖောျထုတျလိုကျတာက ကာယကံရှငျနဲ့ မိသားစု ဂုဏျသိက်ခာကို လုံး၀ ထိခိုကျသှားစပေါတယျ။ ပွဈမှုဆိုငျရာဥပဒပေုဒျမ ၄၉၉/၅၀၀ ကို ကြူးလှနျရာရောကျသှားတယျ။ အသရဖေကြျမှုလေ တရားစှဲသင့ျတယျလေ၊ ဒီကလေးမလေးက အသကျငယျလှနျးတယျဗြာ သူ့ရဲ့ အရှကျနဲ့ ဂုဏျသိက်ခာကို ကာကှယျဖို့ တာဝနျရှိတယျ ရဲတပျဖှဲ့က။

မေး။ ။ဒီ ရဲတပျဖှဲ့ သတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲဟာ ပွညျသူတှေ သိခငြျနတေဲ့ အခကြျတှကေို အမှနျအတိုငျး ရှငျးရှငျးလငျးလငျး ဖွကွေားပေးတဲ့ သတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲလားခငျဗြာ။

ဦးအောငျထူး။ ။ ကနြောျကွည့ျရတာကတော့ အဲလိုမြိုး လုံးဝမပေါျဘူးခငျဗြ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ သူတို့ မကြျနှာအမူအရာတှကွေည့ျရတာနဲ့ ပွောတဲ့ စကားလုံးတှေ ကွည့ျရတာက တုံ့ဆိုငျးနပွေီးတော့ တယောကျမကြျနှာ တယောကျကွည့ျတဲ့ ပုံစံမြိုးတှေ မကွာခဏတှေ့ရတယျ။ နောကျတခုက သတငျးထောကျတှေ မေးတဲ့မေးခှနျးက ရှငျးရှငျးလငျးလငျးမေးတာဖွဈရဲ့သားနဲ့ တိုကျရိုကျမဖွတော တောျတောျမြားမြားတှေ့ရတယျ။ နောကျပွီးတော့ လုပျထုံးလုပျနညျး procedure ကို အဓိက ဖွသှေားတာ တှေ့ရတယျ။ သတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲတခုလုံးက ရှုပျနတောကို ကနြောျတို့ တှေ့လိုကျရတယျ။

မေး။ ။ ဟုတျကဲ့။ ဗဈတိုးရီးယား အမှုနဲ့ပတျသကျလို့ ရဲတပျဖှဲ့ရဲ့ ကိုငျတှယျပုံက ဥပဒကွေောငျးနဲ့ ညီညှတျမှု ရှိရဲ့လားခငျဗြား။

ဦးအောငျထူး။ ။ကနြောျ ၂ ခကြျပဲ ပွောခငြျတယျခငျဗြ ။ အဲဒါက စကားမပွောတဲ့ သကျသလေို့ ခေါျတယျ လူသကျသမေဟုတျတဲ့ ပစ်စညျး သကျသတှေဖွေဈတဲ့ Documentary Evidence တှဖွေဈတယျ။ တခုက CCTV နောကျတခုက သုတျပိုး။ CCTV ကို ပထမဦးဆုံး နယျမွစေခနျးက တခုလုံး သိမျးလာရမယ့ျအစား မသိမျးပဲနဲ့ copy လုပျထားတဲ့ stick ကိုပဲ ယူလာတယျဆိုတာက မရိုးသားမှု ကြူးလှနျရာရောကျတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ဒါကရှငျးနတောပဲ CCTV မှာ တရားခံပေါျလာနိုငျတယျဆိုတာ အားလုံးသိတယျ။ CCTV တခုလုံးယူလာရမှာ အဲလိုမယူလာပဲနဲ့ copy ပေးလိုကျတဲ့ Stick ကိုပဲ ယူလာတယျ ကနြျတဲ့ဟာတှေ CCTVကို ဆကျထားပွီး သုံးခှင့ျပေးလိုကျကတညျးကိုက ဒါမရိုးသားတာဖွဈတယျ။ ဒုတိယအခကြျက သုတျပိုး မီဒီယာတှဘေကျက မေးတဲ့အခါမှာ ကလေးမလေး ဗဈတိုးရီးယားဆီမှာ သုတျပိုး ကနြျခဲ့တယျ။ အောငျကွီးဆီမှာလညျး သုတျပိုး စဈလို့ရတယျ။ ဆိုတော့ ဒီ ၂ ခုက တိုကျလား၊ မတိုကျလားဆိုတာကတော့ ရှငျးရှငျးလေးပဲ။ ဒီ နှဈခုက တူတယျ ၊ မတူဘူးဆိုတာကို ရိုးရိုးဖွလေိုကျရုံပဲ။ အဲဒီမေးခှနျးကို မဖွပေဲနဲ့ ဝေ့လညျကွောငျပတျဖွသှေားပွီးတော့ မလိုတာတှေ လြှောကျပွောသှားတာဟာ ရဲတပျဖှဲ့က တခုခု ဖုံးကှယျနတောဖွဈတယျလို့ ကနြောျပွောလို့ရတယျ။

မေး။ ။ဆိုတော့ ဒီဗဈတိုးရီးယားအမှုမှာပေါ့လေ၊ တစုံတယောကျကို ကာကှယျခငြျလို့ အောငျကွီးဆိုသူကို ရဲက တမငျ အမှုဆငျခဲ့တာလို့ ဝဖေနျ သုံးသပျခကြျတှေ အပေါျမှာရော ဆရာ ဘယျလိုမှတျခကြျ ပေးခငြျပါသလဲ။

ဦးအောငျထူး။ ။ အခုကနြောျလေ့လာရတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲတခုလုံးအပေါျမှာ ခုနက ဥပဒကွေောငျးအရ သုံးသပျတာနဲ့ ဆကျစပျရငျတော့ အဲဒါက အတိအကပြဲလို့ ပွောလို့ ရတယျ။ ဘာလုပျသင့ျသလဲဆိုတော့ ရဲတပျဖှဲ့ကို ပွဈမှုဆိုငျရာဥပဒပေုဒျမ ၂၀၁ အရ ပွဈမှု ကြူးလှှနျသူကို ကာကှယျရနျအကွံအစညျနဲ့ သကျသခေံပစ်စညျး ဖြောကျဖကြျတဲ့အမှုနဲ့ တရားစှဲလို့ရတယျ။ တရားစှဲလိုကျရငျ ကနြောျထငျတယျ ဒီဗဈတိုးရီးယားအမှုက အစအဆုံးပေါျလာလိမ့ျမယျ။

မေး။ ။ ဒီ NLD အစိုးရ တကျလာကတညျးက တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေး ဦးစားပေးလုပျသှားမယျလို့ ပွောခဲ့ပါတယျ။ ဒီအမှုကို လှှမျးခွုံပွောရငျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ တရားစီရငျရေး စနဈဟာ ပွညျသူတှေ အားကိုးရလောကျတဲ့ အခွအေနမြေိုးကို ရောကျလာပါပွီလား ခငျဗြား ။

ဦးအောငျထူး ။ ။ ဒီလိုဗြ ဥပဒစေိုးမိုးရေးရဲ့ ဝငျရိုးဟာ လှတျလပျ၊ ဘကျမလိုကျ၊ ထကျမွကျပွီးတော့ Resources based လို့ခေါျတဲ့ လိုအပျတဲ့ ငှကွေေး၊ ရုပျဝတ်ထုပစ်စညျး အကူအညီအပွည့ျအစုံ ဖွည့ျဆညျးခံထားရတဲ့ တရားစီရငျရေး ဖွဈဖို့လိုတယျ။ သို့သောျ ကနေ့အခြိနျထိ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ တကျလာကတညျးကိုက အဲလိုမြိုး တရားစီရငျရေးမြိုး ပေါျလာအောငျ မူဝါဒက ဘယျလိုခမြှတျ ဆောငျရှကျမလဲ နောျ၊ တရားသူကွီးတှေ ရှေးခယြျရာမှာ ဘယျလိုရှေးခယြျသှားမလဲ၊ ခန့ျတာ ဘယျလိုခန့ျမလဲ၊ ဘယျအခါမှာ အရေးယူမလဲ ဆိုတဲ့အခွခေံကနပွေီးတော့မှ လှတျလပျ ဘကျမလိုကျ ထကျမွကျတဲ့ Resources based judiciary မြိုးပေါျလာအောငျ လုပျသှားမယျဆိုတဲ့ လုပျငနျးစဉျက လုံးဝ ကနြောျ မတှေ့ရဘူး။ ဒုတိယအခကြျက တရားရုံးတှေ တောျတောျမြားမြားမှာ အာဏာပိုငျတှရေဲ့ ဝငျရောကျစှကျဖကျမှုက ပိုကွီးလာပွီးတော့မှ အစိုးရအာဏာပိုငျတှေ မွနျမာစဈတပျခေါငျးဆောငျတှေ အလိုကြ စီရငျရတဲ့အမှုတှေ အမြားကွီး ထှကျလာတယျ။ တတိယ အခကြျက ဒီရှေ့နကွေီးတှေ ကိုယျတိုငျကသိတယျ၊ တရားစီရငျရေးဟာ သုံးလို့မရတော့ဘူး ခြှတျခွုံကနြပွေီဆိုတာ ကနြောျတို့တှေ့ရတယျ။ ဒီလိုအခွအေနေ အခကြျအလကျတှအေရ ဥပဒေစိုးမိုးရေးကို ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ခေါငျးဆောငျတဲ့ NLD အစိုးရနဲ့ မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျ တှကေ ပါးစပျကပွောနသေောျလညျး လကျတှေ့အခွအေနမှော ဖွဈနတောက တရားစီရငျရေးရဲ့အခွအေနဟော ဆိုးဝါးသထကျဆိုးဝါး နတေယျဆိုတာ ကနြောျတို့တှေ့ရတယျ။

လူ့အခှင့ျအရေး ရှေ့နေ ဦးအောငျထူးကို ကိုဉာဏျဝငျးအောငျ ကမေးမွနျးထားတာပါ။