တရုတ်-မြန်မာ ရထားလမ်း ပထမတပိုင်းစတင်ဖွင့်လှစ်
{{Zawgyi/Unicode}}
ယူနန်ပြည်နယ် အနောက်တောင်ပိုင်းက တာ့လီမြို့(Dali)နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မူဆယ်မြို့ကို ဆက်သွယ်မယ့် တာ့လီ- ရွှေလီ ရထားလမ်းပိုင်းရဲ့ ပထမတပိုင်းကို ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီလို့ တရုတ်အစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒီရထားလမ်းက တရုတ် BRI စီမံကိန်းနဲ့ တရုတ်- မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံအတွက် ဝန်ဆောင်မှု ပေးလိမ့်မယ်လို့ တရုတ်ဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။ ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့ ဒီသတင်းကို မသိင်္ဂီထိုက် က ပြောပြမှာပါ။
တရုတ်- မြန်မာဆက်သွယ်မယ့် နိုင်ငံတကာ လမ်းကြောင်းအဖြစ် အရေးပါတဲ့ တာ့လီ- ရွှေလီ ရထားလမ်းပိုင်းရဲ့ ပထမတပိုင်းဖြစ်တဲ့ တာ့လီ- ပေါင်စန်း ရထားလမ်းပိုင်းကို ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီလို့ တရုတ်သံရုံးက ဩဂုတ်လ ၁ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ဒီရထားလမ်းဟာ တရုတ်- မြန်မာ ကုန်သွယ်ရေးအတွက် အရေးပါတဲ့ လမ်းကြောင်းတခုဖြစ်တယ်လို့ ပီကင်းနိုင်ငံတကာအသံလွှင့်ဌာနရဲ့ China Radio International (CRI) မြန်မာပိုင်း FB စာမျက်နှာက မနေ့ကတနင်္လာနေ့မှာ ရုပ်သံတင်ခဲ့သလို Railway Gazette ကလည်း ဒီနေ့ ဩဂုတ်လ ၂ရက်မှာ ဒီရထားလမ်းပိုင်းဖွင့်ပွဲကို ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ ဒီရထားလမ်းကို အသုံးပြုမယ်ဆိုရင် ယူနန်ပြည်နယ် မြို့တော်ကူမင်း ကနေ မြန်မာနယ်စပ်က တရုတ်ရွှေလီမြို့အရောက် ၆ နာရီပဲကြာလိမ့်မယ်လို့ CRI သတင်းဌာနက မြန်မာဘာသာနဲ့ တင်ဆက်ခဲ့တာပါ။
"ယူနန်ပြည်နယ်က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ကုန်ပစ္စည်းတွေ တရုတ်နိုင်ငံကို ဝင်ရောက်တဲ့ တံခါးပေါက်ဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါလမ်းကြောင်းကြီး တည်ဆောက်ပြီးတဲ့နောက်မှာ သရက်သီး၊ ဖရဲသီး၊ ဆန်နှင့် ရော်ဘာစတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကုန်ပစ္စည်းတွေကို တရုတ်ဈေးကွက်အတွင်းကို ပိုမိုလွယ်ကူစွာ ဝင်ရောက်သွားစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာ တာ့လီ- ရွှေလီရထားလမ်းရဲ့ ပေါင်စန်းမှရွှေလီ လမ်းပိုင်းတည်ဆောက်မှုကို စနစ်တကျ ဖော်ဆောင်လျှက်ရှိပါတယ်။ ရထားလမ်းတခုလုံး ဖွင့်လှစ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ တရုတ်- မြန်မာ နိုင်ငံတကာရထားလမ်းကြောင်းရဲ့ တရုတ်နိုင်ငံ ပြည်တွင်းလမ်းကြောင်း ဘက်စုံတည်ဆောက် ပြီးစီးမှာဖြစ်ပါတယ်။"
ဒါကတော့ တရုတ်အသံလွင့်ဌာန CRI မှာ ဖော်ပြခဲ့တာပါ။
ဒီရထားလမ်းရဲ့ ဒုတိယတပိုင်းဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေးမြို့နဲ့ ဆက်စပ်မဲ့ ပေါင်စန်းရွှေလီရထားလမ်းကိုတော့ ဆက်ပြီးလုပ်နေတယ်လို့ တရုတ်သတင်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ တရုတ်ရွှေလီမြို့မှာနေတဲ့ မြန်မာတဦးကတော့ ကျန်တဲ့လမ်းပိုင်းရဲ့ လုပ်ငန်းခွင်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အခုလိုပြောပြပါတယ်။
"ဒီဘက်ကတော့ ဘာသံမှမကြားသေးဘူး၊ ရထားလမ်းကလုပ်တာတော့ ငုတ်တွေတော့ စိုက်ထားပြီးပြီ၊ ရထားဆိုတာတို့ ဘာတို့တော့ ဘာမှမလုပ်သေးဘူး။ ငုတ်တိုင်တွေပဲရိုက်ထားတာ။ အပေါ်သံလမ်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ဟာတော့ အခုလောလောဆယ်တော့ ဘာသံမှမကြားသေးဘူး။"
ဒီရထားလမ်းပိုင်းဟာ ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီလ တရုတ်သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံကိုလာတုန်းက မြန်မာအစိုးရနဲ့ချုပ်ဆိုခဲ့တဲ့ သဘောတူစာချုပ် ၃၃ ခုထဲက စီမံကိန်းတချို့ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်လို့ တချို့က ပြောပါတယ်။ စစ်ကောင်စီ ရှမ်းပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ စီးပွားရေးရာဝန်ကြီး ခွန်သိန်းမောင်ကတော့ ဒီစီမံကိန်းတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာဘက်မှာတော့ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ထားတာ လတ်တလောမရှိသေးဘူးလို့ ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"အဲဒီစီမံကိန်းက အဝေးကြီးလိုပါသေးတယ် အဲဒါတွေကလေ၊ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ ဘာမှမရှိသေးပါဘူး၊ အခုမှကျနော်တို့က ဒါတွေက တဖက်က အစီအမံပဲရှိတာလေ ဒီဘက်မှာဘာမှ မလုပ်ရသေးပါဘူးနော်။"
မြန်မာအစိုးရနဲ့ တရုတ်အစိုးရ ချုပ်ဆိုခဲ့တဲ့ သဘောတူစာချုပ်တွေထဲမှာ ရပ်ဝန်းနဲ့လမ်းမစီမံကိန်း BRI ကိုပံ့ပိုးတဲ့ စီမံကိန်းအများအပြား ပါဝင်ခဲ့တာပါ။ ဒီထဲမှာ ရွှေလီ-မူဆယ် နယ်စပ်စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဇုန် မူဘောင်သဘောတူစာချုပ် လုပ်ငန်းစဉ်များ လျှင်မြန်တိုးတက်စေရေး နားလည်မှုစာချွန်လွှာ၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ယူနန်ပြည်နယ်တို့အကြား မြန်မာ့ စီးပွားရေးစင်္ကြန် ပူးတွဲတည်ထောင်ရေး မူဘောင်အောက်မှ ဒေသန္တရအဆင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု နားလည်မှုစာချွန်လွှာ၊ မူဆယ်မန္တလေးရထားလမ်း ဖြစ်နိုင်ခြေလေ့လာမှုအစီရင်ခံစာ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခြင်းစာလွှာ ဒါတွေကတော့ သိသာထင်ရှားတဲ့ သဘောတူညီမှုတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
.................................................
တရုတျ-မွနျမာ ရထားလမျး ပထမတပိုငျးစတငျဖှင့ျလှဈ
{{Zawgyi/Unicode}}
ယူနနျပွညျနယျ အနောကျတောငျပိုငျးက တာ့လီမွို့(Dali)နဲ့ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးက မူဆယျမွို့ကို ဆကျသှယျမယ့ျ တာ့လီ- ရှှလေီ ရထားလမျးပိုငျးရဲ့ ပထမတပိုငျးကို ဖှင့ျလှဈလိုကျပွီလို့ တရုတျအစိုးရက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။ ဒီရထားလမျးက တရုတျ BRI စီမံကိနျးနဲ့ တရုတျ- မွနျမာ စီးပှားရေးစငျ်ကွံအတှကျ ဝနျဆောငျမှု ပေးလိမ့ျမယျလို့ တရုတျဘကျက ထုတျပွနျခဲ့တာပါ။ ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့ ဒီသတငျးကို မသိငျ်ဂီထိုကျ က ပွောပွမှာပါ။
တရုတျ- မွနျမာဆကျသှယျမယ့ျ နိုငျငံတကာ လမျးကွောငျးအဖွဈ အရေးပါတဲ့ တာ့လီ- ရှှလေီ ရထားလမျးပိုငျးရဲ့ ပထမတပိုငျးဖွဈတဲ့ တာ့လီ- ပေါငျစနျး ရထားလမျးပိုငျးကို ဖှင့ျလှဈလိုကျပွီလို့ တရုတျသံရုံးက ဩဂုတျလ ၁ရကျမှာ ထုတျပွနျထားပါတယျ။
ဒီရထားလမျးဟာ တရုတျ- မွနျမာ ကုနျသှယျရေးအတှကျ အရေးပါတဲ့ လမျးကွောငျးတခုဖွဈတယျလို့ ပီကငျးနိုငျငံတကာအသံလှှင့ျဌာနရဲ့ China Radio International (CRI) မွနျမာပိုငျး FB စာမကြျနှာက မနေ့ကတနငျ်လာနေ့မှာ ရုပျသံတငျခဲ့သလို Railway Gazette ကလညျး ဒီနေ့ ဩဂုတျလ ၂ရကျမှာ ဒီရထားလမျးပိုငျးဖှင့ျပှဲကို ရေးသားခဲ့ပါတယျ။ ဒီရထားလမျးကို အသုံးပွုမယျဆိုရငျ ယူနနျပွညျနယျ မွို့တောျကူမငျး ကနေ မွနျမာနယျစပျက တရုတျရှှလေီမွို့အရောကျ ၆ နာရီပဲကွာလိမ့ျမယျလို့ CRI သတငျးဌာနက မွနျမာဘာသာနဲ့ တငျဆကျခဲ့တာပါ။
"ယူနနျပွညျနယျက မွနျမာနိုငျငံရဲ့ကုနျပစ်စညျးတှေ တရုတျနိုငျငံကို ဝငျရောကျတဲ့ တံခါးပေါကျဖွဈပါတယျ။ အဆိုပါလမျးကွောငျးကွီး တညျဆောကျပွီးတဲ့နောကျမှာ သရကျသီး၊ ဖရဲသီး၊ ဆနျနှင့ျ ရောျဘာစတဲ့ မွနျမာနိုငျငံကုနျပစ်စညျးတှကေို တရုတျဈေးကှကျအတှငျးကို ပိုမိုလှယျကူစှာ ဝငျရောကျသှားစမှော ဖွဈပါတယျ။ လကျရှိမှာ တာ့လီ- ရှှလေီရထားလမျးရဲ့ ပေါငျစနျးမှရှှလေီ လမျးပိုငျးတညျဆောကျမှုကို စနဈတကြ ဖောျဆောငျလြှကျရှိပါတယျ။ ရထားလမျးတခုလုံး ဖှင့ျလှဈပွီးတဲ့နောကျမှာ တရုတျ- မွနျမာ နိုငျငံတကာရထားလမျးကွောငျးရဲ့ တရုတျနိုငျငံ ပွညျတှငျးလမျးကွောငျး ဘကျစုံတညျဆောကျ ပွီးစီးမှာဖွဈပါတယျ။"
ဒါကတော့ တရုတျအသံလှင့ျဌာန CRI မှာ ဖောျပွခဲ့တာပါ။
ဒီရထားလမျးရဲ့ ဒုတိယတပိုငျးဖွဈတဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး မူဆယျကုနျသှယျရေးမွို့နဲ့ ဆကျစပျမဲ့ ပေါငျစနျးရှှလေီရထားလမျးကိုတော့ ဆကျပွီးလုပျနတေယျလို့ တရုတျသတငျးတှမှော ဖောျပွထားပါတယျ။ တရုတျရှှလေီမွို့မှာနတေဲ့ မွနျမာတဦးကတော့ ကနြျတဲ့လမျးပိုငျးရဲ့ လုပျငနျးခှငျနဲ့ပတျသကျပွီး အခုလိုပွောပွပါတယျ။
"ဒီဘကျကတော့ ဘာသံမှမကွားသေးဘူး၊ ရထားလမျးကလုပျတာတော့ ငုတျတှတေော့ စိုကျထားပွီးပွီ၊ ရထားဆိုတာတို့ ဘာတို့တော့ ဘာမှမလုပျသေးဘူး။ ငုတျတိုငျတှပေဲရိုကျထားတာ။ အပေါျသံလမျးနဲ့ပတျသကျတဲ့ဟာတော့ အခုလောလောဆယျတော့ ဘာသံမှမကွားသေးဘူး။"
ဒီရထားလမျးပိုငျးဟာ ၂၀၂၀ ဇနျနဝါရီလ တရုတျသမ်မတ မွနျမာနိုငျငံကိုလာတုနျးက မွနျမာအစိုးရနဲ့ခြုပျဆိုခဲ့တဲ့ သဘောတူစာခြုပျ ၃၃ ခုထဲက စီမံကိနျးတခြို့ကို အကောငျအထညျဖောျဖို့ ဖွဈနိုငျခွရှေိတယျလို့ တခြို့က ပွောပါတယျ။ စဈကောငျစီ ရှမျးပွညျနယျအစိုးရအဖှဲ့ စီးပှားရေးရာဝနျကွီး ခှနျသိနျးမောငျကတော့ ဒီစီမံကိနျးတှနေဲ့ပတျသကျပွီး မွနျမာဘကျမှာတော့ ပွငျဆငျဆောငျရှကျထားတာ လတျတလောမရှိသေးဘူးလို့ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
"အဲဒီစီမံကိနျးက အဝေးကွီးလိုပါသေးတယျ အဲဒါတှကေလေ၊ ကနြောျတို့ဘကျကတော့ ဘာမှမရှိသေးပါဘူး၊ အခုမှကနြောျတို့က ဒါတှကေ တဖကျက အစီအမံပဲရှိတာလေ ဒီဘကျမှာဘာမှ မလုပျရသေးပါဘူးနောျ။"
မွနျမာအစိုးရနဲ့ တရုတျအစိုးရ ခြုပျဆိုခဲ့တဲ့ သဘောတူစာခြုပျတှထေဲမှာ ရပျဝနျးနဲ့လမျးမစီမံကိနျး BRI ကိုပံ့ပိုးတဲ့ စီမံကိနျးအမြားအပွား ပါဝငျခဲ့တာပါ။ ဒီထဲမှာ ရှှလေီ-မူဆယျ နယျစပျစီးပှားရေး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုဇုနျ မူဘောငျသဘောတူစာခြုပျ လုပျငနျးစဉျမြား လြှငျမွနျတိုးတကျစရေေး နားလညျမှုစာခြှနျလှှာ၊ မန်တလေးတိုငျးဒသေကွီးနှင့ျ ယူနနျပွညျနယျတို့အကွား မွနျမာ့ စီးပှားရေးစငျ်ကွနျ ပူးတှဲတညျထောငျရေး မူဘောငျအောကျမှ ဒသေန်တရအဆင့ျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု နားလညျမှုစာခြှနျလှှာ၊ မူဆယျမန်တလေးရထားလမျး ဖွဈနိုငျခွလေေ့လာမှုအစီရငျခံစာ လှှဲပွောငျးပေးအပျခွငျးစာလှှာ ဒါတှကေတော့ သိသာထငျရှားတဲ့ သဘောတူညီမှုတှေ ဖွဈပါတယျ။
