(Zawgyi / Unicode)
လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် ၂ ခုတုန်းက တရုတ်ရဲ့ စက်မှုလုပ်ငန်းတွေနဲ့ စီးပွားရေး မောင်းနှင်အားက ကမ ္ဘာကို အံ့သြမင်သက်စေခဲ့ပြီး တနှစ်ကို ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် တိုးတက်ခဲ့တာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် အတွင်းမှာတော့ တရုတ်မှာ ဆယ်ဂဏန်း ဖွံ့ဖြိုးမှု ဆိုတာ မရှိတော့ပါဘူး။ တရုတ်ရဲ့ အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းကြီးတွေနဲ့ နည်းပညာ ကဏ္ဍမှာ မပြေလည်မှုတွေ ရှိခဲ့ပြီးနောက် ဧပြီလနဲ့ ဇွန်လ အတွင်း နိုင်ငံရဲ့ အသားတင် ထုတ်လုပ်မှု GDP ကျဆင်းလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ Ralph Jennings ရဲ့ သတင်းဆောင်းပါးကို ဒီသီတင်းပတ် စီးပွားရေး အစီအစဉ်မှာ မသိင်္ဂ ီထိုက် တင်ပြထားပါတယ်။
တရုတ်ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု ကျလာရတဲ့ အကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စီးပွားရေး ပညာရှင်တွေ တညီတညွတ် ပြောကြတဲ့ အကြောင်းကတော့ Covid-19 ကူးစက်မှုကို တားဆီးနိုင်ရေး အသွားအလာ တားမြစ်ကန့်သတ်မှုတွေကြောင့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပြည်ပ တင်ပို့မှုတွေ ထိခိုက်ရတဲ့ ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အတွင်း တရုတ်ရဲ့ နည်းပညာ လုပ်ငန်းကြီးတွေ ဖြိုခွင်းခံရတဲ့ ကိစ္စရဲ့ ရိုက်ခတ်မှု၊ နောက် တရုတ်ရဲ့ ထိပ်တန်း အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းကြီးတွေ ကြားမှာ ဘဏ္ဍာရေး အခက်အခဲတွေ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ အခြေအနေမှာ အခု ဆုတ်ယုတ်ကျဆင်းမှုက ထပ်ပြီး ဖြစ်လာကြောင်းလည်း သူတို့က ပြောပါတယ်။ တရုတ်ရဲ့ ဒေါ်လာ ၁၈ ထရီလျံ စီးပွားရေးဟာ အမေရိကန် ပြီးရင် ကမ ္ဘာမှာ ဒုတိယ အကြီးဆုံး စီးပွားရေး ဖြစ်ပြီး အရင် သုံးလနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် ဧပြီလကနေ ဇွန်လ အတွင်း ၂ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
S&P Global Market Intelligence လုပ်ငန်းကြီးရဲ့ အာရှ ပစိဖိတ် ဆိုင်ရာ စီးပွားရေး ပညာရှင် အကြီးအကဲနဲ့ အမှုဆောင် ညွှန်ကြားရေးမှူး Rajiv Biswas က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ တရုတ်ရဲ့ မြို့ အတော်များများမှာ Covid-19 ကူးစက် ပျံ့နှံ့မှု ဖြစ်ခဲ့တာရဲ့ သက်ရောက်မှုကြောင့် ဖေဖော်ဝါရီလ ကတည်းက တရုတ်ရဲ့ စီးပွားရေးမှာ အနှောင့်အယှက် အဟန့်အတား လက္ခဏာတွေ တွေ့မြင်နေရပါတယ်။ ”
စက်မှု ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ လက်လီ အရောင်းနဲ့ ဆိပ်ကမ်း စီမံခန့်ခွဲမှုတွေမှာ အထူးသဖြင့် အခက်အခဲ ဖြစ်ခဲ့ရတယ်လို့လည်း S&P Global Market Intelligence လုပ်ငန်းကြီးရဲ့ အာရှ ပစိဖိတ် ဆိုင်ရာ စီးပွားရေး ပညာရှင် အကြီးအကဲနဲ့ အမှုဆောင် ညွှန်ကြားရေးမှူး Rajiv Biswas က ဆက်ပြီး ပြောပါတယ်။
“ လက်လီ အရောင်းတွေနဲ့ စက်မှု ကုန်ထုတ်လုပ်မှုတွေ အပေါ် ထိခိုက်သက်ရောက်မှုတွေဟာ ဧပြီလနဲ့ မေလ အတွင်းမှာ သိပ်ကို ပြင်းထန် ဆိုးရွားခဲ့ပါတယ်။ ရှန်ဟိုင်းမှာ ဆိုရင် ဧပြီလ အတွင်း ဆိပ်ကမ်း စီမံခန့်ခွဲမှုနဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမှာ ဆိုးဆိုးရွားရွား အဟန့်အတား ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ”
ရှန်ဟိုင်းဟာ တရုတ်ရဲ့ အဓိက ဆိပ်ကမ်းမြို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဧပြီလ အတွင်း ရှန်ဟိုင်းမှာ အသွားအလာ တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်ကို ဗဟို အစိုးရက ညွှန်ကြားခဲ့တာပါ။ တရုတ်ရဲ့ စီးပွားရေးဟာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် အတွင်း နှစ်စဉ် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း နီးပါး ဖွံ့ဖြိုးခဲ့ကြောင်း ကမ ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ အချက်အလက်တွေက ဖော်ပြပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် အထိ နှစ်စဉ် ဖွံ့ဖြိုးမှုက တဖြည်းဖြည်း နှေးကွေးလာခဲ့ပြီး ကပ်ရောဂါဒဏ် ပထမဆုံး ခံရတဲ့နှစ် ၂၀၂၀ မှာတော့ တရုတ်ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုက ၂ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာတော့ ၈ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြန်ပြီး ရောက်ရှိလာပါတယ်။
အသွားအလာ တားမြစ်ပိတ်ပင်မှု Lockdown အကြိမ်ကြိမ် ချမှတ် ကျင့်သုံးနေတဲ့ တရုတ်မှာ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း ၅ ရာခိုင်နှုန်း နီးပါးကို ရောက်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းနဲ့ ယှဉ်ရင် ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလ အတွင်း အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းက ၆ ရာခိုင်နှုန်းကို ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ငယ်ရွယ်တဲ့ လုပ်သားတွေနဲ့ လုပ်ငန်းငယ်တွေ ပိုပြီး အထိနာတယ်လို့လည်း သုံးသပ်သူတွေက ပြောပါတယ်။
ဘေဂျင်း၊ ရှန်ဟိုင်းနဲ့ Changsah မြို့တို့ လူတွေကို ဗွီအိုအေက ဒီသီတင်းပတ် အတွင်း ဆက်သွယ်မေးမြန်းတာမှာတော့ အလုပ်အကိုင် အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သိရှိထားပေမယ့် သူတို့ အလုပ်တွေကတော့ တည်ငြိမ်တယ်လို့ ယူဆကြောင်း ပြောကြပါတယ်။ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ဖက်ရှင် ပစ္စည်း တင်သွင်းသူ တဦးကတော့ သူနဲ့ ရင်းနှီးသူတွေကြား အလုပ်အကိုင် မရှိ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ မကြားမိသလို မကျေမနပ် ပြောသံ ဆိုသံလည်း မကြားကြောင်း ပြောပါတယ်။
အသွားအလာ တားမြစ် ပိတ်ပင်မှုတွေကြောင့် အပြင်မသွားနိုင်တဲ့ အချက် ဒါမှမဟုတ်လည်း နောက်ဆုံး အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ပြီး ဝင်ငွေနည်းသွားမယ့် အရေး စိုးရိမ်ချက်ကြောင့် တရုတ် စားသုံးသူတွေဟာ အရင်လို ငွေမသုံးကြတော့ဘူးလို့ ပြင်သစ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ် Natixis ရဲ့ ဟောင်ကောင် အခြေစိုက် အာရှ ပစိဖိတ် ဆိုင်ရာ စီးပွားရေး ပညာရှင်များ အကြီးအကဲ Alicia Garcia-Herrero က ပြောပါတယ်။ အသွားအလာ တားမြစ်ကန့်သတ်မှု ဖြေလျှော့လိုက်ပြီ ဖြစ်တဲ့ ဇွန်လ အတွင်းမှာဘဲ လက်လီ အရောင်းက ၃ ရာခိုင်နှုန်း လောက်သာ ရှိပါတယ်။
ဒီကိစ္စဟာဆိုရင် အိမ်ထောင်စုတွေ အနေနဲ့ အခြေအနေ အပေါ်မှာ စိတ်ချ ယုံကြည်မှု သိပ်ပြီး နည်းနေသေးတဲ့ အချက်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပေါ်လွင်စေပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ နေရာတိုင်းမှာ လူစုလူဝေးလိုက် စမ်းသပ်မှုတွေ ရှိနေဆဲ ဖြစ်ပြီး အနာဂတ်မှာ အသွားအလာ တားမြစ် ကန့်သတ်မှု Lockdowm တွေကလည်း သေချာ ရေရာမှု မရှိသေးတာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။
တရုတ်ရဲ့ အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းကြီးတွေနဲ့ နည်းပညာ လုပ်ငန်းကြီးတွေမှာ ပြဿနာတွေ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်မှာ စီးပွားရေး ယိမ်းယိုင်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း တရုတ်ရဲ့ အိမ်ခြံမြေ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းကြီး တချို့ဟာ ဒေါ်လာ သန်းထောင်ချီ အကြွေး မဆပ်နိုင်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကြိုပွိုင်နဲ့ ဝယ်ထားကြတဲ့ အိမ်ပိုင်ရှင်တွေကလည်း မပြီးသေးတဲ့ အိမ်တွေ အတွက် အိမ်ဖိုး ပေးဖို့ကို အခု ငြင်းဆန်ထားကြတယ်လို့ အကြံပေး လုပ်ငန်းကြီး Dezan Shira & Associates က ပြောပါတယ်။
နည်းပညာ ကဏ္ဍမှာလည်း တရုတ် အာဏာပိုင်တို့က နိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံး လုပ်ငန်းကြီးတွေကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် နောက်ပိုင်းမှာ စပြီး ဖြိုခွဲတဲ့ အထဲမှာ e-commerce လုပ်ငန်းကြီး Alibaba Group နဲ့ လူမှုကွန်ရက် မီဒီယာ Tencent တို့လည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အချက်အလက် လုံခြုံရေးနဲ့ လက်ဝါးကြီအုပ် ဆောင်ရွက်မှုတွေ အပေါ် စိုးရိမ်ချက်နဲ့ လုပ်တာ ဖြစ်ကြောင်း တရုတ် အာဏာပိုင်တို့က ပြောပါတယ်။
တရုတ် စီးပွား ကျဆင်းမှုကြောင့် ကမ ္ဘာ့ဈေးကွက်တွေမှာပါ စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်လာကြောင်း၊ ၂၀၂၀ မှာ Covid-19 ဒဏ်သင့်ချိန်က ကျဆင်းခဲ့တဲ့ နှုန်း အတိုင်း ပြန်ပြီး တက်မလာတာကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ စကာၤပူက CreditSights သုတေသန လုပ်ငန်းကြီးက အကြီးတန်း သုံးသပ်သူ zerlina Zeng က ပြောပါတယ်။ အိမ်အကြွေး ပေးဖို့ ပျက်ကွက်တာတွေကြောင့် အိမ်ယာတွေ အပါအဝင် ပိုင်ဆိုင်မှုတွေရဲ့ တန်ဖိုး အပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်တယ်လို့လည်း သူမက ပြောပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံမှာ သဘောၤ တင်ပို့မှုနဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုတွေမှာ အတားအဆီး အနှောင့်အယှက်တွေ ဖြစ်ခဲ့တာဟာ ကမ ္ဘာ့ ဒေသ အတော်များများမှာ ကုန်စည် ထုတ်လုပ် ဖြန့်ဖြူးမှုကိုလည်း အဆင်မပြေ ဖြစ်စေပြီး ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနဲ့ စီးပွားကျမှု စိုးရိမ်ချက်တွေကို ထပ်တိုးစေပါတယ်။
တရုတ် အာဏာပိုင်တွေကတော့ အခြေခံ အဆောက်အဦဆိုင်ရာမှာ ငွေကြေး သုံးပြီး စီးပွားရေးကို တွန်းအားပေးနေပါတယ်။ GDP ဟာဆိုရင် ပြန်လည် နာလန်ထမှု နှေးကွေးနေတဲ့ လက္ခဏာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း Zeng က ပြောပါတယ်။ လျှပ်စစ် ကားတွေ အပါအဝင် ကားတွေနဲ့ ဘိလပ်မြေ ဝယ်လိုအား တက်လာနေပြီလို့လည်း သူမက ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က နည်းပညာ လုပ်ငန်း ကဏ္ဍ အပေါ် ပြင်းပြင်းထန်ထန် နှိပ်ကွပ်ခဲ့တာကိုလည်း အာဏာပိုင်တွေဘက်က စိတ်အေး လက်အေး ရှိနေကြတယ်လို့လည်း Zeng က ထပ်လောင်း ပြောပါတယ်။
“ စီးပွားရေး ပြန်လည် နာလန်ထ လာမယ်ဆိုတာက သေချာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြန်လည် နာလန်ထလာတဲ့ နှုန်းကတော့ ဒီနှစ် ပထမ ၄ လပတ် အတွင်းမှာ ဈေးကွက် မျှော်လင့်ထားခဲ့တဲ့ အတိုင်းတော့ ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။”
နောက်ထပ် အသွားအလာ တားမြစ် ပိတ်ပင်မှုတွေဟာလည်း Shenzhen ဒါမှမဟုတ်လည်း Shanghai တခုလုံးထက် ရပ်ကွက်တွေလောက်ကိုဘဲ ပိတ်ပင် ကန့်သတ်မယ့် အနေအထားမှာ ရှိကြောင်းလည်း Zeng က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဒီနှစ် အတွင်း ဖွံ့ဖြိုးမှု ၅ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖွံ့ဖြိုးရေး ဆိုတဲ့ တရုတ်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်ကတော့ သိပ်ပြီး ရည်မှန်းချက် ကြီးလွန်းတယ်လို့လည်း သူမက ပြောပါတယ်။ ဇူလိုင်ကနေ စက်တင်ဘာ အထိ နှစ် စဉ် စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုက ၅ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်း ရှိရေးနဲ့ ၂၀၂၂ နောက်ဆုံး လပိုင်းတွေမှာ ဖွံ့ဖြိုးမှုက ၅ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်း ရှိရေး ပြောဆိုထားတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဘဏ် အယ်ဒီတာ့ အာဘော်ကို တရုတ် အစိုးရပိုင် China Daily က ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်မှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
တရုတ် စီးပွားရေး ရှေ့ရေး
(Unicode)
တရုတျ စီးပှားရေး ရှေ့ရေး
လှနျခဲ့တဲ့ ဆယျစုနှဈ ၂ ခုတုနျးက တရုတျရဲ့ စကျမှုလုပျငနျးတှနေဲ့ စီးပှားရေး မောငျးနှငျအားက ကမ ်ဘာကို အံ့သွမငျသကျစခေဲ့ပွီး တနှဈကို ၁၀ ရာခိုငျနှုနျးကြောျ တိုးတကျခဲ့တာပါ။ ဒါပမေဲ့လညျး ပွီးခဲ့တဲ့ ဆယျစုနှဈ အတှငျးမှာတော့ တရုတျမှာ ဆယျဂဏနျး ဖှံ့ဖွိုးမှု ဆိုတာ မရှိတော့ပါဘူး။ တရုတျရဲ့ အိမျခွံမွေ လုပျငနျးကွီးတှနေဲ့ နညျးပညာ ကဏ်ဍမှာ မပွလေညျမှုတှေ ရှိခဲ့ပွီးနောကျ ဧပွီလနဲ့ ဇှနျလ အတှငျး နိုငျငံရဲ့ အသားတငျ ထုတျလုပျမှု GDP ကဆြငျးလာတာ ဖွဈပါတယျ။ Ralph Jennings ရဲ့ သတငျးဆောငျးပါးကို ဒီသီတငျးပတျ စီးပှားရေး အစီအစဉျမှာ မသိငျ်ဂ ီထိုကျ တငျပွထားပါတယျ။
တရုတျရဲ့ ဖှံ့ဖွိုးမှု ကလြာရတဲ့ အကွောငျးနဲ့ ပတျသကျပွီး စီးပှားရေး ပညာရှငျတှေ တညီတညှတျ ပွောကွတဲ့ အကွောငျးကတော့ Covid-19 ကူးစကျမှုကို တားဆီးနိုငျရေး အသှားအလာ တားမွဈကန့ျသတျမှုတှကွေောင့ျ ကုနျထုတျလုပျငနျးတှနေဲ့ ပွညျပ တငျပို့မှုတှေ ထိခိုကျရတဲ့ ကိစ်စ ဖွဈပါတယျ။ ၂၀၂၁ ခုနှဈ အတှငျး တရုတျရဲ့ နညျးပညာ လုပျငနျးကွီးတှေ ဖွိုခှငျးခံရတဲ့ ကိစ်စရဲ့ ရိုကျခတျမှု၊ နောကျ တရုတျရဲ့ ထိပျတနျး အိမျခွံမွေ လုပျငနျးကွီးတှေ ကွားမှာ ဘဏ်ဍာရေး အခကျအခဲတှေ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ အခွအေနမှော အခု ဆုတျယုတျကဆြငျးမှုက ထပျပွီး ဖွဈလာကွောငျးလညျး သူတို့က ပွောပါတယျ။ တရုတျရဲ့ ဒေါျလာ ၁၈ ထရီလြံ စီးပှားရေးဟာ အမရေိကနျ ပွီးရငျ ကမ ်ဘာမှာ ဒုတိယ အကွီးဆုံး စီးပှားရေး ဖွဈပွီး အရငျ သုံးလနဲ့ နှိုငျးယှဉျရငျ ဧပွီလကနေ ဇှနျလ အတှငျး ၂ ဒသမ ၆ ရာခိုငျနှုနျး ကဆြငျးသှားတာ ဖွဈပါတယျ။
S&P Global Market Intelligence လုပျငနျးကွီးရဲ့ အာရှ ပစိဖိတျ ဆိုငျရာ စီးပှားရေး ပညာရှငျ အကွီးအကဲနဲ့ အမှုဆောငျ ညှှနျကွားရေးမှူး Rajiv Biswas က အခုလို ပွောပါတယျ။
“ တရုတျရဲ့ မွို့ အတောျမြားမြားမှာ Covid-19 ကူးစကျ ပြံ့နှံ့မှု ဖွဈခဲ့တာရဲ့ သကျရောကျမှုကွောင့ျ ဖဖေောျဝါရီလ ကတညျးက တရုတျရဲ့ စီးပှားရေးမှာ အနှောင့ျအယှကျ အဟန့ျအတား လက်ခဏာတှေ တှေ့မွငျနရေပါတယျ။ ”
စကျမှု ကုနျထုတျလုပျမှု၊ လကျလီ အရောငျးနဲ့ ဆိပျကမျး စီမံခန့ျခှဲမှုတှမှော အထူးသဖွင့ျ အခကျအခဲ ဖွဈခဲ့ရတယျလို့လညျး S&P Global Market Intelligence လုပျငနျးကွီးရဲ့ အာရှ ပစိဖိတျ ဆိုငျရာ စီးပှားရေး ပညာရှငျ အကွီးအကဲနဲ့ အမှုဆောငျ ညှှနျကွားရေးမှူး Rajiv Biswas က ဆကျပွီး ပွောပါတယျ။
“ လကျလီ အရောငျးတှနေဲ့ စကျမှု ကုနျထုတျလုပျမှုတှေ အပေါျ ထိခိုကျသကျရောကျမှုတှဟော ဧပွီလနဲ့ မလေ အတှငျးမှာ သိပျကို ပွငျးထနျ ဆိုးရှားခဲ့ပါတယျ။ ရှနျဟိုငျးမှာ ဆိုရငျ ဧပွီလ အတှငျး ဆိပျကမျး စီမံခန့ျခှဲမှုနဲ့ သယျယူပို့ဆောငျရေးမှာ ဆိုးဆိုးရှားရှား အဟန့ျအတား ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ ”
ရှနျဟိုငျးဟာ တရုတျရဲ့ အဓိက ဆိပျကမျးမွို့ ဖွဈပါတယျ။ ဧပွီလ အတှငျး ရှနျဟိုငျးမှာ အသှားအလာ တားမွဈကန့ျသတျခကြျကို ဗဟို အစိုးရက ညှှနျကွားခဲ့တာပါ။ တရုတျရဲ့ စီးပှားရေးဟာ ၂၀၀၃ ခုနှဈကနေ ၂၀၁၀ ပွည့ျနှဈ အတှငျး နှဈစဉျ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျး နီးပါး ဖှံ့ဖွိုးခဲ့ကွောငျး ကမ ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ အခကြျအလကျတှကေ ဖောျပွပါတယျ။ ၂၀၁၉ ခုနှဈ အထိ နှဈစဉျ ဖှံ့ဖွိုးမှုက တဖွညျးဖွညျး နှေးကှေးလာခဲ့ပွီး ကပျရောဂါဒဏျ ပထမဆုံး ခံရတဲ့နှဈ ၂၀၂၀ မှာတော့ တရုတျရဲ့ ဖှံ့ဖွိုးမှုက ၂ ဒသမ ၂ ရာခိုငျနှုနျးသာ ရှိခဲ့ပွီး ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈမှာတော့ ၈ ဒသမ ၁ ရာခိုငျနှုနျးကို ပွနျပွီး ရောကျရှိလာပါတယျ။
အသှားအလာ တားမွဈပိတျပငျမှု Lockdown အကွိမျကွိမျ ခမြှတျ ကငြ့ျသုံးနတေဲ့ တရုတျမှာ အလုပျလကျမဲ့နှုနျး ၅ ရာခိုငျနှုနျး နီးပါးကို ရောကျခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ နှဈကုနျပိုငျးနဲ့ ယှဉျရငျ ပွီးခဲ့တဲ့ ဧပွီလ အတှငျး အလုပျလကျမဲ့နှုနျးက ၆ ရာခိုငျနှုနျးကို ရောကျရှိခဲ့ပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ငယျရှယျတဲ့ လုပျသားတှနေဲ့ လုပျငနျးငယျတှေ ပိုပွီး အထိနာတယျလို့လညျး သုံးသပျသူတှကေ ပွောပါတယျ။
ဘဂေငြျး၊ ရှနျဟိုငျးနဲ့ Changsah မွို့တို့ လူတှကေို ဗှီအိုအကေ ဒီသီတငျးပတျ အတှငျး ဆကျသှယျမေးမွနျးတာမှာတော့ အလုပျအကိုငျ အရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး သိရှိထားပမေယ့ျ သူတို့ အလုပျတှကေတော့ တညျငွိမျတယျလို့ ယူဆကွောငျး ပွောကွပါတယျ။ အမညျမဖောျလိုတဲ့ ဖကျရှငျ ပစ်စညျး တငျသှငျးသူ တဦးကတော့ သူနဲ့ ရငျးနှီးသူတှကွေား အလုပျအကိုငျ မရှိ ဖွဈတယျဆိုတာ မကွားမိသလို မကြမေနပျ ပွောသံ ဆိုသံလညျး မကွားကွောငျး ပွောပါတယျ။
အသှားအလာ တားမွဈ ပိတျပငျမှုတှကွေောင့ျ အပွငျမသှားနိုငျတဲ့ အခကြျ ဒါမှမဟုတျလညျး နောကျဆုံး အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈပွီး ဝငျငှနေညျးသှားမယ့ျ အရေး စိုးရိမျခကြျကွောင့ျ တရုတျ စားသုံးသူတှဟော အရငျလို ငှမေသုံးကွတော့ဘူးလို့ ပွငျသဈ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုဘဏျ Natixis ရဲ့ ဟောငျကောငျ အခွစေိုကျ အာရှ ပစိဖိတျ ဆိုငျရာ စီးပှားရေး ပညာရှငျမြား အကွီးအကဲ Alicia Garcia-Herrero က ပွောပါတယျ။ အသှားအလာ တားမွဈကန့ျသတျမှု ဖွလြှေော့လိုကျပွီ ဖွဈတဲ့ ဇှနျလ အတှငျးမှာဘဲ လကျလီ အရောငျးက ၃ ရာခိုငျနှုနျး လောကျသာ ရှိပါတယျ။
“ ဒီကိစ်စဟာဆိုရငျ အိမျထောငျစုတှေ အနနေဲ့ အခွအေနေ အပေါျမှာ စိတျခြ ယုံကွညျမှု သိပျပွီး နညျးနသေေးတဲ့ အခကြျကို ရှငျးရှငျးလငျးလငျး ပေါျလှငျစပေါတယျ။ အကွောငျးကတော့ နရောတိုငျးမှာ လူစုလူဝေးလိုကျ စမျးသပျမှုတှေ ရှိနဆေဲ ဖွဈပွီး အနာဂတျမှာ အသှားအလာ တားမွဈ ကန့ျသတျမှု Lockdowm တှကေလညျး သခြော ရရောမှု မရှိသေးတာကွောင့ျ ဖွဈပါတယျ။
တရုတျရဲ့ အိမျခွံမွေ လုပျငနျးကွီးတှနေဲ့ နညျးပညာ လုပျငနျးကွီးတှမှော ပွူနာတှေ ဖွဈခဲ့တဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈမှာ စီးပှားရေး ယိမျးယိုငျခဲ့ပွီး ဖွဈပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈအတှငျး တရုတျရဲ့ အိမျခွံမွေ ဆောကျလုပျရေး လုပျငနျးကွီး တခြို့ဟာ ဒေါျလာ သနျးထောငျခြီ အကွှေး မဆပျနိုငျဖွဈခဲ့ပါတယျ။ ကွိုပှိုငျနဲ့ ဝယျထားကွတဲ့ အိမျပိုငျရှငျတှကေလညျး မပွီးသေးတဲ့ အိမျတှေ အတှကျ အိမျဖိုး ပေးဖို့ကို အခု ငွငျးဆနျထားကွတယျလို့ အကွံပေး လုပျငနျးကွီး Dezan Shira & Associates က ပွောပါတယျ။
နညျးပညာ ကဏ်ဍမှာလညျး တရုတျ အာဏာပိုငျတို့က နိုငျငံရဲ့ အကွီးဆုံး လုပျငနျးကွီးတှကေို ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ နောကျပိုငျးမှာ စပွီး ဖွိုခှဲတဲ့ အထဲမှာ e-commerce လုပျငနျးကွီး Alibaba Group နဲ့ လူမှုကှနျရကျ မီဒီယာ Tencent တို့လညျး ပါဝငျခဲ့ပါတယျ။
အခကြျအလကျ လုံခွုံရေးနဲ့ လကျဝါးကွီအုပျ ဆောငျရှကျမှုတှေ အပေါျ စိုးရိမျခကြျနဲ့ လုပျတာ ဖွဈကွောငျး တရုတျ အာဏာပိုငျတို့က ပွောပါတယျ။
တရုတျ စီးပှား ကဆြငျးမှုကွောင့ျ ကမ ်ဘာ့ဈေးကှကျတှမှောပါ စိုးရိမျစရာ ဖွဈလာကွောငျး၊ ၂၀၂၀ မှာ Covid-19 ဒဏျသင့ျခြိနျက ကဆြငျးခဲ့တဲ့ နှုနျး အတိုငျး ပွနျပွီး တကျမလာတာကွောင့ျ ဖွဈတယျလို့ စကာၤပူက CreditSights သုတသေန လုပျငနျးကွီးက အကွီးတနျး သုံးသပျသူ zerlina Zeng က ပွောပါတယျ။ အိမျအကွှေး ပေးဖို့ ပကြျကှကျတာတှကွေောင့ျ အိမျယာတှေ အပါအဝငျ ပိုငျဆိုငျမှုတှရေဲ့ တနျဖိုး အပေါျ ခွိမျးခွောကျမှု ဖွဈတယျလို့လညျး သူမက ပွောပါတယျ။
တရုတျနိုငျငံမှာ သဘောၤ တငျပို့မှုနဲ့ ကုနျထုတျလုပျမှုတှမှော အတားအဆီး အနှောင့ျအယှကျတှေ ဖွဈခဲ့တာဟာ ကမ ်ဘာ့ ဒသေ အတောျမြားမြားမှာ ကုနျစညျ ထုတျလုပျ ဖွန့ျဖွူးမှုကိုလညျး အဆငျမပွေ ဖွဈစပွေီး ငှကွေေးဖောငျးပှမှုနဲ့ စီးပှားကမြှု စိုးရိမျခကြျတှကေို ထပျတိုးစပေါတယျ။
တရုတျ အာဏာပိုငျတှကေတော့ အခွခေံ အဆောကျအဦဆိုငျရာမှာ ငှကွေေး သုံးပွီး စီးပှားရေးကို တှနျးအားပေးနပေါတယျ။ GDP ဟာဆိုရငျ ပွနျလညျ နာလနျထမှု နှေးကှေးနတေဲ့ လက်ခဏာ ဖွဈတယျလို့လညျး Zeng က ပွောပါတယျ။ လြှပျစဈ ကားတှေ အပါအဝငျ ကားတှနေဲ့ ဘိလပျမွေ ဝယျလိုအား တကျလာနပွေီလို့လညျး သူမက ပွောပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ နှဈက နညျးပညာ လုပျငနျး ကဏ်ဍ အပေါျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ နှိပျကှပျခဲ့တာကိုလညျး အာဏာပိုငျတှဘေကျက စိတျအေး လကျအေး ရှိနကွေတယျလို့လညျး Zeng က ထပျလောငျး ပွောပါတယျ။
“ စီးပှားရေး ပွနျလညျ နာလနျထ လာမယျဆိုတာက သခြောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ပွနျလညျ နာလနျထလာတဲ့ နှုနျးကတော့ ဒီနှဈ ပထမ ၄ လပတျ အတှငျးမှာ ဈေးကှကျ မြှောျလင့ျထားခဲ့တဲ့ အတိုငျးတော့ ဖွဈလာမှာ မဟုတျပါဘူး။”
နောကျထပျ အသှားအလာ တားမွဈ ပိတျပငျမှုတှဟောလညျး Shenzhen ဒါမှမဟုတျလညျး Shanghai တခုလုံးထကျ ရပျကှကျတှလေောကျကိုဘဲ ပိတျပငျ ကန့ျသတျမယ့ျ အနအေထားမှာ ရှိကွောငျးလညျး Zeng က ပွောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး ဒီနှဈ အတှငျး ဖှံ့ဖွိုးမှု ၅ ဒသမ ၅ ရာခိုငျနှုနျး ဖှံ့ဖွိုးရေး ဆိုတဲ့ တရုတျရဲ့ ရညျမှနျးခကြျကတော့ သိပျပွီး ရညျမှနျးခကြျ ကွီးလှနျးတယျလို့လညျး သူမက ပွောပါတယျ။ ဇူလိုငျကနေ စကျတငျဘာ အထိ နှဈ စဉျ စီးပှားရေး ဖှံ့ဖွိုးမှုက ၅ ဒသမ ၃ ရာခိုငျနှုနျး ရှိရေးနဲ့ ၂၀၂၂ နောကျဆုံး လပိုငျးတှမှော ဖှံ့ဖွိုးမှုက ၅ ဒသမ ၉ ရာခိုငျနှုနျး ရှိရေး ပွောဆိုထားတဲ့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ဘဏျ အယျဒီတာ့ အာဘောျကို တရုတျ အစိုးရပိုငျ China Daily က ပွီးခဲ့တဲ့ သီတငျးပတျမှာ ဖောျပွခဲ့ပါတယျ။