[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတဲ့အထဲ ဒုတိယအများဆုံးဖြစ်လာနေတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ကူးစက်မှုအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေပေမဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေလည်း ရှိနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဒီသတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက်စုစုက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
မကြာသေးခင် သီတင်းပတ်တွေကစလို့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုတွေ ရုတ်တရက် တိုးလာတဲ့အထဲမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်ပြီးရင် ရန်ကုန်တိုင်းက ဒုတိယအများဆုံး ဖြစ်လာပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ပိုးတွေ့လူနာတွေထဲမှာ ပြည်ပကပြန်လာသူတွေရှိသလို၊ တကျော့ပြန်ပြည်တွင်းကူးစက်မှု စတင်ရာ စစ်တွေကိုသွားရောက်ခဲ့ဖူးတဲ့ ခရီးသွားရာဇဝင် ရှိသူတွေ၊ အတည်ပြုလူနာနဲ့ ထိတွေ့ခဲ့လို့ တဆင့်ကူးစက်ခံရသူတွေအပြင်၊ ဘယ်ကနေ ကူးစက်ခံရမှန်းမသိတဲ့ သူတွေပါ တွေ့နေရတာပါ။
ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ အများပြည်သူ သွားလာရေး လုပ်ငန်းတွေကတဆင့် ကူးစက်မှာကို ကာကွယ်ဖို့ လိုအပ်နေတာကြောင့် နေ့စဉ် ခရီးသည် ၁၀၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက် သုံးစွဲနေတဲ့ YBS ယာဉ်လိုင်းတွေမှာ ကြိုတင်ကာကွယ်ရေး ညွှန်ကြားချက်တွေနဲ့အညီ ဆောင်ရွက်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေပေမဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှု အာဏာပိုင်အဖွဲ့ YRTA ရဲ့ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးလှအောင်က ပြောပါတယ်။
“အားလုံးကိုလည်း ကျနော်တို့ဘက်က အနူးအညွှတ် မေတ္တာရပ်ခံချင်တာက Social Distancing ကိစ္စပါ။ ခရီးသွားလာမှုမှာ မနက်ပိုင်းရုံးတက် ရုံးဆင်းချိန်ကြပ်တဲ့အတွက် ဒါလေးအပေါ်မှာတော့ ကျနော်တို့လည်း နိုင်သမျှယာဉ်တွေက တချို့ဆိုရင် စစချင်းမှာ လေ့လာတဲ့အနေနဲ့ ၂ စီးတွဲလွှတ်တာတွေ လုပ်တယ်။ လုပ်တဲ့အခါကျ အလယ်မှာသွားပိတ်နေပြီးတော့ ခရီးသည်တွေက ဒီမှတ်တိုင်မှာ လူတွေစုပြီးတော့ အကြာကြီးစောင့်ရတဲ့အဖြစ်တွေ ဖြစ်တော့ တဘက်မှာ ဟုတ်သလိုလိုနဲ့ ဟိုတဘက်မှာ သွားထိခိုက်ပြန်ရော။ အဲလိုတွေဖြစ်တော့ ဒီ Social Distancing အပိုင်းကိုတော့ တတ်နိုင်သမျှ ယာဉ်တွေပေါ်မှာနေရာ အကျယ်အဝန်းတွေရှိရင် လိုက်နာပြီးတော့ စီးနင်းပေးကြပါလို့ မေတ္တာရပ်ခံပါတယ်။ နောက်တချက်က Mask မဖြစ်မနေတပ်ခြင်းဖြင့် မိမိကိုယ်လည်း ကာကွယ်ပေးပါ။ နောက်မိမိရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း ကာကွယ်ပေးပါလို့ ကျနော့်အနေနဲ့ မေတ္တာရပ်ခံ ပန်ကြားလိုပါတယ်ဗျ။”
ထပ်တိုးလူနာသစ် ၁၀၀ ထဲမှာ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ကူးစက်ခံရသူပေါင်း ၄၇ ဦး ရှိနေတာပါ။ အဲဒီထဲမှာ စက်ရုံလုပ်သားနဲ့ အခြေခံလူတန်းစား အများဆုံးနေထိုင်ရာ လှိုင်သာယာမြို့နယ်က ၂ ဦးလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာနဲ့အမျှ ကပ်ရောဂါနဲ့ပတ်သက်လို့ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကို အားလုံးလိုက်နာကြဖို့လည်း ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေ တိုက်တွန်းနေကြပါတယ်။ ကိုဗစ်တိုက်ဖျက်ရာမှာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ ဒေါက်တာနိုင်မင်းထွဋ်ကတော့ ရောဂါကူးစက်မှု အန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ဖို့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်တွေကို လိုက်နာဖို့ သတိပေးနေပါတယ်။
“ကျနော့်အနေနဲ့ လှိုင်သာယာမှာနေတဲ့ လူတယောက်အနေနဲ့ရော၊ ဆရာဝန်တယောက်အနေနဲ့ရော စိတ်ပူတာက လှိုင်သာယာက အောက်မြန်မာပြည်ရဲ့အဝင်အထွက်နေရာပဲပေါ့နော်။ ဧရာဝတီတို့ဘက်က အဝင်အထွက်နေရာဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ဒီနေရာကိုပိုပြီးတော့ ဂရုစိုက်စေချင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ပြည်သူတွေအားလုံးကလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်စေချင်တယ်။ ဘယ်လိုပူးပေါင်း ပါဝင်စေချင်တယ်ဆိုတော့ ကိုယ့်ရဲ့ဆွေမျိုးပဲဖြစ်ဖြစ် သူငယ်ချင်းပဲဖြစ်ဖြစ် မဖြစ်လောက်ပါဘူးလေဆိုပြီးတော့ အိမ်မှာလက်ခံထားတာမျိုး မဟုတ်ပဲနဲ့ ဘယ်ကနေပဲလာလာ သက်ဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ ဒေသန္တရဆေးခန်းနဲ့ ဆရာဝန်တွေဆီကို အကြောင်းကြားပြီးတော့ Quarantine ဝင်စေချင်တယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ ကျနော်တို့မျက်စိနဲ့ မြင်ရတာမဟုတ်ဘူး။ လေကနေတဆင့် ကူးစက်တဲ့ရောဂါဖြစ်လို့ ဘယ်သူတွေကိုကူးစက်ခံရနိုင်လည်းဆို လူတိုင်းက ကူးစက်ခံရနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ လူတိုင်းအကုန်လုံး ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက် စေချင်ပါတယ်။”
အင်္ဂါနေ့ မနက်ပိုင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာ ၈၈၇ ဦးရှိနေပြီး၊ အများစုကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာပါ။ ပြည်တွင်းကူးစက်မှုစတင်ခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတော့ မလိုအပ်ရင် အိမ်ပြင်မထွက်ဖို့နဲ့ ခရီးသွားလာမှုတွေကိုလည်း ကန့်သတ်ထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ရနျကုနျတိုငျးတှငျး ကိုဗဈရောဂါထိနျးခြုပျရေး အခကျအခဲရှိနေ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတေဲ့အထဲ ဒုတိယအမြားဆုံးဖွဈလာနတေဲ့ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး ကူးစကျမှုအန်တရာယျကို ကာကှယျထိနျးခြုပျဖို့ ကွိုးစားနပေမေဲ့ စိနျခေါျမှုတှလေညျး ရှိနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဒီသတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျစုစုက တငျဆကျပေးမှာပါ။
မကွာသေးခငျ သီတငျးပတျတှကေစလို့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုတှေ ရုတျတရကျ တိုးလာတဲ့အထဲမှာ ရခိုငျပွညျနယျပွီးရငျ ရနျကုနျတိုငျးက ဒုတိယအမြားဆုံး ဖွဈလာပါတယျ။ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ထုတျပွနျခကြျတှအေရ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး ပိုးတှေ့လူနာတှထေဲမှာ ပွညျပကပွနျလာသူတှရှေိသလို၊ တကြော့ပွနျပွညျတှငျးကူးစကျမှု စတငျရာ စဈတှကေိုသှားရောကျခဲ့ဖူးတဲ့ ခရီးသှားရာဇဝငျ ရှိသူတှေ၊ အတညျပွုလူနာနဲ့ ထိတှေ့ခဲ့လို့ တဆင့ျကူးစကျခံရသူတှအေပွငျ၊ ဘယျကနေ ကူးစကျခံရမှနျးမသိတဲ့ သူတှပေါ တှေ့နရေတာပါ။
ဒီလိုအခွအေနမြေိုးမှာ အမြားပွညျသူ သှားလာရေး လုပျငနျးတှကေတဆင့ျ ကူးစကျမှာကို ကာကှယျဖို့ လိုအပျနတောကွောင့ျ နေ့စဉျ ခရီးသညျ ၁၀၀,၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျ သုံးစှဲနတေဲ့ YBS ယာဉျလိုငျးတှမှော ကွိုတငျကာကှယျရေး ညှှနျကွားခကြျတှနေဲ့အညီ ဆောငျရှကျဖို့ ကွိုးပမျးနပေမေဲ့ စိနျခေါျမှုတှလေညျး ရှိနတေယျလို့ ရနျကုနျတိုငျးဒသေကွီး သယျယူပို့ဆောငျရေး ကွီးကွပျကှပျကဲမှု အာဏာပိုငျအဖှဲ့ YRTA ရဲ့ တှဲဖကျအတှငျးရေးမှူး ဦးလှအောငျက ပွောပါတယျ။
“အားလုံးကိုလညျး ကနြောျတို့ဘကျက အနူးအညှှတျ မတေ်တာရပျခံခငြျတာက Social Distancing ကိစ်စပါ။ ခရီးသှားလာမှုမှာ မနကျပိုငျးရုံးတကျ ရုံးဆငျးခြိနျကွပျတဲ့အတှကျ ဒါလေးအပေါျမှာတော့ ကနြောျတို့လညျး နိုငျသမြှယာဉျတှကေ တခြို့ဆိုရငျ စစခငြျးမှာ လေ့လာတဲ့အနနေဲ့ ၂ စီးတှဲလှှတျတာတှေ လုပျတယျ။ လုပျတဲ့အခါကြ အလယျမှာသှားပိတျနပွေီးတော့ ခရီးသညျတှကေ ဒီမှတျတိုငျမှာ လူတှစေုပွီးတော့ အကွာကွီးစောင့ျရတဲ့အဖွဈတှေ ဖွဈတော့ တဘကျမှာ ဟုတျသလိုလိုနဲ့ ဟိုတဘကျမှာ သှားထိခိုကျပွနျရော။ အဲလိုတှဖွေဈတော့ ဒီ Social Distancing အပိုငျးကိုတော့ တတျနိုငျသမြှ ယာဉျတှပေေါျမှာနရော အကယြျအဝနျးတှရှေိရငျ လိုကျနာပွီးတော့ စီးနငျးပေးကွပါလို့ မတေ်တာရပျခံပါတယျ။ နောကျတခကြျက Mask မဖွဈမနတေပျခွငျးဖွင့ျ မိမိကိုယျလညျး ကာကှယျပေးပါ။ နောကျမိမိရဲ့ ပတျဝနျးကငြျကိုလညျး ကာကှယျပေးပါလို့ ကနြော့ျအနနေဲ့ မတေ်တာရပျခံ ပနျကွားလိုပါတယျဗြ။”
ထပျတိုးလူနာသဈ ၁၀၀ ထဲမှာ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး ကူးစကျခံရသူပေါငျး ၄၇ ဦး ရှိနတောပါ။ အဲဒီထဲမှာ စကျရုံလုပျသားနဲ့ အခွခေံလူတနျးစား အမြားဆုံးနထေိုငျရာ လှိုငျသာယာမွို့နယျက ၂ ဦးလညျး ပါဝငျပါတယျ။ ရနျကုနျမှာ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောနဲ့အမြှ ကပျရောဂါနဲ့ပတျသကျလို့ ထုတျပွနျထားတဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှကေို အားလုံးလိုကျနာကွဖို့လညျး ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှေ တိုကျတှနျးနကွေပါတယျ။ ကိုဗဈတိုကျဖကြျရာမှာ စတေနာ့ဝနျထမျးအဖွဈ ဆောငျရှကျပေးနတေဲ့ ဒေါကျတာနိုငျမငျးထှဋျကတော့ ရောဂါကူးစကျမှု အန်တရာယျကို ကာကှယျဖို့ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ ညှှနျကွားခကြျတှကေို လိုကျနာဖို့ သတိပေးနပေါတယျ။
“ကနြော့ျအနနေဲ့ လှိုငျသာယာမှာနတေဲ့ လူတယောကျအနနေဲ့ရော၊ ဆရာဝနျတယောကျအနနေဲ့ရော စိတျပူတာက လှိုငျသာယာက အောကျမွနျမာပွညျရဲ့အဝငျအထှကျနရောပဲပေါ့နောျ။ ဧရာဝတီတို့ဘကျက အဝငျအထှကျနရောဖွဈတဲ့ အတှကျကွောင့ျမို့လို့ ဒီနရောကိုပိုပွီးတော့ ဂရုစိုကျစခေငြျတယျ။ နောကျပွီးတော့ ပွညျသူတှအေားလုံးကလညျး ပူးပေါငျးပါဝငျစခေငြျတယျ။ ဘယျလိုပူးပေါငျး ပါဝငျစခေငြျတယျဆိုတော့ ကိုယ့ျရဲ့ဆှမြေိုးပဲဖွဈဖွဈ သူငယျခငြျးပဲဖွဈဖွဈ မဖွဈလောကျပါဘူးလဆေိုပွီးတော့ အိမျမှာလကျခံထားတာမြိုး မဟုတျပဲနဲ့ ဘယျကနပေဲလာလာ သကျဆိုငျရာအုပျခြုပျရေးမှူး၊ ဒသေန်တရဆေးခနျးနဲ့ ဆရာဝနျတှဆေီကို အကွောငျးကွားပွီးတော့ Quarantine ဝငျစခေငြျတယျ။ ဘာကွောင့ျလညျးဆိုတော့ ကနြောျတို့မကြျစိနဲ့ မွငျရတာမဟုတျဘူး။ လကေနတေဆင့ျ ကူးစကျတဲ့ရောဂါဖွဈလို့ ဘယျသူတှကေိုကူးစကျခံရနိုငျလညျးဆို လူတိုငျးက ကူးစကျခံရနိုငျတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ လူတိုငျးအကုနျလုံး ပူးပေါငျးပါဝငျဆောငျရှကျ စခေငြျပါတယျ။”
အငျ်ဂါနေ့ မနကျပိုငျး ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ထုတျပွနျခကြျအရ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈဓာတျခှဲအတညျပွုလူနာ ၈၈၇ ဦးရှိနပွေီး၊ အမြားစုကတော့ ရခိုငျပွညျနယျမှာပါ။ ပွညျတှငျးကူးစကျမှုစတငျခဲ့တဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာတော့ မလိုအပျရငျ အိမျပွငျမထှကျဖို့နဲ့ ခရီးသှားလာမှုတှကေိုလညျး ကန့ျသတျထားပါတယျ။
